গংগোত্ৰী
| |
---|---|
চহৰ | |
গংগোত্ৰী | |
স্থানাংক: 30°59′38″N 78°56′28″E / 30.994°N 78.941°Eস্থানাংক: 30°59′38″N 78°56′28″E / 30.994°N 78.941°E | |
ৰাষ্ট্ৰ | ![]() |
ৰাজ্য | উত্তৰাখণ্ড |
জিলা | উত্তৰাখণ্ড |
উচ্চতা | ৩,৪১৫ মিটাৰ (১১,২০৪ ফুট) |
জনসংখ্যা (২০০১) | |
• মুঠ |
৬০৬ |
গংগোত্ৰী (ইংৰাজী: Gangotri) ভাৰতৰ উত্তৰাখণ্ড ৰাজ্যৰ উত্তৰকাশী জিলাৰ এখন নগৰ আৰু নগৰ পঞ্চায়ত (পৌৰসভা)। মূল জিলা সদৰ উত্তৰকাশীৰ পৰা ৯৯ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত। ই ভাগীৰথী নদীৰ পাৰত থকা হিন্দু তীৰ্থযাত্ৰী চহৰ – গংগা নদীৰ উৎপত্তিস্থল। বৃহত্তৰ হিমালয় পৰ্বতমালাৰ ৩,১০০ মিটাৰ (১০,২০০ ফুট) উচ্চতাত অৱস্থিত এই চহৰখন অৱস্থিত। হিন্দুৰ এক জনপ্ৰিয় কিংবদন্তি অনুসৰি শিৱই তেওঁৰ জঁটাৰ পৰা মহান নদীখন মুকলি কৰি দিয়াৰ পিছত দেৱী গংগা ইয়ালৈ নামি আহিছিল।
চাৰি ধাম তীৰ্থ চক্ৰৰ চাৰিটা স্থানৰ ভিতৰত গংগোত্ৰী অন্যতম। ইয়াৰ উপৰি ই গংগা নদীৰ উৎপত্তিস্থল আৰু হিন্দু ধৰ্ম অনুসৰি গংগা দেৱীৰ আৱাসস্থল। গংগা নদীৰ উৎপত্তি হৈছে গংগোত্ৰী হিমবাহৰ পৰা উৎপত্তি হোৱা ভাগীৰথী নদী।[1] এবাৰ নদীখনে দেৱপ্ৰয়াগ নামৰ এখন চহৰত আলাকানন্দ নদীৰ সৈতে সংগমিত হ’লে অৱশেষত ই গংগা নাম লাভ কৰে।[2]
নদীখনৰ ওচৰতে এটা শিল আছে য’ত ৰজা ভগীৰথে গংগাক পৃথিৱীলৈ নমাই আনি নিজৰ পূৰ্বপুৰুষৰ পাপ মুক্ত কৰাৰ উদ্দেশ্যে শিৱক তপস্যা কৰিছিল।[3] আন এক কিংবদন্তি অনুসৰি মহাভাৰতৰ মহাকাব্যিক যুদ্ধত নিজৰ আত্মীয়ৰ মৃত্যুৰ প্ৰায়শ্চিত্তৰ বাবে পাণ্ডৱসকলে ইয়াত মহান ‘দেৱযজ্ঞ’ সম্পাদন কৰিছিল। হিন্দুসকলে বিশ্বাস কৰে যে, ভাগীৰথীৰ পাৰত পূৰ্বপুৰুষৰ ৰীতি-নীতি পালন কৰিলে পূৰ্বপুৰুষৰ আত্মাক পুনৰ্জন্মৰ চক্ৰৰ পৰা মুক্ত হয় আৰু ইয়াৰ পানীত পবিত্ৰভাৱে ডুব মাৰিলে বৰ্তমান কালত অতীতৰ জন্মত কৰা পাপবোৰ মোচন কৰে। [4]
মূল গংগোত্ৰী মন্দিৰটো নেপালী সেনাপতি অমৰ সিং থাপাই নিৰ্মাণ কৰিছিল আৰু পিছলৈ ১৯ শতিকাত পুনৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল।[3] প্ৰতিবছৰে দীপাৱলীৰ দিনাৰ পৰা বন্ধ হৈ থকা মন্দিৰটো অক্ষয় তৃতীয়াৰ দিনা মুকলি কৰা হয়। [5] এই সময়ছোৱাত হৰচিলৰ ওচৰৰ মুখবা গাঁৱত দেৱীৰ মূৰ্তি ৰখা হয়। মন্দিৰৰ আচাৰ-ব্যৱহাৰৰ কৰ্তব্যৰ তত্বাৱধানত পূজাৰীসকলৰ চেমোৱাল পৰিয়ালে কৰে। এই পূজাৰীসকল মুখবা গাঁৱৰ।
ভাৰতৰ ২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি গংগোত্ৰীত মুঠ ৪৭টা পৰিয়াল বাস কৰে। গংগোত্ৰীৰ মুঠ জনসংখ্যা ১১০ জন ইয়াৰে ৯৭ জন পুৰুষ আৰু ১৩ জন মহিলা। গংগোত্ৰীৰ সাক্ষৰতাৰ হাৰ ৯৯.১%। গংগোত্ৰীৰ সমগ্ৰ জনসংখ্যাই হিন্দু বুলি পৰিচয় দিয়ে।