Anfítrite | ||
---|---|---|
Personaxe de Biblioteca mitológica (es) | ||
Información | ||
Sexu | femenín | |
Conexones | nereida (es) y Oceánide | |
Cónxuxe | Poseidón y Neptunu | |
Padres | Nereo (es) y Océanu Doris (es) y Tetis | |
Fíos | Tritón (es) , Rodo (es) , Bentesicime (es) y Cimopolea (es) | |
[editar datos en Wikidata] |
Na mitoloxía griega, Anfítrite (en griegu, Άμφιτρίτη: ‘la tercera qu'arrodia [el mar]’)[1] yera una antigua diosa del mar sele, que se convertiría en consorte de Poseidón. La esposa de Neptunu, el so homólogu na mitoloxía romana, ye Salacia.[2]
Según la Teogonía de Hesíodo, Anfítrite yera fía de Nereo y Doris (por tanto, una nereida),[3] o d'Océanu y Tetis (por tanto, una oceánide) según Apolodoro, quien sicasí la menta ente les nereides[4] amás d'ente les oceánides.[5] Nun ye totalmente personificada nes épiques homériques:
[...] contra les cualos ruxen les inmenses foles de la ojizarca Anfitrite [...]
[6] comparte'l epítetu homéricu Halosidne (‘nutrida de mar’)[7] con Tetis:[8][9] per un sitiu les ninfes marines son dobles.
Anfítrite taba tan dafechu llindada a la so autoridá sobre'l mar y les criatures d'ésti que nunca foi acomuñada col so home como oxetu de cultu nin n'obres d'arte, sacante cuando quería resaltase a ésti como'l dios que controlaba'l mar. Una esceición puede ser la imaxe de Anfítrite que Pausanias vio nel templu de Poseidón nel ismu de Corinto.[11]
Anque Anfítrite nun apaez nel cultu griegu, sí foi importante nuna etapa arcaica, pos el himnu homéricu a Apolo Delio cunta que na nacencia de Apolo taben «toles dioses principales, Dione y Rea y Ichnaea y Temis y la que gime n'alto Anfítrite».[12] El fondamente sabiu Píndaro, na so sesta oda olímpica, reconocía'l papel de Poseidón como «gran dios del mar, home de Anfítrite, diosa del fusu doráu». Pa poetes posteriores, Anfítrite yera a cencielles una metáfora del mar.[13]
Dicíase que Poseidón ver por primer vegada baillando en Naxos ente les otres nereides, namorar d'ella y llevar, pero n'otra versión añader qu'entós ella fuxó a los más alloñaes llendes del mundu, abellugándose xunto al titán Atles. Poseidón unvió entós a numberosos criaos na so busca y unu d'ellos, Delfino, terminó atopándola y rogándo-y qu'aceptara casase col dios y convirtiérase en diosa del mar. Anfítrite terminó per aceptar, y Delfino foi asina compensáu con un llugar ente les estrelles.[14][15]
Ente la descendencia de Anfítrite incluyíense foques[16] y delfines. Poseidón tuvo con Anfítrite un fíu, Tritón, y una fía, Rodo (anque n'otres versiones dizse qu'en realidá yera fía de Poseidón con Halia, o que'l so padre yera Asopo). Apolodoro tamién menta a otra fía de Poseidón y Anfítrite llamada Bentesicime.[17]
Nel arte, Anfítrite yera estremable de les demás nereides namái polos sos atributos reales.
Nes obres d'arte representar a Anfítrite xunto a Poseidón, bien nel tronu o conduciendo con él un carru tiráu por caballos de mar (hipocampus) o otres criatures fabuloses de les fondures, y atendida por Tritón y les nereides. Suel vistir túniques reales y llevar redes nel pelo. Dacuando poníense nos sos templos les pinces d'una llagosta.
En poesía, el so nome úsase de cutiu pal mar, como sinónimu de Talasa.
Nos xardinos de La Granja de San Ildefonso, na provincia española de Segovia, atópase na gran cascada la Fonte de Anfítrite. Ye un grupu d'escultures formáu por esta diosa montada nun xarré con forma de concha que va tirada por delfines y arrodiada de náyades y un ceferillo. Supónse que van en busca de Poseidón. Trátase d'una alegoría d'Isabel de Farnesio, una y bones el dios del mar personifica al rei Felipe V.
[...] Salacia, cayendo pexes de les plegues de les sos ropes.Apuleyo: El pollín d'oru, IV, 31.
les foques de natátiles pies, fíes de la formosa Halosidne.Odisea, IV, 404.