ভাৰতৰ মিৰাণ্ডা হাউচ হৈছে মহিলাসকলৰ বাবে দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অধীনস্থ এখন মহাবিদ্যালয়। ১৯৪৮ চনত স্থাপিত এই মহাবিদ্যালয় খনে একেৰাহে সাত বছৰলৈকে (২০২৩ চনলৈকে) দেশৰ মহাবিদ্যালয়সমূহৰ ভিতৰত শীৰ্ষস্থানৰ অধিকাৰী হৈ আছে।[1][2][3]
১৯৪৮ চনত বিশ্ববিদ্যালয়ৰ উপাচাৰ্য ছাৰ মৰিছ গ্ৱায়াৰে মিৰাণ্ডা হাউছ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। [4] ১৯৫২ চনত তেওঁৰ দ্বাৰা প্ৰকাশিত এখন আলোচনীত তেওঁ কলেজখনৰ নাম মিৰাণ্ডা কিয় নামকৰণ কৰা হৈছিল তাৰ উত্তৰত তেওঁ তিনিটা কাৰণ উল্লেখ কৰিছিল। [5]তেওঁৰ প্ৰিয় অভিনেত্ৰী আছিল কাৰ্মেন মিৰাণ্ডা, তেওঁৰ কন্যাৰ নাম আছিল মিৰাণ্ডা আৰু তেখেতৰ মতে এগৰাকী ভদ্ৰমহিলা কেনে হ'ব লাগে তাৰ এক নিখুঁত উদাহৰণ আছিল উইলিয়াম শ্বেক্সপীয়েৰৰ নাটক দ্য টেম্পেষ্টত থকা মিৰাণ্ডা নামৰ এটা চৰিত্ৰটো।
ইয়াৰ আধাৰশিলা একে বছৰৰ ৭ মাৰ্চত লেডী এডৱিনা মাউণ্টবেটেনে স্থাপন কৰে। বিশ্ববিদ্যালয় চৌহদত ৰঙা ইটাৰে মিৰাণ্ডা হাউচ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ মূল ডিজাইন স্থপতিবিদ ৱালটাৰ চাইকছ জৰ্জে পৰিকল্পনা কৰিছিল আৰু স্থাপত্যৰ ফালৰ পৰা ঔপনিৱেশিক যুগত প্ৰতিষ্ঠা হোৱা ভাৰতৰ অন্যান্য শিক্ষানুষ্ঠানৰ সৈতে মিল আছে। কলেজখন বৃদ্ধি হোৱাৰ লগে লগে কেইবাটাও অট্টালিকা সংযোজন কৰা হ’ল।
এই মহাবিদ্যালয়ৰ প্ৰাক্তন ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আৰু ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক মিৰাণ্ডিয়ান বুলি জনা যায়।
১৯৪৮ চনৰ জুলাই মাহত মিৰাণ্ডা হাউছে ৩৩জন ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰে আৰম্ভ কৰিছিল আৰু একে বছৰৰ ছেপ্টেম্বৰৰ ভিতৰত ১০৫ জনলৈ বৃদ্ধি পাইছিল। ১৯৯৭–৯৮ চনত ইয়াৰ সংখ্যা আছিল ২০৯০। ১৯৪৮ চনত ছয়জনৰ পৰা ১৯৯৭–৯৮ চনত ১২০জন (স্থায়ী) আৰু অশৈক্ষিক কৰ্মচাৰীৰ সংখ্যা ১৯৪৮ চনত ১১জন (হোষ্টেলত পাঁচজন আৰু কলেজত ছয়জন)ৰ পৰা ১৯৯৭–৯৮ চনত ১২০জনলৈ বৃদ্ধি পায়। মহাবিদ্যালয়ৰ থকাৰ ব্যৱস্থা, (হোষ্টেল)ত ১৯৪৮ চনত ৪৩জন ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আছিল, ইয়াৰে ৭ গৰাকীয়ে দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অন্যান্য মহাবিদ্যালয়ত নামভৰ্তি কৰিছিল। হোষ্টেলত এতিয়া ২৫০ গৰাকী ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আছে।
প্ৰতিষ্ঠাৰ সময়ত মিৰাণ্ডা হাউছৰ ছটা বিভাগ আছিল; ২০১২ চনৰ হিচাপত আঠাইশটা আছিল। মিৰাণ্ডা হাউছে দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ত মহিলাসকলৰ বাবে বিজ্ঞান শিক্ষাৰ পথ প্ৰদৰ্শক আছিল যেতিয়া ই ১৯৪৮ চনত অনাৰ্ছ (বটানি) পাঠ্যক্ৰম আৰম্ভ কৰিছিল।[6] ১৯৬৩–৬৪ চনত বি. জেনেৰেল আৰু ১৯৭১ চনত বি. মহাবিদ্যালয়খনত অনাৰ্ছ পাঠদানৰ কাম আৰম্ভ হৈছিল। তেতিয়াৰ পৰাই মানৱীয় আৰু সমাজ বিজ্ঞানত বহুতো নতুন বিষয়ৰ প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছে।
মিৰাণ্ডা হাউছে সমাজ বিজ্ঞান, মানৱীয় আৰু মৌলিক বিজ্ঞানৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰে। মহাবিদ্যালয়খনৰ আন্তঃগাঁথনিত পাঠদান পৰীক্ষাগাৰ আৰু সাধাৰণ সুবিধাসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। ২০১২ চন পৰ্যন্ত মিৰাণ্ডা হাউচত ৪,০০০ তকৈ অধিক ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আছে।
মিৰাণ্ডা হাউছে স্নাতক আৰু স্নাতকোত্তৰ পাঠ্যক্ৰম আগবঢ়ায়। ২০১৪-১৫ শিক্ষাবৰ্ষৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা সকলো স্নাতক পাঠ্যক্ৰম তিনি বছৰীয়া স্নাতক সন্মানীয় ডিগ্ৰী ব্যৱস্থা অনুসৰি প্ৰদান কৰা হয়।