চাকমা লিপি

এই চমু প্ৰবন্ধটো বহলাই লিখা প্ৰয়োজন। আপুনিও ইচ্ছা কৰিলে যোগদান কৰিব পাৰে। সহায় কৰিবৰ বাবে ইয়াত ক্লিক কৰক। আপুনি যদি নবাগত তেন্তে ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰাৰ আগতে অনুগ্ৰহ কৰি সহায়িকাখনত এবাৰ চকু ফুৰাব।


Chakma
Changmha Ajhapat
𑄌𑄋𑄴𑄟𑄳𑄦 𑄃𑄧𑄏𑄛𑄖𑄴

The word 'Changmha Ajhapat' in Chakma script
প্ৰকাৰ Abugida
ভাষা চাকমা ভাষা, পালি ভাষা[1]
মাতৃ লিপি
Proto-Sinaitic alphabet
  • Phoenician alphabet
    • Aramaic alphabet
      • Brahmi script
        • Tamil-Brahmi[2]
          • Pallava script
ISO 15924 Cakm, 349
দিশ বাওঁৰ পৰা সোঁ
ইউনিক'ড নাম Chakma
ইউনিক'ড ৰে'ঞ্জ U+11100–U+1114F[6]
টোকা: এই পৃষ্ঠাত IPA চিহ্ন থাকিব পাৰে।

চাকমা লিপি ব্ৰাহ্মী লিপিৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা লিপি, এই লিপি চাকমা ভাষা লিখিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷ ইয়াক চাকমা ভাষাত ‘আঝাপাত’ বুলি কোৱা হয়। তঞ্চঙ্গ্যা ভাষা লিখাৰ ক্ষেত্ৰতো এই লিপি ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই লিপি বাৰ্মিজ ভাষাৰ লিপিৰ সৈতে মিল থকা লিপি।

বৰ্তমান সময়ত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ কিছু কমি অহাত বহুতে বাংলা-অসমীয়া লিপিত চকমা লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে ৷ দেৱনাগৰীৰ দৰেই চাকমা লিপিও ব্ৰাহ্মী লিপিৰ বংশধৰ ৷ উত্তৰ থাইলেণ্ডত ব্যৱহৃত টাই থাম লিপি আৰু চীন, লাওছ, বাৰ্মা আৰু থাইলেণ্ডত ব্যৱহৃত টাই লুই লিপি চাকমা লিপিৰ সৈতে জড়িত। [7]

চাকমা বৰ্ণ

[সম্পাদনা কৰক]

ব্যঞ্জনবৰ্ণ

[সম্পাদনা কৰক]
𑄇 𑄈 𑄉 𑄊 𑄋 𑄌 𑄍 𑄎 𑄏 𑄐 𑄑
ক খ গ ঘ ঙ চ ছ জ ঝ ঞ ট
𑄒 𑄓 𑄔 𑄕 𑄖 𑄗 𑄘 𑄙 𑄚 𑄛 𑄜
ঠ ড ঢ ণ ত থ দ ধ ন প ফ
𑄝 𑄞 𑄟 𑄠 𑄡 𑄢 𑄥 𑄤 𑄥 θ
ব ভ ম য় য ৰ ল ৱ স হ

স্বৰচিহ্ন

[সম্পাদনা কৰক]

দেৱনাগৰী ৰ দৰেই ব্যঞ্জনবৰ্ণৰ বাবে প্ৰতিটো বৰ্ণত স্বৰধ্বনি (অ) সংযুক্ত হৈ থাকে ৷ স্বৰবৰ্ণবিহীন ব্যঞ্জনবৰ্ণক সূচাবলৈ এটা বিশেষ ইউনিক'ড (হলন্ত) যোগ কৰা হয়, যাৰ ৰূপ - 𑄳 ।

𑄇 (ক) ৰ সৈতে মাত্ৰাৰ ব্যৱহাৰ
𑄇 𑄇𑄧 C𑄨 C𑄩 C𑄪 C𑄫 C𑄬 C𑄮 𑄇𑄭 C𑄯
ক কা কি কী কু কূ কে কো কৈ কৌ
স্বৰবৰ্ণ
C 𑄄 𑄅 𑄆
অ ই উ এ

সংখ্যা

[সম্পাদনা কৰক]
𑄶 𑄷 𑄸 𑄹 𑄺 𑄻 𑄼 𑄽 𑄾 𑄿
০ ১ ২ ৩ ৪ ৫ ৬ ৭ ৮ ৯

ইউনিক'ড

[সম্পাদনা কৰক]

২০১২ চনৰ জানুৱাৰী মাহত ইউনিক’ড সংস্কৰণ ৬.১ত চাকমা বৰ্ণমালা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল। ইয়াক নিযুক্ত কৰা ইউনিক'ড ক'ডসমূহ হ'ল U+11100 ৰ পৰা U+1114Fলৈ।

তথ্যসূত্ৰ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ Scheuren, Zachary (2019-04-22). "Proposal to encode CHAKMA LETTER VAA for Pali". The Unicode Consortium. https://www.unicode.org/L2/L2019/19143-chakma-letter-vaa.pdf. 
  2. ↑ Handbook of Literacy in Akshara Orthography. Literacy Studies. 17. 2019. পৃষ্ঠা. 28. doi:10.1007/978-3-030-05977-4. ISBN 978-3-030-05976-7. 
  3. ↑ Talukdar, S. P. (2010). Genesis of Indigenous Chakma Buddhists and Their Pulverization Worldwide. Gyan Publishing House. ISBN 9788178357584. https://books.google.com/books?id=RGHfVGV5A5wC&q=chakma+script+burmese%2Cp214&pg=PA214. 
  4. ↑ Brauns, Claus-Dieter; Löffler, Lorenz G. (11 November 2013). Mru: Hill People on the Border of Bangladesh. Birkhäuser. ISBN 9783034856942. https://books.google.com/books?id=jWP0BwAAQBAJ&q=chakma+script+burmese&pg=PA28. 
  5. ↑ Everson, Michael; Hosken, Martin (2009-07-28). "Proposal for encoding the Chakma script in the UCS". http://unicode.org/L2/L2009/09187r-n3645r-chakma.pdf. 
  6. ↑ "Chakma". The Unicode Standard, Version 15.1. The Unicode Consortium. https://www.unicode.org/charts/PDF/U11100.pdf. 
  7. ↑ Everson, Michael; Hosken, Martin (August 13, 2009). "Proposal for encoding the Chakma script in the UCS" (PDF). The Unicode Consortium.