যাদুমন্ত্ৰ হৈছে একপ্ৰকাৰৰ মন্ত্ৰ বিশেষ। প্ৰকৃততে ই এক যাদুকৰী সূত্ৰ যাৰ উদ্দেশ্য হৈছে ব্যক্তি বা বস্তুৰ ওপৰত যাদুকৰী প্ৰভাৱ সৃষ্টি কৰা। সূত্ৰটো ক'ব, গাব বা উচ্চাৰণ কৰিব পাৰি। আনুষ্ঠানিক ৰীতি-নীতি বা প্ৰাৰ্থনাৰ দ্বাৰাও এই যাদু-মন্ত্ৰ মাতিব পাৰি। যাদুৰ জগতত, যাদুকৰ, ডাইনী আৰু পৰীসকলে যাদুমন্ত্ৰ কৰে বুলি অভিযোগ কৰা হয়।[1]
মধ্যযুগৰ সাহিত্য, লোককাহিনী, পৰীৰ কাহিনী আৰু আধুনিক কল্পকাহিনীত, যাদুমন্ত্ৰ হৈছে এক প্ৰকাৰৰ মন্ত্ৰ। ইয়াৰ ফলত যিসকলে কাৰোবাক মোহিত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে তেওঁলোকৰ বাবে ব্যৱহৃত যাদুমন্ত্ৰৰ সমাৰ্থক অভিধাটো হৈছে মুহিনীবাণ। [2] ইংৰাজী ভাষাত চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে পুৰণি ফৰাচীভাষাৰ পৰা যাদুমন্ত্ৰৰ ইংৰাজী প্ৰতিশব্দ "ইনকেণ্টেচন" শব্দটোৰ সংযোগ ঘটিছে; ইয়াৰ সংশ্লিষ্ট স্থানীয় ইংৰাজী শব্দটো আছিল "গালড্ৰ" আৰু অৰ্থগত দিশত ইয়াৰ দ্বাৰা "গানৰ দৰে মন্ত্ৰ"ক বুজাইছিল।
ঐতিহাসিক যাদুমন্ত্ৰৰ লিখিত তথ্যসমূহ বহুতো সংস্কৃতিত মুখ্য একেশ্বৰবাদী ধৰ্ম (ইছলাম, ইহুদী আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম)ৰ সফলতাৰ দ্বাৰা বিভিন্ন সংস্কৃতিয়ে ধ্বংস কৰিছিল। এই ধৰ্ম-সংস্কৃতিয়ে কিছুমান যাদুকৰী কাৰ্যকলাপক অনৈতিক বা অশুভ আখ্যা দিছিল।[3]
যাদুকৰী শব্দ বা শক্তিৰ শব্দ হৈছে এনে শব্দ যাৰ এক নিৰ্দিষ্ট আৰু কেতিয়াবা অনিচ্ছাকৃত প্ৰভাৱ থাকে। সেইবোৰ প্ৰায়ে কল্পকাহিনী বা মঞ্চ যাদুকৰৰ দ্বাৰা ব্যৱহৃত অৰ্থহীন বাক্যাংশ। প্ৰায়ে এনে শব্দবোৰ কঠোৰ,অদমিত বা আন গোপন বা ক্ষমতাশালী ভাষাৰ অংশ হিচাপে উপস্থাপন কৰা হয়। কিছুমান কমিক কিতাপৰ নায়কে তেওঁলোকৰ শক্তি সক্ৰিয় কৰিবলৈ এনে যাদুকৰী শব্দ ব্যৱহাৰ কৰে। পৰম্পৰাগত যাদুকৰী শব্দ কিছুমান হৈছে- আব্ৰাকাডাব্ৰা, আলাকাজাম, হকাচ পোকাচ, অপেন চিচেম আৰু চিম ছালা বিম আদি।
বেবিলনীয় লোকসকলৰ মাজত নিজৰ শত্ৰুৰ প্ৰতিচ্ছবি জ্বলাবলৈ আচাৰ-অনুষ্ঠানত যাদুমন্ত্ৰৰ ব্যৱহাৰ হয়। Šurpu আৰু Maqlû মেছোপটেমিয়ান যাদুমন্ত্ৰ শৃংখলাত এটা উদাহৰণ পোৱা যাব। অৰিয়েণ্টত, সাপক আকৰ্ষণ কৰিবলৈ অতীতত যাদুমন্ত্ৰৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু আজিও ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এনে যাদুমন্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰা এজন ব্যক্তিয়ে সাপডালৰ পৰা পৰিত্ৰাণপোৱা দেখুৱাবলৈ ইয়াক লুকাই থকা ঠাইৰ পৰা প্ৰলোভিত কৰে। [1]
মেছোপটেমিয়াৰ পৌৰাণিক কাহিনীত, উডুগ হুল যাদুমন্ত্ৰবোৰ ৰাক্ষস (দুষ্ট উডুগ)ক বশ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় যি দুৰ্ভাগ্য বা ৰোগ কঢ়িয়াই আনে বুলি বিশ্বাস প্ৰচলিত। এনে ৰোগ বোৰ হৈছে মানসিক ৰোগ বা উদ্বেগ। এই ৰাক্ষসবোৰে বিবাহ বিচ্ছেদ, সম্পত্তি হেৰুওৱা বা অন্যান্য দুৰ্যোগৰ দৰে ভয়ংকৰ ঘটনা সৃষ্টি কৰিব পাৰে বুলিও বিশ্বাস কৰা হয়।[4]
পৰম্পৰাগত পৰীৰ কাহিনী কিছুমানত যাদুকৰী সূত্ৰ কিছুমান কেতিয়াবা কোনো বস্তুৰ সৈতে সংলগ্ন হৈ থাকে। যেতিয়া যাদুমন্ত্ৰ উচ্চাৰণ কৰা হয়, ই কোনো এটা বাস্তৱ অৱয়বক পৰিৱৰ্তন কৰাত সহায় কৰে। এনে কাহিনীবোৰত, যাদুকৰ, ডাইনী আৰু পৰীৰ দ্বাৰা ব্যৱহৃত যাদুদণ্ডৰ সৈতে এনে যাদুমন্ত্ৰ সংলগ্ন কৰা হয়। এটা উদাহৰণ হ'ল চিণ্ড্ৰেলাৰ ফেয়াৰী গডমাডাৰে এটা ৰঙালাওক প্ৰশিক্ষকলৈ পৰিৱৰ্তন কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা মন্ত্ৰটো আছিল "বিব্বিডি-বব্বিডি-বু" আৰু ই হৈছে এক অৰ্থহীন ছন্দোৱদ্ধ পংক্তি যিটো অধিক গুৰুতৰ ঐতিহাসিক মন্ত্ৰৰ যেন লাগে।[5]