বানপানী (ইংৰাজী: flood) হ'ল সাধাৰণ পৰিস্থিতিত শুকান হৈ থকা পৃথিৱীৰ স্থলভাগ জলমগ্ন হোৱা অৱস্থা। সাধাৰণতে কোনো হ্ৰদ বা নদীৰ পানী বাঢ়ি ওফন্দি বানপানীৰ সৃষ্টি কৰে। অত্যধিক বৰষুণ, বৰফ গলা আদি কাৰণতো বানপানী হয়। বোৱতী পানীয়ে গছ-গছনি, ঘৰ, জীৱ-জন্তু আদি উটুৱাই নিয়ে। ই বৰ্তমান যুগৰ এটা ভয়ংকৰ প্ৰাকৃতিক দূৰ্যোগ।
বানপানী শব্দটো সংস্কৃত শব্দ ৱন্যাৰ পৰা আহিছে; যাৰ অৰ্থ হৈছে ডাঙৰ বননি, অৰণ্য, জঙ্গল।[1] অসমীয়াত বান শব্দই হু হু কৰি বৰ বেগেৰে অহা ধলক বুজায়; [2] অৰ্থাৎ অসমীয়াত বানপানী শব্দৰ অৰ্থ হৈছে বাঢ়নী পানী বা বৰকৈ বাঢ়ি নৈৰ পাৰ বুৰোৱা পানী।[2]
বানপানী বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ হ'ব পাৰে। তাৰ ভিতৰত
নদী বানপানী ( River Flood)
নদীৰ বানপানীৰ বিশেষত্ব হৈছে এক বৰ্ধিত সময়ত ব্যাপক বৰষুণৰ ফলত ক্ৰমান্বয়ে নদীৰ পাৰ উপচি পৰে। নদীৰ বানপানীৰ দ্বাৰা আৱৰি থকা অঞ্চলবোৰ নদীৰ আকাৰ আৰু বৰষুণৰ পৰিমাণৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। নদীৰ বানপানীৰ ফলত কেতিয়াবাহে প্ৰাণহানি হয় কিন্তু অপৰিসীম অৰ্থনৈতিক ক্ষতি কৰিব পাৰে।
তীব্ৰ বতাহ বা ধুমুহাৰ ফলত হয় যি উচ্চ জোৱাৰৰ সময়ত উপকূলৰ ফালে আগবাঢ়ে। যেতিয়া শক্তিশালী ঢৌৱে উপকূলৰ টিউন বা ডাইক ভাঙি পেলায়, অঞ্চলটো সাধাৰণতে বানপানী হয়। কম প্ৰতিৰক্ষা আৰু নিম্ন উচ্চতা থকা উপকূলীয় অঞ্চলবোৰ আটাইতকৈ বেছি প্ৰভাৱিত হয়। ভাঙনিটো মেৰামতি কৰাৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সময় হৈছে কম জোৱাৰৰ সময়ত।
নগৰীয়া বানপানীঃ এই বানপানী চহৰ বা নগৰ অঞ্চলত হয়। কাৰণ পানী নিষ্কাশন ব্যৱস্থাই অধিক পৰিমাণৰ বৰষুণ চম্ভালিব নোৱাৰে, যাৰ ফলত পানী জমা হৈ ৰাস্তা আৰু অট্টালিকাত বানপানীৰ সৃষ্টি হয়।
ক্ষন্তেকীয়া বানপানী: এইবোৰ হঠাৎ আৰু দ্ৰুতগতিত চলি থকা বানপানী, যিবোৰ ঠেক ভূখণ্ড বা সীমিত নিষ্কাশন ব্যৱস্থা থকা চহৰ অঞ্চলত হ’ব পাৰে। প্ৰচণ্ড বৰষুণ, বান্ধ বা বান্ধৰ বিকলতা, বা হঠাতে বৰফ বা ধ্বংসাৱশেষৰ জামৰ ফলত ফ্লেছ ফ্লাড হয়।
প্লুভিয়াল বানঃ এইবোৰ হৈছে অত্যধিক বৰষুণৰ ফলত হোৱা বানপানী। যিয়ে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাৰ ক্ষমতা অতিক্ৰম কৰে, যাৰ ফলত চহৰ অঞ্চলত পানী জমা হয়।
বান্ধ ভঙা বানঃ বান্ধ বা জলাশয়ৰ পৰা হঠাৎ পানী ওলাই যোৱাৰ ফলত এই বানপানীৰ সৃষ্টি হয়, যাৰ ফলত তলৰ পানীৰ মাত্ৰা দ্ৰুত আৰু ভয়াৱহভাৱে বৃদ্ধি পায়।
বিপৰ্যয়জনক বানপানী: এইবোৰ চৰম আৰু বিৰল বানপানীয়ে ব্যাপক ধ্বংসলীলা আৰু জীৱন হেৰুৱাৰ সৃষ্টি কৰে, প্ৰায়ে প্ৰচণ্ড বৰষুণ, বান্ধ বিকলতা, ভূমিস্খলন আদি একাধিক কাৰকৰ সংমিশ্ৰণৰ বাবে। আদিয়ে প্ৰধান ।
অসমৰ বাৰিষা নিৰ্ভৰ কৰে মৌচুমি বতাহৰ ওপৰত। মৌচুমি বায়ু আগতীয়া হলে বাৰিষা আগতীয়া হয়, শেহতীয়া হলে বাৰিষাও পলমকৈ হয়। সম্প্ৰতি হাবি-বন, পৰ্বত-পাহাৰ কাটি ভাঙি মানুহে বসবাস কৰিবলৈ লোৱা বাবে মৌচুমিৰ গতি অনিয়মীয়া হৈ প্ৰাৱল্য বাঢ়িছে। বৰষুণ হলে একেৰাহে ধৰাসাৰে হয়, নহলেবা তেনেই খৰাং হৈ থাকে।
সাধাৰণতে জুন মাহৰ পৰা আৰম্ভ হৈ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সমাপ্ত হোৱা বাৰিষাৰ সময়ত হোৱা প্ৰচণ্ড বৰষুণেই অসমৰ বানপানীৰ মূল কাৰণ। তিব্বতৰ পৰা উৎপত্তি হোৱা আৰু চীন, ভাৰত, বাংলাদেশৰ মাজেৰে বৈ যোৱা ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীখনেই হৈছে এই বানপানীৰ প্ৰধান কাৰণ। বাৰিষাত নদীখনে বিপুল পৰিমাণৰ পানী কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, যাৰ ফলত ৰাজ্যখনত বানপানীৰ সৃষ্টি হয়। অসমত বানপানীৰ সৃষ্টি কৰা আন প্ৰধান নদীসমূহ হ’ল বৰাক, সোৱণশিৰি, ধনশিৰি।
নদীৰ পানী বহন কৰা ক্ষমতাতকৈ বেছি পানী বহন কৰিবলগীয়া হ'লেও বানপানী হয়, বিশেষকৈ নদীপথৰ কেঁকুৰী বা চাঁপযুক্ত অঞ্চলত। বানপানী সম্ভাব্য অঞ্চলৰ গৃহ আৰু ব্যৱসায় প্ৰায়েই বানপানীয়ে নষ্ট কৰে।
১৯৫০ চনৰ ভুঁইকঁপ পাছৰে পৰা অসমত প্ৰায়ে প্ৰতি বছৰে প্ৰৱল বানপানী হৈ থকা দেখা গৈছে। ভুঁইকঁপৰ জোঁকাৰনিত আমাৰ নদীবোৰৰ তলি দাং খাই উঠিছে, যাৰ ফলত অলপমান পানী জমা হʼলেই পাৰ উপচি পৰে।
প্ৰতিবছৰে অসমৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী আৰু ইয়াৰ উপনৈসমূহে নৈ কাষৰীয়া অঞ্চলসমূহত বানপানীৰ সৃষ্টি কৰে।
ভাৰত, বাংলাদেশ আৰু ম্যানমাৰত হোৱা নেৰানেপেৰা বাৰিষাৰ বৰষুণৰ বাবে ২০১২ চনত ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ বানপানীয়ে ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী আৰু ইয়াৰ উপনৈসমূহৰ দাঁতিত এক অভূতপূৰ্ব বান পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি কৰিছিল। বানপানী আৰু ভূমিস্খলনৰ ফলত ১২৪জন লোকৰ মৃত্যু হোৱাৰ লগতে প্ৰায় ছয় নিযুত লোক গৃহহীন হৈ পৰে। বানপানীৰ ফলত কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পৰে আৰু ১৬টা গঁড়কে ধৰি ৫৪০টা জীৱ-জন্তুৰ মৃত্যু হয়।[3][4][5]
২০১৩ চনত জুন মাহৰ শেষৰ ফালে চুবুৰীয়া ৰাজ্য অৰুণাচল প্ৰদেশ ৰাজ্যত হোৱা ধাৰাসাৰ বৰষুণৰ ফলত ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী আৰু ইয়াৰ উপনৈসমূহ উফন্দি পৰে আৰু কাষৰীয়া অঞ্চলসমূহত বানপানীত সৃষ্টি কৰে।[6] এই বানপানীয়ে অসম ৰাজ্যৰ ২৭খন জিলাৰ ভিতৰত ১২খন জিলাত ১,০০,০০০ৰো অধিক লোক ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰে।[7][8]
২০১৫ চনত অসমৰ বানপানী আগষ্ট মাহৰ শেষৰ ফালে ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী আৰু ইয়াৰ উপনৈসমূহৰ মাজেৰে চুবুৰীয়া অৰুণাচল প্ৰদেশ ৰাজ্যত হোৱা প্ৰচণ্ড বৰষুণৰ ফলত সংঘটিত হৈছিল। বানপানীৰ ফলত ৪২জন লোকৰ মৃত্যু হোৱাৰ লগতে অসংখ্য ভূমিস্খলন, পথ বন্ধ আৰু ২১খন জিলাৰ প্ৰায় ১৬.৫ লাখ লোক ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছিল।[9]
এই বানপানীয়ে ২,১০০খন গাঁও প্ৰভাৱিত কৰে আৰু ৪,৪০,০০০ একৰ এলেকাৰ শস্য ধ্বংস কৰে।[9][10][11][12] কেৱল ধুবুৰী জিলাতে ৪০০ৰো অধিক গাঁও বানপানীত ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছিল।[13]
২০১৬ চনৰ জুলাই মাহত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ অসম ৰাজ্যত হোৱা ধাৰাসাৰ বৰষুণৰ ফলত বানপানীৰ সৃষ্টি হৈ প্ৰায় ১৮ লাখ লোক ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছিল। এই বানপানীয়ে কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানখনৰ বৃহৎ এলেকা বুৰাই পেলাইছিল।[14] ৰাজ্যিক দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা কৰ্তৃপক্ষৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি ২০১৬ চনৰ ১ আগষ্টলৈকে ১৭ জুলাইৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা বানপানীৰ ফলত ২৮জন লোকৰ মৃত্যু হৈছে।[15]
ভাৰতৰ উত্তৰ-পূবৰ ৰাজ্যসমূহত ২০১৬ চনৰ জুলাই মাহত প্ৰচণ্ড বৰষুণ হৈছিল। ২০১৫ চনৰ জুলাই মাহত অসম ৰাজ্যত হোৱা বৰষুণতকৈ প্ৰায় ৬০% বেছি বৰষুণৰ সন্মুখীন হৈছিল।[16] বৰষুণৰ ফলত বিভিন্ন নদীয়ে বানপানীৰ সৃষ্টি কৰে আৰু ৫ জুলাইত লখিমপুৰ, ধেমাজি, নগাঁও, যোৰহাট, গোলাঘাট, মৰিগাঁও আৰু বিশ্বনাথৰ সাতখন জিলাত ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীয়ে বিপদৰ সীমাৰ স্তৰ অতিক্ৰম কৰিছিল।[17]
এই বানপানীয়ে ১৬ লাখতকৈ অধিক মানুহৰ জীৱন ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰিছে, আৰু মানুহে নিজৰ ঘৰ-বাৰী আৰু পশুধন পৰিত্যাগ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল, ৰাজ্যখনৰ বহু অঞ্চলত শক্তি সঞ্চাৰণৰ লগতে মোবাইল ফোন নেটৱৰ্ক বাধাগ্ৰস্ত হৈছিল।[14] প্ৰায় ৪,৯০,০০০ একৰ কৃষিভূমি বানপানীৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হয়।[15] অসম শাখা ভাৰতীয় চাহ সন্থা চমুকৈ ABITA ৰ হিচাপত অসম চাহৰ ২১-৩০% শস্যৰ ক্ষতি হয়।
২০১৭ চনৰ জুলাই মাহত অসম ৰাজ্যৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ পানী ওফন্দি উঠাৰ ফলত ভাৰতৰ চাৰিখন ৰাজ্য অসম, অৰুণাচল প্ৰদেশ, নাগালেণ্ড আৰু মণিপুৰত বানপানী হৈছিল।[18][19] ২০১৭ চনৰ ১৪ জুলাইলৈকে বানপানীৰ ফলত কমেও ৮৫জন লোকৰ মৃত্যু হৈছে[20] আৰু ৪ লাখ লোক ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে আৰু ৫,০০,০০০ লোক গৃহহীন হৈছে।[21] বানপানীত প্ৰায় ৬০টা প্ৰাণী, বেছিভাগেই হৰিণ আৰু বনৰীয়া গাহৰিৰ মৃত্যু হয়।[22]
লখিমপুৰ, যোৰহাট, গোলাঘাট, শিৱসাগৰ, কাছাৰ, ধেমাজি, কৰিমগঞ্জ, শোণিতপুৰ, হোজাই, বিশ্বনাথ, মাজুলী, বৰপেটা, চিৰাং, নগাঁও আৰু নলবাৰীকে ধৰি অসম ৰাজ্যৰ ১৫খন জিলা এই বানৰ কবলত পৰে।[23] ইয়াৰোপৰি এই বানে কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান, পবিতৰা বন্যপ্ৰাণী অভয়াৰণ্য আৰু নামেৰী ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ বৃহৎ অংশ প্লাৱিত কৰিছিল।[24]
২০১৮ চনত ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ উপনৈসমূহত হোৱা বানপানীয়ে সমগ্ৰ অসমৰ ধেমাজি, বৰপেটা, লখিমপুৰ, বিশ্বনাথ, মাজুলী আৰু ডিব্ৰুগড় জিলাৰ ৪.৫ লাখ লোকক ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰিছিল। অসম ৰাজ্যিক দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা প্ৰাধিকৰণৰ তথ্য অনুসৰি বছৰটোৰ প্ৰথমটো বানপানীৰ জোৱাৰত মুঠ ১২জন লোকে প্ৰাণ হেৰুৱাইছে। বানে চাৰিখন জিলাৰ ১১,২৪৩ হেক্টৰ কৃষিভূমি প্লাৱিত কৰি শস্যৰ ক্ষতি কৰে।[25]
২০১৯ চনৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ বানপানীয়ে ১৬ জুলাইলৈকে অসম ৰাজ্যৰ ৩০খন জিলাত মুঠ ৫২,৫৯,১৪২জন লোক, ১,৬৩,৯৬২.০২ হেক্টৰ শস্য এলেকা ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰিছিল।[26] ৰাজ্যখনত ২০ জুলাইত মৃত্যুৰ সংখ্যা ৫৯লৈ বৃদ্ধি পাইছিল। ক্ষতিগ্ৰস্ত জিলাসমূহৰ কমেও ৩,০২৪খন গাঁও পানীৰ তলত থকাৰ লগতে ধেমাজি, লখিমপুৰ, বিশ্বনাথ, শোণিতপুৰ জিলা, দৰং, বৰপেটা, নলবাৰী, চিৰাং, বঙাইগাঁও, কোকৰাঝাৰ, ধুবুৰী, দক্ষিণ ছালমাৰা, গোৱালপাৰা, কামৰূপ, কামৰূপ মেট্ৰ', মৰিগাঁও, নগাঁও, কাৰ্বি আংলং, গোলাঘাট, যোৰহাট, ডিব্ৰুগড়, তিনিচুকীয়া, কাছাৰ আৰু কৰিমগঞ্জ জিলাত যথেষ্ট ক্ষতি কৰে।[27]
উল্লেখযোগ্য যে এই বানপানীৰ ঢৌত কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ ২৪০০টা বিপন্ন প্ৰজাতিৰ জীৱ আৰু ভাৰতীয় গঁড় বানপানীৰ ফলত বেয়াকৈ প্ৰভাৱিত হৈছিল।[28]
২০২০ চনৰ মে' মাহত হোৱা প্ৰচণ্ড বৰষুণৰ ফলত ভাৰতৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ অসমৰ প্ৰায় ৩০,০০০ লোক প্ৰভাৱিত হয় আৰু ৫খন জিলাৰ শস্যৰ অনিষ্টসাধন হয়।[29][30] ২০২০ চনৰ অক্টোবৰ মাহলৈকে বানপানীয়ে পাঁচ নিযুততকৈ অধিক লোকক ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰিছিল, ১২৩জন লোকৰ প্ৰাণ কাঢ়ি লৈছিল, ভূমিস্খলনৰ ফলত অতিৰিক্ত ২৬জন লোকৰ মৃত্যু হৈছিল, ৫৪৭৪খন গাঁও ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছিল আৰু এক লাখ পঞ্চাশ হাজাৰৰো অধিক লোকে সাহায্য শিবিৰত আশ্ৰয় লৈছিল।[31]
২০২২ চনৰ মে’ মাহত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ অসমত মাৰাত্মক বানপানীৰ সৃষ্টি হৈছিল। ৬ লাখ ৫০ হাজাৰতকৈ অধিক লোকক ঘৰৰ পৰা উচ্ছেদ কৰাৰ লগতে ২৫জন লোক নিহত হোৱাৰ খবৰ পোৱা গৈছে।[32]তিনিদিনীয়া ধাৰাসাৰ বৰষুণৰ ফলত ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ পাৰ ফাটি যোৱাৰ পিছত ১৯০০খন গাঁও ডুব যায়।[33]
জুন মাহৰ ভিতৰত ৰাজ্যখনত দ্বিতীয়টো বানপানীৰ ফলত অধিক লোকে ক্ষতিগ্ৰস্ত হোৱাৰ লগতে প্ৰাণ কাঢ়ি লৈছে।[34] আই এম ডিৰ মতে, ইয়াৰ মূল কাৰণ আছিল সমগ্ৰ ৰাজ্যত অতিৰিক্ত বৰষুণ।[35]
বানপানীৰ ফলত প্ৰায়ে অপৰিসীম ধ্বংস হয়। বানপানীৰ ফলত, বহুতো ব্যক্তি বা জীৱ – জন্তুৰ জীৱন বিপদত পৰে আৰু বহুতো মানুহ, জীৱ – জন্তু আহত হয় নতুবা মৃত্যু-মুখত পৰে[36], লগতে বানপানীয়ে ৰোগবৃদ্ধি কৰে। মেলেৰিয়া, কলেৰা, টাইফইড, ডেংগু ইত্যাদি ৰোগ হয়।[37][38][39]
বানপানীয়ে পৰিৱেশৰো ক্ষতিসাধন কৰে। ই মাটিৰ খহনীয়া আৰম্ভ কৰে, যিয়ে মাটিৰ স্থিৰতা হ্ৰাস কৰে। বানপানী হলে ঘৰ দুৱাৰৰ ক্ষয়-ক্ষতি হয়, শস্য পথাৰ নষ্ট হয়, ভঁৰালৰ শস্যও নষ্ট হয় । বানপানীৰ সময়তে নদীৰ প্ৰবল খহনীয়াই ঘৰ -দুৱাৰ, ভেঁটি, খেতি পথাৰ খহায় লৈ যায়। বানপানীয়ে বহু একৰ মাটি খহাই নি গাঁও-নগৰ নিশ্চিহ্ন কৰিছে । পৃথিৱীৰ বৃহত্তম নদী-দ্বীপ মাজুলীও বৰ্তমান খহনীয়াৰ গৰাহত। প্ৰলয়ংকাৰী বানত বহুত মানুহ সৰ্বহাৰা হয়।
দীৰ্ঘম্যাদী সময়ত, বানপানীৰ ফলত দেশৰ অৰ্থনীতি,পৰ্য্যটন আদিৰ ওপৰতো প্ৰভাৱ পৰে।
বানপানীয়ে বহুতো সুবিধাও কঢ়িয়াই আনিব পাৰে, যেনে ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি কৰা, মাটি অধিক উৰ্বৰ কৰা আদি। বানপানীৰ পানীয়ে শুষ্ক আৰু অৰ্ধশুষ্ক অঞ্চলত অতি প্ৰয়োজনীয় জলসম্পদ প্ৰদান কৰে য’ত বৰষুণৰ পৰিমাণ বছৰটোৰ ভিতৰতে অতি অসমভাৱে বিতৰণ হ’ব পাৰে আৰু কৃষিভূমিত জৈৱিকভাৱে কীট-পতংগৰ মৃত্যু হোৱাত সহায় কৰে। বিশেষকৈ নদীৰ কৰিডৰত পৰিৱেশ-তন্ত্ৰ বজাই ৰখাত মিঠা পানীৰ বানপানীয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে আৰু বানপানীপ্ৰৱণ সমভূমিৰ জৈৱ বৈচিত্ৰ্য বজাই ৰখাৰ ক্ষেত্ৰত ই এক মূল কাৰক।[40] বানপানীয়ে হ্ৰদ আৰু নদীলৈ মাছৰ বাবে পুষ্টিকৰ খাদ্য কঢ়িয়াই আনিব পাৰে, যাৰ ফলত কেইবছৰমানৰ বাবে মীনপালনৰ ক্ষেত্ৰত লাভবান হ'ব পাৰি।
কিছুমান মাছৰ প্ৰজাতিৰ বাবে প্লাৱিত সমভূমিয়ে পোনা মেলাৰ বাবে অতি উপযুক্ত স্থান গঠন কৰিব পাৰে আৰু পুষ্টি বা খাদ্যৰ মাত্ৰাও বৃদ্ধি পাব পাৰে।[41] মাছে নতুন বাসস্থানত উপনীত হ’বলৈ বানপানীৰ সুবিধা গ্ৰহণ কৰে। বানপানীৰ ফলত খাদ্য উৎপাদন বৃদ্ধি পোৱাৰ ফলত চৰাইৰ সংখ্যাৰ বৃদ্ধিৰ ক্ষেত্ৰটো লাভৱান হ'ব পাৰি।[42]
টাইগ্ৰিছ-ইউফ্ৰেটিছ নদী, নীল নদী, সিন্ধু নদী, গংগা আৰু হালধীয়া নদী আদিৰ কাষৰীয়া প্ৰাচীন জনগোষ্ঠীসমূহৰ মংগলৰ বাবে সময়ে সময়ে বানপানী হোৱাটো অতি প্ৰয়োজনীয় আছিল। বানপানীপ্ৰৱণ অঞ্চলত নৱীকৰণযোগ্য শক্তিৰ উৎস জলবিদ্যুতৰ কাৰ্য্যক্ষমতাও অধিক।
বানপানীৰ নিচিনা দুযোৰ্গবোৰ ঘনাই হৈ থাকিলে দেশৰ উন্নয়নমূলক আচঁনিসমূহ বাধাপ্ৰাপ্ত হয়। কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে তৎকালীন, হ্ৰস্বকালীন আৰু দীৰ্ঘকালীন এই তিনিটা পৰ্যায়ত বানপানী নিয়ন্ত্ৰনৰ নীতি গ্ৰহণ কৰে। অসম চৰকাৰে নৈবোৰত মথাউৰি দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰিছে, কিন্তু মথাউৰিসমূহ পৰিকল্পিত নোহোৱাত বানপানী আহিলেই কোনোবা নহয় কোনোবা এখন নদীৰ মাথাউৰি আকস্মিকভাৱে ভাঙি যায় আৰু আন কোনো ঠাইত পানী ওলোৱা পথ বন্ধ কৰি হিতে বিপৰীত হোৱাদিহে হয়।
অসমত স্থায়ীভাৱে বান-নিয়ন্ত্ৰন কৰিবলৈ হলে প্ৰধানকৈ নদীসমূহ নিয়ন্ত্ৰন কৰিব লাগিব, বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ আৰু বৰাক নৈ। অৱশ্যে এই কাম সহজসাধ্য নহয়। ইয়াৰ বাবে প্ৰচুৰ টকা আৰু অভিজ্ঞ কাৰিকৰী লোকৰ প্ৰয়োজন হব। বান-নিয়ন্ত্ৰনৰ দ্বাৰা অনাৱশ্যকীয় ঠাইৰ পৰা পানী উলিয়াই দি আৱশ্যকীয় ঠাইত যোগান ধৰিব পৰা যাব আৰু জলবিদ্যু উৎপাদন কৰিব পৰা হ'ব।