Carlos Durán Cartín

Carlos Durán Cartín
Presidente de Costa Rica
Vida
Nacimientu	San Xosé, 12 de payares de 1852[1]
Nacionalidá	Costa Rica
Muerte	San Xosé, 23 de payares de 1924[1] (72 años)
Oficiu	médicu

Carlos Durán Cartín (12 de payares de 1852, San Xosé – 23 de payares de 1924, San Xosé) foi un médicu y políticu costarricanu. Foi tercer designáu n'exerciciu interín de la Presidencia de la República de 1889 a 1890, y Beneméritu de la Patria.^[2]

Vida y familia

Carlos Eugenio Durán Cartín foi fíu de José Durán Santillana, comerciante salvadoreñu residente en Costa Rica, y Ramona Cartín Mora, costarricense. Fíu estramatrimonial, moró col so padre dende alredor de los siete años d'edá y foi reconocíu por él el 27 de xunu de 1867 ante'l xuez segundu civil de San Xosé Vicente Sáenz Llorente.

Casó, el 29 d'abril de 1876 nel Carmen, San Xosé, Costa Rica, con Dolores Quirós Morales (bautizada'l 28 de marzu de 1852, en San Xosé, Costa Rica), fía de José Antonio Quirós Rojas (1815-1864) y Juana Morales y Valverde, (éstos son los tatarabuelos de Rafael Ángel Calderón Fournier presidente de Costa Rica); bisnieta de Juan Manuel Quirós Castro y de Teresa Castro Cascante, güelos estos de los xenerales Pedro Quirós Jiménez y de Pablo Quirós Jiménez. Fueron padres de:^[3]

• Dolores Durán Quirós (1877) casada'l 1 d'avientu de 1907, en San Xosé,Costa Rica, con Carlos Ricardo Luis Francisco Bonilla de Vars, nacíu'l 21 de mayu de 1865, San Xosé,Costa Rica, y bautizáu el 3 de xunetu de 1865, San Xosé,Costa Rica.
• José María de Jesús de los Dolores Durán Quirós, nacíu'l 18 d'agostu de 1877, en San Xosé, Costa Rica.
• María Ángela Adriana de Jesús Durán Quirós, nacida'l 9 d'avientu de 1879, en San Xosé, Costa Rica.
• María Isabel Durán Quirós, nacida'l 31 d'avientu de 1881, nel Carmen, San Xosé, Costa Rica, y finada el 14 de xineru 1930, El Carmen, San Xosé, Costa Rica (a la edá de 48 años).
• Ester Juana Elena de Jesús Durán Quirós, nacida'l 5 de xunu 1883, nel Carmen, San Xosé, Costa Rica. Casada con Manuel Barrionuevo Orozco, nacíu'l 13 de xunu de 1887, en San Xosé, Costa Rica.
• Elena Durán Quirós, nacida en 1885, San Xosé, Costa Rica, finada'l 22 de xineru de 1945, San Xosé,Costa Rica (a la edá de 60 años). Casada'l 26 de mayu de 1907, El Carmen, San Xosé, Costa Rica, con Guillermo Tinoco Gutiérrez, nacíu en 1878, San Xosé, Costa Rica, fináu'l 22 de febreru de 1941, San Xosé, Costa Rica (a la edá de 63 años).
• Delfina de Jesús Durán Quirós, nacida'l 11 de febreru de 1885, nel Carmen, San Xosé, Costa Rica.
• María Marta de Jesús Durán Quirós, nacida'l 30 de xineru de 1888, nel Carmen, San Xosé, Costa Rica, bautizada'l 18 de marzu de 1888, nel Carmen, San Xosé, Costa Rica.
• Carlos Durán Quirós, nacíu'l 1 de xineru 1891, nel Carmen, San Xosé, Costa Rica, y bautizáu el 17 d'abril de 1905, Sagrario, en San Xosé, Costa Rica.

Formación académica universitaria

Empezó los sos estudios de medicina en París, Francia.^[4] Pa especializase en ciruxía pasó a Inglaterra y nel Guy's Hospital de Londres realizó los sos estudios de perfeccionamiento, graduándose de Médicu y ciruxanu el 30 d'abril de 1874.^[5]

Carrera profesional y política

Carrera profesional

Al so regresu a Costa Rica, incorporar al Protomedicato y confióse-y la direición del Hospital San Juan de Dios (San Xosé). Foi Presidente de la Xunta de Caridá. Emprestó eminentes servicios al Hospital San Juan de Dios y foi unu de los fundadores en 1890 del Hospiciu de Llocos (güei Hospital Neurosiquiátricu Chapuí) y de la Escuela d'Enfermería.

Ente'l so llogros atopen la fundación del Sanatoriu Dr. Carlos Durán o conocíu de la mesma como'l Sanatoriu de Prusia.^[6] Tal como lo espresara'l Dr. Manuel Zeledón Pérez:^[4]

• "...nun hai médicu que-y diera una relevancia a la medicina costarricense, como esta pilastra de grandes dotes, de xeniu y figura, como lo foi'l doctor Carlos Durán Cartín".
• "... Darréu fíxose hermanu y directivu de l'afamada institución (la Xunta de Caridá). Pa 1881, concretó la primer sala d'operaciones, al faelo yá fixera llegar l'anestesia y al aisllar al paciente del ambiente contamináu, incorporara los principios de Pasteur y de Lister".
• "La Llotería Nacional que mientres cuasi mediu sieglu tuvo dando una en clavu y otra na ferradura, consolidóse, gracies a el nuesu héroe médicu en 1885, en que punxo premios estraordinarios y convirtióse el vezu del costarricense nuna rutina, al poner la so suerte nuna pequeña o gran fracción de la Llotería del Asilu Chapui. En realidá, dióse-y esi nuevu nome, por que los fondos utilizábense, tamién yeren pal funcionamientu d'esti nuevu Hospital, 1990- que se destinó pa los pacientes psiquiátricos"
• "Ye cuasi interminable anotar les bondaes, conquistes y entregues del Dr. Carlos Durán Cartín, que como funcionariu públicu siempres llogró enorme cantidá de llogros, anque por poco tiempu, tamién foi presidente d'esta República, país que quixo y al cual tantu dio-y".

Carrera política

Tercer Designáu a la Presidencia

En 1886 foi escoyíu pol Congresu Constitucional como Tercer Designáu a la Presidencia de la República, y nesa calidá foi llamáu pol Presidente Bernardo Soto Alfaro a faese cargu interinamente del poder el 7 de payares de 1889. El so desempeñu como tal enllargar hasta la conclusión del periodu presidencial, el 8 de mayu de 1890, anque Soto nunca arrenunció a la presidencia, qu'en tal casu recayera nel Primer Designáu Apolinar de Jesús Soto Quesada. Mientres el so exerciciu como designáu aprobóse la llei pa construyir el Teatru Nacional de Costa Rica. El so principal collaborador foi'l Llicenciáu Ricardo Jiménez Oreamuno.

Actividaes posteriores

En 1892 el Partíu Nacional escoyer como diputáu propietariu per San Xosé pal periodu 1892-1896. El 1 de mayu de 1892 foi escoyíu presidente del Congresu Constitucional, pero dalgunos meses dempués el presidente de la República José Rodríguez Zeledón eslleió l'órganu llexislativu. Foi diputáu propietariu por San Xosé de 1912 a 1916 y candidatu a la presidencia pol Partíu Unión Nacional nes eleiciones costarricenses d'avientu de 1913. Participó na comisión que redactó'l proyeutu de Constitución de 1917.

Referencies

1. BIU Santé person ID: 48853. Apaez como: Carlos Duran Cartin. Afirmao en: Base biographique. Editorial: Bibliothèque interuniversitaire de Santé. Llingua de la obra o nome: francés.
2. Por Alcuerdu Nᵘ4 de 21 de payares de 1949, publicáu na Gaceta Oficial de Costa Rica, Nᵘ264 de 23 de payares de 1949 «Copia archivada». Archiváu dende l'orixinal, el 10 de mayu de 2015. Consultáu'l 3 de xineru de 2011.
3. Yves de La Goublaye de Ménorval: "Descendencia de la Casa Cano Florín de Quirós, trescientos años en Costa Rica, en: Revista Nᵘ41, de l'Academia Costarricense de Ciencies Xenealóxiques, San Xosé, Costa Rica, payares de 2004, p. 21-240.
4. Manuel Zeledón Pérez: "Historia de la Medicina de Costa Rica al añu 2.000", San Xosé, Costa Rica, 2006, p. 62-69.
5. «Copia archivada». Archiváu dende l'orixinal, el 10 de mayu de 2015. Consultáu'l 3 de xineru de 2011.
6. «{title}». Archiváu dende l'orixinal, el 31 de marzu de 2012. Consultáu'l 4 de xineru de 2011.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Carlos Durán Cartín.

Predecesor: Bernardo Soto Alfaro 1885-1890 Nun arrenunció al cargu, pero caltúvose estremáu del so exerciciu efectivu mientres los meses finales del periodu

16ᵘ Presidente de Costa Rica Interín 1889-1890

Socesor: José Rodríguez Zeledón 1890-1894