প্ৰেমিকা(ইংৰাজী: girlfriend) বা বহুলভাৱে প্ৰচলিত গাৰ্লফ্ৰেইণ্ড মানে বক্তাৰ বন্ধু, চিনাকি বা সংগী, সাধাৰণতে এগৰাকী মহিলা সংগী, যাৰ লগত কোনোবাই প্লেটোনিক, ৰোমাণ্টিক বা যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰে। ৰোমাণ্টিক প্ৰেক্ষাপটত ই সাধাৰণতে অবিবাহিত ব্যক্তিৰ প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ সম্পৰ্কক বুজায়। সাধাৰণতে ব্যক্তিসকল আইনগতভাৱে সংগী স্বীকৃত হ’লে আন উপাধি, যেনে "পত্নী" বা "দাম্পত্য সঙ্গী" বুজায়।
প্ৰেমিকা শব্দৰ বিপৰীত শব্দ প্ৰেমিক, যাক "বয়ফ্ৰেণ্ড" বুলি বহুলভাৱে কোৱা হয়।
“প্ৰেমিকা’’ আৰু “সঙ্গী’’ৰ অৰ্থ বিভিন্ন মানুহৰ বাবে বেলেগ বেলেগ আৰু শব্দ দুটাৰ মাজৰ পাৰ্থক্যও বিষয়ভিত্তিক। এই শব্দটো কেনেকৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় সেয়া শেষত ব্যক্তিগত পছন্দৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত হ’ব।[1][2]
২০০৫ চনত ২১ৰ পৰা ৩৫ বছৰ বয়সৰ ১১৫ জন লোকৰ ওপৰত এক অধ্যয়ন কৰা হৈছিল; যিসকলে হয় ৰোমান্টিক সংগীৰ সৈতে সহবাস কৰিছিল বা তেওঁৰ সৈতে একেলগে বাস কৰিছিল। ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে যে, সঠিক শব্দৰ অভাৱত প্ৰায়ে অস্বস্তিকৰ পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হয়, যেনে কোনোবাই তেওঁলোকৰ সম্পৰ্কৰ বিষয়ে সমাজে কৰা প্ৰশ্নৰ হাত সাৰিবলৈ সামাজিক পৰিস্থিতিত পৰিচয় কৰাই নিদিয়াৰ বাবে বিচলিত হয়।[3]
’’প্ৰেমিকা’’ আৰু মহিলা বন্ধু বা “গাৰ্লফ্ৰেণ্ড’’ শব্দ দুটাৰ মাজত কিছু অস্পষ্টতা আছে। দুয়োটাৰে মাজৰ পৰিৱৰ্তন কিশোৰ-কিশোৰীৰ বিকাশৰ এটা উল্লেখযোগ্য দিশ।[4]
“প্ৰেমিকা’’ আৰু “ছোৱালী-বন্ধু’’ দুয়োটা ৰূপকে বিভিন্ন মানুহে বিভিন্ন অৰ্থত ব্যৱহাৰ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, যেতিয়া কোনো মহিলাই আন এগৰাকী মহিলাৰ বিষয়ে অ-যৌন, অ-ৰোমান্টিক প্ৰসংগত "প্ৰেমিকা" শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰে, তেতিয়া যৌন বা ৰোমান্টিক অৰ্থৰ লগত বিভ্ৰান্তিৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ কেতিয়াবা "ছোৱালী-বন্ধু" শব্দ দুটাৰ ৰূপ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ইয়াৰ ব্যৱহাৰৰ এই অৰ্থত "প্ৰেয়সী" অতি ঘনিষ্ঠ বন্ধুৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰা হয় আৰু ইয়াৰ কোনো যৌন অৰ্থ নাই, যদিহে ই লেচবিয়ান, বাইচেক্সুৱেল বা পেনচেক্সুৱেল মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত নহয়। "প্ৰেমিকা" শব্দটো এলজিবিটি সম্প্ৰদায়তো ব্যৱহাৰ কৰা হয় আৰু ই যিকোনো লিংগ বা যৌনতাৰ লোকক বুজাব পাৰে।[উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন]
“প্ৰেমিকা’’ শব্দটোৱে যৌন সম্পৰ্কক বুজাবই লাগিব বুলি ক’ব নোৱাৰি, কিন্তু ইয়াক প্ৰায়ে এনে এগৰাকী ছোৱালী বা মহিলাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যিয়ে তেওঁৰ সৈতে যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰিছে নে নাই সেইটো নুবুজোৱাকৈ তেওঁৰ সৈতে বাগ্দান কৰা ব্যক্তিক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। যৌনতাৰ ভিন্ন প্ৰত্যাশাৰ সৈতে, "ডেটিং" শব্দটোৱে ৰোমান্টিক কাৰ্যকলাপক বুজাব পাৰে, আনহাতে কেৱল "বন্ধু" ব্যৱহাৰ কৰিলে এনে ঘনিষ্ঠতাক বুজাব নোৱাৰে। ই মূলতঃ “প্ৰেমিকা’’ শব্দটোৰ সমতুল্য, যিটো ’ভালপোৱাৰ শব্দ’ হিচাপেও ব্যৱহাৰ কৰা হয়।[5]
অক্সফৰ্ড ইংৰাজী অভিধানৰ মতে, ১৮৫৯ চনৰ পৰা ব্যৱহৃত “প্ৰেমিকা’’ শব্দটোৰ মূল অৰ্থ আছিল "এগৰাকী মহিলা বন্ধু; বিশেষকৈ এগৰাকী মহিলাৰ ঘনিষ্ঠ মহিলা বন্ধু" বুলি৷ এইটো কেৱল পুৰুষ "বন্ধু"ৰ পৰা পৃথক কৰিবলৈ কৰা হৈছিল, যিটো মহিলাসকলে পুৰুষৰ প্ৰেমিক, প্ৰেমিক বা সংগীক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। ১৮০০ চনৰ শেষৰ ফালে ই "মহিলাৰ লগত কোনো ব্যক্তিৰ ৰোমান্টিক বা যৌন সম্পৰ্ক থকা’’ৰ অৰ্থ লাভ কৰে।[6]