Cyclamen coum

Cyclamen coum
Clasificación científica
Reinu: Plantae
Subreinu: Tracheobionta
División: Magnoliophyta
Clas: Magnoliopsida
Subclas: Dilleniidae
Orde: Ericales
Familia: Primulaceae
Subfamilia: Myrsinoideae
Tribu: Cyclamineae
Xéneru: Cyclamen
Subxéneru: Gyrophoebe
Serie: Pubipedia
Especie: C. coum
Mill., Gard. Dict., ed. 8, nº 6, 1768[2]
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]
Detalle.
Fueya.
Ilustración
Vista de la planta nel so hábitat

Cyclamen coum Mill., ye una especie de planta bulbosa de la familia Primulaceae, sub-familia Myrsinoideae.[1] Más precisamente una especie del xéneru Cyclamen, subxéneru Gyrophoebe, series Pubipedia.

Descripción

[editar | editar la fonte]

Ye más pequeña y gordosa que les otres especies del xéneru. El tubérculu produz raigaños solamente dende'l centru de lo so parte inferior. Les fueyes son planes y cuasi redondes o daqué arriñonaes col cantu del llimbu llisu o selemente dentáu. Los pétalos son de color magenta, rosa o blancu, con una mancha escura na base y otres blanques o rosaos per debaxo. Florien d'iviernu hasta primavera (avientu-abril), y soporta perbién les baxes temperatures.

Distribución y hábitat

[editar | editar la fonte]

Ye presente nos montes y les zones costeres que bordien el sur y l'este del Mar Negru, dende Bulgaria al oeste hasta Xeorxa y Crimea, república autónoma d'Ucraína al este. Tamién crez nos montes del Elburz, n'Irán. Estiéndese igualmente nel sur de Turquía, dende'l Hatay al sur, hasta'l Mediterraneu oriental al traviés de Siria, El Líbanu ya Israel.[2][3]

Crez en llugares aveseos de montes de coníferes y d'árboles de fueya ancha y en carbaes, dacuando ente raigaños d'árboles y roques.[2]

Cultivo

[editar | editar la fonte]

La especie puede aguantar temperatures desaxeradamente baxes, hasta -28º C mientres tiempos enllargaos. Puede crecer n'ambiente abiertu o a la solombra, pero crez meyor en climes templaos y de solombra. Sicasí puede espolletar en tiestos, con un "compost" bien drenáu. La subespecie caucasicum ye menos resistente. [2]

Taxones infra específicos aceptaos

[editar | editar la fonte]

La principal diferencia ente les sub-especies ta na forma de les fueyes, que pueden ser orbiculares o, al contrariu, cordiformes con flores menos arrondaes y más llargues. Tamién, les diverses sub-especies tienen un repartu xeográficu distintu, y caún ta bastante llocalizáu.

  • Cyclamen coum subsp. caucasicum (K.Koch) O.Schwarz - Fueyes cordiformes, más llargues qu'anches; lóbulos de los pétalos 1,2-2,5 cm de llargu, con "güeyos" de color rosáu maciu a escuru, raramente blancu. Llimbu de la fueya nunca lobulada, anque xeneralmente llixeramente dentada o festonada; lóbulos de los pétalos de 1,2-2 cm de llargu.
  • Cyclamen coum subsp. elegans (Boiss. & Buhse) Grey-Wilson - Fueyes cordiformes, más llargues qu'anches; lóbulos de los pétalos 1,2-2,5 cm de llargu, con "güeyos" de color rosáu maciu a escuru, raramente blancu. Llimbu de la fueya xeneralmente daqué lobulada hasta toscamente dentada; lóbulos de los pétalos de 1,8-2,5 cm.
  • Cyclamen coum subsp. coum Mill. - Fueyes de contorna redonda hasta arriñonáu, tan llargues como anches; lóbulos de los pétalos de 0,8-1,4 cm de llargu, con dacuando "güeyos" de color blancu o rosáu bien pálidu.

Amás, esta última subespecie foi de la mesma estremada en 3 formes acorde a los color de los pétalos:

  • forma coum: flores de color rosa a magenta, con una mancha escura na base de cada lóbulu de los pétalos.
  • forma albissimum: flores de color blancu puru ensin nenguna mancha.
  • forma pallidum: flores blanques o rosa bien pálidu, con una marca bien escura na base de los pétalos.[2]

Taxonomía

[editar | editar la fonte]

Cyclamen coum describióse por Boiss. & Heldr. y espublizóse en Diagnoses Plantarum Orientalium Novarum 11: 78. 1849.[4]

Etimoloxía

Cyclamen: nome xenéricu que remanez del griegu: χυχλάμινος, probablemente de χύχλος, cyclos, "círculu", pola forma redonda de los tubérculos o de les fueyes, y depués Llatinizáu cyclamen, cyclaminis o cyclaminos, en diversos autores de l'antigüedá: Pliniu'l Vieyu (21, 51) (25, 116), Dioscórides (II, 153) y otros, col mesmu sentíu.[5]

coum: epítetu xeográficu que se refier más probablemente a Koa (una antigua rexón del este de Cilicia, agora parte d'Armenia y del sureste de Turquía), qu'a la Isla de Cos (Cous, -a, -um en Llatín, del Griegu Κώος), onde la especie nun crecer.[6] Philip Miller nun ye nada explicito sobre'l locus typicus de la especie, pero escribe Coum con mayúscula, lo que significa que se refier a un nome propío de llugar o de persona, como yera costume nesta dómina.

Sinonimia

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ Cyclamen y Myrsinoideae en Angiosperm Phylogeny Website
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «en The Cyclamen Society». Archiváu dende l'orixinal, el 2012-04-10.
  3. ↑ Cyclamen coum en The Euru+Medit Plantbase
  4. ↑ «Cyclamen coum». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 20 de payares de 2013.
  5. ↑ F. Gaffiot, Dictionnaire Latin-Français, Hachette, Paris, 1934, p. 460
  6. ↑ Paghat the Ratgirl: Large Silverleaf Winter Cyclamen
  7. ↑ Sinónimos en The Plant List [1]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]