Aldeire | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Alministración | |||||
País | España | ||||
Autonomía | Andalucía | ||||
Provincia | provincia de Granada | ||||
Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
Alcaldesa de Aldeire (es) | Teresa Vilardell Reitg | ||||
Nome oficial | Aldeire (es)[1] | ||||
Códigu postal |
18514 | ||||
Xeografía | |||||
Coordenaes | 37°09′37″N 3°04′18″W / 37.1604°N 3.0716°O | ||||
Superficie | 67 km² | ||||
Altitú | 1297 m | ||||
Llenda con | Alquife, La Calahorra, Ferreira, Lanteira, Nevada, Valle del Zalabí y Válor | ||||
Demografía | |||||
Población |
594 hab. (2023) - 322 homes (2019) - 293 muyeres (2019) | ||||
Porcentaxe | 0% de provincia de Granada | ||||
Densidá | 8,87 hab/km² | ||||
Más información | |||||
Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
aldeire.es | |||||
Aldeire ye una llocalidá y conceyu español perteneciente a la provincia de Granada, na comunidá autónoma d'Andalucía. Ta asitiáu na parte meridional de la contorna de Guadix. Llenda colos conceyos de Valle del Zalabí (por un exclave del so términu municipal), La Calahorra, Ferreira, Nevada, Válor, Lanteira y Alquife. Otres llocalidaes cercanes son Dólar, Jérez del Marquesado, Albuñán y Cogollos de Guadix. Atopar nun valle que formen dos ladera o llombes en plena cara norte de Sierra Nevada. Ye la población del Marquesáu del Zenete que más s'enfusa nel monte.
Numberoses muertes confirmen qu'esta zona tuvo poblada dende tiempos prehistóricos. Los xacimientos de cobre atopábense cuasi a flor de tierra y esto fizo que la Cultura del Argar asitiar nestes tierres. Anque son numberoses les referencies al pasáu feniciu, romanu y visigodu, l'orixe del actual Aldeire data del periodu árabe.
Al contrariu de munchos pueblos d'esta contorna, la procedencia del topónimu Aldeire ta bien clara: procede del términu árabe "al-Dar" («la casa») y puede aludir a dalgún monesteriu mozárabe que nesti llugar caltener de la presión islámica al abellugu de Sierra Nevada. La so proximidá al Puertu de La Ragua foi ensin dulda decisiva pa la construcción na so redoma de la fortaleza medieval conocida como Castiellu de la Caba.
En 1489 incorporar a la Corona de Castiella y en 1490 pasa a formar parte del señoríu del Gran Cardenal d'España, formando'l Marquesáu del Zenete xunto con siete pueblos más. Mientres la sulevación morisca, de 1568 a 1571, esti pueblu foi unu de los que más resistencia opunxo a les tropes cristianes y, poro, foi unu de los más duramente reprimíos.
La so términu municipal tien una estensión de 70,07 km², y consta d'un exclave al norte del nucleu principal, denomináu "Cortijo Ramos" -arrodiáu per Valle del Zalabí y La Calahorra–, per onde pasa l'A-92.
La Sierra de Aldeire ye un conxuntu montascosu nel que caben destacar pol so altor:
Por Aldeire flúin los ríos de Benabre y Benéjar, qu'acaben xuniéndose. Estos ríos rieguen la mayor parte de les tierres del pueblu. A lo llargo del calce d'estos dos ríos atopen delles fontes d'agua melecinal riques en fierro y azufre, utilizaes dende tiempos remotos. Hasta finales del sieglu XX aprovechábense los saltos naturales del ríu pa la producción de lletricidá cola que s'abastecía'l pueblu.
El ríu Benéjar estrema al pueblu en dos partes, siendo una d'éstes el barriu de Triana que queda xuníu al restu del pueblu por un estrechu ponte construyíu alredor de los años 30. Ye tamién esti ríu'l que suministra'l agua potable, tanto a Aldeire como al cercanu pueblu de La Calahorra.
Según l'Institutu Nacional d'Estadística d'España, nel añu 2017 Aldeire cuntaba con 635 habitantes censaos.[2]
Gráfica d'evolución demográfica d'Aldeire ente 1900 y 2016 |
Datos según el nomenclátor publicáu pol INE. |
Los resultaos en Aldeire de les postreres eleiciones municipales, celebraes en mayu de 2015, son:
Eleiciones Municipales - Aldeire (2015)
| ||||
Partíu políticu | Votos | %Válidos | Conceyales | |
Agrupación d'Electores por Aldeire (Por Aldeire) | ||||
Partíu Socialista Obreru Español (PSOE) | ||||
Partíu Popular (PP) |
Los primeros festexos del añu en celebrase son los dedicaos a San Marcos, el 25 d'abril. Nesta fecha ellaboren una gran cantidá de rosques que son bendicíes y partíes pol pueblu. El 30 de mayu celébrase la festividá de la patrona de la villa, la Virxe del Rosario. A mediaos d'agostu y n'honor a San Roque tienen llugar otres fiestes, nes cualos remémbrase l'autu sacramental de los Moros y Cristianos, que se desendolca na plaza del pueblu, pa ello instálase'l castiellu y la glorieta campamentu. Esta fiesta llevar a cabu n'honor a la Virxe y recuérdanos la historia musulmana y cristiana de la guerra de Granada. Tamién se celebra la festividá de San Francisco, el 4 d'ochobre.
Noroeste: Valle del Zalabí (por exclave), La Calahorra y Alquife | Norte: Valle del Zalabí (por exclave) y La Calahorra | Nordeste: Valle del Zalabí (por exclave) y La Calahorra |
Oeste: La Calahorra (por exclave), Alquife y Lanteira | Este: La Calahorra (principalmente pal exclave) y Ferreira | |
Suroeste: Válor y Lanteira | Sur: La Calahorra (por exclave), Válor y Nevada | Sureste: Nevada y Ferreira |