Cyclamen hederifolium

Cyclamen hederifolium
Clasificación científica
Reinu: Plantae
Subreinu: Tracheobionta
División: Magnoliophyta
Clas: Magnoliopsida
Subclas: Dilleniidae
Orde: Ericales
Familia: Primulaceae
Subfamilia: Myrsinoideae
Xéneru: Cyclamen
Subxéneru: Cyclamen
Serie: Cyclamen
Especie: Cyclamen hederifolium
Aiton
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]
Frutos maduros con dalgún yá abiertu y les sos granes lliberaes nel suelu.
Vista de la planta nel so hábitat

El ciclamen, ciclamino, artánita o pan de puercu, sinónimu de Cyclamen europeaum ye una especie botánica de la familia de les Primulacees.

Descripción

[editar | editar la fonte]

Esta pequeña planta algama los 15 cm d'altor con tubérculos d'unos 2-10 cm de diámetru. Los raigaños nacen de riba y los llaos d'esti tubérculu. Les fueyes, que son abondo variables na so contorna y coloración, broten de la so parte cimera y son davezu anguloses y de color verde claro con tinte acoloratáu nos cantos, que son tamién xeneralmente dentaos. Apaecen dempués de les flores. Estes, que tienen un llargu pedúnculu (10-30cm), son golioses y colgantes con una corola de pétalos extrorsos fuertemente auriculaos de color blancu, rosáu más o menos claro o violáceo, de cutiu veteaos. El frutu ye una cápsula sostenida por un tarmu que s'endolca nuna espiral helicoidal qu'acaba soterrándose nel suelu. Floria na seronda, crez mientres l'iviernu y ponse n'estáu de "envernía" enantes del branu, cuando los frutos maurecen y ábrense, lliberando les granes que van ser, entós, tresportaes, tremaes y soterraes nos sos niales por formigues, niales soterraños nos cualos van granar (mirmecocoria).

Hábitat y distribución

[editar | editar la fonte]

Ye nativa de los montes, carbes y zones predreses del Mediterraneu, dende'l sur de Francia hasta Turquía y les islles del Mar Exéu. Ta ausente de la Península Ibérica. Tamién se naturalizó más al norte n'Europa y nes islles nor-occidentales del Pacíficu.[1] Tamién se cultiva como planta ornamental.

Propiedaes

[editar | editar la fonte]
  • Llaxante enérxicu usáu contra les lombriz intestinales.
  • En dosis elevaes ye venenoso, polo que solo tien d'utilizase por prescripción médica.

Taxonomía

[editar | editar la fonte]

Cyclamen hederifolium describióse por William Aiton y espublizóse en Linnaea 9: 573. 1835[2]

Etimoloxía

Cyclamen: nome xenéricu que remanez del griegu: χυχλάμινος, probablemente de χύχλος, cyclos, "círculu", pola forma redonda de los tubérculos o de les fueyes, y depués Llatinizáu cyclamen, cyclaminis o cyclaminos, en diversos autores de l'antigüedá: Pliniu'l Vieyu (21, 51) (25, 116), Dioscórides (II, 153) y otros, col mesmu sentíu.[3]

hederifolium: epítetu llatín que significa "coles fueyes de Hedera".

Sinonimia
  • Cyclamen aedirhizum Jord.
  • Cyclamen albiflorum Jord.
  • Cyclamen angulare Jord.
  • Cyclamen autumnale Boos
  • Cyclamen cyclaminus Bedevian
  • Cyclamen hederifolium f. albiflorum (Jord.) Grey-Wilson
  • Cyclamen hederifolium var. poli (Chiaje) Giardina & Raimondo
  • Cyclamen immaculatum Mazziari
  • Cyclamen insulare Jord.
  • Cyclamen linearifolium DC.
  • Cyclamen neapolitanum Ten.
  • Cyclamen poli Chiaje
  • Cyclamen romanum Griseb.
  • Cyclamen sabaudum Jord.
  • Cyclamen subhastatum Rchb.
  • Cyclaminum vernum Bubani
  • Cyclaminus neapolitana (Ten.) Asch.[4]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ Cyclamen hederifolium en The Euru+Medit PlantBase
  2. ↑ «Cyclamen hederifolium». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 20 de payares de 2013.
  3. ↑ F. Gaffiot, Dictionnaire Latin-Français, Hachette, Paris, 1934, p. 460
  4. ↑ Sinónimos en Plant List

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]