গতকা

গটকা

ইংলেণ্ডৰ বেডফোৰ্ডত গতকাৰ বিক্ষোভ (২০০৭)
Focus অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ
উৎপত্তি স্থল পঞ্জাৱ অঞ্চল ভাৰত আৰু পাকিস্তানত।
অলিম্পিক ক্ৰীড়া নহয়

গতকা (পঞ্জাবী: ਗੱਤਕਾ; পঞ্জাবী: گَتّکا; হিন্দী: गतका; উৰ্দু: گَتکا‎) হৈছে মূলতঃ পাঞ্জাৱৰ শিখ আৰু অন্যান্য আনুষংগিক জনগোষ্ঠী, যেনে হিন্দকোৱানৰ সৈতে জড়িত যুদ্ধ কলাৰ এক প্ৰকাৰৰ খেল।[1][2] ই লাঠি-যুদ্ধৰ এক শৈলী, কাঠৰ লাঠিৰে তৰোৱালৰ অনুকৰণ কৰা হয়।[3] পাঞ্জাবী নাম, গটকা, ব্যৱহৃত কাঠৰ লাঠিডালক বুজায় আৰু এই শব্দটোৰ উৎপত্তি হয়তো সংস্কৃত শব্দ "গদা"ৰ ক্ষুদ্ৰ ৰূপ হিচাপে হ'ব পাৰে।[4]

গতকাত ব্যৱহাৰ কৰা লাঠিডাল কাঠৰ আৰু সাধাৰণতে 3–3.5 ফুট (91–110 cm) দীঘল আৰু প্ৰায় শকত। ইয়াৰ লগত ৬–৭ ইঞ্চিৰ (১৫–১৮ চে.মি.) ফিট কৰা চামৰাৰ হিল্ট, আৰু ইয়াক প্ৰায়ে পাঞ্জাবী শৈলীৰ বহুৰঙী সূতাৰে সজাই তোলা হয়।[2]

এই খেলত ব্যৱহৃত আনটো অস্ত্ৰ হৈছে ঢাল, যাক স্থানীয়ভাৱে ফাৰী বুলি জনা যায়। ইয়াৰ আকৃতি ঘূৰণীয়া আকাৰৰ আৰু শুকান চামৰাৰে তৈয়াৰ কৰা হয়। প্ৰতিপক্ষই সম্পূৰ্ণ সংস্পৰ্শত আঘাত কৰিলে খেলুৱৈৰ হাতখন সুৰক্ষিত কৰিবলৈ ইয়াত কপাহ বা শুকান ঘাঁহ ভৰাই দিয়া হয়।[2]

পঞ্চদশ শতিকাত পঞ্জাৱত গতকাৰ উৎপত্তি হৈছিল। ২০ শতিকাৰ শেষৰ ফালে ইয়াৰ পুনৰুজ্জীৱন ঘটিছিল, ১৯৮২ চনত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় গটকা ফেডাৰেচন প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল আৰু ১৯৮৭ চনত আনুষ্ঠানিকতা প্ৰদান কৰা হৈছিল আৰু এতিয়া গাটকা খেল বা তৰোৱাল নৃত্য প্ৰদৰ্শন কলা হিচাপে জনপ্ৰিয় আৰু প্ৰায়ে শিখ উৎসৱৰ সময়ত প্ৰদৰ্শন কৰা হয়।[5]

ইতিহাস

[সম্পাদনা কৰক]
World Gatka Cup
Two Sikh men dueling with wooden swords. 19th century watercolour by an Indian artist.

গটকাৰ তত্ত্ব আৰু কৌশল শিখ গুৰুসকলে শিকাইছিল। ইয়াক উস্তাদ (মাষ্টৰ)ৰ অখণ্ড বংশত প্ৰচাৰ কৰা হৈছে, আৰু বিশ্বৰ বহু আখৰা (ৰঙ্গম)ত শিকোৱা হৈছে। শিখ যুদ্ধত গাটকাক নিয়োজিত কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ যুদ্ধত পুংখানুপুংখ পৰীক্ষা কৰা হৈছে। ধৰ্ম ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ পৰা ইয়াৰ উৎপত্তি হয়, কিন্তু ই আত্মা আৰু শৰীৰৰ একত্ৰীকৰণৰ ওপৰতো ভিত্তি কৰি গঢ় লৈ উঠে: মিৰি পিৰি)। সেয়েহে ইয়াক সাধাৰণতে আধ্যাত্মিক আৰু শাৰীৰিক দুয়োটা অনুশীলন বুলি গণ্য কৰা হয়।[6]

দ্বিতীয় এংলো-শিখ যুদ্ধৰ পিছত ১৯ শতিকাৰ মাজভাগত ভাৰতৰ নতুন ব্ৰিটিছ প্ৰশাসকসকলে এই শিল্পকলা নিষিদ্ধ কৰে।[7][ইয়াতকৈ ভাল উৎসৰ প্ৰয়োজন] ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতীয় বিদ্ৰোহৰ সময়ত শিখসকলে ব্ৰিটিছক বিদ্ৰোহক মষিমূৰ কৰাত সহায় কৰিছিল। এই সহায়ৰ ফলস্বৰূপে যুদ্ধৰ প্ৰথাৰ ওপৰত নিষেধাজ্ঞা শিথিল কৰা হয় যদিও ১৮৫৭ চনৰ পিছত পুনৰ উত্থাপিত হোৱা পাঞ্জাবী যুদ্ধ কলাৰ যথেষ্ট পৰিৱৰ্তন ঘটিছিল।[8] নতুন শৈলীত কাঠৰ প্ৰশিক্ষণ-লাঠিডালত তৰোৱাল যুঁজৰ কৌশল প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ প্ৰধান অস্ত্ৰৰ নামেৰে ইয়াক গটকা বুলি কোৱা হৈছিল। ১৮৬০ চনত ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় সেনাই প্ৰধানকৈ গটকাক হাতে হাতে যুদ্ধৰ অনুশীলন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। ভাৰত চৰকাৰৰ ক্ৰীড়া আৰু যুৱ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে হাৰিয়ানাত অনুষ্ঠিত হ’বলগীয়া পৰিকল্পিত খেলো ইণ্ডিয়া যুৱ গেমছ ২০২১ৰ অংশ হিচাপে গটকাক, আন তিনিখন থলুৱা খেল ক্ৰমে কলাৰিপায়াট্টু, থাং-তা আৰু মল্লাখাম্বাক অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছে.[9] এইটো ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰীড়া অনুষ্ঠান।[10]

প্ৰতিযোগিতা

[সম্পাদনা কৰক]

খেল হৈছে গটকাৰ আধুনিক প্ৰতিযোগিতামূলক দিশ, মূলতঃ মধ্যযুগীয় যুগত তৰোৱাল-প্ৰশিক্ষণ বা লাঠি-যুদ্ধ (লাঠি খেলা)ৰ পদ্ধতি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। গাটকা খেল আজি বেছিকৈ শিখৰ লগত জড়িত হ’লেও আন নৃগোষ্ঠী-সাংস্কৃতিক গোটৰ যুদ্ধ কলাত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ সদায় হৈ আহিছে। ভাৰত আৰু পাকিস্তানত এতিয়াও তানোলী আৰু গুজ্জাৰ জনগোষ্ঠীয়ে ইয়াৰ প্ৰচলন কৰে।[11][2]

ডিফেণ্ডুৰ ওপৰত প্ৰভাৱ

[সম্পাদনা কৰক]

কেপ্তেইন উইলিয়াম ই ফেয়াৰবেয়াৰ্ন আৰু কেপ্তেইন এৰিক এন্থনী চাইকেছে উদ্ভাৱন কৰা ডিফেণ্ডু ব্যৱস্থাই গাটকা, জুজুটছু, চীনা যুদ্ধ কলা আৰু "গাটাৰ ফাইটিং"ৰ পৰা পদ্ধতি ধাৰলৈ লৈছিল। এই পদ্ধতিৰে স্কটলেণ্ডৰ আচনাকেৰীত থকা কমাণ্ডো বেচিক ট্ৰেইনিং চেণ্টাৰত সৈন্যক ক্ল’জ কম্বেট কৌশলৰ প্ৰশিক্ষণ দিয়া হৈছিল।[12]

তথ্যউৎস

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ یاوری, موسیٰ (26 February 2019). "'گتکا ہماری ثقافت ہے اور ہم نے اسے قائم رکھنا ہے'" (ur ভাষাত). BBC News اردو. https://www.bbc.com/urdu/sport-47317035. 
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Sadaqat, Muhammad (March 17, 2019). "Gatka a centuries old art of self-defence". DAWN. https://www.dawn.com/news/1470080. 
  3. ↑ Donn F. Draeger and Robert W. Smith (1969). Comprehensive Asian Fighting Arts. Kodansha International Limited. 
  4. ↑ Ananda Lal, The Oxford companion to Indian theatre, Oxford University Press (2004), আই.এচ.বি.এন. 9780195644463, p. 129.
  5. ↑ Sikh martial art `Gatka' takes the West by storm. (Press Trust of India). The Hindu
  6. ↑ Singh, Pashaura; Louis E. Fenech (March 2014). The Oxford Handbook of Sikh Studies. OUP Oxford. পৃষ্ঠা. 459. ISBN 978-0-19-969930-8. https://books.google.com/books?id=8I0NAwAAQBAJ&pg=PA459. 
  7. ↑ "Ancient but Deadly: 8 Indian Martial Art Forms and Where You Can Learn Them" (en-US ভাষাত). The Better India. 2017-01-10. https://www.thebetterindia.com/81513/ancient-martial-arts-training-india/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-04-11. 
  8. ↑ [MILITARY SIKHS: The Education of a Sikh Warrior. Victoria and Albert Museum.] 'An introduction to Shastar Vidiya - the education of a Sikh warrior' was a lecture by Nidar Singh, given as part of the Sikh Arts and Heritage Lecture Series at the V&A, 10 October 2001.
  9. ↑ "Sports Ministry approves inclusion of four indigenous games in Khelo India Youth Games" (en-IN ভাষাত). The Hindu. 2020-12-20. https://www.thehindu.com/sport/sports-ministry-approves-inclusion-of-four-indigenous-games-in-khelo-india-youth-games/article33378223.ece. 
  10. ↑ Hussain, Sabi (13 September 2018). "Khelo India: Khelo India to become Khelo India Youth Games with IOA on board" (en ভাষাত). The Times of India. https://timesofindia.indiatimes.com/sports/more-sports/others/khelo-india-to-become-khelo-india-youth-games-with-ioa-on-board/articleshow/65793174.cms. 
  11. ↑ "Gatka is our culture and we have to maintain it" (en-US ভাষাত). BBC. 2019-02-26. https://www.bbc.com/urdu/sport-47317035। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-03-08. 
  12. ↑ Peter-Michel, Wolfgang (2011). The Fairbairn-Sykes fighting knife: Collecting Britain's most iconic dagger. প্ৰকাশক Atglen, Pennsylvania: Schiffer Military History. ISBN 978-0764337635. 

বহিঃসংযোগ

[সম্পাদনা কৰক]
ৱিকিমিডিয়া কমন্সত Gatka সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল আছে।