টাই ভাষা
| ঝুৱাং-টাই ভাষা
𑜁𑜪𑜨 𑜄𑜩 | |
|---|---|
| জাতি: | টাই জাতি |
| ভৌগোলিক বিস্তৃতি: |
চীন (বিশেষকৈ গুৱাংচি, য়ুন্নান and মুং দঙ), দক্ষিণ পূব এচিয়া |
| ভাষাৰ শ্ৰেণীবিভাজন: |
|
| প্ৰাক্-ভাষা: | প্ৰাচীন-টাই |
| উপশ্ৰেণীসমূহ: |
উত্তৰ (NT)
মধ্য (CT)
দক্ষিণ পশ্চিম (SWT)
(ঝুৱাং ভাষা)
|
| ISO 639-2 and 639-5: | tai |
 টাই ভাষা টাই ভাষাৰ প্ৰকাৰ সমুহ হল: উত্তৰৰ টাই / উত্তৰৰ ঝুৱাঙ
মাজ টাই / দক্ষিণ ঝুৱাঙ
দক্ষিণ পশ্চিম টাই / থাই | |
টাই ভাষা (আহোম: 𑜁𑜪𑜨 𑜄𑜩ইংৰাজী: Tai languages) বা ঝুৱাং-টাই ভাষা (Zhuang–Tai languages) হল এটা ভাষাৰ সমুহ। ইয়াত অসমৰ আহোম ভাষা, অৰুণাচলৰ খামতি ভাষা, চীনৰ গুৱাংচিৰ জাতীয় ভাষা দাই ভাষা ,থাইলেণ্ডৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ভাষা থাই ভাষা, লাওছৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ভাষা লাও ভাষা আৰু মান দেশৰ শান ভাষা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।[1]
টাই ভাষাৰ ইতিহাস
[সম্পাদনা কৰক]টাই ভাষাৰ ইতিহাস দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ টাই ভাষী সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰব্ৰজন আৰু সাংস্কৃতিক বিকাশৰ সৈতে জড়িত হৈ আছে।
উৎপত্তি আৰু প্ৰব্ৰজন
[সম্পাদনা কৰক]বৰ্তমানৰ দক্ষিণ চীনৰ অঞ্চলত টাই জনগোষ্ঠীৰ উৎপত্তি হোৱা বুলি ধাৰণা কৰা হয়। যুগ যুগ ধৰি তেওঁলোকে দক্ষিণ দিশলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি বিভিন্ন অঞ্চলত বসতি স্থাপন কৰি স্থানীয় প্ৰভাৱৰ লগত নিজৰ ভাষা খাপ খুৱাই লয়।
ৰাজ্য গঠন
[সম্পাদনা কৰক]ঐতিহাসিক তথ্যই বিভিন্ন অঞ্চলত টাই ৰাজ্য স্থাপনৰ ইংগিত দিয়ে, যেনে থাইলেণ্ডৰ চুখোথাই ৰাজ্য আৰু লাওছৰ লান ছাং ৰাজ্য। ভাষিক আৰু সাংস্কৃতিক পৰিৱেশ গঢ় দিয়াত এই ৰাজ্যসমূহে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল।
ঔপনিৱেশিক যুগ
[সম্পাদনা কৰক]ঔপনিৱেশিক কালত দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ দেশসমূহে ইউৰোপীয় উপনিবেশিকৰণৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিছিল। লাওছ আৰু ভিয়েটনামৰ কিছু অংশত ফৰাচী প্ৰভাৱ আৰু বাৰ্মা (ম্যানমাৰ)ত ব্ৰিটিছৰ প্ৰভাৱৰ প্ৰভাৱ টাই ভাষী জনসংখ্যাৰ ওপৰত পৰিছিল।
আধুনিক উন্নয়ন
[সম্পাদনা কৰক]সমসাময়িক সময়ত টাই ভাষাসমূহ সংৰক্ষণ আৰু প্ৰচাৰৰ বাবে প্ৰয়াস কৰা হয়। থাই ভাষাৰ দৰে ভাষাৰ প্ৰামাণিককৰণে যোগাযোগ আৰু শিক্ষাত ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছে, আনহাতে ভাষিক বৈচিত্ৰ্য টাই ভাষাৰ ঐতিহ্যৰ এটা মূল দিশ হৈয়েই আছে।
টাই ভাষাসমূহে ইয়াৰ বৈচিত্ৰ্যপূৰ্ণ প্ৰকাৰ আৰু বিতৰণৰ সৈতে দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ টাই ভাষী সম্প্ৰদায়সমূহৰ চহকী ইতিহাস আৰু সাংস্কৃতিক বিৱৰ্তনক প্ৰতিফলিত কৰে। চুবুৰীয়া সংস্কৃতি আৰু ঔপনিৱেশিক যুগৰ প্ৰভাৱৰ পিছতো টাই ভাষাসমূহ অঞ্চলটোৰ ভাষিক উন্নয়নৰ অবিচ্ছেদ্য উপাদান হিচাপে অব্যাহত আছে।
টাই ভাষাৰ বিতৰণ
[সম্পাদনা কৰক]টাই ভাষাসমূহ দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ কেইবাখনো দেশত বিস্তৃত, ইয়াৰে অধিকাংশই চীন, মানদেশ, থাইলেণ্ড আৰু লাওছত কথিত।
উত্তৰপূব ভাৰত
[সম্পাদনা কৰক]অসমত আহোম ভাষা আৰু অৰুণাচলত খামতি ভাষা।
চীন
[সম্পাদনা কৰক]চীনৰ দাই ভাষা আৰু ঝুৱাং ভাষা।[2]
থাইলেণ্ড
[সম্পাদনা কৰক]থাইলেণ্ডৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ভাষা থাই ভাষা।[3]
লাওছ
[সম্পাদনা কৰক]লাও চৰকাৰী ভাষা, আৰু ইয়াক জনসংখ্যাৰ অধিকাংশই কয়।[4] উত্তৰ টাই ভাষা, যেনে টাই বান্ধ আদিও উপস্থিত।
মানদেশ
[সম্পাদনা কৰক]ছান, এটা মধ্য টাই ভাষা, শ্বান ৰাজ্যত কথিত হয়।[5] ম্যানমাৰতো টাই কদাই ভাষা পৰিয়ালৰ উপস্থিতি আছে।
ভিয়েটনাম
[সম্পাদনা কৰক]টাই দাম আৰু টাই ডনকে ধৰি উত্তৰ ভিয়েটনামৰ জনগোষ্ঠীসমূহে টাই ভাষা কয়।
টাই ভাষাৰ প্ৰকাৰ
[সম্পাদনা কৰক]টাই ভাষা পৰিয়াল ক্ৰা-ডাই ভাষা পৰিয়ালৰ এটা শাখা, প্ৰধানকৈ দক্ষিণ-পূব এছিয়াত কথিত। ইয়াত বিভিন্ন ভাষা আৰু উপভাষা আছে আৰু ইয়াক বহলভাৱে তিনিটা মূল গোটত ভাগ কৰিব পাৰি: দক্ষিণ-পশ্চিম, মধ্য আৰু উত্তৰ।
দক্ষিণ-পশ্চিম টাই ভাষা
[সম্পাদনা কৰক]থাই:থাইলেণ্ডৰ চৰকাৰী ভাষা, জনসংখ্যাৰ অধিকাংশই কথিত। ইয়াৰ কেইবাটাও উপভাষা আছে, ষ্টেণ্ডাৰ্ড থাই আটাইতকৈ বেছি ব্যৱহৃত। ইছান:থাইলেণ্ডৰ উত্তৰ-পূব অঞ্চলত প্ৰধানকৈ কথিত ইছানক লাও ভাষাৰ উপভাষা বুলি গণ্য কৰা হয়।
কেন্দ্ৰীয় টাই ভাষা
[সম্পাদনা কৰক]লাও:লাওছৰ চৰকাৰী ভাষা, লাও জনসংখ্যাৰ অধিকাংশই এই ভাষা কয়। ই থাইলেণ্ডৰ ইছান উপভাষাতো প্ৰভাৱ পেলাইছে। ছান: ম্যানমাৰত কথিত, ছান নিজস্ব সুকীয়া লিপিৰ সৈতে এটা উল্লেখযোগ্য কেন্দ্ৰীয় টাই ভাষা।
উত্তৰ টাই ভাষা
[সম্পাদনা কৰক]টাই দাম:ব্ল্যাক টাই নামেৰেও জনাজাত, ইয়াক ভিয়েটনাম, লাওছ, আৰু থাইলেণ্ডত কোৱা হয়। টাই ডন:মূলতঃ ভিয়েটনামত কথিত, ই কম পৰিচিত উত্তৰ টাই ভাষাৰ ভিতৰত অন্যতম।
আৰু পঢ়ক
[সম্পাদনা কৰক]- Brown, J. Marvin. From Ancient Thai to Modern Dialects. Bangkok: Social Science Association Press of Thailand, 1965.
- Chamberlain, James R. A New Look at the Classification of the Tai Languages. [s.l: s.n, 1972.
- Conference on Tai Phonetics and Phonology, Jimmy G. Harris, and Richard B. Noss. Tai Phonetics and Phonology. [Bangkok: Central Institute of English Language, Office of State Universities, Faculty of Science, Mahidol University, 1972.
- Diffloth, Gérard. An Appraisal of Benedict's Views on Austroasiatic and Austro-Thai Relations. Kyoto: Center for Southeast Asian Studies, Kyoto University, 1976.
- Đoàn, Thiện Thuật. Tay-Nung Language in the North Vietnam. [Tokyo?]: Instttute [sic] for the Study of Languages and Cultures of Asia and Africa, Tokyo University of Foreign Studies, 1996.
- Gedney, William J. On the Thai Evidence for Austro-Thai. [S.l: s.n, 1976.
- Gedney, William J., and Robert J. Bickner. Selected Papers on Comparative Tai Studies. Michigan papers on South and Southeast Asia, no. 29. Ann Arbor, Mich., USA: Center for South and Southeast Asian Studies, University of Michigan, 1989. আই.এচ.বি.এন. 0-89148-037-4
- Gedney, William J., Carol J. Compton, and John F. Hartmann. Papers on Tai Languages, Linguistics, and Literatures: In Honor of William J. Gedney on His 77th Birthday. Monograph series on Southeast Asia. [De Kalb]: Northern Illinois University, Center for Southeast Asian Studies, 1992. আই.এচ.বি.এন. 1-877979-16-3
- Gedney, William J., and Thomas J. Hudak. (1995). William J. Gedney's central Tai dialects: glossaries, texts, and translations. Michigan papers on South and Southeast Asia, no. 43. Ann Arbor, Mich: Center for South and Southeast Asian Studies, University of Michigan আই.এচ.বি.এন. 0-89148-075-7
- Gedney, William J., and Thomas J. Hudak. William J. Gedney's the Yay Language: Glossary, Texts, and Translations. Michigan papers on South and Southeast Asia, no. 38. Ann Arbor, Mich: Center for South and Southeast Asian Studies, University of Michigan, 1991. আই.এচ.বি.এন. 0-89148-066-8
- Gedney, William J., and Thomas J. Hudak. William J. Gedney's Southwestern Tai Dialects: Glossaries, Texts and Translations. Michigan papers on South and Southeast Asia, no. 42. [Ann Arbor, Mich.]: Center for South and Southeast Asian Studies, University of Michigan, 1994. আই.এচ.বি.এন. 0-89148-074-9
- Hudak, Thomas John. William J. Gedney's The Tai Dialect of Lungming: Glossary, Texts, and Translations. Michigan papers on South and Southeast Asia, no. 39. [Ann Arbor]: Center for South and Southeast Asian Studies, University of Michigan, 1991. আই.এচ.বি.এন. 0-89148-067-6
- Li, Fang-kuei. 1977. Handbook of Comparative Tai. Honolulu, Hawaii: University of Hawaiʼi Press.
- Li, Fang-kuei. The Tai Dialect of Lungchow; Texts, Translations, and Glossary. Shanghai: Commercial Press, 1940.
- Østmoe, Arne. A Germanic–Tai Linguistic Puzzle. Sino-Platonic papers, no. 64. Philadelphia, PA, USA: Dept. of Asian and Middle Eastern Studies, University of Pennsylvania, 1995.
- Sathāban Sūn Phāsā Qangkrit. Bibliography of Tai Language Studies. [Bangkok]: Indigenous Languages of Thailand Research Project, Central Institute of English Language, Office of State Universities, 1977.
- Shorto, H. L. Bibliographies of Mon–Khmer and Tai Linguistics. London oriental bibliographies, v. 2. London: Oxford University Press, 1963.
- Tingsabadh, Kalaya and Arthur S. Abramson. Essays in Tai Linguistics. Bangkok: Chulalongkorn University Press, 2001. আই.এচ.বি.এন. 974-347-222-3
লগতে চাওক
[সম্পাদনা কৰক]তথ্য সংগ্ৰহ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Conference on Tai Phonetics and Phonology, Jimmy G. Harris, and Richard B. Noss. Tai Phonetics and Phonology. [Bangkok: Central Institute of English Language, Office of State Universities, Faculty of Science, Mahidol University, 1972.
- ↑ "The Zhuang ethnic minority"
- ↑ Thai (ภาษาไทย)
- ↑ Lao (ພາສາລາວ)
- ↑ Shan (လိၵ်ႈတႆး)