Dua Lipa (22 d'agostu de 1995, Westminster) ye una cantante, modelu y compositora británica. El so senciellu Be the One, de 2015, llanzó la so carrera a nivel internacional, n'ingresando ente les primeres venti asities nes llistes d'ésitos musicales en dellos países europeos y n'Australia. El so single New Rules, algamó'l númberu 1 nes llistes britániques.
Dua Lipa nació'l 22 d'agostu de 1995 en Londres[20], foi la primer fía d'una pareya de refuxaos albanokosovar, Dukagjin Lipa y Anesa,[21] quien se treslladaron al Reinu Xuníu y estableciéronse na capital británica a principios de los años 90, pola dómina en que tuvieron llugar los sucesos de Sarayevu mientres la guerra de Bosnia, un territoriu que constituyía l'antigua Yugoslavia, del cual yera orixinaria la so güela materna, que foi una de les causes qu'amenaron la so emigración, amás del interés de los sos padres por rematar los sos estudios. A la so llegada a Inglaterra, Dukagjin consiguió emplegu nuna compañía productora de festivales de música, como Glastonbury y Reading, que-y dexó realizar los sos estudios de marketing na Chartered Institute of Marketing (CIM).[22] Pela so parte, Anesa especializar en turismu,[23] y del so matrimoniu con Dukagjin, nacieron dos neños más: Rina, en mayu de 2001, y Gjini, cerca de 2006,[22] quien se criaron xunto cola so hermana mayor nel noroeste de Londres.[23]
Lipa heredó'l so gustu musical del so padre,[24] quien foi'l vocalista de la famosa banda de rock kosovar Oda,[23] que se desintegró nel añu 1998, depués de la publicación del so últimu álbum, 1998,[22] anque, doce años más tarde volvió axuntase mientres un curtiu tiempu y algamaron la fama nuevamente gracies a una versión del cantar «Yera», orixinal de la banda Gjurmët, el so mayor ésitu naquella dómina.[22] Dukagjin siempres caltuvo'l so interés pola música y solía tocar en casa obres de la so autoría y cantares populares d'artistes como David Bowie, Bob Dylan, Radiohead, Sting, The Police y Stereophonics.[24][25][26] Nesi ambiente familiar tan favorable a la música crióse Lipa y el so talentu musical manifestóse bien tempranu.[25] Afayó nueves fontes d'inspiración cuando llogró'l so primer material discográfico, el discu Whoa, Nelly! de Nelly Furtado y de la mesma amosó un especial interés por M!ssundaztood de Pink, otra importante inspiración.[27]
Los estudios primarios de Lipa incluyeron lleiciones de música y el preséu nel qu'aprendió les sos primeres nociones musicales foi'l violonchelu, pol que s'interesó vivamente, anque dexó de tocar pos se-y faía difícil treslladalo a casa por cuenta de la so baxa estatura.[28] Cuando fixo una audición pa ingresar nel coru na escuela, la so voz yera demasiáu baxa p'algamar les notes altes y el facilitador nun dexó la so almisión argumentando que les sos capacidaes vocales nun taben lo suficientemente desenvueltes, lo que dexó a Lipa aflixida ya insegura de les sos dotes artísticos.[29][28][24] Sicasí, perseveró y pocu tiempu dempués empezó a recibir clases de cantar les fines de selmana na Escuela de Teatru de Sylvia Young en Londres, y realizó grandes progresos en poco tiempu, gracies al facilitador Ray so que'l so estímulu repunxo l'enfotu y foi instrumental n'ayudar a afayar les sos aspiraciones musicales.[23] Cuando tenía once años, de la que terminó la escuela primaria, camudóse xunto cola so familia a Prístina, la capital de Kosovo,[23][25][29] una vegada llograda la independencia.[24]
El so treslláu a Kosovo foi motiváu pol destín llaboral del so padre, Dukagjin,[23] un empresariu de marketing, quien pocu tiempu dempués d'establecese en Prístina, específicamente nel barriu de Sunny Hill onde había crecíu, fundó l'axencia de comunicaciones de marketing Republika, na qu'amás exerz como direutor executivu.[30] Lipa asimiló'l procesu de mudanza con optimismu y a la so llegada a Kosovo, quedó estelada col sentíu de «seguridá» y «comunidá» que percibía de la capital.[23] El procesu d'adaptación que desenvolvió tamién foi magníficu y llueu consiguió sentise cómoda y feliz na so nueva residencia, pos cuntaba col sofitu de dellos conocíos de los sos padres quien diben frecuentemente a visitalos a Londres xunto colos sos fíos, con quien pidió dir a la mesma escuela.[23] Lipa tampoco tuvo muncha dificultá pa desendolcase nel idioma llocal, yá que dende neña falara albanés en casa colos sos padres, anque nun sabía escribir nin lleer con fluidez.[23]
Pola dómina en que Lipa llegó a Kosovo, coincidió col advenimiento de célebres artistes de rap de Norteamérica que visitaben la rexón pa realizar espectáculos musicales, asina sufrió la influencia fonda nesti estilu de música.[23] Amás, el so padre tuvo arreyáu na producción de dellos d'esos conciertos per mediu del so trabayu pa una axencia de telecomunicaciones, polo que tuvo la oportunidá d'asistir a múltiples presentaciones de raperos como Method Man & Redman, Snoop Dog y 50 Cent,[23][31] de quien s'amosó particularmente entusiasta nesi entós y describió la so actuación como la más memorable a la qu'asistió.[32] La so estancia en Kosovo foi decisiva por que tomara conciencia de la so personalidá como cantante y llueu se fixo consciente de que nun tenía munches oportunidaes de llanzar una carrera ellí, y que la única forma d'algamar la fama mundialmente yera si volvía a Londres.[23] El so deséu de tornar a Reinu Xuníu concretóse gracies a la fía d'unos conocíos de los sos padres, que diba a la capital británica a realizar los sos estudios de posgráu, lo que los fixo sentir más confiaos de dexala dir ensin el so acompañia.[33]
Al so regresu a Londres, agospiar nel barriu de Kilburn, onde vivió mientres dalgún tiempu antes de camudase al distritu de Camden, y empezó los sos estudios de secundaria nel Colexu Parliament Hill y de la mesma ingresó nuevamente na Escuela de Teatru de Sylvia Young a tiempu parcial.[33][34] Lipa amás compaxinó la so vocación musical con diverses ocupaciones profesionales, trabayó como camarera nel restorán mexicanu La Bodega Negra en Soho, como anfitriona nun club nocherniegu en Mayfair y como modelu pal catálogu virtual de ASOS Marketplace,[33][35] hasta que l'axencia aportunó en que tenía que perder pesu pa faer desfiles en pasarela, daqué que refugó faer.[36][29][34] Nesti periodu desafortunáu de la so vida inspiraríase depués el so esitosu senciellu de 2016 «Blow Your Mind (Mwah)».[26][29]
Nel so enfotu de consiguir un representante artísticu y algamar la fama, a la edá de quince años empezó a publicar en YouTube les sos interpretaciones de cantares como «If I Ain't Got You» d'Alicia Keys y «Beautiful» de Christina Aguilera,[25] y en 2012, cuando tenía diecisiete años, escribió'l so primer cantar «Lions, Tigers & Bears», inspirada en El magu de Oz, que publicó na so páxina de SoundCloud.[29] Los sos videos nun algamar gran popularidá,[37] pero dempués de dalgún tiempu atraxo l'atención de Ben Mawson, un mánager de Warner Bros., quien la punxo en contautu con un gran númberu de productores, incluyendo Emile Haynie, Andrew Wyatt y Stephen Kozmeniuk, con quien aprendió lo fundamental del oficiu de compositor.[33] De primeres, Lipa taba más comenenciuda en «afayar» el so soníu qu'en consiguir un contratu discográficu; quería tener un soníu como un amiestu ente'l raperu J. Cole y la cantante pop Nelly Furtado, pero la reacción de los productores nun foi precisamente positiva.[38][33] El primer cantar que Lipa escribió y ayudó a dar sentíu a esa fórmula» foi «Hotter Than Hell», que la so lletra ta «inspirada nuna rellación tóxica que la fixo sentise inútil».[38][33] La producción nesi momentu consistía namái del soníu del pianu y el bombu, y encantó-y la «escuridá» de la so melodía, combinada con «estribillos pop» y un soníu natural de rap nes estrofes».[33][38] Foi gracies a esti cantar que llogró'l so contratu de grabación con Warner Bros.,[33] que robló nel branu de 2015,[39] y el so primer senciellu, «New Love», estrenar a finales d'agostu d'esi mesmu añu y recibió escelentes crítiques,[33] como la reseña qu'escribió Lindsey Weber pa The Fader na que sostuvo que ye «sorprendentemente pesáu, con un llatíu palpitante que sorraya la voz de Lipa, que ye ronca y madura, como la de Joss Stone o Lady Gaga».[36] Sicasí, p'algamar la reconocencia pública foi necesariu esperar al llanzamientu del so siguiente senciellu, «Be the One».[33]
Magar los sos entamos nun fueron los más alentadores con «New Love» n'agostu de 2015, Lipa n'ochobre publicó'l so siguiente senciellu, «Be the One», col cual saltó a la fama nel estranxeru, pos algamó los primeros puestos de popularidá de dellos países europeos, incluyendo'l númberu 1 en Bélxica,[39][33] Polonia y Eslovaquia.[20][40] Tamién tuvo popularidá n'Oceanía, especialmente n'Australia, onde tuvo un ésitu enorme na llista musical, en asitiándose ente los diez primeres posiciones[39][41] y como resultáu de les sos ventes altes foi certificáu doble platín.[42] Ente qu'en Reinu Xuníu foi un ésitu durmiente hasta principios de 2017,[43] cuando finamente ingresó na llista de senciellos británica y llogró el puestu 9, lo que la convirtió nel so primer cantar ente les diez más populares como artista principal.[44] A finales de 2015, cuando'l so nome foi incluyíu na llista de nomaos a la BBC Sound of 2016, señaló un entorno na so carrera, pos llamara l'atención de la industria musical británica.[45] Lipa debutó nes sales de conciertos de la so patria ente xineru y febreru de 2016, con gran ésitu de públicu y depués actuó per primer vegada nos Estaos Xuníos nel festival SXSW que tuvo llugar n'abril,[46] mes nel que cuntó con un esplegue publicitariu enorme nos medios de comunicación per parte de la canal de televisión MTV,[47] que más tarde-y valió la so primer nominación a los MTV European Music Awards 2016 como meyor artista push.[48]
Con cierta notoriedá en Reinu Xuníu, a entamos de mayu de 2016,[49] llanzó «Hotter than Hell» y pasó a ser el so primer ésitu na llista de senciellos británica,[33] onde s'asitió na posición númberu 15 y figuró como un de los cantares más populares del branu de 2016.[50][51] La obra tamién foi un atayante ésitu comercial y recibió la certificación d'oru de la BPI.[52] Amás, foi acoyida con entusiasmu polos críticos, como Brennan Carley, de la revista Spin, quien sostuvo que «siempres hai un sollutu d'aliviu cada vez qu'una nueva estrella pop empieza a xubir nes llistes» y emponderó a «Hotter than Hell» como «unu de los momentos pop más brillosos de 2016».[53] De forma similar a «Be the One», «Hotter than Hell» algamó notoriedá n'Europa y nel continente oceánicu foi especialmente popular na clasificación de senciellos d'Australia, nel qu'ingresó na posición númberu diecisiete[54][41] y tuvo escelentes resultaos comerciales, lo que-y valió la certificación d'oru.[42] Depués de realizar múltiples conciertos pel so país, incluyendo dos presentaciones nel festival de Glastonbury en xunu,[49] llevó a cabu la so primer xira pel territoriu australianu en xunetu con dos espectáculos, unu en Sydney y otru en Melbourne.[55] Más tarde, el 8 d'agostu, celebró un conciertu benéficu en Pristina, capital de Kosovo, pa recaldar fondos pa la so fundación, Sunny Hill, que'l so propósitu ye promover la igualdá social y sofitar a los mozos con aspiraciones artístiques. L'espectáculu foi un auténticu acontecimientu nacional con más de dieciocho mil asistentes.[56][57][34]
Antes del estrenu del so quintu senciellu, «Blow Your Mind (Mwah)», a finales d'agostu de 2016, Lipa fixo'l so debú na televisión d'Estaos Xuníos con una presentación de «Hotter than Hell» nel programa de la NBC The Tonight Show Starring Jimmy Fallon,[58] descrita por Rachel Sonis de Idolator como una actuación encesa», nada mal «pa daquién qu'acaba de faer el so debú na televisión»,[59] y afirmó entós que'l so senciellu «Blow Your Mind (Mwah)» tien un soníu enérxicu» y que yera «un cantar perfectu pa sirvir como'l so primer senciellu oficial nos Estaos Xuníos».[60] Como señaló certeramente Sonis nel so reseña, «Blow Your Mind (Mwah)» convertir nel primer cantar de Lipa qu'algamó popularidá n'Estaos Xuníos ya ingresó na llista d'ésitos musicales Billboard Hot 100,[61][25] amás d'encabezar el llistáu Dance Club Songs.[40] El cantar, que fala sobre la autoaceptación ensin considerar «afaese a ciertos criterios» pa encaxar na sociedá, n'alusión a la so esperiencia cuando trabayaba como modelu,[26] tamién tuvo una bona acoyida pol públicu británicu y asitióse ente los cuarenta primeres posiciones del llistáu de senciellos.[62][39] Con un enorme ésitu de públicu, Lipa realizó la so xira «Hotter than Hell tour» nel mes d'ochobre per delles ciudaes europees como Dublín, Londres, Ámsterdam, Berlín, Milán y Bruxeles.[63][64] El críticu belga Sasha Van der Speeten del periódicu De Morgen escribió que, nel conciertu que llevó a cabu nesta última ciudá, el públicu taba tan eufóricu que paecía una presentación de Rihanna.[65] Dempués de concluyida la so xira per Europa, coló a América del Norte p'actuar como telonera de Troye Sivan na «Suburbia Tour» en payares.[66] Pa fines de 2016 l'ésitu de les sos obres, tantu nel estranxeru como na so patria, consagrar como una de les artistes nueves más bultables de la dómina xunto con Anne-Marie y Rag'n'Bone Man, y valió-y una nominación a la eleición de los críticos nos Premios Brit de 2017, onde resultó ganadora d'esti postreru.[67] Sicasí, foi reconocida tamién col premiu European Border Breakers (EBBA) y el Premiu del Públicu, pol so ésitu nos mercaos esteriores.[68] Amás, recibió'l gallardón a meyor artista nuevu na ceremonia de premiación de la revista británica NME en febreru de 2017,[69] nos tiempos en que dio entamu a la so primer xira per Norteamérica, que na so mayoría tuvo una escelente acoyida del públicu.[70][71] La xira siguió con actuaciones non menos arrogantes per Europa nel mes d'abril, antes del llanzamientu del so primer álbum.[20][57][72]
La so privilexada voz y carisma captaron l'interés del cantante xamaicanu Sean Paul, quien la convidó a participar como vocalista nel so cantar «Non Lie», que'l so llanzamientu tuvo llugar en payares de 2016.[73] Polo xeneral, empezó a ganar popularidá na mayoría de los rankings musicales de distintos países a principios de 2017, como suecedió cola llista de senciellos británica, onde entró na décima posición.[74] La so siguiente collaboración, «Scared to Be Lonely», de Martin Garrix, estrenáu'l 27 de xineru de 2017, inspirar nuna rellación amorosa na que dambes persones esmolécense bonalmente pol otru.[75] La obra foi otru ésitu atayante en ventes y n'entró nes llistes de popularidaes d'Australia y Reinu Xuníu.[76][77][78] «Scared to Be Lonely» tamién tuvo una bona acoyida pol públicu estauxunidense y pasó a ser el so segundu ésitu na llista Hot 100 de Billboard,[61] que la so reportera Kat Bein, dio una reseña favorable na que rellató que «empieza con cuerdes fantasmagóricas y electróniques primero que la fuerte voz de Lipa te garre de la oreya. La percusión escasa conduz llixeramente la melodía escontra'l gabitu simple, pero maxestosu».[79] El llanzamientu de «Scared to Be Lonely» siguió a la puesta a la venta del so senciellu «Lost in Your Light» cola participación vocal de Miguel n'abril, que tuvo poca resonancia.[80]
L'álbum debú y homónimu de Lipa, descritu como una obra «bien diversa», inspiráu principalmente pola murnia» y el «pop escuru»,[81] llanzóse'l 2 de xunu de 2017. Tres la so publicación, l'álbum Dua Lipa entró nel númberu cinco na llista d'álbumes británica,[82] amás d'algamar los primeros trenta puestos en Bélxica, Alemaña, los Países Baxos, Irlanda, España, Nueva Zelanda y Australia.[83] Polo xeneral, recibió crítiques favorables y el periodista Alex Green, de la revista Clash, llamar un álbum llenu de «enfotu» y destacó la calidá emotiva de les sos lletres».[84] Lipa promocionar al traviés de conciertos per Reinu Xuníu en múltiples festivales de música mientres el branu a fines d'añu y amás llevó a cabu una xira de venti presentaciones por nueve países europeos.[85] Tamién foi telonera nes actuaciones de Bruno Mars na so xira de conciertos «24K Magic World Tour» per delles ciudaes estauxunidenses en setiembre de 2017 y per Oceanía ente febreru y marzu de 2018.[86][34] Tamién tuvo n'Arxentina como telonera de Coldplay el 14 y 15 de payares nel estadiu Únicu de La Plata y amás tuvo'l so propiu espectáculu'l 13 de payares nel Teatru Vorterix. Foi la encargada d'abrir la final de la Champions League el 26 de mayu del 2018 cuando s'enfrentaron l'equipu del Liverpool y el Real Madrid, interpretando dalgunos de los sos famosos cantares.convidada-de-coldplay-y-una nueche-pa-les sos-fans_820223 (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
A pesar d'haber crecíu escuchando les obres d'artistes como David Bowie y Bob Dylan que'l so padre tocaba en casa, afirma que Nelly Furtado y Pink son dalgunes de les sos mayores fontes d'inspiraciones musicales, de les que s'aficionó fondamente cuando yera una neña.[27][26] Whoa, Nelly! de Furtado y M!ssundaztood de Pink fueron los primeros álbumes que llogró y de primeres encantábenlu porque yeren «prestaos pa cantar»,[27]anque apocayá, nuna entrevista que concedió a RPass Live, reveló que como un ritual, ella y la so banda siempres escuchen a Katy Perry y Kendrick Lamar, antes de xubir a un escenariu,[87] onde «Last Friday Night (T.G.I.F.)», «Teenage Dream» y «California Gurls» son los cantares de Katy que frecuentemente escucha, amás de «Humble» y «DNA» de Kendrick;[87] ya indicó que mientres crecía, empezó a poner muncha más atención a les lletres de los cantares y estes empezaron a tener más importancia pa ella. Depués na so adolescencia, mientres la so estadía en Kosovu, empezó a inspirase na música rap, y considérase una gran entusiasta de J. Cole, Chance the Rapper y Schoolboy Q.[27][38]
Álbumes d'estudiu
|
|
Añu | Nomáu/a | Gallardón | Resultáu | Ref. |
---|---|---|---|---|
2017 | Dua Lipa | Vanguard Award | Ganadora |
Añu | Nomáu/a | Gallardón | Resultáu | Ref. |
---|---|---|---|---|
2017 | Dua Lipa | Critics' Choice | Nomada |
Añu | Nomáu/a | Gallardón | Resultáu | Ref. |
---|---|---|---|---|
2017 | New Rules | Meyor single | Ganadora | |
Dua Lipa | style="background:#fbb;color:black; text-align:center; vertical-align:middle;" | Nomáu |
Añu | Nomáu/a | Gallardón | Resultáu | Ref. |
---|---|---|---|---|
2016 | Dua Lipa | Sound of 2016 | Nomada |
Añu | Nomáu/a | Gallardón | Resultáu | Ref. |
---|---|---|---|---|
2017 | Dua Lipa |
style="background:#afa;color:black; text-align:center; vertical-align:middle;" | Ganadora |
[88] | |
Public Choice Award | Ganadora |
Añu | Nomáu/a | Gallardón | Resultáu | Ref. |
---|---|---|---|---|
2016 | Dua Lipa | Meyor artista push | Nomada | |
2017 |
style="background:#afa;color:black; text-align:center; vertical-align:middle;" | Ganadora | |||
Meyor look | Nomada | |||
style="background:#fbb;color:black; text-align:center; vertical-align:middle;" | Nomada |
Añu | Nomáu/a | Gallardón | Resultáu | Ref. |
---|---|---|---|---|
2017 | Dua Lipa |
style="background:#afa;color:black; text-align:center; vertical-align:middle;" | Ganadora |
[89] | |
style="background:#fbb;color:black; text-align:center; vertical-align:middle;" | Nomada |
Añu | Nomáu/a | Gallardón | Resultáu | Ref. |
---|---|---|---|---|
2015 | Be the One | 100 Millones de Views | Ganador | |
2016 | Blow Your Mind (Mwah) | Ganador | ||
2017 | Scared To Be Lonely | Ganador | ||
Non Lie | Ganador | |||
New Rules | Ganador |
<ref>
nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes tlbf1