দ্য গডফাদাৰ (চলচ্চিত্ৰ)

Translation arrow icon
এই প্ৰবন্ধটো অন্য কোনো ভাষাৰ পৰা কৰা আসোঁৱাহ থকা অনুবাদ। এয়া সম্ভৱতঃ যান্ত্ৰিক অনুবাদৰ দ্বাৰা বা দুয়োটা ভাষাৰ যথাযথ দক্ষতা নথকা অনুবাদকৰ দ্বাৰা অনূদিত। অনুগ্ৰহ কৰি এই অনুবাদ উন্নত কৰাত সহায় কৰক।
The Godfather
"The Godfather" written on a black background in stylized white lettering, above it a hand holds puppet strings.
Theatrical release poster
পৰিচালক ফ্ৰান্সিছ ফ’ৰ্ড কপোলা
চিত্ৰনাট্য
ভিত্তি The Godfather
লেখক: Mario Puzo
প্ৰযোজক এলবাৰ্ট এছ. ৰুদী
অভিনয়ত
চিত্ৰগ্ৰহণকাৰী গৰ্ডন উইলিছ
সম্পাদনা
সংগীত পৰিচালক নিন’ ৰোটা
প্ৰযোজনা
কোম্পানীসমূহ
পৰিবেশক Paramount Pictures
মুক্তি
 মাৰ্চ ১৪, ১৯৭২ (1972-03-14) (Loew's State Theatre)
মাৰ্চ ২৪, ১৯৭২ (1972-03-24) (United States)
দৈৰ্ঘ্য
 175 minutes[1]
দেশ United States
ভাষা English
বাজেট $6–7.2 million[N 1]
সৰ্বমুঠ আয় $250–291 million[N 2]

১৯৬৯ চনত পুজোৰ একে নামৰ বেষ্ট চেলাৰ উপন্যাসখনৰ আধাৰত মাৰিঅ’ পুজোৰ সৈতে সহযোগীভাৱে চিত্ৰনাট্য লিখা ফ্ৰান্সিছ ফৰ্ড কপ’লাই পৰিচালনা কৰা ১৯৭২ চনত নিৰ্মিত এখন আমেৰিকান ক্ৰাইম ছবি দ্য গডফাদাৰ। ছবিখনত অভিনয় কৰিছে মাৰ্লন ব্ৰেণ্ডো, আল পেচিনো, জেমছ কান, ৰিচাৰ্ড কেষ্টেলানো, ৰবাৰ্ট ডুভাল, ষ্টাৰলিং হেডেন, জন মাৰ্লি, ৰিচাৰ্ড কণ্টে, ডায়েন কিটন। দ্য গডফাদাৰ ট্ৰাইলজীৰ ই প্ৰথম কিস্তি। ১৯৪৫ চনৰ পৰা ১৯৫৫ চনলৈকে বিস্তৃত এই কাহিনীটোত পিতৃপুৰুষ ভিটো কৰ্লিয়ন (ব্ৰাণ্ডো)ৰ অধীনত থকা কৰ্লিয়ন পৰিয়ালৰ বুৰঞ্জী লিখা হৈছে, য’ত তেওঁৰ সৰু পুত্ৰ মাইকেল কৰ্লিয়ন (পেচিনো)ৰ অনিচ্ছুক পৰিয়ালৰ বাহিৰৰ পৰা নিৰ্দয় মাফিয়া বছলৈ ৰূপান্তৰিত হোৱাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে।

পেৰামাউণ্ট পিকচাৰ্ছে উপন্যাসখনৰ জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰাৰ আগতে ৮০ হাজাৰ ডলাৰৰ মূল্যত উপন্যাসখনৰ অধিকাৰ লাভ কৰিছিল। ষ্টুডিঅ’ৰ কাৰ্যবাহীসকলে পৰিচালক বিচাৰিবলৈ অসুবিধা পাইছিল; কপোলাই ছবিখন পৰিচালনা কৰিবলৈ স্বাক্ষৰ কৰাৰ আগতে প্ৰথম কেইজনমান প্ৰাৰ্থীয়ে এই পদ নাকচ কৰিছিল যদিও কেইবাটাও চৰিত্ৰ বিশেষকৈ ভিটো আৰু মাইকেলৰ অভিনয়ৰ ক্ষেত্ৰত মতানৈক্যৰ সৃষ্টি হয়। মূলতঃ নিউয়ৰ্ক চহৰৰ আশে-পাশে আৰু চিচিলিৰ স্থানত চিত্ৰগ্ৰহণ কৰা হৈছিল আৰু নিৰ্ধাৰিত সময়ৰ আগতেই সম্পূৰ্ণ কৰা হৈছিল। সংগীতৰ স্কোৰটো মূলতঃ নিনো ৰোটাই ৰচনা কৰিছিল, কাৰ্মাইন কপ’লাৰ সহযোগত৷

১৯৭২ চনৰ ১৪ মাৰ্চত ল''ছ ষ্টেট থিয়েটাৰত প্ৰিমিয়াৰ হোৱা গডফাদাৰৰ প্ৰিমিয়াৰ ১৯৭২ চনৰ ২৪ মাৰ্চত আমেৰিকাত ব্যাপকভাৱে মুক্তি পায় , বক্স অফিচত ২৫০ৰ পৰা ২৯১ মিলিয়ন ডলাৰৰ ভিতৰত উপাৰ্জন কৰে। ছবিখনে সমালোচক আৰু দৰ্শকৰ পৰা সাৰ্বজনীন প্ৰশংসা লাভ কৰিছিল, বিশেষকৈ ব্ৰেণ্ডো আৰু পেচিনোৰ অভিনয়, পৰিচালনা, চিত্ৰনাট্য, চিনেমাট’গ্ৰাফী, সম্পাদনা, স্ক’ৰ, আৰু মাফিয়াৰ চিত্ৰণৰ বাবে প্ৰশংসা কৰিছিল। গডফাদাৰে কপোলা, পেচিনো আৰু অভিনেতা-অভিনেত্ৰী আৰু ক্ৰুৰ অন্যান্য আপেক্ষিক নতুনকৈ অহাসকলৰ সফল কেৰিয়াৰৰ বাবে অনুঘটক হিচাপে কাম কৰিছিল। ১৯৬০ চনত অৱনতি ঘটা ব্ৰেণ্ডোৰ কেৰিয়াৰকো এই ছবিখনে পুনৰ সজীৱ কৰি তুলিছিল আৰু তাৰ পিছত তেওঁ লাষ্ট টেংগো ইন পেৰিছ, ছুপাৰমেন, এপ’কেলিপছ নাও আদি ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ৪৫ সংখ্যক একাডেমী বঁটাত ছবিখনে শ্ৰেষ্ঠ ছবি, শ্ৰেষ্ঠ অভিনেতা (ব্ৰেণ্ডো), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অভিযোজিত চিত্ৰনাট্য (পুজো আৰু কপোলাৰ বাবে) লাভ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও আন সাতটা অস্কাৰৰ মনোনয়নৰ ভিতৰত আছিল শ্ৰেষ্ঠ সহযোগী অভিনেতাৰ বাবে পেচিনো, কান, আৰু ডুভাল, আৰু শ্ৰেষ্ঠ পৰিচালকৰ বাবে কপ’লা।

গডফাদাৰক এতিয়ালৈকে নিৰ্মিত অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ আৰু প্ৰভাৱশালী ছবি হিচাপে গণ্য কৰা হয়, লগতে গেংষ্টাৰ ধাৰাটোৰ এক ল্যাণ্ডমাৰ্ক হিচাপেও গণ্য কৰা হয়। ১৯৯০ চনত ইয়াক লাইব্ৰেৰী অৱ কংগ্ৰেছৰ আমেৰিকাৰ নেচনেল ফিল্ম ৰেজিষ্ট্ৰীত সংৰক্ষণৰ বাবে নিৰ্বাচিত কৰা হৈছিল, ইয়াক "সাংস্কৃতিক, ঐতিহাসিক বা নান্দনিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ" বুলি গণ্য কৰা হৈছিল আৰু আমেৰিকান ফিল্মে ইয়াক আমেৰিকান চিনেমাৰ দ্বিতীয় শ্ৰেষ্ঠ ছবি হিচাপে স্থান দিছে (চিটিজেন কেনৰ পিছত)। প্ৰতিষ্ঠান। ইয়াৰ পিছতে ছিকুৱেল দ্য গডফাদাৰ পাৰ্ট II (১৯৭৪) আৰু দ্য গডফাদাৰ পাৰ্ট III (১৯৯০) প্ৰদৰ্শিত হয়।

কাহিনী

[সম্পাদনা কৰক]

১৯৪৫ চনত নিউয়ৰ্ক চহৰত তেওঁৰ কন্যা কনিৰ কাৰ্লোৰ সৈতে হোৱা বিয়াত ভিটো কৰ্লিয়নে কৰ্লিয়ন অপৰাধ পৰিয়ালৰ ডন হিচাপে নিজৰ ভূমিকাত অনুৰোধ শুনি থাকে। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত মেৰিন আছিল তেওঁৰ সৰু পুত্ৰ মাইকেলে অভ্যৰ্থনা অনুষ্ঠানত তেওঁৰ প্ৰেমিকা কে এডামছক পৰিয়ালৰ সৈতে চিনাকি কৰাই দিয়ে। জনপ্ৰিয় গায়ক আৰু ভিটোৰ গডছন জনী ফণ্টেনে চিনেমাৰ ভূমিকা নিশ্চিত কৰাত ভিটোৰ সহায় বিচাৰে; ভিটোৱে তেওঁৰ কনচিগ্লিয়াৰ টম হেগেনক লছ এঞ্জেলছলৈ প্ৰেৰণ কৰে যাতে ষ্টুডিঅ'ৰ মুৰব্বী জেক ৱল্টজক জনীক সেই অংশটো দিবলৈ মান্তি কৰে। ৱল্টজে নিজৰ বহুমূলীয়া ঘোঁৰাটোৰ কাটি পেলোৱা মূৰটো লৈ বিচনাত সাৰ নোপোৱালৈকে মান্তি হোৱা নাছিল৷

বৰদিনৰ কিছু সময়ৰ আগতে টাটাগ্লিয়া অপৰাধ পৰিয়ালৰ সমৰ্থনত ড্ৰাগছ বেৰন ছ’ল’জ’ই ভিটোক তেওঁৰ মাদক দ্ৰব্য ব্যৱসায়ত বিনিয়োগ আৰু তেওঁৰ ৰাজনৈতিক সংযোগৰ জৰিয়তে সুৰক্ষাৰ বাবে অনুৰোধ কৰে। ৰাজনৈতিক অন্তৰ্দৃষ্টিসম্পন্ন লোকক বিচ্ছিন্ন কৰাৰ আশংকা থকা বিপজ্জনক নতুন বাণিজ্যৰ সৈতে জড়িত হোৱাৰ পৰা সতৰ্ক হৈ ভিটোৱে অস্বীকাৰ কৰে। সন্দেহ কৰি ভিটোৱে তেওঁৰ গুণ্ডা লুকা ব্ৰাচিক তেওঁলোকৰ ওপৰত চোৰাংচোৱাগিৰি কৰিবলৈ পঠিয়াই দিয়ে। ব্ৰুনো টাটাগ্লিয়া আৰু ছ'ল'জ'ৰ সৈতে প্ৰথম সাক্ষাৎৰ সময়ত ব্ৰাছিক মৃত্যুমুখত পৰে। পিছলৈ ছ’ল’জ’ই ভিটোক ৰাস্তাত গুলীয়াই আহত কৰে, তাৰ পিছত হেগেনক অপহৰণ কৰে। কৰ্লিয়নৰ প্ৰথম পুত্ৰ ছনী দায়িত্বত থকাৰ সময়তে ছ'ল'জোৱে হেগেনক হেগেনক হেঁচা দিয়ে যাতে ছ'নীক ছ'ল'জ'ৰ চুক্তি গ্ৰহণ কৰিবলৈ মান্তি কৰায়, তাৰ পিছত তেওঁক মুকলি কৰি দিয়ে। পৰিয়ালটোৱে ব্ৰাছিৰ বুলেট প্ৰুফ ভেষ্টত মেৰিয়াই থোৱা মাছ লাভ কৰে, যিয়ে ইংগিত দিয়ে যে লুকাই "মাছবোৰৰ সৈতে শুইছে"। ভিটো বাচি যায় আৰু চিকিৎসালয়ত মাইকেলে দেউতাকৰ ওপৰত কৰা আন এক প্ৰচেষ্টাক বিফল কৰে। মাইকেলৰ মুখৰ হনু ঘুচিয়াই ভাঙি দিয়ে এন ৱাই পি ডিৰ কেপ্তেইন মেকক্লাস্কিয়ে যি ছ’ল’জ’ৰ বেচৰকাৰী দেহৰক্ষী হিচাপেও কাম কৰিছিল। ছনিয়ে টাটাগ্লিয়াক হত্যা কৰি প্ৰতিশোধ লয়। মাইকেলে ছ’ল’জ’ আৰু মেকক্লাস্কিক হত্যা কৰাৰ ষড়যন্ত্ৰ কৰে; ব্ৰংক্সৰ এখন ৰেষ্টুৰেণ্টত মাইকেলে তেওঁলোকক লগ পায়, য'ত কৰ্লিয়নৰ সেনাপতি ক্লেমেনজাই ৰোপণ কৰা হেণ্ডগান এটা উদ্ধাৰ কৰাৰ পিছত তেওঁ দুয়োজনকে হত্যা কৰে।

কৰ্তৃপক্ষৰ দ্বাৰা দমন কৰাৰ পিছতো পাঁচটা পৰিয়ালে মুকলি যুদ্ধ আৰম্ভ কৰে আৰু ভিটোৱে নিজৰ পুত্ৰসকলৰ সুৰক্ষাৰ বাবে আশংকা কৰে। মাইকেলে চিচিলিত আশ্ৰয় লয় আৰু ফ্ৰেডোক লাছ ভেগাছত ম’ গ্ৰীনে আশ্ৰয় দিয়ে। ছনীৰ ভনীয়েক কনীক গালি-গালাজ কৰাৰ বাবে ছ’নীয়ে ৰাস্তাত ভনী জোঁৱায়েক কাৰ্লোক আক্ৰমণ কৰে আৰু পুনৰ এনেকুৱা হ’লে তেওঁক হত্যা কৰাৰ ভাবুকি দিয়ে। যেতিয়া কাৰ্লোৱে পুনৰ কনীক মাৰপিট কৰাৰ খবৰ পায়, ছনিয়ে দ্ৰুতগতিত তেওঁলোকৰ ঘৰলৈ যায় কিন্তু ঘাইপথৰ এটা টোল বুথত এম্বুছ কৰি ছাবমেচিনগান লৈ শত্ৰুৰ গুণ্ডাই নিৰ্মমভাৱে হত্যা কৰে। চিচিলিত থকাৰ সময়ত মাইকেলে এপ’ল’নিয়াক লগ পায় আৰু বিয়া কৰায়, কিন্তু তেওঁৰ বাবে পাতি থোৱা গাড়ী বোমা এটাই তাইৰ প্ৰাণ কাঢ়ি লৈ যায়।

ছনিৰ মৃত্যুত বিধ্বস্ত হৈ আৰু উপলব্ধি কৰি যে টাটাগ্লিয়াসকল এতিয়াৰ প্ৰভাৱশালী ডন বাৰ্জিনিৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হৈ আছে, ভিটোৱে এই বিবাদৰ অন্ত পেলাবলৈ চেষ্টা কৰে। তেওঁ পাঁচটা পৰিয়ালক আশ্বাস দিয়ে যে তেওঁ তেওঁলোকৰ হেৰ’ইন ব্যৱসায়ৰ বিৰোধিতা প্ৰত্যাহাৰ কৰিব আৰু ছনিৰ হত্যাৰ প্ৰতিশোধ লোৱাটো ত্যাগ কৰিব। তেওঁৰ সুৰক্ষা নিশ্চিত, মাইকেলে ঘৰলৈ উভতি গৈ পৰিয়ালৰ ব্যৱসায়ত প্ৰৱেশ কৰে আৰু কেক বিয়া কৰায়, তাইক প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে যে পাঁচ বছৰৰ ভিতৰত ব্যৱসায়টো বৈধ হ’ব। ১৯৫০ চনৰ আৰম্ভণিতে কেয়ে দুটা সন্তান জন্ম দিয়ে। দেউতাক জীৱনৰ শেষৰ ফালে আৰু ফ্ৰেডো অত্যন্ত দুৰ্বল হোৱাৰ বাবে মাইকেলে পৰিয়ালৰ বাঘজৰী লয়। তেওঁ হেগেনক লাছ ভেগাছলৈ স্থানান্তৰিত হ'বলৈ আৰু ভিটোলৈ নিজৰ ভূমিকা এৰি দিবলৈ জোৰ দিয়ে কাৰণ হেগেন এজন "যুদ্ধকালীন কনচিগ্লিয়েৰ" নহয়; ভিটোৱে এই কথাত সন্মত যে প্ৰতিদ্বন্দ্বী পৰিয়ালসমূহৰ সৈতে আগন্তুক যুদ্ধত হেগেনৰ “কি হ’ব তাত কোনো অংশ থাকিব নালাগে৷” যেতিয়া মাইকেলে পৰিয়ালটোৰ কেচিনোত গ্ৰীনৰ অংশীদাৰিত্ব কিনিবলৈ লাছ ভেগাছলৈ যায়, তেতিয়া তেওঁ দেখি হতাশ হয় যে ফ্ৰেডো নিজৰ পৰিয়ালতকৈ গ্ৰীণৰ প্ৰতি অধিক আনুগত্যশীল।

১৯৫৫ চনত ভিটোৰ মাৰাত্মক হাৰ্ট এটেক হয়। অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়াত টেছিঅ' নামৰ এজন কৰ্লিয়ন সেনাপতিয়ে মাইকেলক বাৰ্জিনিৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰিবলৈ কয়, যিয়ে ভিটোৱে পূৰ্বতে সতৰ্ক কৰি দিয়া প্ৰতাৰণাৰ সংকেত দিয়ে। কনিৰ কেঁচুৱাটোৰ ধৰ্মপিতাৰ দায়িত্ব লোৱাৰ দিনটোতে অনুষ্ঠিত হ’বলগীয়া এই সভাখন অনুষ্ঠিত হ’ব। মাইকেলে শিশুটিৰ ধৰ্মপিতা হিচাপে বেদীৰ ওচৰত থিয় হৈ থকাৰ সময়তে কৰ্লিয়নৰ হিটমেনে নিউয়ৰ্ক চহৰৰ আন ডনসকল আৰু গ্ৰীনক হত্যা কৰে। টেছিঅ'ক তেওঁৰ বিশ্বাসঘাটকতাৰ বাবে মৃত্যুদণ্ড দিয়া হয় আৰু মাইকেলে বাৰ্জিনিৰ বাবে ছনিক হত্যা কৰাত সহায় কৰাত তেওঁৰ সহযোগিতাৰ বিষয়ে কাৰ্লোৰ স্বীকাৰোক্তি উলিয়াই আনে; তাৰ পিছত ক্লেমেনজাই কাৰ্লোক ডিঙিত ৰছীৰে ফাঁচ লগাই মৃত্যুমুখত পেলায়। কনিয়ে মাইকেলক হত্যাকাণ্ডৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰে, কেক কয় যে মাইকেলে সকলো হত্যাকাণ্ডৰ নিৰ্দেশ দিছিল। অৱশেষত মাইকেলে অস্বীকাৰ কৰাত কে সকাহ পায়, কিন্তু যেতিয়া সেনাপতিসকল আহি পৰে, তেতিয়া তেওঁলোকে তেওঁৰ স্বামীক ডন কৰ্লিয়ন বুলি সম্বোধন কৰে আৰু তেওঁ তেওঁলোকে মাইকেলক নতুনকৈ স্থাপন কৰা ডন হিচাপে শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনোৱাটো চাই থাকে যেতিয়া তেওঁলোকে তাই দুৱাৰখন বন্ধ কৰি দিয়ে।

 ভিটো কৰ্লিয়নৰ চৰিত্ৰত মাৰ্লন ব্ৰেণ্ডো: কৰ্লিয়ন পৰিয়ালৰ অপৰাধ বছ আৰু পিতৃপুৰুষ মাইকেলৰ চৰিত্ৰত আল পেচিনো: ভিটোৰ সৰু পুত্ৰ

ছনিৰ চৰিত্ৰত জেমছ কান: ভিটোৰ ডাঙৰ পুত্ৰ

ক্লেমেঞ্জাৰ চৰিত্ৰত ৰিচাৰ্ড কেষ্টেলানো: কৰ্লিয়ন অপৰাধ পৰিয়ালৰ এজন কেপ'ৰেজিম, ছনিৰ গডফাদাৰ

টম হেগেনৰ চৰিত্ৰত ৰবাৰ্ট ডুভাল: কৰ্লিয়ন কনচিগ্লিয়েৰ, অধিবক্তা, আৰু কৰ্লিয়ন পৰিয়ালৰ বেচৰকাৰী দত্তক সদস্য

কেপ্তেইন মেকক্লাস্কিৰ চৰিত্ৰত ষ্টাৰলিং হেডেন: ছ’ল’জ’ৰ পে-ৰোলত এজন দুৰ্নীতিগ্ৰস্ত আৰক্ষী অধিনায়ক

জেক ৱল্টজৰ চৰিত্ৰত জন মাৰ্লি: হলিউডৰ চলচ্চিত্ৰ প্ৰযোজক যি কৰ্লিয়নৰ দ্বাৰা ভয় খাইছে

বাৰ্জিনিৰ চৰিত্ৰত ৰিচাৰ্ড কণ্টে: প্ৰতিদ্বন্দ্বী অপৰাধ পৰিয়ালৰ এজন অপৰাধ বছ

ছ'ল'জ'ৰ চৰিত্ৰত আল লেটিয়েৰী: এজন বিৰোধী যিয়ে ভিটোক ড্ৰাগছৰ ব্যৱসায়ত সোমাবলৈ হেঁচা দিয়ে, টাটাগ্লিয়া পৰিয়ালৰ সমৰ্থনত

কে এডামছৰ চৰিত্ৰত ডায়েন কিটন: মাইকেলৰ প্ৰেমিকা আৰু পিছলৈ দ্বিতীয় পত্নী

টেছিঅ' হিচাপে আবে ভিগোডা: কৰ্লিয়ন অপৰাধ পৰিয়ালৰ এজন কেপ'ৰেজিম

কনিৰ চৰিত্ৰত টালিয়া শ্বাইৰ: ভিটোৰ একমাত্ৰ ছোৱালী

কাৰ্লোৰ চৰিত্ৰত জিয়ানি ৰুছ’: কনিৰ নিৰ্যাতনকাৰী স্বামী

ফ্ৰেডোৰ চৰিত্ৰত জন কাজালে: ভিটোৰ মধ্যম পুত্ৰ

কুনেওৰ চৰিত্ৰত ৰুডি বণ্ড: প্ৰতিদ্বন্দ্বী অপৰাধ পৰিয়ালৰ এজন অপৰাধ বছ

জনী ফণ্টেনৰ চৰিত্ৰত আল মাৰ্টিনো: গায়ক

মামা কৰ্লিয়নৰ চৰিত্ৰত মৰ্গানা কিং: ভিটোৰ পত্নী

লুকা ব্ৰাচিৰ চৰিত্ৰত লেনি মন্টানা: ভিটোৰ বলবৎকাৰী

পলি গাট্টোৰ চৰিত্ৰত জনী মাৰ্টিনো: কৰ্লিয়ন অপৰাধ পৰিয়ালৰ এজন সৈনিক

বোনাচেৰাৰ চৰিত্ৰত ছালভাটৰ কৰ্চিট্টো: কনিৰ বিয়াত এটা উপকাৰ বিচৰা আণ্ডাৰটেকাৰ

নেৰীৰ চৰিত্ৰত ৰিচাৰ্ড ব্রাইট: কৰ্লিয়ন অপৰাধ পৰিয়ালৰ সৈনিক যি মাইকেলৰ সেনাপতি হৈ পৰে

সৰু সৰু চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা আন অভিনেতাসকল হ’ল ম’ গ্ৰীণৰ চৰিত্ৰত এলেক্স ৰ’কো, এপ’ল’নিয়া ভিটেলি-কৰ্লিয়নৰ চৰিত্ৰত ছিমনেটা ষ্টেফানেলী, ব্ৰুনো টাটাগ্লিয়াৰ চৰিত্ৰত টনি জৰ্জিঅ’, ফেব্ৰিজিঅ’ৰ চৰিত্ৰত এঞ্জেলো ইনফান্টি, কেলোৰ চৰিত্ৰত ফ্ৰাংকো চিটি, উইলি চিচিৰ চৰিত্ৰত জো স্পিনেল আৰু ডন টমাচিনোৰ চৰিত্ৰত ক’ৰাড’ গাইপা।

নিৰ্মাণ

[সম্পাদনা কৰক]

বিকাশ

[সম্পাদনা কৰক]

৬৭ সপ্তাহ ধৰি দ্য নিউয়ৰ্ক টাইমছৰ বেষ্ট চেলাৰ তালিকাত থকা মাৰিঅ’ পুজোৰ দ্য গডফাদাৰৰ আধাৰত নিৰ্মিত এই ছবিখনে দুবছৰত ৯ মিলিয়নতকৈ অধিক কপি বিক্ৰী কৰিছিল। ১৯৬৯ চনত প্ৰকাশিত এইখন কেইবাবছৰ ধৰি ইতিহাসৰ সৰ্বাধিক বিক্ৰী হোৱা প্ৰকাশিত গ্ৰন্থ হিচাপে পৰিগণিত হয়। পেৰামাউণ্ট পিকচাৰ্ছে প্ৰথমে ১৯৬৭ চনত পুজোৰ উপন্যাসখনৰ বিষয়ে জানিব পাৰিছিল যেতিয়া কোম্পানীটোৰ এজন সাহিত্যিক স্কাউটে তেতিয়াৰ পেৰামাউণ্ট প্ৰডাকচনৰ উপ-সভাপতি পিটাৰ বাৰ্টৰ সৈতে পুজোৰ অসমাপ্ত ষাঠি পৃষ্ঠাৰ পাণ্ডুলিপিৰ বিষয়ে যোগাযোগ কৰিছিল। বাৰ্টে বিশ্বাস কৰিছিল যে এই কামটো "মাফিয়া কাহিনীৰ বহু ওপৰত" আৰু তেওঁ পুজোক এই কামৰ বাবে ১২,৫০০ ডলাৰৰ বিকল্প আগবঢ়াইছিল, যদিহে সম্পূৰ্ণ কৰা কামটোক এখন ছবিলৈ ৰূপান্তৰিত কৰা হয় তেন্তে ৮০,০০০ ডলাৰৰ বিকল্পৰ সৈতে। পুজোৰ এজেণ্টে তেওঁক প্ৰস্তাৱ নাকচ কৰিবলৈ কোৱাৰ পিছতো পুজোৱে ধনৰ বাবে হাহাকাৰ কৰি চুক্তিখন মানি লৈছিল। পেৰামাউণ্টৰ ৰবাৰ্ট ইভান্সে বৰ্ণনা কৰিছে যে, ১৯৬৮ চনৰ আৰম্ভণিতে যেতিয়া তেওঁলোকৰ লগ হৈছিল, তেতিয়া লেখকে তেওঁক জুৱাৰ ঋণ পৰিশোধ কৰিবলৈ ১০,০০০ ডলাৰৰ জৰুৰী প্ৰয়োজন বুলি কোৱাৰ পিছত তেওঁ পুজোক মাফিয়া শীৰ্ষক ৬০ পৃষ্ঠাৰ পাণ্ডুলিপিখনৰ বাবে ১২,৫০০ ডলাৰৰ চুক্তিৰ প্ৰস্তাৱ দিছিল।

১৯৬৭ চনৰ মাৰ্চ মাহত পেৰামাউণ্টে ঘোষণা কৰে যে তেওঁলোকে এখন ছবি নিৰ্মাণৰ আশাত পুজোৰ আগন্তুক কামক সহায় কৰিব। ১৯৬৯ চনত পেৰামাউণ্টে উপন্যাসখনৰ পৰা ৮০,০০০ ডলাৰৰ মূল্যত এখন ছবি নিৰ্মাণ কৰাৰ উদ্দেশ্য নিশ্চিত কৰে[N 3][2][3][4][5], ১৯৭১ চনৰ বৰদিনৰ দিনা ছবিখন মুক্তি দিয়াৰ লক্ষ্যৰে।১৯৭০ চনৰ ২৩ মাৰ্চত এলবাৰ্ট এছ ৰুডীক আনুষ্ঠানিকভাৱে ছবিখনৰ প্ৰযোজক হিচাপে ঘোষণা কৰা হয়, আংশিকভাৱে কাৰণ ষ্টুডিঅ'ৰ কাৰ্যবাহীসকলে তেওঁৰ সাক্ষাৎকাৰত আপ্লুত হৈছিল আৰু কাৰণ তেওঁ তেওঁৰ ছবিসমূহক বাজেটৰ অধীনত অনাৰ বাবে পৰিচিত আছিল।

পৰিচালনা

[সম্পাদনা কৰক]
A photo of Francis Ford Coppola
পৰিচালক হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈছিল ফ্ৰান্সিছ ফৰ্ড কপ’লা (২০১১ চনৰ ছবিখনত)। পেৰামাউণ্টে বিচাৰিছিল যে ছবিখন এজন ইটালীয় আমেৰিকান দ্বাৰা পৰিচালিত হওক যাতে ছবিখনক "মূললৈকে জনগোষ্ঠীয়" কৰিব পৰা হয়।

ইভান্সে বিচাৰিছিল যে ছবিখন এজন ইটালীয় আমেৰিকানক পৰিচালনা কৰি ছবিখনক "মূললৈকে জনগোষ্ঠীয়" কৰি তুলিব লাগে। পেৰামাউণ্টৰ শেহতীয়া মাফিয়া চিনেমা দ্য ব্ৰাদাৰহুডে বক্স অফিচত অতি দুৰ্বল প্ৰদৰ্শন কৰিছিল; ইভান্সে বিশ্বাস কৰিছিল যে ইয়াৰ বিফলতাৰ কাৰণ হ’ল ইয়াত ইটালীয় বংশৰ অভিনেতা-অভিনেত্ৰী বা সৃষ্টিশীল কৰ্মীৰ প্ৰায় সম্পূৰ্ণ অভাৱ (পৰিচালক মাৰ্টিন ৰিট আৰু তাৰকা কাৰ্ক ডগলাছ ইটালীয় নাছিল)। ছবিখনৰ পৰিচালনাৰ বাবে পেৰামাউণ্টৰ প্ৰথম পছন্দ আছিল চাৰ্জিঅ’ লিঅ’নে। লিঅ’নে এই বিকল্পটো নাকচ কৰিছিল, নিজৰ গেংষ্টাৰ ছবি ৱান্স আপন এ টাইম ইন আমেৰিকাত কাম কৰাৰ উদ্দেশ্যে। ইয়াৰ পিছত পিটাৰ বগডানোভিচৰ সৈতে যোগাযোগ কৰা হয় যদিও তেওঁ মাফিয়াৰ প্ৰতি আগ্ৰহ নথকাৰ বাবেও এই প্ৰস্তাৱ নাকচ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও পিটাৰ য়েটছ, ৰিচাৰ্ড ব্ৰুকছ, আৰ্থাৰ পেন, কোষ্টা-গাভ্ৰাছ, অট’ প্ৰিমিংগাৰ আদি সকলোকে এই পদৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছিল আৰু তেওঁ অস্বীকাৰ কৰিছিল। ইভান্সৰ মুখ্য সহায়ক পিটাৰ বাৰ্টে ফ্ৰান্সিছ ফৰ্ড কপ’লাক ইটালীৰ বংশৰ পৰিচালক হিচাপে পৰামৰ্শ দিছিল যিয়ে তেওঁৰ শেহতীয়া ছবি দ্য ৰেইন পিপলৰ দুৰ্বল গ্ৰহণৰ পিছত কম ধন আৰু বাজেটত কাম কৰিব। কপোলাই প্ৰথমতে চাকৰিটো নাকচ কৰিছিল কাৰণ তেওঁ পুজোৰ উপন্যাসখনক "যথেষ্ট সস্তীয়া বস্তু" বুলি অভিহিত কৰিছিল। সেই সময়ত কপ’লাৰ ষ্টুডিঅ’ আমেৰিকান জোট্ৰপে THX ১১৩৮ ছবিখনৰ বাজেট অতিৰিক্ত হোৱাৰ বাবে ৱাৰ্নাৰ ব্ৰাদাৰ্ছৰ ওচৰত ৪ লাখ ডলাৰতকৈ অধিক ঋণী আছিল আৰু যেতিয়া তেওঁৰ দুৰ্বল আৰ্থিক অৱস্থাৰ সৈতে সংযুক্ত হৈ বন্ধু-বান্ধৱ আৰু পৰিয়ালৰ পৰামৰ্শৰ সৈতে কপোলাই নিজৰ প্ৰাৰম্ভিক সিদ্ধান্তটো ওলোটা কৰি চাকৰিটো গ্ৰহণ কৰে . ১৯৭০ চনৰ ২৮ ছেপ্টেম্বৰত কপোলাক আনুষ্ঠানিকভাৱে ছবিখনৰ পৰিচালক হিচাপে ঘোষণা কৰা হয়।কপোলাই ১ লাখ ২৫ হাজাৰ ডলাৰ আৰু মুঠ ভাড়াৰ ছয় শতাংশ লাভ কৰিবলৈ সন্মত হয়।

কপোলা আৰু পেৰামাউণ্ট

[সম্পাদনা কৰক]

দ্য গডফাদাৰ নিৰ্মাণৰ পূৰ্বে পেৰামাউণ্টে এক অসফল সময় এছোৱাৰ মাজেৰে পাৰ হৈ আহিছিল। দ্য ব্ৰাদাৰহুডৰ বিফলতাৰ উপৰিও শেহতীয়াকৈ পেৰামাউণ্টে নিৰ্মাণ কৰা বা সহ-প্ৰযোজনা কৰা আন আন ছবিসমূহে নিজৰ বাজেট বহুখিনি অতিক্ৰম কৰিছিল: ডাৰ্লিং লিলি, পেইণ্ট ইউৰ ৱেগন, আৰু ৱাটাৰলু। ছবিখনৰ বাজেট আছিল প্ৰথমে ২৫ লাখ ডলাৰ কিন্তু কিতাপখনৰ জনপ্ৰিয়তা বৃদ্ধি পোৱাৰ লগে লগে কপোলাই যুক্তি দিছিল আৰু শেষত বৃহৎ বাজেট লাভ কৰিছিল।[N 1] পেৰামাউণ্টৰ কাৰ্যবাহীসকলে বিচাৰিছিল যে ছবিখনৰ চেট সমসাময়িক কানছাছ চিটিত কৰা হওক আৰু খৰচ কমাবলৈ ষ্টুডিঅ’ৰ বেকলটত শ্বুটিং কৰা হওক। কপোলাই আপত্তি কৰিছিল আৰু উপন্যাসখনৰ সৈতে একেটা সময়সীমাতে, ১৯৪০ আৰু ১৯৫০ চনত চিনেমাখনৰ ছেট দিব বিচাৰিছিল; কপ’লাৰ কাৰণসমূহৰ ভিতৰত আছিল: মাইকেল কৰ্লিয়নৰ মেৰিন কৰ্পছৰ কাৰ্যকাল, কৰ্পৰেট আমেৰিকাৰ উত্থান, আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছৰ বছৰবোৰত আমেৰিকা। উপন্যাসখন ক্ৰমান্বয়ে সফল হৈ আহিছিল আৰু সেয়ে অৱশেষত কপ’লাৰ ইচ্ছাত সন্মত হ’ল। পৰৱৰ্তী সময়ত ষ্টুডিঅ’ৰ মুৰব্বীসকলে কপ’লাক নিউয়ৰ্ক চহৰ আৰু চিচিলিৰ স্থানত ছবি নিৰ্মাণ কৰিবলৈ দিছিল।

গালফ+ৱেষ্টাৰ্ণৰ কাৰ্যবাহী চাৰ্লছ ব্লুহডৰ্নে বিভিন্ন ভূমিকা পালন কৰিবলৈ কোনো ব্যক্তি বিচাৰি নোপোৱাকৈ কপ’লাৰ স্ক্ৰীণ টেষ্টৰ সংখ্যাক লৈ হতাশ হৈ পৰিছিল। কপ’লাৰ অনিৰ্ণায়কতা আৰু পেৰামাউণ্টৰ সৈতে সংঘাতৰ বাবে উৎপাদন দ্ৰুতগতিত পিছ পৰিল, যাৰ ফলত খৰচ প্ৰতিদিনে প্ৰায় ৪০,০০০ ডলাৰ হ’ল। খৰচ বৃদ্ধি পোৱাৰ লগে লগে পেৰামাউণ্টে তেতিয়াৰ উপ-সভাপতি জেক বেলাৰ্ডক উৎপাদন ব্যয়ৰ ওপৰত তীক্ষ্ণ দৃষ্টি ৰাখিবলৈ দিছিল। চিত্ৰগ্ৰহণৰ সময়ত কপ’লাই কয় যে তেওঁ অনুভৱ কৰে যে তেওঁক যিকোনো সময়তে চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত কৰিব পৰা যাব কাৰণ তেওঁ জানে যে তেওঁ লোৱা বহু সিদ্ধান্তত পেৰামাউণ্টৰ কাৰ্যবাহীসকল সুখী নহয়। কপোলাই জানিছিল যে ইভান্সে ইলিয়া কাজানক ছবিখনৰ পৰিচালনাৰ দায়িত্ব ল’বলৈ কৈছিল কাৰণ তেওঁৰ আশংকা আছিল যে কপ’লা ছবিখনৰ বৰ্ধিত আকাৰৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিব নোৱাৰে। কপোলাকো নিশ্চিত হৈছিল যে ছবিখনৰ সম্পাদক আৰাম আভাকিয়ান আৰু সহকাৰী পৰিচালক ষ্টিভ কেষ্টনাৰে তেওঁক চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত কৰাৰ ষড়যন্ত্ৰ কৰিছে। আভাকিয়ানে ইভান্সৰ ওচৰত অভিযোগ কৰিছিল যে ক’পোলাই পৰ্যাপ্ত ফুটেজ শ্বুটিং নকৰাৰ বাবে তেওঁ দৃশ্যবোৰ সঠিকভাৱে সম্পাদনা কৰিব নোৱাৰে। কিন্তু ইভান্সে পশ্চিম উপকূললৈ প্ৰেৰণ কৰা ফুটেজটোত সন্তুষ্ট হৈ কপ’লাক দুয়োকে চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত কৰিবলৈ অনুমোদন জনায়। কপোলাই পিছত বুজাই দিলে: “গডফাদাৰৰ দৰেই ময়ো কঠিন হৈ হিচাপে মানুহক চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত কৰিছিলোঁ। মোক চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত কৰিবলৈ যিসকল লোকে আটাইতকৈ বেছি ষড়যন্ত্ৰ কৰিছিল, তেওঁলোকক মই চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত কৰিছিলোঁ।” কপ’লাক চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত কৰিলে ব্ৰেণ্ডোৱে চাকৰি এৰিব বুলি ভাবুকি দিয়ে।

পেৰামাউণ্টে বিচাৰিছিল যে দ্য গডফাদাৰে বহল দৰ্শকক আকৰ্ষণ কৰক আৰু ছবিখনক অধিক ৰোমাঞ্চকৰ কৰি তুলিবলৈ কপোলাক "হিংসা প্ৰশিক্ষক" দিয়াৰ ভাবুকি দিছিল। কপোলাই ষ্টুডিঅ’টোক সুখী কৰি ৰাখিবলৈ আৰু কেইটামান হিংসাত্মক দৃশ্য সংযোজন কৰিলে। কাৰ্লোৱে প্ৰতাৰণা কৰা বুলি গম পোৱাৰ পিছত কনিয়ে ক্ৰকাৰী ভাঙি পেলোৱা দৃশ্যটো এই কাৰণতে সংযোজন কৰা হৈছিল।

উপন্যাস

[সম্পাদনা কৰক]

১৯৭০ চনৰ ১৪ এপ্ৰিলত প্ৰকাশ পায় যে ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্যৰ কাম কৰিবলৈ পেৰামাউণ্টে ছবিখনৰ লাভৰ শতাংশৰ সৈতে পুজোক ১ লাখ ডলাৰত নিযুক্তি দিছিল। কিতাপখনৰ পৰা কাম কৰি কপোলাই ছবিখনৰ সংস্কৃতি, চৰিত্ৰ, ক্ষমতা আৰু পৰিয়ালৰ বিষয়বস্তুবোৰক আগশাৰীত ৰাখিব বিচাৰিছিল, আনহাতে পুজোৱে তেওঁৰ উপন্যাসখনৰ কিছুমান দিশ ধৰি ৰাখিব বিচাৰিছিল আৰু ১৯৭০ চনৰ ১০ আগষ্টত তেওঁৰ ১৫০ পৃষ্ঠাৰ প্ৰাৰম্ভিক খচৰা শেষ হৈছিল .কপোলাক পৰিচালক হিচাপে নিযুক্তি দিয়াৰ পিছত পুজো আৰু কপোলা দুয়োজনে চিত্ৰনাট্যৰ কাম কৰিছিল, কিন্তু পৃথকে পৃথকে। পুজোৱে লছ এঞ্জেলছত তেওঁৰ ড্ৰাফটৰ কাম কৰিছিল, আনহাতে কপ’লাই ছান ফ্ৰান্সিস্কোত তেওঁৰ সংস্কৰণটো লিখিছিল। কপোলাই এখন কিতাপ তৈয়াৰ কৰিছিল য’ত তেওঁ পুজোৰ কিতাপখনৰ পৰা পৃষ্ঠাবোৰ ফালি নিজৰ কিতাপখনত পেষ্ট কৰিছিল। তাত তেওঁ কিতাপখনৰ পঞ্চাশটা দৃশ্যৰ প্ৰতিটোৰ বিষয়ে টোকা লিখিছিল, যিবোৰ দৃশ্যটোত প্ৰচলিত প্ৰধান বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত আছিল, দৃশ্যটো ছবিখনত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা উচিত নে নহয়, লগতে ছবিখনক সত্য কৰি তুলিবলৈ চিত্ৰগ্ৰহণৰ সময়ত ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহো লিখিছিল ইটালীয় সংস্কৃতি। দুয়োজনে নিজ নিজ চিত্ৰনাট্য লিখাৰ সময়ত যোগাযোগত থাকিল আৰু চূড়ান্ত সংস্কৰণৰ বাবে কি অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব আৰু কি আঁতৰাব সেই সম্পৰ্কে সিদ্ধান্ত ল’লে। ১৯৭১ চনৰ ১ মাৰ্চত দ্বিতীয়খন খচৰা সম্পূৰ্ণ হৈছিল আৰু ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য আছিল ১৭৩ পৃষ্ঠা। ১৯৭১ চনৰ ২৯ মাৰ্চত চূড়ান্ত চিত্ৰনাট্য সমাপ্ত হয় আৰু শেষত ১৬৩ পৃষ্ঠা দীঘল হয়, পেৰামাউণ্টে বিচৰাতকৈ ৪০ পৃষ্ঠা। চিত্ৰগ্ৰহণ কৰাৰ সময়ত কপ’লাই চিত্ৰনাট্যৰ চূড়ান্ত খচৰাৰ ওপৰত তেওঁ সৃষ্টি কৰা বহীখনৰ কথা উল্লেখ কৰিছিল। চিত্ৰনাট্যকাৰ ৰবাৰ্ট টাউনে চিত্ৰনাট্যৰ ওপৰত বিশেষকৈ পেচিনো-ব্ৰেণ্ডো বাগিচাৰ দৃশ্যত অক্ৰেডিটেড কাম কৰিছিল। তৃতীয় খচৰা শেষ হোৱাৰ পিছতো ছবিখনৰ কিছুমান দৃশ্য এতিয়াও লিখা হোৱা নাছিল আৰু প্ৰডাকচনৰ সময়ত লিখা হৈছিল।

মবষ্টাৰ জোচেফ কলম্বোৰ নেতৃত্বত ইটালীয়-আমেৰিকান নাগৰিক অধিকাৰ লীগে কয় যে ছবিখনে ইটালী-আমেৰিকানসকলৰ বিষয়ে কু-সংস্কাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে, আৰু "মাফিয়া" আৰু "কোছা নষ্ট্ৰা" শব্দৰ সকলো ব্যৱহাৰ চিত্ৰনাট্যৰ পৰা আঁতৰাই পেলোৱাটো বিচাৰিছিল। লগতে লীগে প্ৰিমিয়াৰৰ পৰা উপাৰ্জন কৰা সকলো ধন লীগৰ পুঁজিলৈ দান কৰি এখন নতুন চিকিৎসালয় নিৰ্মাণ কৰিবলৈ অনুৰোধ জনায়। কপোলাই দাবী কৰিছিল যে পুজোৰ চিত্ৰনাট্যত "মাফিয়া" শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰাৰ দুটা উদাহৰণহে আছে, আনহাতে "কোছা নষ্ট্ৰা" শব্দটো একেবাৰেই ব্যৱহাৰ কৰা হোৱা নাছিল। সেই দুটা ব্যৱহাৰ আঁতৰাই আন শব্দৰে সলনি কৰা হ’ল, যদিও ক’প’লাই অনুভৱ কৰিলে যে কাহিনীটো একেবাৰেই সলনি নহ’ল। অৱশেষত লীগে চিত্ৰনাট্যৰ প্ৰতি সমৰ্থন আগবঢ়ায়।

অভিনয়ত

[সম্পাদনা কৰক]

পুজোৱে প্ৰথম ব্যক্তি আছিল যি মাৰ্লন ব্ৰেণ্ডোক ডন ভিটো কৰ্লিয়নৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰোৱাত আগ্ৰহ প্ৰকাশ কৰিছিল আৰু ব্ৰেণ্ডোলৈ এখন পত্ৰ প্ৰেৰণ কৰিছিল য'ত তেওঁ কৈছিল যে ব্ৰেণ্ডো হৈছে "গডফাদাৰৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিব পৰা একমাত্ৰ অভিনেতা৷" পুজোৰ ইচ্ছা সত্ত্বেও পেৰামাউণ্টৰ কাৰ্যবাহীসকলে ব্ৰেণ্ডোক থকাৰ বিৰোধিতা কৰিছিল, আংশিকভাৱে তেওঁৰ শেহতীয়া ছবিসমূহৰ দুৰ্বল প্ৰদৰ্শন আৰু লগতে তেওঁৰ খঙাল স্বভাৱৰ বাবে। কপোলাই এই চৰিত্ৰটোৰ বাবে ব্ৰেণ্ডো বা লৰেন্স অলিভিয়াৰক বিচাৰিছিল, কিন্তু অলিভিয়াৰৰ এজেণ্টে অলিভিয়াৰ অসুস্থ বুলি কৈ এই প্ৰস্তাৱ নাকচ কৰিছিল; কিন্তু সেই বছৰৰ শেষৰ ফালে অলিভিয়াৰে Sleuth ত অভিনয় কৰে। ষ্টুডিঅ’টোৱে মূলতঃ আৰ্নেষ্ট বৰ্গনিনে এই অংশটো গ্ৰহণ কৰিবলৈ হেঁচা দিছিল। বিবেচনা কৰা আনসকল আছিল জৰ্জ চি স্কট, ৰিচাৰ্ড কণ্টে, এন্থনী কুইন আৰু অৰ্চন ৱেলছ।

ব্ৰেণ্ডোক লৈ কপোলা আৰু পেৰামাউণ্টৰ মাজত কেইবামাহো ধৰি চলি থকা বিতৰ্কৰ পিছত এই চৰিত্ৰটোৰ বাবে চূড়ান্ত প্ৰতিযোগী দুজন আছিল বৰ্গনাইন আৰু ব্ৰেণ্ডো, যাৰ পিছৰজনে পেৰামাউণ্টৰ সভাপতি ষ্টেনলি জাফে স্ক্ৰীণ টেষ্ট সম্পন্ন কৰিব লাগিব। কপ’লাই ব্ৰেণ্ডোক ক্ষুণ্ণ কৰিব নিবিচাৰিলে আৰু ব্ৰেণ্ডোৰ কেলিফৰ্ণিয়াৰ বাসগৃহত স্ক্ৰীণ টেষ্ট স্থাপন কৰিবলৈ তেওঁ এটা সঁজুলি পৰীক্ষা কৰাৰ প্ৰয়োজন আছে বুলি উল্লেখ কৰে। মেক-আপৰ বাবে ব্ৰেণ্ডোৱে গালত ভিতৰত কপাহী বল ভৰাই, চুলিখিনি ক’লা কৰিবলৈ জোতাৰ পলিচ লগাই কলাৰটো মোটোকাই লৈছিল। পেৰামাউণ্টৰ কাৰ্যবাহীসকলে চোৱা অডিচন ভিডিঅ’বোৰৰ মাজত কপ’লাই ব্ৰেণ্ডোৰ অডিচন টেপটো ৰাখি থৈছিল৷ ব্ৰেণ্ডোৰ প্ৰচেষ্টাত কাৰ্যবাহীসকলে আপ্লুত হ’ল আৰু যদি ব্ৰেণ্ডোৱে দৰমহা কমাই লয় আৰু ছবি নিৰ্মাণত কোনো ধৰণৰ পলম নঘটায় বুলি বণ্ড এখনত চহী কৰে, তেনে কপ’লাক ব্ৰেণ্ডোক এই চৰিত্ৰটোৰ বাবে নিৰ্বাচিত কৰিবলৈ অনুমতি দিলে। ব্ৰেণ্ডোৱে মুঠতে ছবিখনৰ পৰা ১৬ লাখ ডলাৰ উপাৰ্জন কৰিছিল।

ছবি নিৰ্মাণৰ আৰম্ভণিৰে পৰাই কপোলাই বিচাৰিছিল যে ৰবাৰ্ট ডুভালে টম হেগেনৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰক। আন কেইবাজনো অভিনেতাক স্ক্ৰীণ টেষ্ট কৰাৰ পিছত অৱশেষত কপ’লাৰ মনৰ ইচ্ছা পূৰণ হ’ল আৰু ডুভালক এই অংশটোৰ বাবে লোৱা হয়। তেতিয়াৰ নাইটক্লাবত বিখ্যাত গায়ক আল মাৰ্টিনোক জনী ফণ্টেনৰ চৰিত্ৰটোৰ বিষয়ে তেওঁৰ এজন বন্ধুৱে অৱগত কৰিছিল যিয়ে এপ’নিমাছ উপন্যাসখন পঢ়িছিল আৰু অনুভৱ কৰিছিল যে মাৰ্টিনোৱে জনী ফণ্টেনৰ চৰিত্ৰটোক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছে। ইয়াৰ পিছত মাৰ্টিনোৱে প্ৰযোজক এলবাৰ্ট এছ ৰুডীৰ সৈতে যোগাযোগ কৰে আৰু তেওঁ তেওঁক সেই অংশটো দিয়ে। কিন্তু ক’প’লা পৰিচালক হোৱাৰ পিছত মাৰ্টিনোক আঁতৰাই দিয়ে আৰু পিছত গায়ক ভিক ডেম’নক এই চৰিত্ৰটো প্ৰদান কৰে। মাৰ্টিনোৰ মতে, এই ভূমিকা কাঢ়ি লোৱাৰ পিছত তেওঁ তেওঁৰ গডফাদাৰ আৰু এজন অপৰাধ বছ ৰাছেল বুফালিন’ৰ ওচৰলৈ যায়, যিয়ে তাৰ পিছত বিভিন্ন বাতৰিৰ প্ৰবন্ধ প্ৰকাশৰ বাবে আয়োজন কৰে য’ত দাবী কৰা হৈছিল যে ৰুডীয়ে মাৰ্টিনোক এই অংশটো দিয়াৰ বিষয়ে ক’প’লা জ্ঞাত নাছিল। অৱশেষত ডেমনে এই ভূমিকা এৰি দিয়ে কাৰণ তেওঁ ডনজনক জোকাই ল’ব বিচৰা নাছিল৷ ইয়াৰ উপৰিও তেওঁক অতি কম দৰমহা দিয়া হৈছিল। শেষত জনী ফণ্টেনৰ অংশটো মাৰ্টিনোকেই দিয়া হ’ল।

ৰবাৰ্ট ডি নিৰোক প্ৰথমে প’লি গাট্টোৰ চৰিত্ৰটো দিয়া হৈছিল। দ্য গডফাদাৰত অভিনয় কৰিবলৈ আল পেচিনোৱে দ্য গেং ডেট কুড নট শ্বুট ষ্ট্ৰেইট নামৰ চিনেমাখন ত্যাগ কৰাৰ ফলত ডি নিৰোৱে সেই চৰিত্ৰটোৰ বাবে অডিচন দিয়ে আৰু সেই অংশটো লাভ কৰাৰ পিছত দ্য গডফাদাৰ এৰি দিয়ে। ডি নিৰোৱে ছনি কৰ্লিয়নৰ চৰিত্ৰটোৰ বাবেও বিবেচিত হৈছিল। ডি নিৰোৱে এৰি দিয়াৰ পিছত জনী মাৰ্টিনোক গাট্টোৰ ভূমিকা দিয়া হয়। কপোলাই ডায়েনা কিটনক কে এডামছৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰাইছিল কাৰণ তেওঁৰ Eccentric বুলি নাম থকাৰ বাবে। জন কাজালেক অফ ব্ৰডৱে(Off Broadway)ৰ এটা প্ৰকল্পত কপোলাই অভিনয় কৰা দেখাৰ পিছত ফ্ৰেডো কৰ্লিয়নৰ চৰিত্ৰটো দিয়া হৈছিল। স্ক্ৰীণ টেষ্ট কৰিবলৈ কোৱাৰ পিছত জিয়ানি ৰুছ’ক কাৰ্লো ৰিজীৰ চৰিত্ৰটো দিয়া হৈছিল, য’ত তেওঁ ৰিজি আৰু কনিৰ মাজত হোৱা যুঁজখনৰ অভিনয় কৰিছিল।

২৯ মাৰ্চত চিত্ৰগ্ৰহণ আৰম্ভ হোৱাৰ ওচৰ চাপি অহাৰ সময়ত মাইকেল কৰ্লিয়নক এতিয়াও অভিনয় কৰিব পৰা নাছিল। পেৰামাউণ্টৰ কাৰ্যবাহীসকলে বিচাৰিছিল এজন জনপ্ৰিয় অভিনেতা, হয় ৱাৰেন বিটি বা ৰবাৰ্ট ৰেডফোৰ্ড। প্ৰযোজক ৰবাৰ্ট ইভান্সে বিচাৰিছিল যে ৰিয়ান অ’নিলে এই চৰিত্ৰটো লাভ কৰাটো আংশিকভাৱে লাভ ষ্ট’ৰীত লাভ কৰা সফলতাৰ বাবেই। পেচিনোৱে এই চৰিত্ৰটোৰ বাবে কপোলাৰ প্ৰিয় আছিল কাৰণ তেওঁ তেওঁক চিচিলিয়ান গ্ৰাম্য অঞ্চলত ঘূৰি ফুৰাৰ কথা কল্পনা কৰিব পাৰিছিল, আৰু তেওঁ বিচাৰিছিল এজন ইটালীয়-আমেৰিকান যেন লগা এজন অজ্ঞাত অভিনেতা। কিন্তু পেৰামাউণ্টৰ কাৰ্যবাহীসকলে পেচিনোক মাইকেলৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিবলৈ অতি চুটি বুলি বিবেচনা কৰিছিল। ডাষ্টিন হফমেন, মাৰ্টিন শ্বীন, আৰু জেমছ কানেও অডিচন দিছিল। বাৰ্ট ৰেইনল্ডছকো এই চৰিত্ৰটোৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছিল যদিও মাৰ্লন ব্ৰেণ্ডোৱে ৰেইনল্ডছ আহিলে এৰি দিয়াৰ ভাবুকি দিছিল গতিকে ৰেইনল্ডছে এই চৰিত্ৰটো নাকচ কৰিছিল। জেক নিকোলছনক এই চৰিত্ৰটোৰ প্ৰস্তাৱো দিয়া হৈছিল যদিও তেওঁ অনুভৱ কৰিছিল যে এজন ইটালীয়-আমেৰিকান অভিনেতাই এই চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিব লাগে। পেৰামাউণ্টৰ কাৰ্যবাহীসকলে কানক ভালদৰে সমাদৰ লাভ কৰিছিল আৰু প্ৰথম অৱস্থাত মাইকেলৰ অংশটো দিছিল, আনহাতে ছনি কৰ্লিয়নৰ চৰিত্ৰটো কাৰ্মাইন কেৰিডিক দিয়া হৈছিল। কপোলাই এই সত্যৰ পিছতো পেচিনোক মাইকেলৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিবলৈ ঠেলি দিছিল আৰু অৱশেষত ইভান্সে স্বীকাৰ কৰিছিল, যাৰ ফলত পেচিনোৱে মাইকেলৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল যেতিয়ালৈকে কানে ছনিৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ইভান্সে কেৰিডিতকৈ কানক বেছি পছন্দ কৰিছিল কাৰণ কান কেৰিডিতকৈ সাত ইঞ্চি চুটি আছিল, যিটো পেচিনোৰ উচ্চতাৰ বহু ওচৰত আছিল। মাইকেল কৰ্লিয়নৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিবলৈ সন্মত হোৱাৰ পিছতো পেচিনোক এমজিএমৰ দ্য গেং ডেট ক’ল্ড নট শ্বুট ষ্ট্ৰেইটত অভিনয়ৰ বাবে চুক্তিবদ্ধ হয় যদিও দুয়োটা ষ্টুডিঅ’ই এটা নিষ্পত্তিৰ বাবে সন্মত হয় আৰু শ্বুটিং আৰম্ভ হোৱাৰ তিনি সপ্তাহ পূৰ্বে পেচিনোক পেৰামাউণ্টে চুক্তিবদ্ধ কৰে।

কপোলাই ছবিখনত পৰিয়ালৰ সদস্যসকলক কেইবাটাও ভূমিকা প্ৰদান কৰিছিল। তেওঁ নিজৰ ভনীয়েক টালিয়া শ্বাইৰক কনি কৰ্লিয়নৰ চৰিত্ৰটো দিছিল। তেওঁৰ কন্যা ছফিয়াই কনি আৰু কাৰ্লোৰ নৱজাত পুত্ৰ মাইকেল ফ্ৰান্সিছ ৰিজিৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনত তেওঁৰ পিতৃ কাৰ্মাইন কপ’লাক এটা দৃশ্যৰ সময়ত পিয়ানো বজাই এক্সট্ৰা হিচাপে অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনত কপ’লাৰ পত্নী, মাতৃ আৰু দুজন পুত্ৰ আটাইকেইজনেই এক্সট্ৰা হিচাপে দেখা গৈছিল। চিত্ৰগ্ৰহণ আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত লুকা ব্ৰাছিৰ দৰে কেইবাটাও সৰু সৰু চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা হৈছিল।

চিত্ৰ গ্ৰহণ

[সম্পাদনা কৰক]

Before the filming began, the cast received a two-week period for rehearsal, which included a dinner where each actor and actress had to assume character for its duration.[18] Filming was scheduled to begin on March 29, 1971, with the scene between Michael Corleone and Kay Adams as they leave Best & Co. in New York City after shopping for Christmas gifts.[19] The weather on March 23 predicted snow flurries, which caused Ruddy to move the filming date forward; snow did not materialize and a snow machine was used.[20] Principal filming in New York continued until July 2, 1971.[21] Coppola asked for a three-week break before heading overseas to film in Sicily.[21] Following the crew's departure for Sicily, Paramount announced that the release date would be moved to early 1972.[22]

The New York Supreme Court building on Foley Square in Manhattan, New York City.
The Don Barzini assassination scene was filmed on the steps of the New York Supreme Court building on Foley Square in Manhattan.[23]

Cinematographer Gordon Willis initially turned down the opportunity to film The Godfather because the production seemed "chaotic" to him.[24][25] After Willis later accepted the offer, he and Coppola agreed to not use any modern filming devices, helicopters, or zoom lenses.[26] Willis and Coppola chose to use a "tableau format" of filming to make it seem if it was viewed like a painting.[26] He made use of shadows and low light levels throughout the film to showcase psychological developments.[26] Willis and Coppola agreed to interplay light and dark scenes throughout the film.[13]Willis underexposed the film in order to create a "yellow tone".[26] The scenes in Sicily were shot to display the countryside and "display a more romantic land," giving these scenes a "softer, more romantic" feel than the New York scenes.[27]

১৬, ১৭.

One of the film's most shocking moments involved an actual, severed, horse's head.[28][29] This scene was filmed at Sands Point Preserve on Long Island.[30] Coppola received some criticism for the scene, although the head was obtained from a dog-food company from a horse that was to be killed regardless of the film.[31] On June 22, the scene where Sonny is killed was shot on a runway at Mitchel Field in Uniondale, where three tollbooths were built, along with guard rails, and billboards to set the scene.[32] Sonny's car was a 1941 Lincoln Continental with holes drilled in it to resemble bullet holes.[33][34] The scene took three days to film and cost over $100,000


Coppola's request to film on location was observed; approximately 90 percent was shot in New York City and its surrounding suburbs,[35][36] using over 120 distinct locations.[37] Several scenes were filmed at Filmways in East Harlem.[38] The remaining portions were filmed in California, or on-site in Sicily. The scenes set in Las Vegas were not shot on location because there were insufficient funds.[35] Savoca and Forza d'Agrò were the Sicilian towns featured in the film.[39] The opening wedding scene was shot in a Staten Island neighborhood using almost 750 locals as extras.[36][40]The house used as the Corleone household and the wedding location was at 110 Longfellow Avenue in the Todt Hillneighborhood of Staten Island.[40][41] The wall around the Corleone compound was made from styrofoam.[40] Scenes set in and around the Corleone olive oil business were filmed on Mott Street.[37][42]

After filming had ended on August 7,[43] post-production efforts were focused on trimming the film to a manageable length.[44] In addition, producers and director were still including and removing different scenes from the end product, along with trimming certain sequences.[44] In September, the first rough cut of the film was viewed.[44] Many of the scenes removed from the film were centered around Sonny, which did not advance the plot.[44] By November, Coppola and Ruddy finished the semi-final cut.[44] Debates over personnel involved with the final editing remained even 25 years after the release of the film.[44] The film was shown to Paramount staff and exhibitors in late December 1971 and January 1972.[44]

Music

[সম্পাদনা কৰক]

Coppola hired Italian composer Nino Rota to create the underscore for the film, including "Love Theme from <i id="mwAvw">The Godfather</i>".[45][46] For the score, Rota was to relate to the situations and characters in the film.[45][46] Rota synthesized new music for the film and took some parts from his 1958 Fortunella film score, in order to create an Italian feel and evoke the tragedy within the film.[44] Paramount executive Evans found the score to be too "highbrow" and did not want to use it; however, it was used after Coppola managed to get Evans to agree.[45][46] Coppola believed that Rota's musical piece gave the film even more of an Italian feel.[46] Coppola's father, Carmine, created some additional music for the film,[45] particularly the music played by the band during the opening wedding scene.[46][44]

Incidental music includes, "C'è la luna mezzo mare" and Cherubino's aria, "Non so più cosa son" from Le Nozze di Figaro.[47] There was a soundtrack released for the film in 1972 in vinyl form by Paramount Records, on CD in 1991 by Geffen Records, and digitally by Geffen on August 18, 2005.[48] The album contains over 31 minutes of music that was used in the film, most of which was composed by Rota, along with a song from Coppola and one by Johnny Farrow and Marty Symes.[49][50][51] AllMusic gave the album five out of five stars, with editor Zach Curd saying it is a "dark, looming, and elegant soundtrack".[49] An editor for Filmtracks believed that Rota was successful in relating the music to the film's core aspects.[51]

Release

[সম্পাদনা কৰক]

Theatrical

[সম্পাদনা কৰক]

The world premiere for The Godfather took place at Loews's State Theatre in New York City on Tuesday, March 14, 1972, almost three months after the planned release date of Christmas Day in 1971,[43][52] with profits from the premiere donated to The Boys Club of New York.[44] Before the film premiered, the film had already made $15 million from advance rentals from over 400 theaters. The following day, the film opened in five theaters in New York (Loew's State I and II, Orpheum, Cine and Tower East).[53][10][52] Next was the Imperial Theatre in Toronto[54] on March 17 and then Los Angeles at two theaters on March 22.[55] The Godfather was released on March 24, 1972 throughout the rest of the United States[53][52] reaching 316 theaters five days later.[44]

ঘৰ মাধ্যম

[সম্পাদনা কৰক]

The television rights were sold for a record $10 million to NBC for one showing over two nights.[56] The theatrical version of The Godfather debuted on American network television on NBC with only minor edits.[57] The first half of the film aired on Saturday, November 16, 1974, and the second half two days later.[58] The television airings attracted a large audience with an average Nielsen rating of 38.2 and audience share of 59% making it the eighth most-watched film on television, with the broadcast of the second half getting the third-best rating for a film on TV behind Airport and Love Story with a rating of 39.4 and 57% share.[58] The broadcast helped generate anticipation for the upcoming sequel.[57] The next year, Coppola created The Godfather Saga expressly for American television in a release that combined The Godfather and The Godfather Part II with unused footage from those two films in a chronological telling that toned down the violent, sexual, and profane material for its NBC debut on November 18, 1977.[59] In 1981, Paramount released the Godfather Epic boxed set, which also told the story of the first two films in chronological order, again with additional scenes, but not redacted for broadcast sensibilities.[59] The Godfather Trilogy was released in 1992, in which the films are fundamentally in chronological order.[60]

The Godfather Family: A Look Inside was a 73-minute documentary released in 1991.[61] Directed by Jeff Warner, the film featured some behind the scenes content from all three films, interviews with the actors, and screen tests.[61] The Godfather DVD Collection was released on October 9, 2001, in a package that contained all three films—each with a commentary track by Coppola—and a bonus disc containing The Godfather Family: A Look Inside.[62] The DVD also held a Corleone family tree, a "Godfather" timeline, and footage of the Academy Award acceptance speeches.[62]

The Godfather: The Coppola Restoration

[সম্পাদনা কৰক]

During the film's original theatrical release, the original negatives were worn down due to the reel being printed so much to meet demand.[63][64] In addition, the duplicate negative was lost in Paramount archives.[64] In 2006 Coppola contacted Steven Spielberg—whose studio DreamWorks had recently been bought out by Paramount—about restoring The Godfather.[63][64] Robert A. Harris was hired to oversee the restoration of The Godfather and its two sequels, with the film's cinematographer Willis participating in the restoration.[65][66] Work began in November 2006 by repairing the negatives so they could go through a digital scanner to produce high resolution 4K files. If a negative were damaged and discolored, work was done digitally to restore it to its original look.[63][64] After a year and a half of working on the restoration, the project was complete.[64] Paramount called the finished product The Godfather: The Coppola Restoration and released it to the public on September 23, 2008, on both DVD and Blu-ray Disc.[65][66] Dave Kehr of The New York Times believed the restoration brought back the "golden glow of their original theatrical screenings".[65] As a whole, the restoration of the film was well received by critics and Coppola.[63][64][65][66][67] The Godfather: The Coppola Restoration contains several new special features that play in high definition, along with additional scenes.[67]

Paramount Pictures restored and remastered The Godfather, The Godfather Part II, and The Godfather Coda: The Death of Michael Corleone (a re-edited cut of the third film) for a limited theatrical run and home media release on Blu-ray and 4K Blu-ray to celebrate the 50th anniversary of the premiere of The Godfather. The disc editions were released on March 22, 2022. [68]

আদৰণি

[সম্পাদনা কৰক]

বক্স অফিচ

[সম্পাদনা কৰক]

The Godfather was a blockbuster, breaking many box office records to become the highest grossing film of 1972.[69] The film's opening day gross from five theaters was $57,829 with ticket prices increased from $3 to $3.50.[70] Prices in New York increased further at the weekend to $4, and the number of showings increased from four times a day to seven times a day.[70] The film grossed $61,615 in Toronto for the weekend[70] and $240,780 in New York,[71] for an opening weekend gross of $302,395. The film grossed $454,000 for the week in New York[70] and $115,000 in Toronto[72] for a first week gross of $568,800, which made it number one at the U.S. box office for the week.[73] In its first five days of national release, it grossed $6.8 million, taking its gross up to $7,397,164.[74] A week later its grossed had reached $17,291,705[75]with the one week gross of around $10 million being an industry record.[76] It grossed another $8.7 million by April 9 to take its gross to $26,000,815.[77] After 18 weeks at number one in the United States, the film had grossed $101 million, the fastest film to reach that milestone.[78][79] Some news articles at the time proclaimed it was the first film to gross $100 million in North America,[80] but such accounts are erroneous; this record belongs to The Sound of Music, released in 1965.[81] It remained at number one in the US for another five weeks to bring its total to 23 consecutive weeks at number one before being unseated by Butterflies Are Free for one week before becoming number one for another three weeks.[82][83]

The film eventually earned $81.5 million in theatrical rentals in the US and Canada during its initial release,[84] increasing its earnings to $85.7 million through a reissue in 1973,[85] and including a limited re-release in 1997,[86] it ultimately earned an equivalent exhibition gross of $135 million, with a production cost of 6.5 million.[53] It displaced Gone with the Wind to claim the record as the top rentals earner,[87] a position it would retain until the release of Jaws in 1975.[55][88] The film repeated its native success overseas, earning in total an unprecedented $142 million in worldwide theatrical rentals, to become the highest net earner.[89] Profits were so high for The Godfather that earnings for Gulf &amp; Western Industries, Inc., which owned Paramount, jumped from 77 cents per share to $3.30 a share for the year, according to a Los Angeles Times article, dated December 13, 1972.[55] Re-released eight more times since 1997, it has grossed between $250 million and $291 million in worldwide box office receipts,[N 2] and adjusted for ticket price inflation in North America, ranks among the top 25 highest-grossing films.[90]

Critical response

[সম্পাদনা কৰক]

The Godfather has received overwhelming critical acclaim and is seen as one of the greatest and most influential films of all time, particularly in the gangster genre.[91] On review aggregator Rotten Tomatoes, the film holds a 97% approval rating based on 148 reviews, with an average rating of 9.40/10. The website's critics consensus reads, "One of Hollywood's greatest critical and commercial successes, The Godfather gets everything right; not only did the movie transcend expectations, it established new benchmarks for American cinema."[92] Metacritic, which uses a weighted average, has assigned the film a score of 100 out of 100 based on 16 critic reviews, indicating "universal acclaim".[93]

Roger Ebert of the Chicago Sun Times praised Coppola's efforts to follow the storyline of the eponymous novel, the choice to set the film in the same time as the novel, and the film's ability to "absorb" the viewer over its three-hour run time.[94] While Ebert was mainly positive, he criticized Brando's performance, saying his movements lacked "precision" and his voice was "wheezy".[94] Ebert named The Godfather "The best film of 1972".[95] The Chicago Tribune's Gene Siskel gave the film four out of four stars, commenting that it was "very good".[96] The Village Voice's Andrew Sarris believed Brando portrayed Vito Corleone well and that his character dominated each scene it appeared in, but felt Puzo and Coppola had the character of Michael Corleone too focused on revenge.[97] In addition, Sarris stated that Richard Castellano, Robert Duvall, and James Caan were good in their respective roles.[97] Pauline Kael of The New Yorker wrote "If ever there was a great example of how the best popular movies come out of a merger of commerce and art, “The Godfather” is it."

Desson Howe of The Washington Post called the film a "jewel" and wrote that Coppola deserves most of the credit for the film.[98] Writing for The New York Times, Vincent Canby felt that Coppola had created one of the "most brutal and moving chronicles of American life" and went on to say that it "transcends its immediate milieu and genre".[99][100] Director Stanley Kubrick thought the film had the best cast ever and could be the best movie ever made.[101] Stanley Kauffmann of The New Republic wrote negatively of the film in a contemporary review, claiming that Pacino "rattles around in a part too demanding for him," while also criticizing Brando's make-up and Rota's score.[102]

Previous mafia films had looked at the gangs from the perspective of an outraged outsider.[103] In contrast, The Godfatherpresents the gangster's perspective of the Mafia as a response to corrupt society.[103] Although the Corleone family is presented as immensely rich and powerful, no scenes depict prostitution, gambling, loan sharking or other forms of racketeering.[104] George De Stefano argues that the setting of a criminal counterculture allows for unapologetic gender stereotyping (such as when Vito tells a weepy Johnny Fontane to "act like a man") and is an important part of the film's appeal.[105]

Remarking on the fortieth anniversary of the film's release, film critic John Podhoretz praised The Godfather as "arguably the great American work of popular art" and "the summa of all great moviemaking before it".[106] Two years before, Roger Ebert had written in his journal that it "comes closest to being a film everyone agrees... is unquestionably great".

Accolades

[সম্পাদনা কৰক]

The Godfather was nominated for seven awards at the 30th Golden Globe Awards: Best Picture – Drama, James Caan for Best Supporting Actor, Al Pacino and Marlon Brando for Best Actor – Drama, Best Score, Best Director, and Best Screenplay.[107] When the winners were announced on January 28, 1973, the film had won the categories for: Best Screenplay, Best Director, Best Actor – Drama (Brando), Best Original Score, and Best Picture – Drama.[108]

Rota's score was also nominated for Grammy Award for Best Original Score for a Motion Picture or TV Special at the 15th Grammy Awards.[109][110] Rota was announced the winner of the category on March 3 at the Grammys' ceremony in Nashville, Tennessee.[109][110]

When the nominations for the 45th Academy Awards were revealed on February 12, 1973, The Godfather was nominated for eleven awards.[111][112] The nominations were for: Best Picture, Best Costume Design, Marlon Brando for Best Actor, Mario Puzo and Francis Ford Coppola for Best Adapted Screenplay, Pacino, Caan, and Robert Duvall for Best Supporting Actor, Best Film Editing, Nino Rota for Best Original Score, Coppola for Best Director, and Best Sound.[111][112][113] Upon further review of Rota's love theme from <i id="mwBKU">The Godfather</i>, the Academy found that Rota had used a similar score in Eduardo De Filippo's 1958 comedy Fortunella.[114][115][116] This led to re-balloting, where members of the music branch chose from six films: The Godfather and the five films that had been on the shortlist for best original dramatic score but did not get nominated. John Addison's score for Sleuth won this new vote, and thus replaced Rota's score on the official list of nominees.[117] Going into the awards ceremony, The Godfather was seen as the favorite to take home the most awards.[118] From the nominations that The Godfather had remaining, it only won three of the Academy Awards: Best Actor for Brando, Best Adapted Screenplay, and Best Picture.[113][119]

Brando, who had also not attended the Golden Globes ceremony two months earlier,[116][120] boycotted the Academy Awards ceremony and refused to accept the Oscar, becoming the second actor to refuse a Best Actor award after George C. Scott in 1970.[121][122] Brando sent American Indian Rights activist Sacheen Littlefeather in his place, to announce at the awards podium Brando's reasons for declining the award, which were based on his objection to the depiction of American Indians by Hollywood and television.[121][122][123] Pacino also boycotted the ceremony; he was insulted at being nominated for the Academy Award for Best Supporting Actor, when he had more screen time than his co-star and Best Actor-winner Brando, and thus should have received the nomination for Best Actor.

The Godfather had five nominations for awards at the 26th British Academy Film Awards. The nominees were: Pacino for Most Promising Newcomer, Rota for the Anthony Asquith Award for Film Music, Duvall for Best Supporting Actor, and Brando for Best Actor, the film's costume designer Anna Hill Johnstone for Best Costume Design. The only nomination to win was that of Rota.[124]

List of accolades

[সম্পাদনা কৰক]
Awards and nominations received by The Godfather
Award Category Nominee Result
45th Academy Awards Best Picture Albert S. Ruddy বিজয়ী
Best Director Francis Ford Coppola মনোনীত
Best Actor Marlon Brando (declined award) বিজয়ী
Best Supporting Actor James Caan মনোনীত
Robert Duvall মনোনীত
Al Pacino মনোনীত
Best Adapted Screenplay Mario Puzo and Francis Ford Coppola বিজয়ী
Best Costume Design Anna Hill Johnstone মনোনীত
Best Film Editing William Reynolds and Peter Zinner মনোনীত
Best Sound Bud Grenzbach, Richard Portman and Christopher Newman মনোনীত
Best Original Dramatic Score Nino Rota Revoked
26th British Academy Film Awards Best Actor Marlon Brando (Also for The Nightcomers) মনোনীত
Best Supporting Actor Robert Duvall মনোনীত
Most Promising Newcomer to Leading Film Roles Al Pacino মনোনীত
Best Film Music Nino Rota বিজয়ী
Best Costume Design Anna Hill Johnstone মনোনীত
25th Directors Guild of America Awards Outstanding Directorial Achievement in Motion Pictures Francis Ford Coppola বিজয়ী
30th Golden Globe Awards Best Motion Picture – Drama বিজয়ী
Best Director – Motion Picture Francis Ford Coppola বিজয়ী
Best Motion Picture Actor – Drama Marlon Brando বিজয়ী
Al Pacino মনোনীত
Best Supporting Actor – Motion Picture James Caan মনোনীত
Best Screenplay Mario Puzo and Francis Ford Coppola বিজয়ী
Best Original Score Nino Rota বিজয়ী
15th Grammy Awards Best Original Score Written for a Motion Picture or TV Special Nino Rota বিজয়ী
25th Writers Guild of America Awards Best Drama Adapted from Another Medium Mario Puzo and Francis Ford Coppola[125] বিজয়ী

American Film Institute recognition

[সম্পাদনা কৰক]

Other recognition

[সম্পাদনা কৰক]
  • 1990 Selected for preservation in the United States National Film Registry as being deemed "culturally, historically, or aesthetically significant".[132]
  • 1992 The Godfather ranked 6th in Sight &amp; Sound Greatest Films of All Time director's poll.[133]
  • 1998 Time Out conducted a poll and The Godfather was voted the best film of all time.[134]
  • The Village Voice ranked The Godfather at number 12 in its Top 250 "Best Films of the Century" list in 1999, based on a poll of critics.[135]
  • 1999 Entertainment Weekly named it the greatest film ever made.[136][137][138]
  • 2002 Sight &amp; Sound polled film directors and they voted the film and its sequel as the second best film ever;[139] the critics poll separately voted it fourth.[140]
  • 2002 The Godfather was ranked the second best film of all time by Film4, after Star Wars Episode V: The Empire Strikes Back.[141]
  • 2002 the film (along with The Godfather Part II) was voted at No. 39 on the list of the "Top 100 Essential Films of All Time" by the National Society of Film Critics.[142][143]
  • 2005 Named one of the 100 greatest films of the last 80 years by Time magazine (the selected films were not ranked).
  • 2006 The Writers Guild of America, West agreed, voting it the number two in its list of the 101 greatest screenplays, after Casablanca.[144]
  • 2008 Voted in at No. 1 on Empire magazine's list of The 500 Greatest Movies of All Time.[145]
  • 2008 Voted at No. 50 on the list of "100 Greatest Films" by the prominent French magazine Cahiers du cinéma.[146]
  • 2009 The Godfather was ranked at No. 1 on Japanese film magazine kinema Junpo's Top 10 Non-Japanese Films of All Time list.[147]
  • 2010 The Guardian ranked the film 15th in its list of 25 greatest arthouse films.[148]
  • 2012 The Motion Picture Editors Guild listed The Godfather as the sixth best-edited film of all time based on a survey of its membership.
  • 2012 The film ranked at number seven on Sight &amp; Sound directors' top ten poll. On the same list it was ranked at number twenty one by critics.[149][150][151]
  • 2014 The Godfather was voted the greatest film in a Hollywood Reporter poll of 2120 industry members, including every studio, agency, publicity firm and production house in Hollywood in 2014.[152]
  • 2015 Second on the BBC's "100 Greatest American Films", voted by film critics from around the world.[153]

Cultural influence and legacy

[সম্পাদনা কৰক]

Although many films about gangsters preceded The Godfather, Coppola steeped his film in Italian immigrant culture, and his portrayal of mobsters as persons of considerable psychological depth and complexity was unprecedented.[154] Coppola took it further with The Godfather Part II, and the success of those two films, critically, artistically and financially, was a catalyst for the production of numerous other depictions of Italian Americans as mobsters, including films such as Martin Scorsese's Goodfellas and TV series such as David Chase's The Sopranos.

A comprehensive study of Italian-American culture in film from 1914 to 2014 was conducted by the Italic Institute of America showing the influence of The Godfather.[155][156] Over 81 percent of films, 430 films, featuring Italian Americans as mobsters (87 percent of which were fictional) had been produced since The Godfather, an average of 10 per year, while only 98 films were produced preceding The Godfather.

The Godfather epic, encompassing the original trilogy and the additional footage that Coppola incorporated later, has been thoroughly integrated into American life. Together with a succession of mob-theme imitators, it has resulted in a stereotyped concept of Italian-American culture biased toward the criminal networks. The first film had the largest effect. Unlike any film before it, its portrayal of the many poor Italians who immigrated to the United States in the early decades of the 20th century is perhaps attributable to Coppola and expresses his understanding of their experience. The films explore the integration of fictional Italian-American criminals into American society. Though set in the period of mass Italian immigration to America, the film explores the specific family of the Corleones, who live outside the law. Although some critics have considered the Corleone story to portray some universal elements of immigration, other critics have suggested that it resulted in viewers overly associating organized crime with Italian-American culture. Produced in a period of intense national cynicism and self-criticism, the film struck a chord about the dual identities felt by many descendants of immigrants.[157] The Godfather has been cited as an influence in an increase in Hollywood's negative portrayals of immigrant Italians, and was a recruiting tool for organized crime.[158]

The concept of a mafia "Godfather" was a creation of Mario Puzo, and the film resulted in this term being added to the common language. Don Vito Corleone's line, "I'm gonna make him an offer he can't refuse", was voted the second-most memorable line in cinema history in AFI's 100 Years...100 Movie Quotes by the American Film Institute, in 2014.[159] The concept was not unique to the film. French writer Honoré de Balzac, in his novel Le Père Goriot (1835), wrote that Vautrin told Eugene: "In that case I will make you an offer that no one would decline."[160] An almost identical line was used in the John Wayne Western, Riders of Destiny (1933), where Forrest Taylor states, "I've made Denton an offer he can't refuse."[161] In 2014, the film also was selected as the greatest film by 2,120 industry professionals in a Hollywoodsurvey undertaken by The Hollywood Reporter.[162]

Gangsters reportedly responded enthusiastically to the film.[163] Salvatore "Sammy the Bull" Gravano, the former underboss in the Gambino crime family,[164] said: "I left the movie stunned ... I mean I floated out of the theater. Maybe it was fiction, but for me, then, that was our life. It was incredible. I remember talking to a multitude of guys, made guys, who felt exactly the same way." According to Anthony Fiato, after seeing the film, Patriarca crime family members Paulie Intiso and Nicky Giso altered their speech patterns to imitate that of Vito Corleone. Intiso was known to swear frequently and use poor grammar; but after seeing the movie, he began to improve his speech and philosophize more.[165]

Representation in other media

[সম্পাদনা কৰক]

The film has been referenced and parodied in various kinds of media.[166]

  • Brando parodied his portrayal of Vito Corleone in The Freshman, a 1990 comedy film.
  • John Belushi appeared in a Saturday Night Live sketch as Vito Corleone in a therapy session; he said of the Tattaglia Family, "Also, they shot my son Santino 56 times".[167]
  • In the television show The Sopranos, Tony Soprano's topless bar is named Bada Bing!, a phrase popularized by James Caan's character Sonny Corleone in The Godfather.[168]
  • In the animated television series The Simpsons, there have been many references to the film. For instance, in the season 3 episode "Lisa's Pony", Lisa wakes up to find a horse in her bed and starts screaming, a reference to a scene in The Godfather. In the season 4 episode "Mr. Plow", Bart Simpson is pelted with snowballs in mimicry of Sonny Corleone's killing.[169][170][171]
  • The film's baptism sequence was parodied in the season 4 episode "Fulgencio", of the comedy series Modern Family.[172]
  • The 2006 video game The Godfather is based upon this film and tells the story of an original character, Aldo Trapani, whose rise through the ranks of the Corleone family intersects with the plot of the film on numerous occasions.[173][174] Duvall, Caan, and Brando supplied voiceovers and their likenesses,[175] but Pacino did not.[175] Francis Ford Coppola openly voiced his disapproval of the game.[176]
  • The 2016 Disney film Zootopia parodies a portrayal of Vito.
  • On April 28, 2022, a 10-episode drama series The Offer premiered on Paramount+, about the production told from the perspective of producer Ruddy.[177]

টোকা

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ 1.0 1.1 Sources disagree on both the amount of the original budget and the final budget. The starting budget has been recorded as $1 million,[6] $2 million,[7][8][9][2] and $2.5 million,[10][11] while Coppola later demanded—and received—a $5 million budget.[12] The final budget has been named at $6 million,[12][10][13][14] $6.5 million,[8][15] $7 million,[16] and $7.2 million.[17]
  2. ↑ 2.0 2.1 Sources disagree on the amount grossed by the film.
  3. ↑ মাৰিঅ’ পুজোৰ উপন্যাস দ্য গডফাদাৰক এখন বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ ছবিলৈ পৰিণত কৰাৰ বাবে পেৰামাউণ্টে নিজৰ উদ্দেশ্য নিশ্চিত কৰাৰ তাৰিখ সম্পৰ্কে সূত্ৰসমূহৰ মাজত মতানৈক্য আছে। হাৰলান লেবোৰ লেখাত ১৯৬৯ চনৰ জানুৱাৰী মাহত এই ঘোষণা কৰা হৈছিল বুলি উল্লেখ কৰা হৈছে,[2] আনহাতে জেনী জ'নৰ কিতাপখনত উপন্যাসখন প্ৰকাশৰ তিনিমাহৰ পিছত ১৯৬৯ চনৰ জুন মাহত ঘোষণাৰ তাৰিখ উল্লেখ কৰা হৈছে।[3]

তথ্য সংগ্ৰহ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ "THE GODFATHER (18)". British Board of Film Classification. https://bbfc.co.uk/releases/godfather। আহৰণ কৰা হৈছে: March 26, 2022. 
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 Lebo 2005, পৃষ্ঠা. 6.
  3. ↑ 3.0 3.1 Jones 2007, পৃষ্ঠা. 10–11.
  4. ↑ O'Brian, Jack (January 25, 1973). "Not First Lady on TV". পৃষ্ঠা: A4. https://news.google.com/newspapers?nid=1876&dat=19730125&id=T2wsAAAAIBAJ&pg=5923,3978133। আহৰণ কৰা হৈছে: July 15, 2014. 
  5. ↑ Michael L. Geczi and Martin Merzer (April 10, 1978). "Hollywood business is blockbuster story". পৃষ্ঠা: 11B. https://news.google.com/newspapers?nid=888&dat=19780410&id=f2xQAAAAIBAJ&pg=6609,2060270। আহৰণ কৰা হৈছে: July 15, 2014. 
  6. ↑ Phillips 2004, পৃষ্ঠা. 92.
  7. ↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; TDG নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
  8. ↑ 8.0 8.1 "Backstage Story of 'The Godfather'". Lodi News-Sentinel. United Press International: পৃষ্ঠা 9. March 14, 1972. https://news.google.com/newspapers?nid=2245&dat=19720314&id=mWgzAAAAIBAJ&pg=7274,5626165. 
  9. ↑ Cowie 1997, পৃষ্ঠা. 9.
  10. ↑ 10.0 10.1 10.2 Mark Seal (March 2009). "The Godfather Wars". Vanity Fair. Archived from the original on July 14, 2014. https://web.archive.org/web/20140714155852/http://www.vanityfair.com/culture/features/2009/03/godfather200903.print। আহৰণ কৰা হৈছে: July 15, 2014. 
  11. ↑ "Francis Ford Coppola's The Godfather opens". History (U.S. TV network). http://www.history.com/this-day-in-history/francis-ford-coppolas-the-godfather-opens। আহৰণ কৰা হৈছে: July 16, 2014. 
  12. ↑ 12.0 12.1 উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; T-OV নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
  13. ↑ 13.0 13.1 Jones 2007, পৃষ্ঠা. 19.
  14. ↑ "The Godfather, Box Office Information". Box Office Mojo. https://boxofficemojo.com/movies/?id=godfather.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: January 21, 2012. "Worldwide Gross: $245,066,411" 
  15. ↑ Phillips 2004, পৃষ্ঠা. 93.
  16. ↑ "The Godfather (1972) – Financial Information". The Numbers. https://www.the-numbers.com/movie/Godfather-The#tab=summary। আহৰণ কৰা হৈছে: January 22, 2020. 
  17. ↑ Block & Wilson 2010, পৃষ্ঠা 527
  18. ↑ Lebo 1997, পৃষ্ঠা. 87-88.
  19. ↑ Santopietro 2012, পৃষ্ঠা. 128.
  20. ↑ Lebo 1997, পৃষ্ঠা. 93.
  21. ↑ 21.0 21.1 Lebo 2005, পৃষ্ঠা. 184.
  22. ↑ Lebo 1997, পৃষ্ঠা. 185.
  23. ↑ Lebo 2005, পৃষ্ঠা. 181.
  24. ↑ Feeney, Mark (2006). "A Study in Contrasts". WUTC. Archived from the original on July 20, 2014. https://web.archive.org/web/20140720200112/http://www.publicbroadcasting.net/wutc/.artsmain/article/8/1083/1027096/Movies/A.Study.in.Contrasts/. 
  25. ↑ Cowie 1997, পৃষ্ঠা. 24.
  26. ↑ 26.0 26.1 26.2 26.3 Lebo 1997, পৃষ্ঠা. 70.
  27. ↑ Cowie 1997, পৃষ্ঠা. 59.
  28. ↑ The Godfather DVD commentary featuring Francis Ford Coppola, [2001]
  29. ↑ Lebo 1997, পৃষ্ঠা. 137.
  30. ↑ Sands Point Preserve Conservancy Information about TV and film productions that took place at Sands Point Preserve
  31. ↑ Phillips 2004, পৃষ্ঠা. 102.
  32. ↑ Lebo 2005, পৃষ্ঠা. 174.
  33. ↑ Lebo 2005, পৃষ্ঠা. 176.
  34. ↑ Cowie 1997, পৃষ্ঠা. 50.
  35. ↑ 35.0 35.1 Lebo 1997, পৃষ্ঠা. 26.
  36. ↑ 36.0 36.1 "Secrets of 'The Godfather' Filming Now Revealed". Atlanta Daily World: পৃষ্ঠা 10. June 11, 1972. 
  37. ↑ 37.0 37.1 Jim and Shirley Rose Higgins (May 7, 1972). "Movie Fan's Guide to Travel". Chicago Tribune: পৃষ্ঠা F22. 
  38. ↑ Jones 2007, পৃষ্ঠা. 24.
  39. ↑ "In search of... The Godfather in Sicily". The Independent (Independent Digital News and Media Limited). April 26, 2003. https://www.independent.co.uk/travel/europe/in-search-of-the-godfather-in-sicily-595994.html. 
  40. ↑ 40.0 40.1 40.2 Jones 2007, পৃষ্ঠা. 30.
  41. ↑ Ferretti, Fred (March 23, 1971). "Corporate Rift in 'Godfather' Filming". Chicago Tribune: পৃষ্ঠা 28. 
  42. ↑ Lebo 2005, পৃষ্ঠা. 115.
  43. ↑ 43.0 43.1 Cowie 1997.
  44. ↑ 44.00 44.01 44.02 44.03 44.04 44.05 44.06 44.07 44.08 44.09 44.10 Lebo 1997.
  45. ↑ 45.0 45.1 45.2 45.3 Phillips 2004.
  46. ↑ 46.0 46.1 46.2 46.3 46.4 Welsh, Phillips & Hill 2010.
  47. ↑ Lebo 1997, পৃষ্ঠা. 191.
  48. ↑ "The Godfather (Original Motion Picture Soundtrack)". Apple. January 1991. Archived from the original on July 20, 2014. https://web.archive.org/web/20140720014803/https://itunes.apple.com/gb/album/godfather-original-motion/id61948057। আহৰণ কৰা হৈছে: April 16, 2013. 
  49. ↑ 49.0 49.1 Curd, Zach. "Nino Rota – The Godfather [Original Soundtrack"]. Allmusic. All Media Network. Archived from the original on July 20, 2014. https://web.archive.org/web/20140720150218/http://www.allmusic.com/album/the-godfather-original-soundtrack-mw0000263301। আহৰণ কৰা হৈছে: July 20, 2014. 
  50. ↑ "Nino Rota – The Godfather [Original Soundtrack"]. Allmusic. All Media Network. Archived from the original on July 20, 2014. https://web.archive.org/web/20140720151523/http://www.allmusic.com/album/the-godfather-original-soundtrack-mw0000263301/credits। আহৰণ কৰা হৈছে: July 20, 2014. 
  51. ↑ 51.0 51.1 "The Godfather". Filmtracks. Christian Clemmensen (Filmtracks Publications). October 3, 2009. Archived from the original on July 20, 2014. https://web.archive.org/web/20140720150807/http://www.filmtracks.com/titles/godfather.html। আহৰণ কৰা হৈছে: July 20, 2014. 
  52. ↑ 52.0 52.1 52.2 "The Godfather". AFI. Archived from the original on July 17, 2014. https://web.archive.org/web/20140717165334/http://www.afi.com/members/catalog/DetailView.aspx?s=&Movie=54023. 
  53. ↑ 53.0 53.1 53.2 Block & Wilson 2010.
  54. ↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; everybody নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
  55. ↑ 55.0 55.1 55.2 "The Godfather (1972) – Notes". Turner Classic Movies. Archived from the original on October 29, 2013. https://web.archive.org/web/20131029203642/http://www.tcm.com/tcmdb/title/443184/The-Godfather/notes.html। আহৰণ কৰা হৈছে: July 16, 2014. 
  56. ↑ Murphy, A.D. (November 13, 1974). "Frank Yablans Resigns Par Presidency". Variety: 3. 
  57. ↑ 57.0 57.1 Lebo 2005, পৃষ্ঠা. 245.
  58. ↑ 58.0 58.1 "Hit Movies on U.S. TV Since 1961". Variety: 160. January 24, 1990. 
  59. ↑ 59.0 59.1 Lebo 2005, পৃষ্ঠা. 247.
  60. ↑ Lebo 2005, পৃষ্ঠা. XIV.
  61. ↑ 61.0 61.1 Duncan, Alice (2015). "The Godfather Family: A Look Inside (1991)". The New York Times. https://www.nytimes.com/movies/movie/76239/The-Godfather-Family-A-Look-Inside/overview. 
  62. ↑ 62.0 62.1 Duncan, Alice (October 9, 2001). "The Godfather DVD Collection". Entertainment Weekly. https://www.ew.com/article/2001/10/09/godfather-dvd-collection। আহৰণ কৰা হৈছে: July 16, 2014. 
  63. ↑ 63.0 63.1 63.2 63.3 Snider, Mike (September 23, 2008). "'Godfather' films finally restored to glory". USA Today. http://usatoday30.usatoday.com/life/movies/dvd/2008-09-22-godfather-restored_N.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: July 15, 2014. 
  64. ↑ 64.0 64.1 64.2 64.3 64.4 64.5 Kaplan, Fred (September 30, 2008). "Your DVD Player Sleeps With the Fishes". Slate. http://www.slate.com/articles/arts/dvdextras/2008/09/your_dvd_player_sleeps_with_the_fishes.single.html। আহৰণ কৰা হৈছে: July 15, 2014. 
  65. ↑ 65.0 65.1 65.2 65.3 Kehr, Dave (September 22, 2008). "New DVDs: 'The Godfather: The Coppola Restoration'". The New York Times. https://www.nytimes.com/2008/09/23/movies/23dvds.html. 
  66. ↑ 66.0 66.1 66.2 Phipps, Keith (October 7, 2008). "The Godfather: The Coppola Restoration". The A.V. Club. Onion Inc. Archived from the original on July 21, 2014. https://web.archive.org/web/20140721213237/http://www.avclub.com/review/the-godfather-the-coppola-restoration-6803। আহৰণ কৰা হৈছে: July 15, 2014. 
  67. ↑ 67.0 67.1 Noller, Matt (September 26, 2008). "The Godfather Collection: The Coppola Restoration". Slant Magazine. https://www.slantmagazine.com/dvd/review/the-godfather-collection-the-coppola-restoration। আহৰণ কৰা হৈছে: July 15, 2014. 
  68. ↑ "'The Godfather Trilogy Releasing to 4k, Finally". January 13, 2022. https://hd-report.com/2022/01/13/the-godfather-trilogy-releasing-to-4k-finally/। আহৰণ কৰা হৈছে: March 14, 2022. 
  69. ↑ Frederick, Robert B. (January 3, 1973). "'Godfather': & Rest of Pack". Variety: 7. 
  70. ↑ 70.0 70.1 70.2 70.3 "It's Everybody's 'Godfather'". Variety: 5. March 22, 1972. 
  71. ↑ "Unprecedented boxoffice! (advert)". Variety: 12. March 22, 1972. 
  72. ↑ "'Godfather' Record $115,000, Toronto". Variety: 16. March 22, 1972. 
  73. ↑ "50 Top-Grossing Films". Variety: 21. March 29, 1972. 
  74. ↑ "'Godfather' B.O. $7,397,164". Daily Variety: 1. March 30, 1972. 
  75. ↑ "The Godfather is now a phenomenon (advert)". Variety: 12–13. April 5, 1972. 
  76. ↑ Green, Abel (April 5, 1972). "'Godfather': Boon To All Pix". Variety: 3. 
  77. ↑ "'Godfather' B.O. Beyond $26 Mil". Daily Variety: 1. April 11, 1972. 
  78. ↑ "'Godfather-Part II' Preems March 24, '74". Variety: 1. August 2, 1972. 
  79. ↑ "Motion Picture History Has Been Made (advertisement)". Variety: 10. August 2, 1972. 
  80. ↑ "The Godfather (1972) – Notes". Turner Classic Movies. http://www.tcm.com/tcmdb/title/443184/The-Godfather/notes.html। আহৰণ কৰা হৈছে: July 16, 2014. 
  81. ↑ "Robert Wise – The Sound of Music (1965)". American Film Institute. http://www.afi.com/wise/films/sound_of_music/sound.html। আহৰণ কৰা হৈছে: November 20, 2012. 
  82. ↑ "50 Top-Grossing Films". Variety: 11. September 6, 1972. 
  83. ↑ "50 Top-Grossing Films". Variety: 9. September 27, 1972. 
  84. ↑ Wedman, Len (January 24, 1973). "Birth of a Nation classic proves it's still fantastic". The Vancouver Sun. 
  85. ↑ "Godfather 1 all-time earner". The Gazette (Montreal). January 9, 1975. 
  86. ↑ "The Godfather (Re-issue) (1997)". Box Office Mojo. Archived from the original on March 21, 2013. https://web.archive.org/web/20130321031300/http://boxofficemojo.com/movies/?id=godfather97.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: November 20, 2012. "North America:$1,267,490" 
  87. ↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; Rent1972 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
  88. ↑ Dirks, Tim. "Top Films of All-Time: Part 1 – Box-Office Blockbusters". AMC Filmsite.org. Archived from the original on October 14, 2013. https://web.archive.org/web/20131014123530/http://www.filmsite.org/greatfilmssummary.html। আহৰণ কৰা হৈছে: May 31, 2012. 
  89. ↑ Jacobs, Diane (1980). Hollywood Renaissance. Dell Publishing. পৃষ্ঠা. 115. ISBN 978-0-440-53382-5. Archived from the original on June 5, 2019. https://web.archive.org/web/20190605170651/https://books.google.co.uk/books?id=KP0HAQAAMAAJ&q=%22million+in+worldwide+sales%22+godfather। আহৰণ কৰা হৈছে: August 6, 2019. "The Godfather catapulted Coppola to overnight celebrity, earning three Academy Awards and a then record-breaking $142 million in worldwide sales" 
  90. ↑ "All Time Box Office Adjusted for Ticket Price Inflation". Box Office Mojo. Archived from the original on May 4, 2009. https://web.archive.org/web/20090504000735/http://www.boxofficemojo.com/alltime/adjusted.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: November 20, 2012. 
  91. ↑ "The Mafia in Popular Culture". History. A&E Television Networks. 2009. Archived from the original on July 17, 2014. https://web.archive.org/web/20140717042547/http://www.history.com/topics/the-mafia-in-popular-culture। আহৰণ কৰা হৈছে: July 16, 2014. 
  92. ↑ "The Godfather (1972)". Rotten Tomatoes. Fandango Media. Archived from the original on July 22, 2019. https://web.archive.org/web/20190722210122/https://www.rottentomatoes.com/m/godfather। আহৰণ কৰা হৈছে: March 29, 2021. 
  93. ↑ "The Godfather (1972)". Metacritic. CBS Interactive. Archived from the original on September 29, 2017. https://web.archive.org/web/20170929231718/http://www.metacritic.com/movie/the-godfather। আহৰণ কৰা হৈছে: July 19, 2019. 
  94. ↑ 94.0 94.1 Ebert, Roger (January 1, 1972). "The Godfather". Roger Ebert.com. Ebert Digital. Archived from the original on July 19, 2014. https://web.archive.org/web/20140719043010/http://www.rogerebert.com/reviews/the-godfather-1972। আহৰণ কৰা হৈছে: January 1, 2014. 
  95. ↑ "Ebert's 10 Best Lists: 1967–present". Chicago Sun-Times. Archived from the original on September 8, 2006. https://web.archive.org/web/20060908200137/http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=%2F20041215%2FCOMMENTARY%2F41215001%2F1023. 
  96. ↑ Siskel, Gene (October 15, 1999). "The Movie Reviews". Chicago Tribune. Archived from the original on July 1, 2014. https://web.archive.org/web/20140701142740/http://articles.chicagotribune.com/1999-10-15/entertainment/9910200025_1_movie-reviews-star-film। আহৰণ কৰা হৈছে: August 23, 2015. 
  97. ↑ 97.0 97.1 Sarris, Andrew (March 16, 1972). "Films in Focus". The Village Voice. Village Voice, LLC. Archived from the original on October 24, 2013. https://web.archive.org/web/20131024092323/http://blogs.villagevoice.com/runninscared/2011/02/the_godfather_a.php। আহৰণ কৰা হৈছে: January 1, 2014. 
  98. ↑ Howe, Desson (March 21, 1997). "'Godfather': Offer Accepted". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/movies/videos/godfatherhowe.htm. 
  99. ↑ Canby, Vincent (March 16, 1972). "'Godfather': Offer Accepted". The New York Times. https://www.nytimes.com/movie/review?res=EE05E7DF1739E464BC4E52DFB5668389669EDE&partner=Rotten%2520Tomatoes. 
  100. ↑ Canby, Vincent (March 16, 1972). "Moving and Brutal 'Godfather' Bows". The New York Times. https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/packages/html/movies/bestpictures/godfather-re.html. 
  101. ↑ Wrigley, Nick (February 14, 2014). "Stanley Kubrick, cinephile – redux". BFI. British Film Institute.. http://www.bfi.org.uk/news-opinion/sight-sound-magazine/polls-surveys/stanley-kubrick-cinephile। আহৰণ কৰা হৈছে: June 1, 2014. 
  102. ↑ Kauffmann, Stanley (April 1, 1972). ""The Godfather" and the Decline of Marlon Brando". The New Republic. https://newrepublic.com/article/101783/the-godfather-decline-marlon-brando। আহৰণ কৰা হৈছে: March 20, 2017. 
  103. ↑ 103.0 103.1 De Stefano 2006, পৃষ্ঠা. 68.
  104. ↑ De Stefano 2006, পৃষ্ঠা. 119.
  105. ↑ De Stefano 2006, পৃষ্ঠা. 180.
  106. ↑ Podhoretz, John (March 26, 2012). "Forty Years On: Why 'The Godfather' is a classic, destined to endure". The Weekly Standard. , p. 39.
  107. ↑ "The 30th Annual Golden Globe Awards (1973)". HFPA (Hollywood Foreign Press Association). http://www.hfpa.org/browse/?param=/year/1972. 
  108. ↑ "'Godfather' Wins Four Globe Awards". The Telegraph. Associated Press: পৃষ্ঠা 20. January 30, 1973. https://news.google.com/newspapers?nid=2209&dat=19730131&id=kZ0rAAAAIBAJ&pg=2249,4325252. 
  109. ↑ 109.0 109.1 "Roberta Flack Is Big Winner in Awarding Of 'Grammys'". Sarasota Herald-Tribune. Associated Press: পৃষ্ঠা 11–A. March 5, 1973. https://news.google.com/newspapers?nid=1755&dat=19730305&id=xXIjAAAAIBAJ&pg=7292,1858045. 
  110. ↑ 110.0 110.1 Edward W. Coker Jr. (March 9, 1973). "Roberta Flack Is Big Winner in Awarding Of 'Grammys'". The Spokesman-Review. https://news.google.com/newspapers?nid=1314&dat=19730309&id=6h1OAAAAIBAJ&pg=6364,4343285. 
  111. ↑ 111.0 111.1 . February 13, 1973. Archived from the original on November 14, 2020. https://web.archive.org/web/20201114025335/https://news.google.com/newspapers?id=Vc9OAAAAIBAJ&pg=7352%2C3061459. 
  112. ↑ 112.0 112.1 . February 14, 1971. Archived from the original on November 14, 2020. https://web.archive.org/web/20201114025336/https://news.google.com/newspapers?nid=2706&dat=19730214&id=OQtbAAAAIBAJ&pg=2552%2C1412143. 
  113. ↑ 113.0 113.1 "The 45th Academy Awards (1973) Nominees and Winners". Oscars. Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Archived from the original on July 17, 2014. https://web.archive.org/web/20140717051744/http://www.oscars.org/awards/academyawards/legacy/ceremony/45th-winners.html। আহৰণ কৰা হৈছে: July 16, 2014. 
  114. ↑ . March 2, 1973. Archived from the original on November 21, 2018. https://web.archive.org/web/20181121195947/https://news.google.com/newspapers?nid=1873&dat=19730302&id=fE4fAAAAIBAJ&sjid=otEEAAAAIBAJ&pg=708,398081. 
  115. ↑ . March 7, 1973. Archived from the original on November 21, 2018. https://web.archive.org/web/20181121195947/https://news.google.com/newspapers?id=uscuAAAAIBAJ&sjid=f6EFAAAAIBAJ&pg=871,1907982. 
  116. ↑ 116.0 116.1 . January 21, 2008. Archived from the original on September 15, 2012. https://archive.today/20120915120909/www.variety.com/blog/890000489/post/370020437.html. 
  117. ↑ "100 Years of Paramount: Academy Awards". Paramount Pictures. Archived from the original on June 4, 2013. https://web.archive.org/web/20130604233242/http://www.paramount.com/paramount-academy-awards/tags/143/the-1970s। আহৰণ কৰা হৈছে: June 16, 2013. 
  118. ↑ . January 30, 1973. Archived from the original on November 14, 2020. https://web.archive.org/web/20201114025335/https://news.google.com/newspapers?nid=2209&dat=19730131&id=kZ0rAAAAIBAJ&pg=2249%2C4325252. 
  119. ↑ . October 26, 1977. Archived from the original on November 14, 2020. https://web.archive.org/web/20201114025328/https://news.google.com/newspapers?nid=1158&dat=19771026&id=-bFTAAAAIBAJ&pg=2181%2C6820974. 
  120. ↑ . March 26, 1973. Archived from the original on November 21, 2018. https://web.archive.org/web/20181121195947/https://news.google.com/newspapers?nid=2512&dat=19730326&id=gO1HAAAAIBAJ&sjid=4v8MAAAAIBAJ&pg=2462,3490724. 
  121. ↑ 121.0 121.1 . March 29, 1973. Archived from the original on November 21, 2018. https://web.archive.org/web/20181121195947/https://news.google.com/newspapers?nid=1300&dat=19730329&id=WslUAAAAIBAJ&sjid=4ZADAAAAIBAJ&pg=4606,6893153. 
  122. ↑ 122.0 122.1 . March 28, 1973. Archived from the original on January 4, 2021. https://web.archive.org/web/20210104164629/https://news.google.com/newspapers?nid=1946&dat=19730328&id=HIMuAAAAIBAJ&pg=6468%2C3445418. 
  123. ↑ "Only the most talented actors have the nerve to tackle roles that push them to their physical and mental limits". The Irish Independent. November 26, 2011. Archived from the original on November 29, 2011. https://web.archive.org/web/20111129055536/http://www.independent.ie/entertainment/film-cinema/only-the-most-talented-actors-have-the-nerve-to-tackle-roles-that-push-them-to-their-physical-and-mental-limits-2946356.html। আহৰণ কৰা হৈছে: December 6, 2011. 
  124. ↑ "BAFTA Awards Search". British Academy of Film and Television Arts. Archived from the original on July 17, 2014. https://web.archive.org/web/20140717155933/http://awards.bafta.org/keyword-search?keywords=1973. 
  125. ↑ "Previous Nominees & Winners". The Writers Guilds Awards. Writers Guild of America. Archived from the original on March 7, 2016. https://web.archive.org/web/20160307145015/http://awards.wga.org/wga-awards/previous-nominees-winners2। আহৰণ কৰা হৈছে: March 13, 2018. 
  126. ↑ "AFI's 100 Years...100 Movies". American Film Institute. http://www.afi.com/Docs/100Years/movies100.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: November 14, 2014. 
  127. ↑ "AFI's 100 Years...100 Thrills". American Film Institute. http://www.afi.com/Docs/100Years/thrills100.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: November 14, 2014. 
  128. ↑ "AFI's 100 Years...100 Movie Quotes". American Film Institute. http://www.afi.com/Docs/100Years/quotes100.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: November 14, 2014. 
  129. ↑ "AFI's 100 Years of Film Scores". American Film Institute. http://www.afi.com/Docs/100Years/scores25.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: November 14, 2014. 
  130. ↑ "AFI's 100 Years...100 Movies (10th Anniversary Edition)". American Film Institute. http://www.afi.com/Docs/100Years/100Movies.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: November 14, 2014. 
  131. ↑ "AFI's 10 Top 10: Top 10 Gangster". American Film Institute. http://www.afi.com/10top10/category.aspx?cat=8। আহৰণ কৰা হৈছে: November 14, 2014. 
  132. ↑ "Films Selected to The National Film Registry, 1989–2010". National Film Preservation Board. Library of Congress. Archived from the original on April 7, 2014. https://web.archive.org/web/20140407133410/http://www.loc.gov/film/titles.html। আহৰণ কৰা হৈছে: March 12, 2012. 
  133. ↑ "The Sight & Sound Top Ten Poll 1992". thependragonsociety. September 24, 2017. Archived from the original on December 3, 2022. https://web.archive.org/web/20221203095743/https://thependragonsociety.com/the-sight-sound-top-ten-poll-1992/। আহৰণ কৰা হৈছে: May 17, 2022. 
  134. ↑ "Top 100 Films (Readers)". AMC Filmsite.org. American Movie Classics Company. Archived from the original on July 18, 2014. https://web.archive.org/web/20140718213202/http://www.filmsite.org/timeout2.html। আহৰণ কৰা হৈছে: August 17, 2010. 
  135. ↑ "Take One: The First Annual Village Voice Film Critics' Poll". The Village Voice. 1999. Archived from the original on 26 August 2007. https://web.archive.org/web/20070826201343/http://www.villagevoice.com/specials/take/one/full_list.php3?category=10। আহৰণ কৰা হৈছে: 27 July 2006. 
  136. ↑ Burr, Ty (1999). The 100 Greatest Movies of All Time. Time-Life Books. ISBN 978-1-883013-68-4. https://archive.org/details/100greatestmovie00burr. 
  137. ↑ "Entertainment Weekly's 100 Greatest Movies of All Time". AMC Filmsite.org. American Movie Classics Company. Archived from the original on March 31, 2014. https://web.archive.org/web/20140331185517/http://www.filmsite.org/ew100.html। আহৰণ কৰা হৈছে: August 17, 2010. 
  138. ↑ "Entertainment Weekly's 100 Greatest Movies of All Time". Harris County Public Library. The Harris County Public Library. May 12, 2009. Archived from the original on January 11, 2012. https://web.archive.org/web/20120111142325/http://www.hcpl.lib.tx.us/watch/entertainment-weeklys-100-greatest-movies-all-time। আহৰণ কৰা হৈছে: August 17, 2010. 
  139. ↑ "Sight & Sound Top Ten Poll 2002 – The Directors' Top Ten Films". British Film Institute. Archived from the original on October 7, 2014. https://web.archive.org/web/20141007233027/http://old.bfi.org.uk/sightandsound/polls/topten/poll/directors.html। আহৰণ কৰা হৈছে: April 6, 2014. 
  140. ↑ "Sight & Sound Top Ten Poll 2002 – The Critics' Top Ten Films". British Film Institute. Archived from the original on April 7, 2014. https://web.archive.org/web/20140407100835/http://old.bfi.org.uk/sightandsound/topten/poll/critics.html। আহৰণ কৰা হৈছে: April 6, 2014. 
  141. ↑ "Film Four's 100 Greatest Films of All Time". AMC Filmsite.org. American Movie Classics Company. Archived from the original on March 31, 2014. https://web.archive.org/web/20140331175148/http://www.filmsite.org/filmfour.html। আহৰণ কৰা হৈছে: August 17, 2010. 
  142. ↑ Carr, Jay (2002). The A List: The National Society of Film Critics' 100 Essential Films. Da Capo Press. পৃষ্ঠা. 81. ISBN 978-0-306-81096-1. https://archive.org/details/alistnationalsoc00jayc। আহৰণ কৰা হৈছে: 27 July 2012. 
  143. ↑ "100 Essential Films by The National Society of Film Critics". filmsite.org. https://www.filmsite.org/alist.html. 
  144. ↑ "101 Greatest Screenplays". Writers Guild of America West. Archived from the original on March 28, 2014. https://web.archive.org/web/20140328213749/http://wga.org/subpage_newsevents.aspx?id=1807। আহৰণ কৰা হৈছে: July 18, 2014. 
  145. ↑ "Empire's The 500 Greatest Movies of All Time". Empire. Archived from the original on July 8, 2014. https://web.archive.org/web/20140708071008/http://www.empireonline.com/500/99.asp। আহৰণ কৰা হৈছে: August 17, 2010. 
  146. ↑ "Cahiers du cinéma's 100 Greatest Films". 23 November 2008. http://www.filmdetail.com/2008/11/23/cahiers-du-cinemas-100-greatest-films/. 
  147. ↑ "「オールタイム・ベスト 映画遺産200」全ランキング公開". Kinema Junpo. Archived from the original on 1 May 2010. https://web.archive.org/web/20100501064506/http://www.kinejun.jp/special/90alltimebest/index.html. 
  148. ↑ "The Godfather: No 15 best arthouse film of all time". theguardian. 20 October 2010. https://www.theguardian.com/film/2010/oct/20/godfather-coppola-arthouse. 
  149. ↑ "Critics' Top 100". Sight & Sound. British Film Institute. 2012. Archived from the original on February 7, 2016. https://web.archive.org/web/20160207035347/http://www.bfi.org.uk/films-tv-people/sightandsoundpoll2012/critics। আহৰণ কৰা হৈছে: March 19, 2021. 
  150. ↑ "Directors' Top 100". Sight & Sound. British Film Institute. 2012. Archived from the original on February 9, 2016. https://web.archive.org/web/20160209010504/http://www.bfi.org.uk/films-tv-people/sightandsoundpoll2012/directors। আহৰণ কৰা হৈছে: March 19, 2021. 
  151. ↑ "The 100 Greatest Films of All Time". Sight & Sound. BFI. Archived from the original on March 18, 2021. https://web.archive.org/web/20210318214144/https://www2.bfi.org.uk/greatest-films-all-time। আহৰণ কৰা হৈছে: 23 March 2020. 
  152. ↑ "Hollywood's 100 Favorite Films". The Hollywood Reporter. 25 June 2014. Archived from the original on 21 December 2014. https://web.archive.org/web/20141221100526/https://hollywoodreporter.com/list/100-greatest-films-all-time-713215. 
  153. ↑ "100 Greatest American Films". BBC. July 20, 2015. Archived from the original on September 16, 2016. https://web.archive.org/web/20160916105535/http://www.bbc.com/culture/story/20150720-the-100-greatest-american-films। আহৰণ কৰা হৈছে: July 21, 2015. 
  154. ↑ "An Offer Hollywood Can't Refuse". CBS News. March 4, 2005. https://www.cbsnews.com/stories/2005/03/04/entertainment/main678113.shtml. 
  155. ↑ "Film Study 2015". Italic Institute of America. Archived from the original on April 26, 2016. https://web.archive.org/web/20160426050042/http://www.italic.org/mediaWatch/filmStudy.php। আহৰণ কৰা হৈছে: April 30, 2016. 
  156. ↑ "Italic Institute of America: Film Study 2015 : A Century of Little Progress (1914 – 2014)". Italic.org. https://italic.org/wp-content/uploads/2021/04/filmStudySlides1228-1.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: March 4, 2022. 
  157. ↑ "The Godfather: A Cultural Phenomenon". University of Pennsylvania. 2005. Archived from the original on October 7, 2008. https://web.archive.org/web/20081007060450/http://tags.library.upenn.edu/project/27508। আহৰণ কৰা হৈছে: May 17, 2022. 
  158. ↑ Gambino, Megan (January 31, 2012). "What is The Godfather Effect?". Smithsonian. Archived from the original on April 23, 2013. https://web.archive.org/web/20130423232235/http://www.smithsonianmag.com/arts-culture/What-is-The-Godfather-Effect.html। আহৰণ কৰা হৈছে: May 18, 2013. 
  159. ↑ "AFI's 100 Years... 100 Movie Quotes". American Film Institute. http://www.afi.com/100Years/quotes.aspx. 
  160. ↑ "(Father Goriot, page 104 in Chapter 1); "Dans ces conjonctures, je vais vous faire une proposition que personne ne refuserait. Honoré de Balzac, Œuvres complètes de H. de Balzac (1834), Calmann-Lévy, 1910 (Le Père Goriot, II. L'entrée dans le monde, pp. 110-196); viewed 10-2-2014.". http://www.literaturepage.com/read/balzac-father-goriot-104.html। আহৰণ কৰা হৈছে: March 22, 2014. 
  161. ↑ Howard Hughes (2007). Stagecoach to Tombstone: The Filmgoers' Guide to the Great Westerns. I.B. Tauris & Co Ltd. ISBN 9780857717016. https://books.google.com/books?id=abaKDwAAQBAJ&q=Riders+of+Destiny+godfather+offer+can%27t+refuse&pg=PR22। আহৰণ কৰা হৈছে: October 15, 2020. 
  162. ↑ "Hollywood's 100 Favorite Films". The Hollywood Reporter. 25 June 2014. Archived from the original on 21 December 2014. https://web.archive.org/web/20141221100526/https://hollywoodreporter.com/list/100-greatest-films-all-time-713215. 
  163. ↑ Sifakis, Carl (1987). The Mafia Encyclopedia. প্ৰকাশক New York City: Facts on File. ISBN 978-0-8160-1856-7. https://archive.org/details/mafiaencyclopedi00sifa. 
  164. ↑ De Stefano 2006, পৃষ্ঠা. 114.
  165. ↑ Smith, John L. (July 7, 2004). "In mob world, life often imitates art of Marlon Brando's 'Godfather'". Las Vegas Review-Journal. http://www.reviewjournal.com/lvrj_home/2004/Jul-07-Wed-2004/news/24256307.html. 
  166. ↑ "12 times The Godfather was referenced in TV shows and movies". digitalspy. 24 March 2016. https://www.digitalspy.com/movies/a787968/12-hidden-godfather-references-in-movies-and-tv-shows-the-sopranos-spectre-star-wars-and-more/। আহৰণ কৰা হৈছে: April 4, 2021. 
  167. ↑ Collis, Clark (March 2, 2002). "Top five John Belushi moments". The Daily Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/culture/film/3573927/Top-five-John-Belushi-moments.html. 
  168. ↑ Mark Seal (March 2009). "The Godfather Wars". Vanity Fair. https://www.vanityfair.com/news/2009/03/godfather200903। আহৰণ কৰা হৈছে: July 15, 2014. 
  169. ↑ Reardon, Jim (2004). The Simpsons Season 4 DVD commentary for the episode "Mr. Plow" (DVD). 20th Century Fox. 
  170. ↑ Loughrey, Clarisse (February 11, 2016). "The Simpsons' film parodies seen side-by-side with their references". The Independent. https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/tv/news/the-simpsons-film-parodies-seen-side-by-side-with-their-references-a6867666.html. 
  171. ↑ "The Godfather References in The Simpsons". YouTube. https://m.youtube.com/watch?v=jf1QuY9pcDk. 
  172. ↑ "Modern Family: "Fulgencio"". The A.V. Club. January 24, 2013. https://www.avclub.com/modern-family-fulgencio-1798175588। আহৰণ কৰা হৈছে: May 2, 2020. 
  173. ↑ Slagle, Matt (March 31, 2006). "'Godfather' is the offer you can't refuse". The Victoria Advocate: পৃষ্ঠা 13E. https://news.google.com/newspapers?nid=861&dat=20060331&id=ZAJZAAAAIBAJ&pg=4060,6860967&hl=en. 
  174. ↑ Godinez, Victor (March 31, 2006). "Game Reviews". The Victoria Advocate: পৃষ্ঠা 13E. https://news.google.com/newspapers?nid=861&dat=20060331&id=ZAJZAAAAIBAJ&pg=4060,6860967&hl=en. 
  175. ↑ 175.0 175.1 Slagle, Matt (May 20, 2005). "Gameplay makes certain titles rock". Gadsden Times: পৃষ্ঠা C4. https://news.google.com/newspapers?nid=1891&dat=20050520&id=nncvAAAAIBAJ&pg=3018,2133234&hl=en. 
  176. ↑ ""Coppola Angry over Godfather Video Game", April 8, 2005". Archived from the original on April 10, 2006. https://web.archive.org/web/20060410171239/http://www.showbizdata.com/contacts/picknews.cfm/38287/COPPOLA_ANGRY_OVER_%253CI%253EGODFATHER%253C/I%253E_VIDEO_GAME। আহৰণ কৰা হৈছে: August 22, 2005. 
  177. ↑ Petski, Denise (11 January 2022). "‘The Offer’: Making Of ‘The Godfather’ Series Gets Premiere Date On Paramount+". Deadline. https://deadline.com/2022/01/the-offer-making-of-the-godfather-series-premiere-date-paramount-plus-1234908087/.