Tipos | alfabetu deriváu del llatín |
---|---|
L'alfabetu vascu ye una variante del alfabetu llatín utilizáu pa escribir l'idioma vascu. Según la Real Academia de la Llingua Vasca, tien 27 lletres:[1]
Lletra | Nome | Valor (AFI) |
---|---|---|
A | a | /a/ |
B | be | /b/ |
C | ze* (y la so variante, Ç [ze hautsia*]) |
/s/, /k/ |
D | de | /d/, /d̪/, /ð/ |
E | e | /e/ |
F | efe | /f/ |
G | ge | /ɡ/, /ɣ/ |
H | hatxe | ∅, /h/ |
I | i | /i/, /i̭/ |
J | jota | /j/, /x/, /ʝ/, /ɟ/ |
K | ka | /k/ |
L | ele | /l/ |
M | eme | /m/ |
N | ene | /n/ |
Ñ | eñe | /ɲ/ |
O | o | /o/ |
P | pe | /p/ |
Q | ku* | /k/ |
R | erre | /r/, /ɾ/ |
S | ese | /s̺/ |
T | te | /t/, /t̪/ |
U | u | /u/, /u̯/ |
V | uve* | /b/, /β/ |
W | uve bikoitza* | /u̯/ |
X | ixa | /ʃ/ |
Y | i grekoa* | /i/, /i̭/ |
Z | zeta | /s̻/ |
* Les lletres ze, ze hautsia, ku, uve, uve bikoitza y i grekoa empléguense solamente pa estranxerismos. |
Caúna de les lletres representa fonemes únicos. La única esceición ye si ⟨l⟩ o ⟨n⟩ son precedíes por ⟨i⟩: nesi casu, na mayoría de los dialeutos, eses consonantes se palatalizarán a /ʎ/ y /ɲ/.
Magar que la hatxe ye muda na mayoría de los dialeutos, la so esistencia nel alfabetu deber a la so pronunciación aspirada n'Iparralde, la zona norte del territoriu del País Vascu.
Amás, l'alfabetu entiende los dígrafos siguientes:
Dígrafu | Valor (AFI) |
---|---|
dd | /ɟ/ |
ll | /d͡ɮ/ |
rr | /r/ |
ts | /t͡s̺/ |
tt | /c/ |
tx | /t͡ʃ/ |
tz | /t͡s̻/ |