শিৰীন শাৰমিন চৌধুৰী

মাননীয়া শিৰীন শাৰমিন চৌধুৰী
২০১২ চনত শিৰীন শাৰমিন চৌধুৰী
জাতীয় সংসদৰ অধ্যক্ষ
পদাধিকাৰ
কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ ১ মে' ২০১৩
সহকাৰী	ফাজলে ৰবি মিয়া
পূৰ্বসূৰী	শৌকত আলি (ভাৰপ্ৰাপ্ত)
Member of Parliament ৰংপুৰ-৬ৰ সদস্য
পদাধিকাৰ
কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ জানুৱাৰী ২০১৪
পূৰ্বসূৰী	আব্দুল কালাম আজাদ
মহিলা আৰু শিশু পৰিক্ৰমা ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী
কাৰ্যকাল ৬ জানুৱাৰী ২০০৯ – ৩০ এপ্ৰিল ২০১৩
Member of Parliament সংৰক্ষিত মহিলা আসন-৩১ৰ সদস্য
কাৰ্যকাল ২৫ জানুৱাৰী ২০০৯ – ২৪ জানুৱাৰী ২০১৪
উত্তৰসূৰী	আশ্বিকা আয়েশা খান
ব্যক্তিগত তথ্য
জন্ম	৬ অক্টোবৰ, ১৯৬৬ (৫৮ বছৰ) নোৱাখালি, পূব পাকিস্তান, পাকিস্তান (বৰ্তমান বাংলাদেশ)
ৰাষ্ট্ৰীয়তা	বাংলাদেশী
ৰাজনৈতিক দল	বাংলাদেশী আৱামী লীগ
দাম্পত্যসঙ্গী	চৈয়দ ইশতিয়াক হুছেইন
সন্তান	২
শিক্ষানুষ্ঠান	ইছেক্স বিশ্ববিদ্যালয় ঢাকা বিশ্ববিদ্যালয়

ড॰ শিৰীন শাৰমিন চৌধুৰী (ইংৰাজী: Shirin Sharmin Chaudhury; জন্ম: ৬ অক্টোবৰ ১৯৬৬) এগৰাকী বাংলাদেশী ৰাজনীতিবিদ। ২০১৩ চনৰ ৩০ এপ্ৰিলত তেওঁ ৯ম জাতীয় সংসদৰ অধ্যক্ষ পদত অধিষ্ঠিত হয় আৰু বাংলাদেশৰ ইতিহাসত জাতীয় সংসদৰ প্ৰথম গৰাকী মহিলা অধ্যক্ষ হিচাপে নিৰ্বাচিত হয়।^[1] ৪৬ বছৰ বয়সত তেওঁ প্ৰাক্তন অধ্যক্ষ তথা বৰ্তমানৰ বাংলাদেশৰ ৰাষ্ট্ৰপতি আব্দুল হামিদৰ উত্তৰাধিকাৰী হয় আৰু কনিষ্ঠতম অধ্যক্ষ হিচাপেও পৰিগণিত হয়।^[1] তেওঁ ইয়াৰ আগতে বাংলাদেশ চৰকাৰৰ মহিলা আৰু শিশু পৰিক্ৰমা ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী আছিল।^[2] ২০১৮ চনৰ ৩০ ডিচেম্বৰত অনুষ্ঠিত ১১ সংখ্যক সংসদীয় নিৰ্বাচনত তেওঁ সংসদৰ সদস্য হিচাপে নিৰ্বাচিত হয় আৰু ২০১৯ চনৰ ৩ জানুৱাৰী তাৰিখে পুনৰ জাতীয় সংসদৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰে।

প্ৰাৰম্ভিক জীৱন

১৯৬৬ চনৰ ৬ অক্টোবৰত বাংলাদেশৰ নোৱাখালিৰ চাটখিল থানাত শিৰীন শাৰমিন চৌধুৰীৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁৰ দেউতাক ৰফিকুল্লা চৌধুৰী ১৯৭২ চনত পাকিস্তানৰ অসামৰিক সেৱাৰ (চিএছপি) বিষয়া আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বেখ মুজিবুৰ ৰহমানৰ সচিব আছিল।^[2] তেওঁৰ মাতৃ নাইয়াৰ চুলতানা বাংলাদেশ লোক সেৱা আয়োগৰ সদস্য আৰু ঢাকা মহাবিদ্যালয়ৰ অধ্যক্ষ আছিল।^[1]

শিক্ষা

চৌধুৰীয়ে ১৯৮৩ আৰু ১৯৮৫ চনত ক্ৰমে হলি ক্ৰছ গাৰ্লছ স্কুল এণ্ড কলেজৰ পৰা এছএছচি আৰু এইচএছচি পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হৈছিল। আইন অধ্যয়ন কৰিবলৈ তেওঁ ঢাকা বিশ্ববিদ্যালয়ত যোগদান কৰিছিল আৰু ১৯৮৯ আৰু ১৯৯০ চনত এলএলবি আৰু এলএলএম ডিগ্ৰী অৰ্জন কৰিছিল। তেওঁ যুক্তৰাজ্যৰ এচেক্স বিশ্ববিদ্যালয়ত পঢ়িবলৈ কমনৱেলথ বৃত্তি লাভ কৰিছিল। ২০০০ চনত তেওঁ সাংবিধানিক আইন আৰু মানৱ অধিকাৰত পিএইচডি ডিগ্ৰী অৰ্জন কৰিছিল।^[2]

২০১৪ চনৰ ১৬ জুলাইত চৌধুৰীয়ে এচেক্স বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা সন্মানীয় পিএইচডি ডিগ্ৰী লাভ কৰে।^[3]

কৰ্মজীৱন

২০১৩ চনৰ এইড ফৰ জেণ্ডাৰ ইকুৱেলিটিত শিৰীন শাৰমিন চৌধুৰী

আৱামী লীগৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰিক্ৰমা সচিব চৌধুৰী ২০০৯ চনৰ ২৪ মাৰ্চত মহিলাৰ বাবে সংৰক্ষিত সংসদীয় আসনসমূহৰ এটাৰ পৰা সাংসদ নিৰ্বাচিত হৈছিল আৰু ২০১৩ চনৰ এপ্ৰিলত জাতীয় সংসদৰ অধ্যক্ষৰ বাবে মনোনয়ন লাভ নকৰালৈকে মহিলা আৰু শিশু পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী আছিল।^[4]

চৌধুৰীক ২০১০ চনৰ ৯ জুনত মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হিংসা দূৰ কৰা আৰু বাংলাদেশত মহিলাৰ সবলীকৰণ আৰু নিযুক্তিৰ মূল সুঁতিতৈয়াৰ কৰাত এগৰাকী নেতা হিচাপে তেওঁৰ ভূমিকাৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এছিয়া চছাইটিৰ মানৱীয় সেৱা বঁটা প্ৰদান কৰা হৈছিল। চৌধুৰীয়ে ৱাশ্বিংটন ডিচিৰ ৰিটজ কাৰ্লটন হোটেলত এক গালা বঁটা প্ৰদান অনুষ্ঠানত তেতিয়াৰ আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ এম্বেচেডৰ-এট-লাৰ্জ, গ্লোবেল ৱমেন ইছ্যুঁজৰ ৰাষ্ট্ৰদূত মেলান ভেৰবীৰৰ পৰা এই বঁটা লাভ কৰিছিল।^[5]

২০১৪ চনৰ ২৮ জানুৱাৰীত চৌধুৰীক ৫ জানুৱাৰীৰ নিৰ্বাচনৰ পিছত প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বেখ হাছিনাই খালী কৰা ৰংপুৰ-৬ সমষ্টিৰ পৰা সাংসদ নিৰ্বাচিত কৰা হৈছিল। উপ-নিৰ্বাচনত চৌধুৰী বিনা প্ৰতিদ্বন্দ্বিতাত জয়ী হৈছিল আৰু একেদিনাই আৱামী লীগে তেওঁক জাতীয় সংসদৰ অধ্যক্ষৰ বাবে মনোনীত কৰিছিল। তেওঁ ২০১৪ চনৰ ২৯ জানুৱাৰী তাৰিখে দশম সংসদৰ অধ্যক্ষ হিচাপে শপত গ্ৰহণ কৰে। একেৰাহে দুটা কাৰ্যকালৰ বাবে অধ্যক্ষ পদত অধিষ্ঠিত থকা তেওঁ গৰাকী প্ৰথম ব্যক্তি হয়।^[6]

২০১৪ চনৰ ৯ অক্টোবৰ তাৰিখে কেমেৰুনৰ ৰাজধানী য়াউণ্ডেত অনুষ্ঠিত চিপিএ নিৰ্বাচনত চৌধুৰীক পৰৱৰ্তী তিনি বছৰৰ বাবে কমনৱেলথ সংসদীয় সংস্থাৰ (চিপিএ) অধ্যক্ষ নিৰ্বাচিত কৰা হৈছিল। তেওঁ প্ৰথম বাংলাদেশী যিয়ে এই পদত অধিষ্ঠিত হৈছিল। লগতে এই পৰ্যায়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মঞ্চত যিকোনো পদবীত অধিষ্ঠিত হোৱা প্ৰথম বাংলাদেশী নাগৰিক হিচাপে পৰিগণিত হয়। বাংলাদেশ ১৯৭৩ চনৰ পৰা বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ সংসদীয় মঞ্চ চিপিএ এছিয়া অঞ্চলৰ সদস্য। ই ২০১৪ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে চিপিএ অধ্যক্ষ পদৰ বাবে প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিছিল।^[7]

২০১৪ চনৰ পৰা ২০১৭ চনৰ ভিতৰত চিপিএৰ অধ্যক্ষ হিচাপে তেওঁৰ ভূমিকাত চৌধুৰীয়ে কেইবাটাও গুৰুত্বপূৰ্ণ অনুষ্ঠানত অংশগ্ৰহণ কৰিছে আৰু সভাপতিত্ব কৰিছিল। ২০১৫ চনৰ ৯ মাৰ্চ তাৰিখে তেওঁ ৰাণী দ্বিতীয় এলিজাবেথ, ৰাজপৰিয়ালৰ সদস্য আৰু ব্ৰিটিছ আৰু কমনৱেলথ গণ্যমান্য ব্যক্তিসকলক লণ্ডনৰ ৱেষ্টমিনষ্টাৰ এবেত কমনৱেলথ দিৱস পালনত সম্বোধন কৰিছিল।^[8] তেওঁ ২০১৫ চনৰ ১০ ৰ পৰা ১৩ আগষ্টৰ ভিতৰত আফ্ৰিকাৰ নাইৰোবিত অনুষ্ঠিত ৪৬ সংখ্যক কমনৱেলথ সংসদীয় সংস্থা আফ্ৰিকা অঞ্চল সন্মিলনও মুকলি কৰিছিল। তেওঁ ২০১৫ চনৰ ১০ ৰ পৰা ১৩ আগষ্টৰ ভিতৰত আফ্ৰিকাৰ নাইৰোবিত অনুষ্ঠিত ৪৬ তম কমনৱেলথ সংসদীয় সংস্থা আফ্ৰিকা অঞ্চল সন্মিলনও মুকলি কৰে। চৌধুৰীয়ে ২০১৫ চনৰ ২৫ ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখে নিউয়ৰ্কত অনুষ্ঠিত বহনক্ষম উন্নয়ন লক্ষ্য সন্মিলনত "বৈষম্যৰ মোকাবিলা কৰা, মহিলা আৰু ছোৱালীক শক্তিশালী কৰা আৰু কাকো এৰি নোযোৱা" মুখা-মুখী সংলাপ অধিৱেশনত পেনেল বক্তা হিচাপে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। বাংলাদেশ সংসদৰ অধ্যক্ষ হিচাপে তেওঁ কেইবাটাও সফল দ্বিপাক্ষিক অনুষ্ঠানত বিশেষকৈ ভাৰতীয় প্ৰধানমন্ত্ৰী, ৰাষ্ট্ৰপতি আৰু অধ্যক্ষ, চীনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি, উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় গণ কংগ্ৰেছৰ অধ্যক্ষকে ধৰি ভাৰতীয় আৰু চীনা বিষয়াসকলৰ সৈতে অংশগ্ৰহণ কৰিছে।

চৌধুৰীক দ্বিতীয় বিশ্ব মহিলা নেতৃত্ব কংগ্ৰেছ আৰু বঁটা (ডব্লিউডব্লিউএলচিএ) ২০১৫ চনত মহিলা নেতৃত্ব প্ৰাপ্তি বঁটাৰে সন্মানিত কৰা হৈছে। 'মন সংযোগ কৰা, ভৱিষ্যত সৃষ্টি কৰা' নামৰ এখন আলোচনাচক্ৰত ভাষণ প্ৰদান কৰি ড॰ চৌধুৰীয়ে মহিলাসকলক উন্নয়নৰ মূল সুঁতিত একত্ৰিত কৰাৰ আহ্বান জনায়। তেওঁ কৈছিল যে মহিলা সম্প্ৰদায় আৰু আন সকলোৱে সমগ্ৰ বিশ্বত মহিলা নেতৃত্ব প্ৰতিষ্ঠাৰ পথত প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হ'বলৈ একেলগে কাম কৰিব লাগিব। চৰকাৰৰ সৈতে, সমাজত লিংগ সমতা প্ৰতিষ্ঠা কৰিবলৈ সকলো বেচৰকাৰী আৰু কৰ্পোৰেট সংস্থাই একেলগে কাম কৰিব লাগিব।

চৌধুৰী বাংলাদেশ উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ এজন অনুশীলনী অধিবক্তা আছিল আৰু ২০০৭-০৮ বৰ্ষত সেনা সমৰ্থিত তত্ত্বাৱধায়ক চৰকাৰৰ সময়ত শ্বেখ হাছিনাৰ বিৰুদ্ধে দাখিল কৰা গোচৰসমূহ পৰিচালনা কৰিবলৈ অধিবক্তা পেনেলৰ এজন সদস্য আছিল। তেওঁৰ কামৰ মুখ্য ক্ষেত্ৰবোৰৰ ভিতৰত আছে মানৱ অধিকাৰ, সাংবিধানিক আইন, লিংগ সমস্যা আৰু ৰিটৰ দ্বাৰা ন্যায়িক পৰ্যালোচনা। তেওঁ ঢাকা বিশ্ববিদ্যালয়, ব্ৰাক বিশ্ববিদ্যালয়, ঢাকা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিশ্ববিদ্যালয় আৰু বাংলাদেশ আইন আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰিক্ৰমা প্ৰতিষ্ঠানকে ধৰি কেইবাটাও প্ৰতিষ্ঠানৰ বাবে এগৰাকী সমল ব্যক্তি।^[4]

ব্যক্তিগত জীৱন

চৌধুৰীয়ে ফাৰ্মাচিউটিকেল পৰামৰ্শদাতা চৈয়দ ইশতিয়াক হুছেইনৰ সৈতে বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছে।^[1] তেওঁলোকৰ এগৰাকী কন্যা লামিছা শিৰীন হুছেইন আৰু এজন পুত্ৰ চৈয়দ ইবতেছাম ৰফিক হুছেইন।

প্ৰকাশন

চৌধুৰীয়ে ২০০৩ চনৰ পৰা ২০০৮ চনলৈ বাংলাদেশ বাৰ কাউন্সিলৰ দ্বাৰা প্ৰতি মাহে প্ৰকাশিত বাংলাদেশ আইনী সিদ্ধান্ত (বিএলডি), আইন প্ৰতিবেদন শৃংখলাৰ সম্পাদক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। তেওঁ মানৱ অধিকাৰৰ বিষয়ত বিভিন্ন প্ৰাসংগিক এনজিঅ' আৰু মানৱ অধিকাৰ সংগঠনৰ সৈতে কেইবাটাও বাৰ্তা আৰু ধাৰণা পত্ৰ বিকশিত কৰিছিল।^[4]

তথ্য উৎস

1. "Shirin to become first woman Speaker". bdnews24.com. 29 April 2013. Archived from the original on 25 December 2018. https://web.archive.org/web/20181225071620/https://bdnews24.com/bangladesh/2013/04/29/shirin-to-become-first-woman-speaker%20। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 April 2013. 
2. "State Minister's Biography". Ministry of Women and Children Affairs - MoWCA. http://www.mowca.gov.bd/?page_id=14। আহৰণ কৰা হৈছে: 23 March 2013. 
3. University of Essex (23 July 2014). "Dr Shirin Sharmin Chaudhury - Essex Honorary Graduate". https://www.youtube.com/watch?v=PYu_ARs0Zy4. 
4. Speaker, Bio. "Speaker's Biography". Bangladesh Parliament. Archived from the original on 2020-10-08. https://web.archive.org/web/20201008002547/http://www.parliament.gov.bd/index.php/en/2013-01-22-23-24-34/biography-of-speaker। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-19. 
5. "Shirin reelected as speaker". Shirin reelected as speaker. 29 January 2014. http://www.dhakatribune.com/politics/2014/jan/29/shirin-reelected-speaker. 
6. Sujan, Augustin (9 October 2014). "Shirin Sharmin elected CPA chairperson". risingbd.com. http://www.risingbd.com/english/Shirin_Sharmin_elected_CPA_chairperson/18479. 
7. "Her Majesty The Queen attends Commonwealth Day Observance". Westminster Abbey. http://www.westminster-abbey.org/press/news/2015/march/her-majesty-the-queen-attends-commonwealth-observance. 
8. "Her Majesty The Queen attends Commonwealth Day Observance". Westminster Abbey. http://www.westminster-abbey.org/press/news/2015/march/her-majesty-the-queen-attends-commonwealth-observance.