জিলেণ্ট

এই প্ৰবন্ধত বৰ্তমান গুৰুত্বপূৰ্ণ সালসলনিৰ কাম চলি আছে। সম্পাদনা দ্বন্দ্ব এৰাই চলিবলৈ এই জাননী থকা পৰ্যন্ত ইয়াত কোনোধৰণৰ সম্পাদনা নকৰিব। বৰ্তমান কাম কৰি থকা লিখকৰ নাম জানিবলৈ ইচ্ছা কৰিলে এই লিংক চাওক। যদি এই প্ৰবন্ধত দুসপ্তাহৰ অধিক সময় কাম হোৱা নাই, তেনেহ'লে এই সাঁচটো আঁতৰাই দিব পাৰে।

জিলেণ্ট তুৰ্কী পৌৰাণিক কাহিনীত (বিশেষকৈ টাটাৰ) এটা ড্ৰেগন আৰু এটা ৱাইভাৰ্নৰ মাজৰ কিবা এটা মিল থকা এটা কিংবদন্তি জীৱ। ১৭৩০ চনৰ পৰা ই কাজানৰ চৰকাৰী প্ৰতীক হৈ আছে। এই পাখিযুক্ত সাপটোৰ কথা কাজানৰ ভেটিৰ বিষয়ে কিংবদন্তিত উল্লেখ আছে।

জিলেণ্ট হৈছে অজগৰৰ মূৰ, চৰাইৰ শৰীৰ, কুকুৰাৰ ভৰি, সাপৰ ঠেং, কুকুৰৰ কাণ, বাদুলি বা চৰাইৰ ৰঙা ডেউকা, চোকা দাঁত, গাঢ় ধূসৰ পাখি আৰু খোলাযুক্ত গাঢ় ধূসৰ ছাল থকা এটা কিংবদন্তি জীৱ।

নামকৰণ আৰু ব্যুৎপত্তি

[সম্পাদনা কৰক]
কাজান গভৰ্ণৰেটৰ জাতীয় পতাকা (১৭৩০)

জিলেন্ত শব্দটো ৰাছিয়ান Зилант ৰ ইংৰাজী লিপ্যন্তৰ, শব্দটো টাটাৰ yılan/елан ৰ অনুবাদ, উচ্চাৰণ [jɯˈlɑn] (বা কেতিয়াবা [ʒʲɯˈlɑn]) আৰু ইয়াৰ অৰ্থ সাপ।

জিলান্টৰ গতানুগতিককৃত ভাবমূৰ্তি আছিল কাজানৰ সহস্ৰাব্দৰ চৰকাৰী টামগা(চিন)[1]। ইস্কে ইমলাত লিখা চহৰখনৰ এটা টাটাৰ নাম।

আনহাতে টাটাৰসকলে নিজেই এই জীৱটোক পাৰ্চী শব্দ আজদাহা (ড্ৰেগন)[2] বা আজদাহা-ইলান ('ড্ৰেগন-সাপ') বুলি সঘনাই উল্লেখ কৰে। টাটাৰসকলে ইয়াক ইউৰোপীয় আৰু পাৰ্চী অজগৰৰ সৈতে মিল থকা এটা বিকৃত জীৱ হিচাপে গণ্য কৰিছিল। ইডেল-উৰালৰ বিশ্বাস অনুসৰি ১০০ বছৰ জীয়াই থকা যিকোনো সাপ আজদাহালৈ পৰিণত হয়।[3]

২০০৪ত চৰকাৰীভাৱে গৃহীত আধুনিক কাজান পতাকা

জিলেন্ত/আজদাহা সাপৰ ৰজা আক ইলান (‘বগা সাপ’)ৰ পৰা পৃথক। আক ইলান(Aq Yılan[4]) বা ছাহমাৰা(Şahmara[5]) পাৰ্চী shah (ৰজা) আৰু ymar (সাপ)ৰ[6][7] পৰা মহাকাব্যিক নায়ক (batırlar) সকলক প্ৰায়ে তেওঁলোকক উপহাৰ দি পৰামৰ্শ আৰু সহায় কৰিছিল।[8] মানুহৰ ওপৰত তেওঁৰ উপকাৰী প্ৰভাৱৰ কথা ক’বলৈ গ’লে আক ইলানৰ চীনৰ অজগৰৰ সৈতে মিল আছে।

চুভাছ আৰু মাৰি (টাৰ্টাৰসকলৰ কাষত কাজান অঞ্চলত বাস কৰা জনগোষ্ঠী)ৰো কাজানৰ মূলৰ সৈতে জড়িত কিংবদন্তি আছে যদিও ইয়াৰে কোনোটোৱেই কাজান অজগৰৰ কথা উল্লেখ কৰা নাই। ষোড়শ শতিকাৰ পিছত ৰাছিয়ানসকলে টাটাৰসকলৰ পৰা মূল কিংবদন্তিটো লাভ কৰে। কাজান ৰাছিয়ানসকলৰ বাবে জিলেণ্টৰ নেতিবাচক অৰ্থ আছিল, কিয়নো ইয়াক সাপ হিচাপে নহয়, স্লাভিক অজগৰ হিচাপেহে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা হৈছিল।

পশ্চিমীয়া সংস্কৃতিয়ে কাজানৰ নাগৰিকসকলৰ মাজত জিলেণ্টৰ জনপ্ৰিয় ধাৰণাক প্ৰবলভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে আৰু বহু আধুনিক নাগৰিকে জিলেণ্টক মূলতঃ ধ্ৰুপদীভাৱে পশ্চিমীয়া ৱাইভাৰ্ণ বা ড্ৰেগন হিচাপে কল্পনা কৰে – যিটো ছবিত চিত্ৰিত কৰা হৈছে।

১৫৫২ চনত ৰাছিয়াৰ আক্ৰমণৰ পূৰ্বে কাজান চহৰ বা কাজান খানাটৰ কোনো জাতীয় পতাকাত ডেউকা থকা অজগৰ বা সাপৰ ছবি দেখা পোৱাৰ কোনো শক্তিশালী প্ৰমাণ পোৱা নাযায়। (ইছলাম – খানাতৰ চৰকাৰী বিশ্বাস – জীৱ-জন্তুৰ প্ৰতিমূৰ্তি নিৰ্মাণ কৰাত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰিছিল।) আধুনিক তাটাৰ গাঁওবোৰত জাতীয় পতাকা বা চহৰৰ প্ৰতীক বুলি কোনো বস্তু নাই। (কিন্তু মন কৰিব যে ৰাছিয়াৰ সকলো ৰেয়নে শেহতীয়াকৈ (প্ৰায় ২০০৪) জাতীয় পতাকা গ্ৰহণ কৰিছে আৰু ১৯১৭ চনৰ আগতে ৰাছিয়া সাম্ৰাজ্যৰ উয়েজড কেন্দ্ৰসমূহত জাতীয় পতাকা আছিল)। ৰাছিয়ান ভাষাত জিলেণ্টৰ সঠিক নাম আৰু কাজানৰ প্ৰতীক হিচাপে জিলেণ্টৰ ভূমিকাই আজিকালি বেছিভাগেই ৰাছিয়ান সংস্কৃতিৰ এটা উপাদান হিচাপে কাম কৰে। টাৰ্টাৰ সংস্কৃতিৰ কিংবদন্তিত ডেউকা থকা সাপ দেখা যায়, আৰু এটা অজগৰ – আজদাহা – সাধুকথাত ভূমিকা পালন কৰে।

তথ্য সূত্ৰ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ transliteration: qazan
  2. ↑ pronounced tt, Cyrillic: Аждаһа, Iske imla: اژدها
  3. ↑ সাঁচ:TES
  4. ↑ Cyrillic: Ак Елан, Iske imla: آق یلان
  5. ↑ pronounced tt
  6. ↑ সাঁচ:TES
  7. ↑ Cyrillic: Шаһмара, Iske imla شاهمار
  8. ↑ Cyrillic: батыр tt