Aythya nyroca

Aythya nyroca
coríu calón ferruñosu
Estáu de caltenimientu
Cuasi amenazáu (NT)
Cuasi amenazáu (IUCN 3.1)
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Clas: Aves
Orde: Anseriformes
Familia: Anatidae
Xéneru: Aythya
Especie: A. nyroca
(Güldenstädt, 1770)
Distribución
Consultes
[editar datos en Wikidata]

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu. El coríu calón ferruñosu[1] (Aythya nyroca) ye una especie d'ave anseriforme de la familia Anatidae qu'habita n'Europa, África y Asia. Ye un coríu buceador pequeñu, estrechu y de tonos marrones, clasificáu como especie cuasi amenazada.

Descripción

[editar | editar la fonte]
La fema (izq.) y el machu (dcha.) estrémense darréu pol color de los sos güeyos, amás de la tonalidá del plumaxe.
Machu nel Reinu Xuníu.

El porrón pardu mide ente 38 y 42 cm de llargor, con un valumbu alar de 63 a 67cm,[2] y suel pesar ente 400 y 700 g. El plumaxe del machu ye principalmente de color castañu acoloratáu escuru, cola parte cimera parda escura y la zona infracaudal de color blancu puru. Tamién son blancos la parte cimera del so banduyu, la parte inferior de les sos ales y una llista que percuerre la parte cimera de les sos plumes de vuelu, anque salvo la cola les sos partes blanques nun suelen quedar espuestu sacante cuando tán en vuelu. Carauterízase polos sos güeyos d'iris ablancazáu. El so picu ye coritu verdosu, y les sos pates son verdoses.

La fema tien un patrón de plumaxe similar pero de tonos pardos más apagaos, con manches difuses nos lladrales, amás del centru del abdome y les coberteres inferiores de la cola blancos como'l machu. El so picu ye gris escuru y les pates son grises verdoses. A diferencia del machu, presenta los güeyos castaños. Los xuveniles son de tonos similares a les femes, pero coles partes inferiores motudes y el blancu del banduyu y la cola más puercu.

El porrón pardu presenta una voz infrecuente: el machu emite un soníu rasposo y la fema un gurníu aspru.

Taxonomía y etimoloxía

[editar | editar la fonte]

El porrón pardu foi descritu científicamente pol naturalista germanoruso Johann Anton Güldenstädt en 1770, col nome de Anas nyroca,[3] Darréu foi treslladáu al xéneru Aythya, creáu por Friedrich Boie en 1822.[4] Ye una especie monotípica, esto ye, nun se reconocen subespecies estremaes.[5]

La etimoloxía del nome del so xéneru, Aythya, vien de la pallabra griega αἴθυια (aithuia), una ave marina ensin identificar citada por Aristóteles.[6] Sicasí, el so nome específicu, nyroca, procede del términu rusu nyrok aplicáu a un tipu de coríu.[3]

Distribución y hábitat

[editar | editar la fonte]
Machu n'Hungría.
Exemplar xuvenil amosando'l blancu puercu de les sos partes inferiores.

Ye un coríu que cría nes zones templaes del sur y este d'Europa y Asia central, según en zones subtropicales tremaes pel sur d'Asia y el norte d'África. Les poblaciones del este d'Europa y Asia central son migratories, y pasen l'iviernu nel sur d'Asia, la rexón mediterránea, el valle del Nilu y el Sahel. Sicasí les mayoría de les poblaciones del Mediterraneu son sedentaries, según delles tremaes pel sur d'Asia.

Na península ibérica tien presencia permanente nel sur y l'este, anque ye bien escasu. N'España alcuéntrase catalogáu como especie en peligru d'estinción según l'últimu catálogu nacional d'especies amenaciaes (CNEA). Nel restu d'Europa tamién ye pocu abondosu, siendo la catalogación del estáu del so caltenimientu d'especie cuasi amenazada, por cuenta de la destrucción y deterioru humanos de los sos hábitats.

Cría en llagos y marjales con veres densamente poblaes por vexetación palustre. Pasa l'iviernu en grandes estensiones d'agua duce más abiertes y ríos de cursu lentu, y de xemes en cuando n'albuferes.

Comportamientu

[editar | editar la fonte]

Ye un coríu buceador d'agües someres. Suel ser una ave bastante confiada. Anque son bonos voladores, pa llevantar el vuelu riquen d'una pequeña carrera, chapoteando sobre la superficie de l'agua hasta llogralo, polo que suel somorguiase cuando se ve en peligru.

Alimentación

[editar | editar la fonte]

Pa consiguir el so alimentu dedicar a buciar n'agües pocu fondes, xeneralmente de menos d'un metro. Ye una especie omnívora, anque na so dieta la materia vexetal predomina sobre l'animal.[7] Aliméntase de granes, plantes acuátiques y vexetación fonda, y complementa esta dieta con merucos, moluscos, inseutos y cucharapes.

Reproducción

[editar | editar la fonte]
Güevu de porrón pardu.

La torna a los cuarteles de cría empieza a principios de marzu, anque a dómina de cría ye d'abril hasta agostu.[7] El so nial ye una acumuladura de xuncos y otres plantes escondíu xunto a la vera o sobre la vexetación flotante. La so puesta suel ser de 6 a 12 güevos, de color mariellu crema con tonu verdosu, y realízase ente mayu y xunu. La incubación realizada solo pola fema dura de 25 a 27 díes. Los pitucos tarden 55 o 60 díes en desenvolvese y adquirir el vuelu.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
  2. ↑ Mark Beaman, Steve Madge (1998). Guía de les aves d'Europa, norte d'África y próximu oriente. Ed. Omega. p. 144. ISBN 8428209464.
  3. ↑ 3,0 3,1 Janet Kear (2005), Ducks, Geese and Swans: Species accounts (Cairina to Mergus). Oxford University Press, vol. 2, p. 659. ISBN 0198546459
  4. ↑ Tageb.ReiseNorwegen p.308,351
  5. ↑ Frank Gill y David Donsker. Screamers, ducks, geese & swans. IOC World Bird List versión 5.1.
  6. ↑ Jobling, James A. (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. p. 64. ISBN 978-1-4081-2501-4.
  7. ↑ 7,0 7,1 Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes uicn

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]