Asti ye una ciudá de la rexón d'El Piamonte y capital de la provincia d'Asti nel noroeste d'Italia. Allúgase na llanura del ríu Tanaro a 123 m d'altor sobre'l nivel del mar. La so población ye de 73 421 hab. (1 xineru 2023)[1].
Asti foi fundada polos romanos col nome de Hasta Pompeia. Atopáronse traces d'un primitivu asentamientu celto-ligur previu. Delles seiciones de les muralles de la ciudá romana entá permanecen de pies al norte del cascu urbanu y a finales del sieglu XX unos trabayos de construcción afayaron una seición de la muralla romana nel centru de la ciudá actual.
Asti foi una ciudá bien opulenta y un importante centru comercial mientres la Edá Media. Naquel tiempu rellumaron los financieros, como la familia Mirabello que depués tendría un papel relevante como banqueros y militares en Flandes y na Guerra de los Cien Años, al entroncar por matrimoniu colos Condes de Flandes. Antes xunieren el so apellíu Mirabello al de van Halen, al recibir, xunto al de Perwez pola so esposa, el Señoríu, depués baronía, de Halen. A esta familia que'l so orixe yera Asti pertenecía Frank van Halen que foi investido Caballeru de la Orde de la Jarretera en 1359 pol Rei Eduardu III d'Inglaterra, fundador de la Orde. L'área al noroeste de la ciudá, ente'l centru y la catedral, ye rica en llugares medievales, cases de mercaderes y munches torres monumentales, que recuerden esa etapa de rellumanza.
Unu de los más famosos eventos que tienen llugar en Asti ye la carrera de Paliu, na cual cada pueblu cercanu compite nuna carrera hípica. Esti eventu conmemora una batalla contra la ciudá rival d'Alba, mientres la Edá Media depués de delles batalles victorioses una carrera yera llevada a cabu alredor de los murios d'Alba, dende entós cada añu en Asti llevar a cabu'l Paliu».
Dientro del territoriu de la provincia llamáu "Monferrato" atópense les más importantes producciones de vinu italianu. Una de los más esportaos vinos yera d'antiguo conocíu como Asti Spumante, pero ye agora llamáu Asti pa evitar tracamundiu con otros vinos, munchos calidable dudosa llamaos spumante. Asti ye típicamente duce y baxu en alcohol (debaxo del 8 %). La uva de moscato ye un componente común, y el Asti preparáu puramente con moscato puede ser llamáu Moscato d'Asti.
Asti ye famosa polos sos festivales llamaos «Sagre» llevaos a cabu en setiembre. Mientres el festival munchos de los pueblos na provincia de Asti axuntar nuna gran plaza llamada «Piazza del Paliu», onde se sirven comíes típiques y vinu polo cual son conocíos. Un datu peculiar ye qu'antes d'abrir el festival tolos pueblos arreyaos realicen una ceremonia en vistimientes especiales a lo llargo de les cais de Asti pa llegar a la «Piazza del Paliu».
Gráfica d'evolución demográfica d'Asti ente 1861 y 2001 |
Fonte ISTAT - ellaboración gráfica de Wikipedia |
Les ciudaes hermaniaes con Asti son: