য়েমেনৰ মহিলাসকলক ঐতিহাসিকভাৱে এক অসুবিধাজনক অৱস্থাত ৰখা হৈছে, যাৰ অন্তৰালত এখন পিতৃতান্ত্ৰিক সমাজ বিদ্যমান।[1] য়েমেনৰ মহিলাসকলৰ অধিকাৰ উন্নত কৰিবলৈ য়েমেন চৰকাৰে প্ৰয়াস অব্যাহত ৰাখিছে যদিও[2]বহুতো সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় নীতি-নিয়মৰ লগতে এই আইনখনৰ দুৰ্বল বলবৎকৰণৰ ফলস্বৰূপে য়েমেন চৰকাৰৰ পৰা য়েমেনৰ মহিলাসকলক পুৰুষৰ সমঅধিকাৰ প্ৰদান কৰাত বাধা দিছে।
২০১৭ চনত য়েমেনৰ মহিলাসকলৰ হাতত বহু অৰ্থনৈতিক, সামাজিক বা সাংস্কৃতিক অধিকাৰ অনুপলব্ধ। ১৯৬৭ চনত ভোটাধিকাৰ লাভ কৰা হৈছিল আৰু ১৯৯০–১৯৯৪ চনৰ ভিতৰত য়েমেনৰ ঐক্যৰ প্ৰথম বছৰবোৰত মহিলাসকলক সাংবিধানিক আৰু আইনী সুৰক্ষা প্ৰদান কৰা হৈছিল। তৎসত্ত্বেও তেওঁলোকে "নিজৰ সম্পূৰ্ণ ৰাজনৈতিক আৰু নাগৰিক অধিকাৰ ব্যৱহাৰ কৰাৰ" সংগ্ৰাম অব্যাহত ৰাখিছে।[3] ইতিহাসে দেখুৱাইছে যে য়েমেনৰ সমাজত মহিলাসকলে মুখ্য ভূমিকা পালন কৰিছে। প্ৰাক্-ইছলামিক আৰু আৰম্ভণিৰ ইছলামিক য়েমেনৰ কিছুমান মহিলাই সমাজত অভিজাত মৰ্যাদা লাভ কৰিছিল। উদাহৰণস্বৰূপে, শ্বেবাৰ ৰাণী "য়েমেন জাতিটোৰ বাবে গৌৰৱৰ উৎস।" [3] ইয়াৰ উপৰিও ৰাণী আৰৱা আন্তঃগাঁথনিৰ প্ৰতি মনোযোগ দিয়াৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল, যিয়ে তেওঁৰ শাসনৰ অধীনত সমৃদ্ধিৰ এক নথিভুক্ত সময় বৃদ্ধি কৰিছিল।[3] য়েমেনৰ আধুনিক যুগৰ মহিলাসকল অৱশ্যে এনে এখন সমাজৰ অধীনত থাকে যিয়ে বহুলাংশে কৃষি, জনজাতীয় আৰু পিতৃতান্ত্ৰিক পৰম্পৰাক প্ৰতিফলিত কৰে। ইয়াৰ লগত নিৰক্ষৰতা আৰু অৰ্থনৈতিক বিষয়ৰ সংমিশ্ৰণে মহিলাসকলক য়েমেনৰ নাগৰিক হিচাপে নিজৰ অধিকাৰৰ পৰা অহৰহ বঞ্চিত কৰি ৰাখিছে।
২০১৫ চনৰ মাৰ্চ মাহৰ শেষৰ পৰা য়েমেনত চলি থকা সশস্ত্ৰ সংঘাতৰ বাবে বিশ্বজুৰি য়েমেন মানৱীয় সংকটৰ সন্মুখীন হৈছে। এই সংঘাতৰ ফলত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মানৱ অধিকাৰ আইন উলংঘাৰ অসংখ্য অভিযোগ উত্থাপন হৈছে। এই পৰিঘটনাবোৰ নিষ্ঠুৰ হৈ পৰিছে, আৰু ইয়াৰ নিষ্ঠুৰ পৰিণতি সকলো সাধাৰণ নাগৰিকৰ ওপৰত পৰিছে। বিশেষকৈ মহিলা আৰু কন্যা শিশুৰ জীৱনৰ ওপৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱ তাৎপৰ্যপূৰ্ণ। সংকটৰ উত্তেজনা আৰু বিশৃংখলতাৰ লগতে গভীৰভাৱে শিপাই থকা লিংগ বৈষম্যৰ বাবে য়েমেনৰ মহিলা আৰু ছোৱালীৰ পৰিস্থিতিৰ অৱনতি ঘটিছে। মহিলা আৰু ছোৱালীয়ে অমানৱীয় হিংসা, শাৰীৰিক তথা মানসিক নিৰ্যাতন আৰু শোষণৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছে।[4]
১৯৬৭ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত ব্ৰিটিছ ঔপনিৱেশিক বাহিনীক উচ্ছেদ কৰাৰ পিছত য়েমেনৰ বিপ্লৱী নেশ্যনেল লিবাৰেশ্যন ফ্ৰণ্টৰ নেতৃত্বই দক্ষিণ য়েমেনৰ ঔপনিৱেশিক ক্ষমতাৰ পূৰ্বৰ মুখ্য কাৰ্যালয় এডেনত ভিত্তি কৰি এখন প্ৰগতিশীল মাৰ্ক্সবাদী চৰকাৰ স্থাপন কৰে। উত্তৰ-ঔপনিৱেশিক যুগৰ আৰম্ভণিতে এন এল এফৰ নেতৃত্বই ব্যাপক লিংগ বৈষম্যক এক গুৰুতৰ বাধা হিচাপে স্বীকৃতি দিছিল যিয়ে সমতাবাদী সমাজৰ প্ৰগতিশীল বিকাশত নীৰৱচ্ছিন্নভাৱে বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব।[5] পৰিস্থিতি শুধৰণিৰ প্ৰয়াসত ১৯৭০ চনৰ পিডিআৰৱাইৰ সংবিধানে নিশ্চয়তা প্ৰদান কৰিছিল যে:
ই অৰ্থনৈতিক, সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক জীৱনত য়েমেনৰ মহিলাসকলৰ ব্যাপক অংশগ্ৰহণ আৰু তেওঁলোকৰ শৈক্ষিক, সাংস্কৃতিক, বৃত্তিগত, আৰু কাৰিকৰী ক্ষমতা বৃদ্ধিৰ বাবে কাম কৰিব। পুৰুষৰ সৈতে সমতাৰ ভিত্তিত সংবিধান আৰু আইনসমূহে মহিলাসকলক নিশ্চিত কৰা অধিকাৰসমূহ দৃঢ় আৰু সুৰক্ষিত কৰাৰ উদ্দেশ্যে ই জোৰদাৰ সংগ্ৰাম কৰিব লাগিব।[6]
১৯৯০ চনৰ য়েমেনৰ একত্ৰীকৰণ সংবিধানৰ ৪০ আৰু ৪১ নং অনুচ্ছেদত উল্লেখ আছে যে সকলো নাগৰিককে আইনৰ সন্মুখত সমান বুলি গণ্য কৰা হয় আৰু "প্ৰতিজন নাগৰিকৰ দেশখনৰ ৰাজনৈতিক, অৰ্থনৈতিক, সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক জীৱনত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ অধিকাৰ আছে"। তথাপিতো দেশখনত লিংগ বৈষম্য প্ৰচলিত।[7]
সংবিধানত ৩১ নং অনুচ্ছেদ সংযোজনে, ৪০ নং অনুচ্ছেদৰ বিৰোধিতা কৰি কয় যে "মহিলা পুৰুষৰ ভগ্নী... তেওঁলোকৰ অধিকাৰ আৰু কৰ্তব্য আছে, যিবোৰ শ্বৰীয়তৰ দ্বাৰা নিশ্চিত আৰু নিযুক্ত আৰু আইনৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত"[7] আপাত দৃষ্টিত বৈষম্যমূলক আইনৰ ভিত্তি হিচাপে ব্যৱহাৰৰ বাবে সংবিধানে সম্প্ৰসাৰিত কৰা সমতাক বাতিল কৰিলে। ইয়াৰ কাৰণ হ’ল নাৰীৰ অধিকাৰত বাধা আৰোপ কৰা শ্বৰীয়তৰ নিৰ্দিষ্ট পঠন। আজি বহুতো য়েমেনৰ কৰ্মী মহিলাই বিশ্বাস কৰে যে শ্বৰীয়তক দেশখনৰ সামাজিক, ৰাজনৈতিক, অৰ্থনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক জীৱনত মহিলাসকলক অধিক অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ ব্যাখ্যা কৰিব পাৰি।[8]
য়েমেনত মহিলাসকলে কেইবাবিধো হিংসাৰ সন্মুখীন হয়৷ আৰু ইয়াৰ ভিতৰত আছে: পৰিয়ালৰ সদস্যৰ পৰা শাৰীৰিক আৰু মানসিক নিৰ্যাতন, বলপূৰ্বক বিবাহ, যৌন নিৰ্যাতন, বলপূৰ্বক গৰ্ভধাৰণ, ধৰ্ষণ, বহুবিবাহ, স্বাস্থ্য সেৱাৰ পৰা বঞ্চিত কৰা আৰু মহিলাৰ যৌনাংগ বিকৃত/কাটি পেলোৱা (female genital mutilation/cutting, FGM/C)। বলপূৰ্বক বিবাহ আৰু FGM/Cক সংস্কৃতি আৰু পৰম্পৰাৰ অংশ বুলি গণ্য কৰা হয়, আৰু সেয়েহে য়েমেনত ইয়াক এক প্ৰকাৰৰ হিংসা হিচাপে গণ্য কৰা নহয়। আচলতে ৯৪% FGM/C প্ৰমাণিত চিকিৎসা চিকিৎসকে নকৰে, কাৰণ স্বাস্থ্য মন্ত্ৰীয়ে জাৰি কৰা মন্ত্ৰীৰ নিয়মাৱলীত চৰকাৰী কেন্দ্ৰত FGM/C নিষিদ্ধ কৰা হৈছে; ফলত ঘৰবোৰতে FGM/C কৰা হৈছে।[9]সাংস্কৃতিক পদ্ধতি, ক্ষতিকাৰক পদ্ধতিৰ সৈতে জড়িত বিপদৰ বিষয়ে জ্ঞানৰ অভাৱ, আৰু এই আচৰণ নিষিদ্ধ কৰাৰ আইন আদিৰ ফলত FGM/C কৰা হয়।