Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
Atolón de Rongelap | |
---|---|
Alministración | |
Protectoráu | Nueva Guinea Alemana |
País | Islles Márxal |
Tipu d'entidá | atolón |
Xeografía | |
Coordenaes | 11°19′N 166°47′E / 11.32°N 166.78°E |
Superficie | 8 km² |
Altitú | 3 m |
Rongelap (en marxalés Ron̄ļap [rʷɔŋʷ(ɔ͡ʌ)ɫɑ͡æpʲ]) ye un atolón coralín de 61 islles nel Océanu Pacíficu. Forma parte del distritu llexislativu de la cadena Ralik de les Islles Márxal. Tien un total de 21 km² de tierra emerxío y enzarra una llaguna de 1.000 km². L'atolón de Bikini ta a unos 160 km.
En 1945 l'aire llevó partícules radiactives de la primer prueba nuclear, polo que los habitantes d'esti atolón foron evacuaos al de Kwajalein pa recibir asistencia médica. Pa dalgunos foi mui tarde. En 1957, permitióse tornar a los nativos hasta una segunda evacuación sofitaos por Greenpeace en 1985.
El primer avistamientu européu foi pol esplorador español Álvaro de Saavedra el 1 de xineru de 1528. Xunto colos atolones d'Utirik, Ailinginae y Toke llamólos Islles de los Reis por mor de la Epifanía. Catorce años más tarde visitólu Ruy López de Villalobos.
En 1884, l'atolón foi reclamáu pol Imperiu d'Alemaña xunto col restu de les Islles Márxal. Tres la Primer Guerra Mundial, la islla quedó baxo'l mandatu del Pacíficu Sur del Imperiu de Xapón. Col final de la Segunda Guerra Mundial, quedó baxo'l contro d'Estaos Xuníos como parte del Territoriu en fideicomisu de les islles del Pacíficu hasta la independencia de les Islles Márxal.
Los resultaos que les pruebes nucleares dexaron a los habitantes de Rongelap foron el de la muerte y la enfermedá. Munchos nativos morrieron y otros sufrieron enfermedaes mui graves.
Anguaño, les islles son inhabitables pola radiación presente y los sos habitantes tradicionales perdieron los sos nicios culturales, hogares ya independencia económica.