ৰতন টাটা

ৰতন টাটা
জন্ম ২৮ ডিচেম্বৰ, ১৯৩৭ (৮৬ বছৰ)
বম্বে, বম্বে প্ৰেছিডেন্সী, ব্ৰিটিছ ইণ্ডিয়া
মৃত্যু ৯ অক্টোবৰ, ২০২৪ (৮৬ বছৰ)
বাসগৃহ কলাবা, মুম্বাই, ভাৰত[1]
ৰাষ্ট্ৰীয়তা ভাৰতীয়
বংশদ্ভূত ফাৰ্ছী
শিক্ষানুষ্ঠান কৰ্ণেল বিশ্ববিদ্যালয় (Cornell University)
হাৱাৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় (Harvard University)
পেচা টাটা গ্ৰুপৰ চেয়াৰমেন
সক্ৰিয় হৈ থকা সময় ১৯৬২-বৰ্তমানলৈকে
ধৰ্ম Zoroastrian
দাম্পত্যসঙ্গী অবিবাহিত
বঁটা, সন্মান, পুৰস্কাৰ আদি Lifetime Achievement Award (২০১২)
পদ্মভূষণ (২০০০)
পদ্মবিভূষণ (২০০৮)
KBE (২০০৯)

ৰতন নৱাল টাটা, (ইংৰাজী: Ratan Naval Tata; ২৮ ডিচেম্বৰ ১৯৩৭ – ৯ অক্টোবৰ ২০২৪) হৈছে ভাৰতৰ এজন উল্লেখযোগ্য উদ্যোগপতি আৰু দানবীৰ,। ১৯৮১ চনত তেওঁ টাটা উদ্যোগৰ "ডাইৰেক্টৰ" হিচাপে দায়িত্বভাৰ গ্ৰহণ কৰিছিল। ১৯৯১ চনত টাটা গ্ৰুপৰ "চেয়াৰমেন" পদত ৰতন টাটাক নিযুক্তি দিয়া হৈছিল।[2] ৰতন টাটা দেশৰ ভিতৰতে ধনী মুম্বাইৰ এটা পাৰ্চী পৰিয়ালৰ সদস্য। ১৯৯১ চনৰ পৰা ২০১২ চনলৈকে টাটা গ্ৰুপ আৰু টাটা চনচ্ ৰ অধ্যক্ষ হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল, আৰু তাৰ পিছত ২০১৬ চনৰ অক্টোবৰৰ পৰা ২০১৭ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীলৈকে অন্তৱৰ্তীকালীন অধ্যক্ষ হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।[3][4] ২০০৮ চনত তেওঁ ভাৰতৰ দ্বিতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান পদ্ম বিভূষণ লাভ কৰে। ইয়াৰ পূৰ্বে ২০০০ চনত ৰতনে তৃতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান পদ্মভূষণ লাভ কৰিছিল। বয়সৰ লগত জড়িত ৰোগৰ বাবে ২০২৪ চনৰ ৯ অক্টোবৰ তাৰিখে তেওঁৰ মৃত্যু হয়।[5]

টাটা গ্ৰুপৰ প্ৰতিষ্ঠাপক জামছেদজী টাটাৰ পুত্ৰ ৰতনজী টাটাৰ দত্তক লোৱা নৱল টাটাৰ পুত্ৰ ৰতন টাটা। তেওঁ কৰ্নেল ইউনিভাৰ্চিটি কলেজ অৱ আৰ্কিটেকচাৰৰ পৰা স্থাপত্যত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।[6] ১৯৬১ চনত টাটা ষ্টীলৰ দোকানৰ মজিয়াৰ পৰা আৰম্ভ কৰি টাটা গ্ৰুপত যোগদান কৰে। পিছলৈ তেওঁ জে আৰ ডি টাটাৰ পিছত ১৯৯১ চনত টাটা সন্সৰ অধ্যক্ষ হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে। তেওঁৰ কাৰ্যকালত টাটা গ্ৰুপে টাটাক বহুলাংশে ভাৰতকেন্দ্ৰিক গোটৰ পৰা গ্ল’বেললৈ ৰূপান্তৰিত কৰাৰ প্ৰয়াসত টেটলি, জাগুয়াৰ লেণ্ড ৰভাৰ আৰু ক’ৰাছক অধিগ্ৰহণ কৰে ব্যৱসায়। টাটা এগৰাকী দানবীৰও আছিল।

টাটাই ৩০টাতকৈও অধিক ষ্টাৰ্ট-আপত বিনিয়োগ কৰিছিল, বেছিভাগেই ব্যক্তিগত ক্ষমতাত আৰু কিছুমানে তেওঁৰ বিনিয়োগ কোম্পানীটোৰ জৰিয়তে।[7][8]

বিভিন্ন দেশ-বিদেশৰপৰা ৰতন টাটাই বিভিন্ন পুৰস্কাৰ, সন্মান, খ্যাতি আৰু স্বীকৃতি লাভ কৰিছে। ২০০০ চনত ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক পদ্মভূষণ আৰু ২০০৮ চনত পদ্মবিভূষণ উপাধিৰে বিভূষিত কৰিছে।[9]

প্ৰাৰম্ভিক জীৱন

[সম্পাদনা কৰক]

ৰতন টাটাৰ জন্ম হৈছিল ১৯৩৭ চনৰ ২৮ ডিচেম্বৰত ব্ৰিটিছ শাসনৰ সময়ত বৰ্তমান মুম্বাইত, এটা পাৰ্চী জৰষ্ট্ৰীয়ান পৰিয়ালত।[10] তেওঁ চুৰাটত জন্মগ্ৰহণ কৰা নৱল টাটাৰ পুত্ৰ আছিল আৰু পিছলৈ টাটা পৰিয়াল আৰু ছুনী টাটা (টাটা গ্ৰুপৰ প্ৰতিষ্ঠাপক জামছেটজী টাটাৰ ভতিজী)ই তোলনীয়া পো কৰি লৈছিল। টাটাৰ তেজৰ-সম্পৰ্কীয় ককাক হৰমুছজী টাটাৰ টাটা পৰিয়ালৰ সৈতে তেজৰ সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৪৮ চনত ৰতন টাটাৰ বয়স ১০ বছৰ বয়সত তেওঁৰ পিতৃ-মাতৃৰ বিচ্ছেদ হয় আৰু তাৰ পিছত তেওঁক ডাঙৰ-দীঘল কৰিবলৈ তেওঁৰ আইতাক আৰু ৰতনজী টাটাৰ বিধৱা পত্নী নভাজবাই টাটাই দত্তক লয়।[11] তেওঁৰ এজন ভায়েক আছিল, জিমি টাটা[12]আৰু সতীয়া ভায়েক নৱেল টাটা, সতীয়া মাতৃ ছিমন টাটাৰ ফালৰ পৰা।

শিক্ষা

[সম্পাদনা কৰক]

ৰতন টাটাই মুম্বাইৰ কেম্পিয়ন স্কুলত শিক্ষাজীৱনৰ পাতনি মেলিছিল আৰু কেথেড্ৰ'ল এণ্ড জন ক'নন স্কুলত স্কুলীয়া শিক্ষা সাং কৰিছিল।[13] ১৯৬২ চনত কৰ্ণেল বিশ্ববিদ্যালয়ৰপৰা তেওঁ ষ্ট্ৰাকচাৰেল ইঞ্জিনিয়াৰিঙসহ আৰ্কিটেকচাৰত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত ১৯৭৫ চনত হাৰ্ৱাৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰপৰা 'এডভাঞ্চড মেনেজমেণ্ট প্ৰগ্ৰাম' পাঠ্যক্ৰম সমাপ্ত কৰিছিল।[14]

কৰ্মজীৱন

[সম্পাদনা কৰক]
২০০৫ চনত বাংলাদেশত ৰতন টাটা(সোঁফালে)

১৯৭০ চনত ৰতন টাটাক টাটা গ্ৰুপত পৰিচালনাৰ পদ দিয়া হৈছিল। তেওঁ সহযোগী প্ৰতিষ্ঠান নেচনেল ৰেডিঅ' এণ্ড ইলেক্ট্ৰনিক্স (নেলকো)ক ঘূৰাই আনি প্ৰাৰম্ভিক সফলতা লাভ কৰে, মাথোঁ অৰ্থনৈতিক মন্দাৱস্থাৰ সময়ত ইয়াৰ পতন হোৱা দেখা যায়।[15][16] ১৯৯১ চনত জে আৰ ডি টাটাই টাটা চন্সৰ অধ্যক্ষ পদৰ পৰা পদত্যাগ কৰি তেওঁক তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে নিযুক্তি দিয়ে। প্ৰথম অৱস্থাত টাটাক বিভিন্ন সহযোগী কোম্পানীসমূহৰ মুৰব্বীৰ পৰা কঠোৰ বাধাৰ সন্মুখীন হৈছিল, যিসকলৰ জ্যেষ্ঠ টাটাৰ কাৰ্যকালত কাম কৰাৰ স্বাধীনতা বহু পৰিমাণে আছিল। ইয়াৰ প্ৰতিক্ৰিয়া স্বৰূপে টাটাই ক্ষমতা একত্ৰিত কৰাৰ বাবে ডিজাইন কৰা কেইবাটাও নীতি ৰূপায়ণ কৰে, য’ত অৱসৰৰ বয়স ৰূপায়ণ কৰা, সহযোগী কোম্পানীসমূহে গ্ৰুপ অফিচত পোনপটীয়াকৈ প্ৰতিবেদন দিয়া আৰু সহযোগী কোম্পানীসমূহে টাটা গ্ৰুপ ব্ৰেণ্ড গঢ়ি তোলাত নিজৰ লাভৰ অৱদান আগবঢ়াব বিচৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত। টাটাই উদ্ভাৱনক অগ্ৰাধিকাৰ দিছিল আৰু বহু দায়িত্ব কনিষ্ঠ প্ৰতিভাক অৰ্পণ কৰিছিল।[17] তেওঁৰ নেতৃত্বত সহযোগী কোম্পানীসমূহৰ মাজত ওপৰত ওপৰ সোমাই থকা কাৰ্য্যকলাপসমূহ কোম্পানীব্যাপী কাৰ্য্যকলাপলৈ সুশৃংখলিত কৰা হৈছিল, গোটটোৱে বিশ্বায়নৰ কাম হাতত ল'বলৈ অসংলগ্ন ব্যৱসায়ৰ পৰা ওলাই আহিছিল।[18]

টাটাই টাটা গ্ৰুপৰ নেতৃত্ব দিয়া ২১ বছৰত ৰাজহ ৪০ গুণতকৈও অধিক বৃদ্ধি পায়, আৰু লাভ ৫০ গুণতকৈও অধিক বৃদ্ধি পায়।[15] যেতিয়া তেওঁ কোম্পানীৰ দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া বিক্ৰীয়ে প্ৰচুৰ পৰিমাণে পণ্য বিক্ৰীক সামৰি লৈছিল, যদিও তেওঁৰ কাৰ্যকালৰ শেষত বিক্ৰীৰ সৰহভাগেই ব্ৰেণ্ডৰ পৰা হৈছিল।[19][20] তেওঁ টাটা টি টেটলি, টাটা মটৰছ জাগুয়াৰ লেণ্ড ৰভাৰ, টাটা ষ্টীল আৰু [[কোৰাছ গ্ৰুপ পিএলচি|কোৰাছ] অধিগ্ৰহণ কৰিছিল। এই অধিগ্ৰহণসমূহে টাটাক বহুলাংশে ভাৰতকেন্দ্ৰিক গোটৰ পৰা বিশ্বব্যাপী ব্যৱসায়ত পুনৰ স্থান দিছিল, য’ত ৬৫%তকৈ অধিক ৰাজহ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত পৰিচালনা আৰু বিক্ৰীৰ পৰা আহিছিল।[15]

তেওঁ টাটা নেনো গাড়ীৰ বিকাশৰ ধাৰণা আৰু নেতৃত্ব দিছিল, যিয়ে গড় ভাৰতীয় গ্ৰাহকৰ হাতৰ মুঠিত থকা ক্ৰয়-ক্ষমতাত গাড়ী ৰখাত সহায় কৰিছিল।[21][17] টাটা মটৰ্ছে তাৰ পিছত গুজৰাটৰ চানন্দ প্লাণ্টৰ পৰা টিগ'ৰ ইলেক্ট্ৰিক বাহনৰ প্ৰথমটো বেচ মুকলি কৰিছে, যাক টাটাই "ভাৰতৰ বৈদ্যুতিক সপোনক দ্ৰুতগতিত আগুৱাই নিয়াৰ" উপায় বুলি বৰ্ণনা কৰিছে।[22]

৭৫ বছৰ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে ২০১২ চনৰ ২৮ ডিচেম্বৰত ৰতন টাটাই টাটা গোটৰ কাৰ্যবাহী ক্ষমতাৰ পৰা পদত্যাগ কৰে। তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰীত্বক লৈ পৰৱৰ্তী সময়ত হোৱা নেতৃত্বৰ সংকটে সংবাদ মাধ্যমৰ তীব্ৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছিল।[23] কোম্পানীটোৰ পৰিচালনা সমিতি আৰু আইনী বিভাগে তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰী চাইৰাছ মিষ্ট্ৰীক নিযুক্তি দিবলৈ অস্বীকাৰ কৰে; তেওঁ আছিল টাটাৰ আত্মীয় আৰু টাটা গোটৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ ব্যক্তিগত শ্বেয়াৰহোল্ডাৰ আছিল শ্বাপুৰজী পল্লোঞ্জী গ্ৰুপৰ পল্লনজী মিষ্ট্ৰীৰ পুত্ৰ।[24][25] ২০১৬ চনৰ ২৪ অক্টোবৰত চাইৰাছ মিষ্ট্ৰীক টাটা চন্সৰ অধ্যক্ষৰ পৰা অপসাৰণ কৰা হয়, আৰু ৰতন টাটাক অন্তৱৰ্তীকালীন অধ্যক্ষ নিযুক্তি দিয়া হয়। উত্তৰাধিকাৰী বিচাৰিবলৈ টাটাক সদস্য হিচাপে লৈ এখন বাছনি সমিতি গঠন কৰা হৈছিল।[26] ২০১৭ চনৰ ১২ জানুৱাৰীত নটৰাজন চন্দ্ৰশেক্ৰনক টাটা চন্সৰ অধ্যক্ষ হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয়, যি ভূমিকা তেওঁ ২০১৭ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত গ্ৰহণ কৰে। ২০১৭ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত মিষ্ট্ৰীক টাটা চন্সৰ পৰিচালক পদৰ পৰা অপসাৰণ কৰা হয়।[27] পিছত ৰাষ্ট্ৰীয় কোম্পানী আইন আপীল ন্যায়াধিকৰণৰ ৰায়ত ২০১৯ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত চাইৰাছ মিষ্ট্ৰীক টাটা চন্সৰ অধ্যক্ষ হিচাপে অপসাৰণ কৰাটো অবৈধ বুলি জনা গৈছিল, আৰু তেওঁক পুনৰ নিযুক্তি দিবলৈ নিৰ্দেশ দিছিল।[27]আপীলত ভাৰতৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে চাইৰাছ মিষ্ট্ৰীৰ চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত কৰাটো সমৰ্থন কৰে।[28]

টাটাই নিজৰ ধনেৰে একাধিক কোম্পানীত বিনিয়োগ কৰিছিল। তেওঁ ভাৰতৰ অন্যতম আগশাৰীৰ ই-কমাৰ্চ ৱেবছাইটত স্নেপডিলত বিনিয়োগ কৰিছিল। ২০১৬ চনৰ জানুৱাৰী মাহত তেওঁ অনলাইন প্ৰিমিয়াম ইণ্ডিয়ান টি বিক্ৰেতা টিবক্সত বিনিয়োগ কৰে,[29]আৰু এটা ডিছকাউন্ট কুপন আৰু কেছ-বেক ৱেবছাইট CashKaro.com ত বিনিয়োগ কৰে।[30] তেওঁ ভাৰতৰ প্ৰাৰম্ভিক আৰু শেষ পৰ্যায়ৰ দুয়োটা কোম্পানীতে সৰু সৰু বিনিয়োগ কৰিছিল, যেনে ওলা কেবত ০.৯৫ কোটি টকা।[31]২০১৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত টাটাই চীনৰ স্মাৰ্টফোন ষ্টাৰ্টআপ Xiaomi ত অংশীদাৰিত্ব লাভ কৰা বুলি খবৰ ওলাইছিল।[32]

২০১৬ চনত তেওঁ এক অনলাইন ৰিয়েল-এষ্টেট পৰ্টেল নেষ্টাৱেত বিনিয়োগ কৰে, যিয়ে পিছলৈ অনলাইন ৰিয়েল-এষ্টেট আৰু pet-care portal, ডগস্পট আৰম্ভ কৰিবলৈ জেনিফাইক অধিগ্ৰহণ কৰে।[33][34][35][36] টাটাই সম-বয়সীয়া বন্ধুত্বক উৎসাহিত কৰাৰ উদ্দেশ্যে জ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকলৰ বাবে ভাৰতৰ কম্পেনিয়নশ্বিপ ষ্টাৰ্টআপ গুডফেলোছও আৰম্ভ কৰে।[37]

দানশীলতা

[সম্পাদনা কৰক]

টাটা শিক্ষা, চিকিৎসা আৰু গ্ৰাম্য উন্নয়নৰ সমৰ্থক আছিল আৰু ভাৰতৰ এগৰাকী আগশাৰীৰ দানবীৰ বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।[38][39][40] টাটাই ইউনিভাৰ্চিটি অৱ নিউ চাউথ ৱেলছৰ অভিযান্ত্ৰিক অনুষদক প্ৰত্যাহ্বানমূলক অঞ্চলৰ বাবে উন্নত পানী প্ৰদান কৰিবলৈ কেপাচিটিভ ডিআইয়নাইজেচন বিকশিত কৰিবলৈ সহায় কৰিছিল।[41][42]

ইউনিভাৰ্চিটি অৱ কেলিফৰ্নিয়া, ছান ডিয়েগোৰ টাটা হল (ইউ চি ছান ডিয়েগো) হৈছে ২০১৮ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত মুকলি কৰা এক অত্যাধুনিক গৱেষণা কেন্দ্ৰ ২০১৬ চনত ইউ চি ছান ডিয়েগোলৈ গৈছিল আৰু টাটা ইনষ্টিটিউট ফৰ জেনেটিক্স এণ্ড ছ’চাইটি (টি আই জি এছ) স্থাপন কৰিছিল, যিটো অট্টালিকাৰ ভিতৰতে ৰখা হৈছে। টাটা হল হৈছে ১ লাখ ২৮ হাজাৰ বৰ্গফুটতকৈও অধিক বিস্তৃত ৪ মহলীয়া অট্টালিকা আৰু ইয়াত জৈৱ আৰু ভৌতিক বিজ্ঞানৰ গৱেষণাৰ সুবিধা আছে। এই ভৱনটোত পৰীক্ষাগাৰ, কাৰ্যালয়, আৰু সভাৰ স্থান আছে যিবোৰ গৱেষকৰ মাজত সহযোগিতা আৰু উদ্ভাৱনক লাভান্বিত কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হৈছে। ই এটা LEED-প্ৰমাণিত অট্টালিকা; পৰিৱেশৰ বাবে বহনক্ষম আৰু শক্তি-দক্ষ হ'বলৈ ডিজাইন কৰা হৈছে।[43]

ইউ চি ছান ডিয়েগোৰ টাটা হল জৈৱ প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা গৱেষণা কেন্দ্ৰ আৰু ইয়াত জেনেটিক্স আৰু ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণৰ ওপৰত গৱেষণা কৰা টাটা ইনষ্টিটিউট ফৰ জেনেটিক্স এণ্ড ছ’চাইটি আছে। ২০১৬ চনত ইউ চি ছান ডিয়েগোলৈ ৭ কোটি ডলাৰ উপহাৰ দি টাটা ইনষ্টিটিউট ফৰ জেনেটিক্স এণ্ড ছ’চাইটি স্থাপন কৰা টাটা ট্ৰাষ্টৰ নামেৰে ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। ইউ চি ছান ডিয়েগোৰ টাটা ইনষ্টিটিউট ফৰ জেনেটিক্স এণ্ড ছ’চাইটি টাটা ট্ৰাষ্ট আৰু ইউ চি ছান ডিয়েগোৰ যৌথ পদক্ষেপ। ইয়াৰ লক্ষ্য হৈছে বিশ্বৰ কিছুমান অতি জৰুৰী সমস্যা, যেনে সংক্ৰামক ৰোগৰ বিস্তাৰ আৰু বহনক্ষম খাদ্যৰ উৎসৰ প্ৰয়োজনীয়তা। প্ৰতিষ্ঠানটোত কৰা এই গৱেষণাত জিন সম্পাদনা, ষ্টেম চেল থেৰাপী, ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণ আদি বিভিন্ন বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে।[43]

টাটা এডুকেচন এণ্ড ডেভেলপমেণ্ট ট্ৰাষ্ট, টাটা গ্ৰুপৰ এটা দাতব্য সংযুক্ত প্ৰতিষ্ঠান, যিয়ে ২৮ মিলিয়নৰ টাটা বৃত্তি পুঁজি, যিয়ে ভাৰতৰ পৰা যোৱা স্নাতক ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক কৰ্নেল বিশ্ববিদ্যালয় পঢ়িবলৈ আৰ্থিক সাহায্য প্ৰদান কৰিব। এই বৃত্তি পুঁজিয়ে যিকোনো সময়তে প্ৰায় ২০ জন পণ্ডিতক সহায় কৰিব আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা নিশ্চিত কৰা হ’ব যে অতি উত্তম ভাৰতীয় ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে তেওঁলোকৰ আৰ্থিক পৰিস্থিতি যিয়েই নহওক কিয়, কৰ্নেলত প্ৰৱেশ কৰিব পাৰিব। বছৰি এই বৃত্তি প্ৰদান কৰা হ’ব; গ্ৰহণকাৰীসকলে কৰ্নেলত স্নাতক অধ্যয়নৰ সময়ছোৱাত ইয়াক লাভ কৰিব।[44]

২০১০ চনত টাটা গ্ৰুপৰ কোম্পানী আৰু টাটা চেৰিটিয়ে হাৰ্ভাৰ্ড বিজনেছ স্কুল (এইচবিএছ)ত এটা কাৰ্যবাহী কেন্দ্ৰ নিৰ্মাণৰ বাবে ৫০ মিলিয়ন ডলাৰ অনুদান আগবঢ়ায়।[45]কাৰ্যবাহী কেন্দ্ৰটোৰ নাম টাটা হল ৰখা হৈছে, টাটা চন্সৰ অধ্যক্ষ এমেৰিটাছ ৰতন টাটা (এম পি '৭৫)ৰ নামেৰে।[46] ইয়াৰ মুঠ নিৰ্মাণ ব্যয় ১০০ মিলিয়ন ডলাৰ বুলি অনুমান কৰা হৈছে।[47] টাটা হল এইচ বি এছ কেম্পাছৰ উত্তৰ-পূব কোণত অৱস্থিত, আৰু হাৰ্ভাৰ্ড বিজনেছ স্কুলৰ মিড-কেৰিয়াৰ কাৰ্যবাহী শিক্ষা কাৰ্যসূচীৰ বাবে নিবেদিত। ই সাত মহলীয়া, আৰু প্ৰায় ১৫৫,০০০ স্থূল বৰ্গফুট। ইয়াত শৈক্ষিক আৰু বহুমুখী স্থানৰ উপৰিও প্ৰায় ১৮০টা শোৱা কোঠা আছে।[48]

২০০৮ চনত ৰাষ্ট্ৰপতি প্ৰতিভা পাটিল-এ ৰতন টাটাক পদ্ম বিভূষণ উপহাৰ দিয়া সময়ত

কৰ্নেল টেকৰ টাটা ইনোভেচন চেণ্টাৰৰ নামকৰণ কৰা হৈছে ৰতন টাটাৰ নামেৰে আৰু ইয়াত ৰুজভেল্ট দ্বীপ চৌহদৰ এটা অট্টালিকাত শৈক্ষিক আৰু উদ্যোগৰ মিশ্ৰণ ঘটিছে। সাত মহলীয়া গঠনটো মূলতঃ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী, অধ্যাপক আৰু কৰ্মচাৰীৰ বাবে ব্যৱসায়িক ইনকিউবেটৰ হিচাপে বুজোৱা হৈছে, য'ত ভৱনটোৰ ৭০% বাণিজ্যিকভাৱে লিজত দিয়া হৈছে আৰু ৩০% শৈক্ষিক স্থানৰ বাবে নিবেদিত। টাটা কনছালটেন্সি চাৰ্ভিচেছ (টিচিএছ) এই স্থানৰ বিষয়ববীয়া।[49]

টিচিএছে জ্ঞানমূলক ব্যৱস্থা আৰু স্বায়ত্তশাসিত বাহনৰ ওপৰত গৱেষণাৰ সুবিধাৰ বাবে কাৰ্নেগী মেলন বিশ্ববিদ্যালয় (চিএমইউ)ক এটা কোম্পানীয়ে এতিয়ালৈকে সৰ্বাধিক অনুদান দিছে। টিচিএছ হল বুলি কোৱা এই ৪৮,০০০ বৰ্গফুটৰ ভৱনটোৰ বাবে টিচিএছে ৩৫ মিলিয়ন ডলাৰ অনুদান আগবঢ়ায়।[50]২০১৪ চনত টাটা গ্ৰুপে ভাৰতীয় প্ৰযুক্তি প্ৰতিষ্ঠান, বম্বেক দান কৰি টাটা চেণ্টাৰ ফৰ টেকন’লজি এণ্ড ডিজাইন (টিচিটিডি) গঠন কৰি সীমিত সম্পদ থকা লোক আৰু সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰয়োজন অনুসৰি ডিজাইন আৰু অভিযান্ত্ৰিক নীতি প্ৰস্তুত কৰে। তেওঁলোকে প্ৰতিষ্ঠানটোক ৯৫০ মিলিয়ন টকা দিছিল, যিটো ইয়াৰ ইতিহাসত এতিয়ালৈকে লাভ কৰা আটাইতকৈ ডাঙৰ অনুদান আছিল।[51][52]

ৰতন টাটাৰ অধ্যক্ষতাত টাটা ট্ৰাষ্টে এলঝেইমাৰ ৰোগৰ কাৰণৰ অন্তৰ্নিহিত ব্যৱস্থাসমূহ অধ্যয়ন আৰু ইয়াৰ আগতীয়া নিদান আৰু চিকিৎসাৰ বাবে পদ্ধতিৰ বিকাশ কৰিবলৈ চেণ্টাৰ ফৰ নিউৰ’ছায়েন্স, ভাৰতীয় বিজ্ঞান প্ৰতিষ্ঠানক ৭৫ কোটি অনুদান প্ৰদান কৰে। এই অনুদান ২০১৪ চনৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ৫ বছৰ জুৰি চলিছিল।[53][54] টাটা গ্ৰুপে ৰতন টাটাৰ নেতৃত্বত Massachusetts Institute of Technology (MIT) ত সম্পদ-সংকট সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰত্যাহ্বানসমূহ মোকাবিলা কৰাৰ লক্ষ্যৰে, প্ৰাৰম্ভিকভাৱে ভাৰতৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি। MIT টাটা চেণ্টাৰ অৱ টেকন’লজি এণ্ড ডিজাইন গঠন কৰে।[55]

ব’ৰ্ডৰ সদস্যপদ আৰু সংযোগ

[সম্পাদনা কৰক]

ৰতন টাটা টাটা চন্সৰ অন্তৱৰ্তীকালীন অধ্যক্ষ আছিল। তেওঁ ভাৰত আৰু বিদেশৰ সংস্থাসমূহত বিভিন্ন পদবীত সেৱা আগবঢ়াই আহিছে। টাটা প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ ‘বাণিজ্য আৰু উদ্যোগ পৰিষদ’ আৰু ‘ৰাষ্ট্ৰীয় উৎপাদন প্ৰতিযোগিতা পৰিষদ’ৰ সদস্য। তদুপৰি তেওঁ প্ৰিট্জকাৰ আৰ্কিটেকচাৰ প্ৰাইজৰ জুৰী পেনেলত আছে[56] যিটো বিশ্বৰ অন্যতম প্ৰিমিয়াৰ আৰ্কিটেকচাৰ প্ৰাইজ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।

তেওঁ এলকোয়া ইনকৰ্পৰেশ্যন, মণ্ডেলেজ ইণ্টাৰনেশ্যনেল[57] আৰু ইষ্ট–ৱেষ্ট চেণ্টাৰৰ ব’ৰ্ড অৱ গৱৰ্ণৰছৰ ব’ৰ্ডৰ সঞ্চালক। ইয়াৰ উপৰিও ৰতন টাটা ইউনিভাৰ্চিটি অৱ চাউথাৰ্ণ কেলিফৰ্ণিয়া, হাৰ্ভাৰ্ড বিজনেছ স্কুল ব’ৰ্ড অৱ ডিনছ এডভাইজাৰ্ছ, এক্স প্ৰাইজ[58] আৰু কৰ্নেল ইউনিভাৰ্চিটিৰ ব’ৰ্ড অৱ ট্ৰাষ্টীৰ সদস্য। টাটা ২০০৬ চনৰ পৰা হাৰ্ভাৰ্ড বিজনেছ স্কুল ইণ্ডিয়াৰ পৰামৰ্শদাতা ব'ৰ্ডৰ (আইএবি) সদস্য আৰু ইয়াৰ পূৰ্বে ২০০১–২০০৬ চনত হাৰ্ভাৰ্ড বিজনেছ স্কুল এছিয়া-পেচিফিক এডভাইজাৰী ব'ৰ্ডৰ (এপিএবি) সদস্যও আছিল।[citation needed]

২০১৩ চনত ৰতন টাটাএ Carnegie Endowment for International Peaceত নিযুক্তি লাভ কৰে।[59]

২০১৫ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত ৰতন টাটা-এ ভানি কোলাই প্ৰতিষ্ঠা কৰা ভেঞ্চাৰ কেপিটেল ফাৰ্ম কালাৰী কেপিটেলত পৰামৰ্শদাতাৰ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে।[60]

সন্মান, বঁটা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় স্বীকৃতি

[সম্পাদনা কৰক]
বৰ্ষ নাম বঁটা প্ৰদান কৰা সংস্থান তথ্য সূত্ৰ
২০২১ অসম বৈভৱ অসম চৰকাৰ https://assam.news18.com/news/nation/ratan-tata-had-close-ties-with-assam-kd-414954.html#
2011 Hospitality Hall Of Honor Recognizing Taj Hotels.
2011 ABLF Lifetime Achievement Award (India) Asian Business Leadership Forum Awards Archived 2017-09-12 at the Wayback Machine [61]
2010 Business Leader of the Year The Asian Awards [62]
2010 Honorary Doctor of Laws Pepperdine University [63]
2010 Legend in Leadership Award Yale University [64]
2010 Businessman of the Decade Federation of Indo-Israel Chambers of Commerce. [65]
2008 Honorary Doctor of Science Indian Institute of Technology Kharagpur [66]
2008 Honorary Doctor of Law University of Cambridge [67]
2007 Honorary Fellow London School of Economics [68]
2007 Honorary Citizen of Singapore Singapore government
2007 Carnegie Medal of Philanthropy Carnegie Endowment for International Peace. [69]
2005 Honorary Doctor of Science University of Warwick [70]
2004 Honorary Degree of Doctor of Technology Asian Institute of Technology [71]
2004 Honorary Economic Advisor Hangzhou, China. [71]
2001 Honorary Doctor of Business Administration Ohio State University [72]

মৃত্যু

[সম্পাদনা কৰক]

ৰতন টাটাক সংকটজনক অৱস্থাত মুম্বাইৰ ব্ৰীচ কেণ্ডি হাস্পতালত ভৰ্তি কৰা হৈছিল আৰু ২০২৪ চনৰ ৭ অক্টোবৰৰ পৰা চিকিৎসকৰ তীক্ষ্ণ চিকিৎসাৰ অধীনত আছিল।[73] ২০২৪ চনৰ ৯ অক্টোবৰৰ নিশা ১১.৩০ বজাত বাৰ্ধক্যজনিত সমস্যাৰ বাবে ৮৬ বছৰ বয়সত তেওঁৰ মৃত্যু হয়।[74][75] ভাৰতলৈ তেওঁ আগবঢ়োৱা অৱদানক সন্মান জনাই টাটাৰ শেষ অনুষ্ঠানৰ সময়ত ৱৰ্লি শ্মশানত ২১টা টোপধ্বনিৰে চেলুট দিয়া হয়।[76]

তথ্য সংগ্ৰহ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ "Amazing story of how Ratan Tata built an empire". http://business.rediff.com/slide-show/2010/oct/20/slide-show-1-amazing-story-of-how-ratan-tata-built-an-empire.htm. 
  2. ↑ "Tata Group Website". Archived from the original on 2012-07-19. https://web.archive.org/web/20120719140243/http://www.tata.com/company/profile.aspx?sectid=DpOT+Lbrdvg=। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-07-09. 
  3. ↑ "Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons". The Times of India. http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms. 
  4. ↑ Masani, Zareer (5 February 2015). "What makes the Tata empire tick?n;". The Independent (UK). https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html. 
  5. ↑ "Ratan Tata, the former chairman of Indian conglomerate Tata Sons, dies at 86" (en ভাষাত). 10 October 2024. https://abcnews.go.com/International/wireStory/ratan-tata-former-chairman-indias-oldest-conglomerate-tata-114654307. 
  6. ↑ "Leadership Team | Tata group". Tata.com. 28 December 2012. https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 January 2022. 
  7. ↑ "Ratan Tata turns 84: A list of 10 start-ups funded by the industrialist" (en ভাষাত). Business Today. 28 December 2021. https://www.businesstoday.in/latest/corporate/story/ratan-tata-turns-84-a-list-of-10-start-ups-funded-by-the-industrialist-317098-2021-12-28। আহৰণ কৰা হৈছে: 17 August 2023. 
  8. ↑ "Ratan Tata invests in companionship startup Goodfellows: Why he invested, the business model and other details". The Times of India. 17 August 2022. ISSN 0971-8257. https://timesofindia.indiatimes.com/gadgets-news/ratan-tata-invests-in-companionship-startup-goodfellows-why-he-invested-the-business-model-and-other-details/articleshow/93613980.cms. 
  9. ↑ "LN Mittal, Ratan Tata, Narayana Murthy get Padma Vibhushan". Archived from the original on 2016-03-05. https://web.archive.org/web/20160305040002/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2008-01-26/news/27713021_1_padma-vibhushan-padma-awards-second-highest-civilian-award। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 January 2008. 
  10. ↑ Hollar, Sherman. "Ratan Tata". Encyclopedia Britannica. Archived from the original on 12 September 2018. Retrieved 12 September 2018.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  11. ↑ Langley (30 March 2008). "Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar". The Daily Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html. 
  12. ↑ এক্সপ্ৰেস, বেঙ্গল (8 December 2022). "দুটা মাত্ৰ ঘৰ, ব্যাবহাৰ কৰেন না মোবাইল চিনতে পাচ্ছেন ৰতন টাটাৰ এই ভাই কে?" (bn ভাষাত). Bengal Xpress. Archived from the original on 28 February 2024. https://web.archive.org/web/20240228092429/https://bengalxpress.in/only-two-houses-dont-use-mobile-phones-can-you-recognize-who-is-ratan-tatas-brother/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 December 2022. 
  13. ↑ "Ratan Tata goes back to school". Times of India. 31 March 2009. Archived from the original on 25 July 2013. https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group। আহৰণ কৰা হৈছে: 31 March 2012. 
  14. ↑ Sharma, Subramaniam (2006-10-18). "India's Tata Takes Leap With $7.6 Billion Corus Bid (Update1)". Bloomberg. http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&sid=aQkYaQuODjtU&refer=home। আহৰণ কৰা হৈছে: 2009-09-12. 
  15. ↑ 15.0 15.1 15.2 Majumdar, Shyamal (21 January 2015). "40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group". Business Standard. http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html. 
  16. ↑ "Ratan Tata and NELCO Crucible  – The untold story.". vivifychangecatalyst. 11 October 2013. https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 April 2016. 
  17. ↑ 17.0 17.1 Christopher, Elizabeth; Deresky, Helen (2012). International Management: Managing Cultural Diversity (Second সম্পাদনা). Pearson Australia. পৃষ্ঠা. 457. ISBN 978-1-4425-3967-9. https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&pg=PA460। আহৰণ কৰা হৈছে: 30 April 2016. 
  18. ↑ "The Tata group: Out of India". The Economist. 3 March 2011. https://www.economist.com/node/18285497. 
  19. ↑ Aiyar, Shankkar (24 February 2003). "Ratan's Tata". India Today. http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html. 
  20. ↑ Goldstein, Andrea (January 2008). "The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata". Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania. পৃষ্ঠা: 36. https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36। আহৰণ কৰা হৈছে: 30 April 2016. 
  21. ↑ "Interview with Ratan Naval Tata". Harvard Business SchoolCreating Emerging Markets. http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 December 2017. 
  22. ↑ "Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement" (en-IN ভাষাত). The Economic Times. 9 December 2017. https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms. 
  23. ↑ Goswami, Ranjit (1 November 2016). "Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis?". The Conversation. https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 January 2017. 
  24. ↑ "Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata". Archived from the original on 25 July 2013. https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms. 
  25. ↑ "Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision". Bloomberg. https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html. 
  26. ↑ "Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times". The Economic Times. http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms. 
  27. ↑ 27.0 27.1 "Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman". Business Insider. https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms। আহৰণ কৰা হৈছে: 24 January 2020. 
  28. ↑ "Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court". 27 March 2021. https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms. 
  29. ↑ "Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor". Business Standard. 27 January 2016. http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html. 
  30. ↑ "Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com". Economic Times. 19 January 2016. Archived from the original on 25 May 2016. https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture. 
  31. ↑ "Decoding Ratan Tata's start-up investments". Livemint. 2 October 2015. http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2 December 2015. 
  32. ↑ Flannery, Russell (2 May 2015). "Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds". Forbes. https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 May 2015. 
  33. ↑ "Ratan Tata invests in pet care portal" (en-IN ভাষাত). The Hindu. 4 January 2016. ISSN 0971-751X. http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece. 
  34. ↑ Sahay, Priyanka (4 January 2016). "DogSpot raises funds from Ratan Tata, others". http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 28 July 2016. 
  35. ↑ "Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News". www.businesstoday.in. 4 January 2016. http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 28 July 2016. 
  36. ↑ "Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway". Business Standard. Press Trust of India. 28 February 2016. http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html. 
  37. ↑ "Ratan Tata Launches India's 1st Companionship Startup For Senior Citizens" (en-IN ভাষাত). NDTV. 16 August 2022. https://www.ndtv.com/india-news/ratan-tata-launches-indias-1st-companionship-startup-for-senior-citizens-3259672. 
  38. ↑ "You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity". ScoopWhoop. 13 May 2015. https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz। আহৰণ কৰা হৈছে: 13 November 2017. 
  39. ↑ "Tata Trusts". www.tatatrusts.org. https://www.tatatrusts.org/। আহৰণ কৰা হৈছে: 13 February 2020. 
  40. ↑ "Tata Trusts: A role model for philanthropy" (en ভাষাত). The Week. https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 15 October 2020. 
  41. ↑ "UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh" (en-AU ভাষাত). RenewEconomy. 18 April 2019. https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/। আহৰণ কৰা হৈছে: 18 April 2019. 
  42. ↑ Duong, Cecilia (17 April 2019). "Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture". UNSW Newsroom. https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture। আহৰণ কৰা হৈছে: 18 April 2019. 
  43. ↑ 43.0 43.1 "India's Tata gives UCSD $70M in hot area of genetics" (en-US ভাষাত). San Diego Union-Tribune. 2016-10-23. https://www.sandiegouniontribune.com/2016/10/23/indias-tata-gives-ucsd-70m-in-hot-area-of-genetics/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-10-09. 
  44. ↑ "Tata Scholarship | Undergraduate Admissions". admissions.cornell.edu. https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 May 2019. 
  45. ↑ "Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies". 14 October 2010. http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 14 January 2017. 
  46. ↑ "Tata Hall Dedicated at HBS". Harvard Magazine. 10 December 2013. http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated. 
  47. ↑ "HBS Tops Off Tata Hall". http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/। আহৰণ কৰা হৈছে: 14 January 2017. 
  48. ↑ "A campus built on philanthropy – Tata Hall". Harvard Business School -About us. http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 19 June 2016. 
  49. ↑ "Cornell Tech inaugurates Tata Innovation Center". https://news.cornell.edu/stories/2017/12/cornell-tech-inaugurates-tata-innovation-center. 
  50. ↑ "Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News" (en ভাষাত). Carnegie Mellon University. 1 April 2017. https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html. 
  51. ↑ "Tata Centre for Technology and Design". www.datacentre.iitb.ac.in. http://www.tatacentre.iitb.ac.in/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2 May 2019. 
  52. ↑ "IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development". The Times of India. 22 August 2014. https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms. 
  53. ↑ "Indian Institute of Science, Major benefactors". iisc.ac.in. https://iisc.ac.in/major-benefactors। আহৰণ কৰা হৈছে: 30 September 2021. 
  54. ↑ "Tata grant to IISc materialises five years after promise". 28 July 2014. https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 30 September 2021. 
  55. ↑ "Tata Center for Technology + Design". MIT Innovation Initiative. 28 March 2016. https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 January 2019. 
  56. ↑ "The Pritzker Architecture Prize Adds Two New Jurors: Kristin Feireiss of Germany and Ratan N. Tata of India". Pritzkerprize.com. http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2 December 2015. 
  57. ↑ "Ratan Tata nominated to the board of Mondelez International". The Times of India. 3 April 2013. http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms. 
  58. ↑ Ray (1 June 2008). "Space Prizes: Ratan Tata and Michael Boustridge Join X PRIZE Foundation Board of Directors". Spaceprizes.blogspot.in. http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2 December 2015. 
  59. ↑ "Ratan N. Tata Joins Carnegie Board of Trustees". প্ৰকাশক Washington, DC: Carnegie Endowment for International Peace. 13 September 2013. https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028। আহৰণ কৰা হৈছে: 28 November 2018. 
  60. ↑ Sharma, Samidha (10 February 2015). "Ratan Tata Turns Advisor to VC Fund". The Times of India. https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms. 
  61. ↑ "ABLF Awards". Asian Business Leadership Forum Awards. Archived from the original on 12 September 2017. https://web.archive.org/web/20170912015312/http://ablfawards.com/। আহৰণ কৰা হৈছে: 1 March 2012. 
  62. ↑ "Winners of the Asian Awards 2010". Times of India. October 2010. Archived from the original on 2012-11-04. https://web.archive.org/web/20121104051214/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-10-27/top-stories/28220308_1_asian-awards-lifetime-achievement-award-sunil-mittal. 
  63. ↑ "Pepperdine Confers Honorary Doctor of Laws Degree on Ratan N. Tata". Pepperdine University. September 2010. Archived from the original on 2011-09-27. https://web.archive.org/web/20110927100927/http://www.pepperdine.edu/pr/releases/2010/september/pepperdine-confers-honorary-degree.htm. 
  64. ↑ "Yale Chief Executive Leadership Institute to Honor Tata Sons Chairman Ratan Tata with "Legend in Leadership Award"". Yale University. September 2010. Archived from the original on 2011-09-25. https://web.archive.org/web/20110925173758/http://celi.som.yale.edu/news-events/in-the-news/10/10/271. 
  65. ↑ "Ratan Tata selected 'Businessman of the decade'". The Hindu. September 2010. http://www.thehindu.com/business/article559242.ece. 
  66. ↑ "IIT Kharagpur confers doctorate on Ratan Tata". Economic Times. March 2008. Archived from the original on 2012-07-15. https://archive.today/20120715234919/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2008-03-19/news/28415749_1_doctorate-iit-kharagpur-honorary-degree. 
  67. ↑ "University of Cambridge confers doctorate on Ratan Tata". University of Cambridge. March 2008. http://www.cam.ac.uk/research/about/awards-announcements-and-prizes/honorary-degrees/. 
  68. ↑ "London School of Economics confers Honorary Fellowship on Ratan Tata". London School of Economics. March 2007. Archived from the original on 2011-11-13. https://web.archive.org/web/20111113123019/http://www2.lse.ac.uk/newsAndMedia/news/archives/2007/RatanTataHonoraryFellow.aspx. 
  69. ↑ "Carnegie Medal for Philanthropy on Ratan Tata". Carnegie Endowment for International Peace. March 2007. Archived from the original on 2011-10-08. https://web.archive.org/web/20111008004356/http://www.carnegiemedals.org/pastbios/2007medalist.html. 
  70. ↑ "University of Warwick confers Honorary Doctor of Science on Ratan Tata". London School of Economics. March 2005. http://www2.warwick.ac.uk/newsandevents/pressreleases/ne1000000109101/. 
  71. ↑ 71.0 71.1 "Asian Institute of Technology confers doctorate on Ratan Tata". Asian Institute of Technology. March 2008. Archived from the original on 2012-05-30. https://web.archive.org/web/20120530150231/http://www.asdu.ait.ac.th/NewsAndEvents/newsletterData/HTMLFormat/iss3no7/cover.htm. 
  72. ↑ "Ohio State University confers doctorate of business administration on Ratan Tata". Ohio University. March 2004. http://www.osu.edu/universityawards/dsa/honorary.html. 
  73. ↑ "Ratan Tata in critical condition at Mumbai Hospital, says report". The Times of India. 9 October 2024. https://timesofindia.indiatimes.com/technology/tech-news/ratan-tata-in-critical-condition-at-mumbai-hospital-says-report/articleshow/114086264.cms. 
  74. ↑ "Ratan Tata, Whose Indian Business Empire Went Global, Dies at 86". The New York Times. 9 October 2024. https://www.nytimes.com/2024/10/09/business/ratan-tata-dead.html. 
  75. ↑ "Ratan Tata no more; Business Titan dead at 86". Deccan Herald. 9 October 2024. https://www.deccanherald.com/business/ratan-tata-no-more-business-titan-dead-at-86-3226473. 
  76. ↑ "Ratan Tata Death News LIVE Updates: Tata Group Chairman's Last Rites". Moneycontrol. https://www.moneycontrol.com/news/business/ratan-tata-death-news-live-updates-tata-group-chairman-last-rights-funeral-liveblog-12839261.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 October 2024. 

বাহ্যিক সংযোগ

[সম্পাদনা কৰক]
ৱিকিমিডিয়া কমন্সত ৰটন টাটা সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল আছে।
ৱিকিউদ্ধৃতিত ৰতন টাটা বিষয় সংক্ৰান্তত উদ্ধৃতি আছে।