হাঁপানি

হাঁপানি
নিশাহৰ শীৰ্ষ প্ৰবাহৰ হাৰ জুখিবলৈ পিক্‌ ফ্ল' মিটাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। হাঁপানি নিৰ্ণয় বা নিৰীক্ষণ কৰিবলৈ ই গুৰুত্বপূৰ্ণ।[1]
শ্ৰেণীবিভাজন আৰু বাহ্যিক উৎস
উচ্চাৰণ	UK /ˈæsməˌˈæsθmə/ US /ˈæzmə/[2][3]
বিশেষ বৃত্তি (চিকিৎসাসেৱা)	হাওঁফাওঁবিদ্যা
Patient UK	হাঁপানি

হাঁপানী বা উদফাঁই বা এজমা হাওঁফাওঁৰ বায়ুপথৰ দীৰ্ঘদিনীয়া প্ৰদাহজনিত ৰোগ ৷^[4] ইয়াৰ বৈশিষ্ট্য হৈছে পৰিৱৰ্তনশীল আৰু পুনৰাবৃত্তি হোৱা লক্ষণ, বায়ু প্ৰবাহত বাধা, আৰু সহজে আৰম্ভ হোৱা ব্ৰংক'স্পাজম বা শ্বাসনলীৰ সংকোচন।^[5][6] ডিঙিৰ শব্দ (wheeze), কাহ, বুকুখন টানি ধৰা, আৰু উশাহ চুটি হোৱা এই ৰোগৰ লক্ষণ।^[7] এইবোৰ দিনটোত কেইবাবাৰো বা সপ্তাহত কেইবাবাৰো হ’ব পাৰে।^[4] ব্যক্তিবিশেষে ৰাতি বা ব্যায়ামৰ লগে লগে হাঁপানিৰ লক্ষণবোৰ বেছি বেয়া হ’ব পাৰে।^[4]

জিনীয় আৰু পৰিৱেশগত কাৰকৰ সংমিশ্ৰণৰ ফলত হাঁপানি হোৱা বুলি ভবা হয়৷^[7] পৰিৱেশৰ কাৰকসমূহৰ ভিতৰত বায়ু প্ৰদূষণ আৰু এলাৰ্জেনৰ সংস্পৰ্শলৈ অহা আদি অন্তৰ্ভুক্ত।^[4] আন সম্ভাৱ্য ট্ৰিগাৰসমূহৰ ভিতৰত এছপিৰিন আৰু বিটা ব্লকাৰৰ দৰে ঔষধসমূহো অন্তৰ্ভুক্ত।^[4] সাধাৰণতে লক্ষণৰ আৰ্হি, সময়ৰ লগে লগে চিকিৎসাৰ প্ৰতি সঁহাৰি আৰু স্পাইৰ’মেট্ৰি বা হাওঁফাওঁৰ কাৰ্য্য পৰীক্ষাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ৰোগ নিৰ্ণয় কৰা হয়।^[8] লক্ষণসমূহৰ নিয়মিয়তা, এক চেকেণ্ডত বলপূৰ্বক নিশাহ লোৱাৰ আয়তন (FEV1), আৰু নিশাহৰ শীৰ্ষ প্ৰবাহৰ হাৰ (PEFR) অনুসৰি হাঁপানিক শ্ৰেণীকৰণ কৰা হয়। ^[9] ইয়াক এট'পিক বা নন-এট'পিক হিচাপেও শ্ৰেণীকৰণ কৰিব পাৰি, য'ত এট'পিয়ে প্ৰথম প্ৰকাৰৰ অতি সংবেদনশীলতা (Type 1 hypersensitivity) বিকাশৰ প্ৰৱণতাক বুজায়।^[10][11]

হাঁপানিৰ কোনো নিৰাময় জনা নাযায় যদিও ইয়াক নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰি।^[4] ট্ৰিগাৰ, যেনে এলাৰ্জেন (এলাৰ্জীৰ কাৰক) আৰু শ্বাসজনিত উত্তেজক পদাৰ্থ (irritants) এৰাই চলি লক্ষণসমূহ প্ৰতিৰোধ কৰিব পাৰি আৰু শ্বাসত লোৱা কৰ্টিক'ষ্টেৰয়ডৰ ব্যৱহাৰৰ দ্বাৰা দমন কৰিব পাৰি।^[12][13] হাঁপানিৰ লক্ষণসমূহ অনিয়ন্ত্ৰিত হৈ থাকিলে কৰ্টিক’ষ্টেৰয়ডৰ উপৰিও দীৰ্ঘ-কাৰ্য্যক্ষম বিটা এগ’নিষ্ট (LABA) বা এণ্টিলিউক'ট্ৰাইন এজেণ্টৰ দৰে ঔষধ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।^[14][15] দ্ৰুতগতিত বেয়া হোৱা লক্ষণসমূহৰ চিকিৎসা সাধাৰণতে শ্বাসত লোৱা হ্ৰস্ৰ- কাৰ্য্যক্ষম বিটা ২ এগ’নিষ্ট যেনে ছালবিউটামল আৰু কৰ্টিক’ষ্টেৰয়ডৰ দ্বাৰা কৰা হয়। অতি গুৰুতৰ ক্ষেত্ৰত সিৰাত কৰ্টিক'ষ্টেৰয়ড, মেগনেছিয়াম ছালফেট, আৰু চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি হোৱাৰ প্ৰয়োজন হ'ব পাৰে।^[16]

২০১৯ চনত হাঁপানিয়ে প্ৰায় ২৬.২ কোটি লোক আক্ৰান্ত কৰিছিল আৰু প্ৰায় ৪,৬১,০০০ লোকৰ মৃত্যু হৈছিল।^[17] ইয়াৰে অধিকাংশ মৃত্যু উন্নয়নশীল দেশসমূহত হৈছে৷^[4] প্ৰায়ে শৈশৱৰ পৰাই হাঁপানি আৰম্ভ হয়^[4] আৰু ১৯৬০ৰ দশকৰ পৰা ইয়াৰ হাৰ যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে।^[18] প্ৰাচীন মিচৰৰ দিনতে হাঁপানিৰ উমান পোৱা গৈছিল৷^[19] হাঁপানি শব্দটো গ্ৰীক ἆσθμα ৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হৈছে 'ফোঁপনি'।^[20]

টোকা

1. GINA 2011, পৃষ্ঠা 18
2. Jones, Daniel (2011), Cambridge English Pronouncing Dictionary (18তম সম্পাদনা), Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-15255-6 
3. Wells, John C. (2008). Longman Pronunciation Dictionary (3তম সম্পাদনা). Longman. ISBN 978-1-4058-8118-0. 
4. "Asthma Fact sheet №307". WHO. November 2013. https://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs307/en/। আহৰণ কৰা হৈছে: 3 March 2016. 
5. NHLBI Guideline 2007, পৃষ্ঠা 11–12
6. GINA 2011, পৃষ্ঠা 20,51
7. "81. Asthma" (en ভাষাত). Goldman-Cecil Medicine. 1 (26th সম্পাদনা). প্ৰকাশক Philadelphia: Elsevier. 2020. পৃষ্ঠা. 527–535. ISBN 978-0-323-55087-1. https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=Asthma&pg=PA527. 
8. "Asthma: clinical expression and molecular mechanisms". The Journal of Allergy and Clinical Immunology খণ্ড 125 (2 Suppl 2): S95-102. February 2010. doi:10.1016/j.jaci.2009.10.047. PMID 20176271. 
9. "Factors accounting for asthma variability: achieving optimal symptom control for individual patients". Primary Care Respiratory Journal খণ্ড 17 (3): 138–147. September 2008. doi:10.3132/pcrj.2008.00004. PMID 18264646. PMC 6619889. Archived from the original on 2013-05-18. https://web.archive.org/web/20130518230847/http://www.thepcrj.org/journ/vol17/17_3_138_147.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-12-23. 
10. Robbins and Cotran pathologic basis of disease (8th সম্পাদনা). Saunders. 2010. পৃষ্ঠা. 688. ISBN 978-1-4160-3121-5. OCLC 643462931. 
11. Stedman's Medical Dictionary (28 সম্পাদনা). Lippincott Williams & Wilkins. 2005. ISBN 978-0-7817-3390-8. https://archive.org/details/stedmansmedicald00sted_3. 
12. NHLBI Guideline 2007, পৃষ্ঠা 169–72
13. GINA 2011, পৃষ্ঠা 71
14. GINA 2011, পৃষ্ঠা 33
15. "Antileukotriene agents for the treatment of lung disease". American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine খণ্ড 188 (5): 538–44. September 2013. doi:10.1164/rccm.201301-0023PP. PMID 23822826. 
16. NHLBI Guideline 2007, পৃষ্ঠা 373–75
17. উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; lancetasthma নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
18. "Is the prevalence of asthma declining? Systematic review of epidemiological studies". Allergy খণ্ড 65 (2): 152–67. February 2010. doi:10.1111/j.1398-9995.2009.02244.x. PMID 19912154. 
19. Sacred luxuries: fragrance, aromatherapy, and cosmetics in ancient Egypt. Cornell University Press. 1999. পৃষ্ঠা. 49. ISBN 978-0-8014-3720-5. 
20. "Ch. 38 Asthma". Murray and Nadel's textbook of respiratory medicine (5th সম্পাদনা). Elsevier. 2010. ISBN 978-1-4160-4710-0. 

তথ্যসূত্ৰ

• National Asthma Education and Prevention Program (2007). "Guidelines for the Diagnosis and Management of Asthma". National Heart Lung and Blood Institute. EPR-3. https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/guidelines-for-diagnosis-management-of-asthma. 
• "British Guideline on the Management of Asthma". British Thoracic Society. 2012. SIGN 101. Archived from the original on 2008-08-19. https://web.archive.org/web/20080819203455/http://www.sign.ac.uk/pdf/sign101.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2008-08-04. 
• British Guideline on the Management of Asthma. British Thoracic Society. July 2019. SIGN 158. ISBN 978-1-909103-70-2. https://www.sign.ac.uk/our-guidelines/british-guideline-on-the-management-of-asthma/. 
• "Global Strategy for Asthma Management and Prevention". Global Initiative for Asthma. 2011. Archived Reports. https://ginasthma.org/wp-content/uploads/2019/01/2011-GINA.pdf. 

বাহ্যিক সংযোগ

• WHO fact sheet on asthma
• হাঁপানি বিষয়ে Curlie (DMOZ)-ত থকা তথ্য

বৰ্গীকৰণ	D ICD-10: J45 ICD-9-CM: 493 OMIM: 600807 MeSH: D001249 DiseasesDB: 1006 SNOMED CT: 195967001
বাহ্যিক সমল	MedlinePlus: 000141 eMedicine: article/806890 Patient UK: হাঁপানি