মেচেকা


মেচেকা
সংৰক্ষণ স্থিতি
জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন
ৰাজ্য: Animalia
পৰ্ব: Chordata
বৰ্গ: Carnivora
পৰিয়াল: Felidae
গণ: Prionailurus
প্ৰজাতি: viverrinus

মেচেকা (ইংৰাজী: Fishing cat, বৈজ্ঞানিক নামঃ Prionailurus viverrinus) এবিধ মেকুৰী জাতীয় জন্তু। ইয়াক নামনি অসমত মাছপইতা আৰু জিনাৰ বুলি কয়। মেচেকা হ'ল দক্ষিণ আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ এবিধ মজলীয়া আকাৰৰ বনৰীয়া মেকুৰী জাতীয় প্ৰাণী।

২০১৬ চনৰ পৰা মেচেকাক আই ইউ চি এন ৰঙা তালিকাত দুৰ্বল প্ৰজাতি হিচাপে তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে। ২০১০–২০১৫ চনৰ সময়ছোৱাত ইহঁতৰ বিগত তিনিটা প্ৰজন্মৰ বিশ্বৰ সংখ্যা প্ৰায় ৩০% হ্ৰাস পোৱা বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে।

জলাশয় ধ্বংস আৰু স্থানীয় লোকৰ দ্বাৰা হত্যাই হ'ল বিচৰণক্ষেত্ৰত ইয়াৰ প্ৰধান ভাবুকি। ই পশ্চিমবংগৰ ৰাজ্যিক প্ৰাণী।

ইয়াৰ শৰীৰত গভীৰ হালধীয়া-ধূসৰ ৰঙৰ নোম আৰু ক’লা ৰেখা আৰু দাগ থাকে। প্ৰাপ্তবয়স্ক মেচেকাৰ মূৰৰ পৰা শৰীৰৰ দৈৰ্ঘ্য ৫৭ৰ পৰা ৭৮ চে.মি. (২২ৰ পৰা ৩১ ইঞ্চি), ঠেং ২০ৰ পৰা ৩০ চে.মি. (৮ৰ পৰা ১২ ইঞ্চি) দীঘল হয়। মতা মেচেকাবোৰ মাইকীতকৈ ডাঙৰ হয় আৰু ইহঁতৰ ওজন ৮ৰ পৰা ১৭ কিলোগ্ৰাম (১৮ৰ পৰা ৩৭ পাউণ্ড) হয়, আনহাতে মাইকী মেচেকাৰ গড় ওজন ৫ৰ পৰা ৯ কিলোগ্ৰাম (১১ৰ পৰা ২০ পাউণ্ড) হয়। ই প্ৰায়ে‍ আৰ্দ্ৰভূমিৰ ওচৰত, নদী আৰু হ্ৰদৰ কাষত, জলাশয় আৰু মেংগ্ৰোভত বাস কৰে। ইহঁতৰ বেছিভাগেই মাছ চিকাৰ কৰে। আন চিকাৰৰ ভিতৰত আছে‍ চৰাই, পোক-পৰুৱা, নিগনি‍, সাপকে ধৰি আন সৰীসৃপ, উভচৰ প্ৰাণী আদি। মেচেকাক মূলতঃ নিশাচৰ বুলি ভবা হয়। ই ভাল সাঁতোৰবিদ আৰু পানীৰ তলতো বহু দূৰলৈকে সাঁতুৰিব পাৰে।

শ্ৰেণীবিভাজন

[সম্পাদনা কৰক]

১৮৩৩ চনত এডৱাৰ্ড টাৰ্নাৰ বেনেটে ফেলিছ ভিভেৰিনাছৰ নামটো প্ৰস্তাৱ কৰিছিল, জোচিয়া মাৰ্শ্বেল হিথে ভাৰতৰ পৰা পঠোৱা মেচেকাৰ ছালৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি তেওঁ বৰ্ণনা আগবঢ়াইছিল।[2] এছিয়াৰ স্থানীয় দাগযুক্ত বন্য মেকুৰীৰ বাবে ১৮৫৮ চনত নিকোলাই চেভাৰ্টজ’ভে প্ৰিঅ’নাইলুৰছ প্ৰজাতিৰ নামটো প্ৰস্তাৱ কৰিছিল।[3] ১৯৩৬ চনত হেনৰী জেকব ভিক্টৰ ছ’ডিয়ে ফেলিছ ভিভেৰিনাছ ৰাইজ’ফ’ৰিয়াছ নামৰ এটা উপপ্ৰজাতিৰ নাম প্ৰস্তাৱ কৰিছিল, তেওঁ পশ্চিম জাভাৰ উত্তৰ উপকূলৰ পৰা অহা এটা নমুনাৰ বৰ্ণনা কৰিছিল যাৰ লাওখোলা থাইলেণ্ডৰ মেচেকাৰ নমুনাতকৈ অলপ চুটি আছিল।[4] লাওখোলাৰ মৰ্ফ’মেট্ৰিস্কৰ দ্বাৰা নিৰ্বাচিত শ্ৰেণীবিভাজন আৰু জাভান মেচেকাক পৃথক কৰিব পৰা যায় বুলি প্ৰমাণ পোৱা গৈছে।[5]

মেচেকা দক্ষিণ আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত বহলভাৱে কিন্তু বিচ্ছিন্নভাৱে বিস্তৃত।[6] ই প্ৰধানকৈ জলাশয় আৰু জলাশয়ৰ দৰে লাহে লাহে গতি কৰা পানীৰ চাৰিওফালে ঘন গছ-গছনিৰে ভৰা জলাশয়ত বাস কৰে।[7][8] ইয়াৰ ভিতৰত কম লৱণযুক্ত যেনে অক্সব’ হ্ৰদ, আৰু অধিক লৱণীয়তা যেনে জোৱাৰ-ভাটাৰ খাল আৰু মেংগ্ৰোভ অৰণ্য আদি আছে‍।[7] ই পানীৰ কাষে কাষে থকা অৰণ্য, ঘাঁহনি, নলনী আৰু ঘাঁহনিৰ ডাঠ আচ্ছাদনৰ ভিতৰত লুকাই থাকে।[8][9] ইয়াৰ বিচৰণৰ বেছিভাগ অভিলেখ নিম্নভূমি অঞ্চলৰ।[7]

আচৰণ আৰু পৰিস্থিতিতন্ত্ৰ

[সম্পাদনা কৰক]

মেচেকা পানীৰ ওচৰৰ ঘন গছ-গছনিৰ মাজত বাস কৰে আৰু ইয়াক মূলতঃ নিশাচৰ বুলি ভবা হয়। ইয়াক সুদক্ষ দীৰ্ঘ দূৰত্ব আৰু পানীৰ তলৰ সাঁতোৰবিদ বুলি জনা যায়। নিৰ্ভৰশীল পোৱালি নথকা প্ৰাপ্তবয়স্ক মতা আৰু মাইকীবোৰ অকলশৰীয়া। মাইকী মেচেকাৰ বিচৰণৰ পৰিসৰ ৪ৰ পৰা ৬ কিলোমিটাৰ (১.৫ৰ পৰা ২.৩ বৰ্গমাইল) হোৱাৰ বিপৰীতে মতা মেচেকাৰ বিচৰণৰ পৰিসৰ ১৬ৰ পৰা ২২ কিলোমিটাৰ (৬.২ৰ পৰা ৮.৫ বৰ্গমাইল)ৰ ওপৰত। ইয়াক ডাঠ ঘাঁহনিৰে ভৰা বাসস্থানত আৰু প্ৰায়ে পানীৰ ওচৰত কিন্তু কেতিয়াবা ইয়াৰ পৰা বহু দূৰত ইয়াক জিৰণি লোৱা দেখা গৈছে। প্ৰাপ্তবয়স্কবিলাকৰ "মিচিকিয়াই হাঁহি" থকাৰ নিচিনা শব্দ ৰেকৰ্ডিং কৰা হৈছে।[8]

ভাৰতৰ কেওলাদেও ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত সংগ্ৰহ কৰা মেচেকাৰ মলৰ পৰা দেখা গৈছে যে ইয়াৰ খাদ্যৰ প্ৰায় তিনি চতুৰ্থাংশ মাছ, বাকীখিনি চৰাই, সৰু কৃন্তক আৰু পোক-পৰুৱাৰ, সৰীসৃপ, উভচৰ প্ৰাণী আদি।[10] জলধাৰাৰ প্ৰান্তত চিকাৰ কৰি থাকোঁতে মেচেকাক পানীৰ পৰা থপিয়াই চিকাৰ ধৰা আৰু কেতিয়াবা পাৰৰ পৰা জঁপিয়াই অধিক চিকাৰ ধৰিবলৈ পানীত ডুব যোৱা দেখা গৈছে।[8][11] ই অগভীৰ পানীত চিকাৰ কৰাটো পছন্দ কৰে আৰু প্ৰায় আধা সময় চিকাৰ ওচৰ চাপি অহাৰ বাবে অপেক্ষা কৰি‍ থাকে।[12]

২০১৬ চনৰ পৰা মেচেকাক আই ইউ চি এন ৰঙা তালিকাত দুৰ্বল প্ৰজাতি হিচাপে তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে, ২০১০–২০১৫ চনৰ ভিতৰত ইয়াৰ সংখ্যা বিশ্বত প্ৰায় ৩০% হ্ৰাস পোৱা বুলি ভবা হয়; জলাশয় ধ্বংস আৰু স্থানীয় লোকে হত্যা কৰাটো মেচেকাৰ বাবে ডাঙৰ ভাবুকি।[6]

তথ‍্য উৎস

[সম্পাদনা কৰক]
  1. Mukherjee, S.; Appel, A.; Duckworth, J.W.; Sanderson, J.; Dahal, S.; Willcox, D.H.A.; Herranz Muñoz, V.; Malla, G. et al. (2016). Prionailurus viverrinus. p. e.T18150A50662615. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T18150A50662615.en. 
  2. Bennett, E. T. (1833). "Characters of a New Species of Cat (Felis, Linn.) from the Continent of India, presented by J. M. Heath, Esq.". Proceedings of the Zoological Society of London খণ্ড Part I: 68–69. http://www.archive.org/stream/lietuvostsrmoksl33liet#page/n81/mode/2up. 
  3. Severtzow, M. N. (1858). "Notice sur la classification multisériale des Carnivores, spécialement des Félidés, et les études de zoologie générale qui s'y rattachent" (fr ভাষাত). Revue et Magasin de Zoologie Pure et Appliquée খণ্ড X: 385–396. https://archive.org/stream/revueetmagasinde10soci#page/386/mode/2up. 
  4. Sody, H. J. V. (1936). "Seventeen generic, specific and subspecific names for Dutch East Indian mammals". Natuurkundig Tijdschrift voor Nederlandsch Indië খণ্ড 96: 42−55. 
  5. Jusoh, W. F. A.; Chua, M. A. H.; Bakker, P. A. J.; Kamminga, P.; Weiler, D.; Rookmaaker, K.; Low, M. E. Y. (2022). "A historical specimen of the Fishing Cat, Prionailurus viverrinus (Bennett, 1833) (Carnivora, Felidae) from Singapore in the zoological collection of the Naturalis Biodiversity Center, Leiden". Zoosystematics and Evolution খণ্ড 98 (1): 43–53. doi:10.3897/zse.98.76940. https://zse.pensoft.net/article/76940/। আহৰণ কৰা হৈছে: 22 July 2022. 
  6. 6.0 6.1 Mukherjee, S.; Appel, A.; Duckworth, J.W.; Sanderson, J.; Dahal, S.; Willcox, D.H.A.; Herranz Muñoz, V.; Malla, G. et al. (2016). Prionailurus viverrinus. p. e.T18150A221434864. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T18150A221434864.en. 
  7. 7.0 7.1 7.2 Nowell, K.; Jackson, P. (1996). "Fishing Cat, Prionailurus viverrinus (Bennett, 1833)". Wild Cats: status survey and conservation action plan. প্ৰকাশক Gland, Switzerland: IUCN/SSC Cat Specialist Group. পৃষ্ঠা. 74−76. ISBN 978-2-8317-0045-8. http://carnivoractionplans1.free.fr/wildcats.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2018. 
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 Sunquist, M.; Sunquist, F. (2002). "Fishing Cat Prionailurus viverrinus (Bennett, 1833)". Wild Cats of the World. প্ৰকাশক Chicago: University of Chicago Press. পৃষ্ঠা. 241–245. ISBN 978-0-226-77999-7. https://books.google.com/books?id=hFbJWMh9-OAC&pg=PA242। আহৰণ কৰা হৈছে: 12 October 2020. 
  9. Fraser, A. F. (2012). "Minor Wild Cat Species". Feline Behaviour and Welfare. CAB International. পৃষ্ঠা. 99–100. ISBN 978-1-84593-926-7. https://books.google.com/books?id=ZLD4uy-6QV0C. 
  10. Haque, N. M.; Vijayan, V. (1993). "Food habits of the fishing cat Felis viverrina in Keoladeo National Park, Bharatpur, Rajasthan". Journal of the Bombay Natural History Society খণ্ড 90 (3): 498–500. https://archive.org/details/journalofbombay901993bomb/page/498/mode/2up. 
  11. Mukherjee, S. (1989). Ecological separation of four sympatric carnivores in Keoladeo Ghana National Park, Bharatpur, Rajasthan, India (MSc. Thesis). প্ৰকাশক Dehra Dun: Wildlife Institute of India. https://fishingcat.org/wp-content/uploads/2020/10/mukherjee-1989.pdf. 
  12. Ganguly, D.; Adhya, T. (2022). "How fishing cats Prionailurus viverrinus Bennett, 1833 fish: describing a felid's strategy to hunt aquatic prey". Mammalia খণ্ড 86 (2): 182–189. doi:10.1515/mammalia-2020-0133. https://www.researchgate.net/publication/357314052.