El Tejado

El Tejado
Alministración
País España
Autonomía Castiella y Lleón
Provincia provincia de Salamanca
Partíu xudicial Béjar
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde d'El Tejado José Luis Gutiérrez Gutiérrez
Nome oficial Tejado, El (es)[1]
Códigu postal 37440
Xeografía
Coordenaes 40°26′32″N 5°31′21″W / 40.442222222222°N 5.5225°O / 40.442222222222; -5.5225
El Tejado alcuéntrase n'España
El Tejado
El Tejado
El Tejado (España)
Superficie 21.19 km²
Altitú 969 m[2]
Llenda con Junciana, Medinilla, Puente del Congosto, Navamorales, La Horcajada y El Losar del Barco
Demografía
Población 91 hab. (2023)
- 52 homes (2019)

- 44 muyeres (2019)
Porcentaxe 0% de provincia de Salamanca
Densidá 4,29 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
eltejado.awardspace.com
Cambiar los datos en Wikidata

El Tejado ye un conceyu y llocalidá española de la provincia de Salamanca, na comunidá autónoma de Castiella y Lleón. Intégrase dientro de la contorna de Guijuelo y la subcomarca del Alto Tormes. Pertenez al partíu xudicial de Béjar.[3]

El so términu municipal ta formáu poles llocalidaes d'El Tejado, El Caxellu y La Madalena, ocupa una superficie total de 21,19 km² y según los datos demográficos recoyíos nel padrón municipal ellaboráu pol INE nel añu 2017, cuenta con una población de 109 habitantes.

Ye'l primer pueblu qu'atopa'l ríu Tormes al so pasu pola provincia de Salamanca. Los trés llocalidaes que conformen el conceyu tán dixebraes unes d'otres aproximao mediu quilómetru. La mayor y más importante ye La Madalena y nella atopen el conceyu, la escuela, el consultoriu médicu y otros servicios.

Demografía

[editar | editar la fonte]
Gráfica d'evolución demográfica d'El Tejado ente 1900 y 2017
Fonte Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia.

Nucleos de población

[editar | editar la fonte]

El conceyu estremar en tres nucleos de población, que teníen la siguiente población en 2015 según l'INE.[4]

Nucleu de población Población
La Madalena 71
align="right" 33
El Caxellu 23

Primeramente, El Tejado tuvo amestáu nel so reconquista nel sieglu XII a la Comunidá de Villa y Tierra d'Ávila,[5] a la que perteneció hasta principios del sieglu XVII dientro de la Tierra de Puente del Congosto. En 1539, la llocalidá, perteneciente hasta entós a la Orde de Calatrava, foi tresferida xunto al restu d'aldegues y llugares de Puente del Congosto a los territorios de los duques d'Alba.[6] Esti fechu traxo de la mesma la integración d'El Tejado en Lleón,[7] anque siguió calteniendo no eclesiástico la so dependencia de la Diócesis d'Ávila.[8] En 1833, la división territorial de Javier de Burgos encuadró al Tejado na provincia de Salamanca y la Rexón Lleonesa.[9]

Salustiano Sánchez Blázquez, l'home vivu de más edá del mundu ente'l 12 de xunu de 2013 y el 13 de setiembre del mesmu añu, nació n'El Tejado'l 8 de xunu de 1901.[10]

Xeografía

[editar | editar la fonte]
Vista panorámica dende'l Cuetu del Berrueco
Formaciones predreses nel Cuetu del Berrueco
Vista del visu del Cuetu del Berrueco
Vista de la parte alta del Cuetu del Berrueco
Panorámica dende la parte alta del Cuetu del Berrueco. Al fondu El Tejado

El Cuetu del Berrueco, tópase asitiáu nel ángulu SE de la provincia de Salamanca, na precisa llende cola d'Ávila, a la que pertenez inclusive la parte baxa de la so fastera occidental (términu municipal de Medinilla). Na so cuasi totalidá pertenez al términu municipal d'El Tejado, y llinda pola base de la so fastera norte col términu de Puente del Congosto. El cume puramente dicha del Berrueco, conocida col nome de "casa del Santu", llevantar a 1 354 metros sobre'l nivel del mar.

A los sos pies atópase allugáu'l pueblu d'El Tejado, onde, n'alloñaes dómines, según reza la hestoria, tuvieron enclavaos ya instalaos cuatro o cinco poblaos d'asentamientos prehistóricos.

El Berrueco ye'l más notable d'una serie de montes islles o relieves residuales, que constitúi una de les carauterístiques más sobresalientes de la morfoloxía xeolóxica d'esta zona provincial. El conxuntu del Cuetu ye un relieve graníticu alteriáu sobre cayueles qu'aprucen pola so aguada meridional escontra'l primer terciu de la fastera. En realidá ta constituyíu por trés cuetos:

  1. El Berroquillo, perfectamente destacáu escontra l'este, con 1 223 metros d'altitú.
  2. La Talaya, con 1 224 metros escontra'l Sur.
  3. El Berrueco puramente dichu, ente dambos, que'l so puntu más altu ye la "Casa del Santu" con 1 354 metros.

Esti últimu nome procede, al paecer, d'una ermita dedicada a San Cristóbal, qu'esistió hasta mediaos del sieglu pasáu. En mapes antiguos llamar al cuetu "Berrueco de San Cristóbal". Güei apenes pueden reparase los restos de la ermita nel so allugamientu, con restos de texa arábiga y granítica. La ermita, a xulgar polos sos restos, sería pequeña y senciella, pero tendría nel so interior un verdaderu altar, yá que nel pueblu d'El Tejado pudiéronse ver restos de la puerta de talla del Sagrariu, que'l so estilu nun ye anterior a empiezos del sieglu XIX. D'antiguo dende'l Berrueco baxaben dellos regatos, que, anque'l so llargor y el so tamañu nun yeren bien grandes, yeren abondos pa cubrir les necesidaes humanes.

El Tormes naz na Sierra de Gredos, desagua nel Duero, dixebra los términos de La Horcajada y El Tejado y, coles mesmes, les provincies d'Ávila y Salamanca. Col so agües regaben los llinares de la La Ribera y la Ribera de baxo.

Sobre'l percorríu del Tormes a lo llargo del conceyu podemos falar de delles zones visitaes por turistes y por los mesmos habitantes del pueblu. Una d'elles ye la Presa d'El Caxellu, asitiada a menos de dos quilómetros del barriu d'El Caxellu. Cien metros más arriba de la presa atópase "El Molín", que'l so nome vien de un antiguu molín que s'utilizaba pa llograr enerxía llétrica p'allumar el pueblu. Otra de les zones visitaes ye la Presa de La Vaquilla, asitiada un quilómetru más arriba de la presa d'El Caxellu, que nun atrai enforma a los turistes, yá que ye la zona que más alloñada atopar del centru urbanu. Más embaxo de la presa de La Vaquilla asítiase una de les zones más populares del ríu: "El Fuexu". Esta zona ye frecuentada principalmente pola mayor parte de los mozos que lleguen al pueblu pel branu pa esfrutar de les vacaciones. El nome de la paraxa provién de la mayor fondura qu'algama'l ríu nesta parte del so percorríu.

Monumentos y llugares d'interés

[editar | editar la fonte]

Proyeutu Berrueco

[editar | editar la fonte]

El Cuetu d'El Berrueco ye unu de los conxuntos arqueolóxicos más importantes de la provincia de Salamanca. La zona arqueolóxica axunta evidencies de los nuesos antecesores, que tomen un periodu de más de 10 000 años. Estes empecípiense col únicu pobláu del Paleolíticu Cimeru conocíu hasta güei na provincia, y lleguen hasta los nuesos díes, destacando pola so escepcionalidá nel conxuntu de los asentamientos de la Edá del Bronce o la Edá del Fierro. Esti xacimientu figura, ensin dulda, ente los de mayor valor arqueolóxicu de Castiella y Lleón; non yá pola importancia de les evidencies, sinón pola irrepetible secuencia cultural que representa. L'equipu del Proyeutu Berrueco ta formáu por un grupu d'especialistes con calter multidisciplinar ya internacional. Trátase d'un proyeutu nuevu, nel que les investigaciones encetar dende los más innovadores planteamientos de l'arqueoloxía actual. Nél participen arqueólogos, xeólogos, botánicos, restauradores y xestores del patrimoniu, tanto españoles como británicos.

Conocencia arqueolóxica

[editar | editar la fonte]

El xacimientu conocer dende antiguu por numberosos afayos esvalixaos en coleiciones particulares y poles noticies esaxeraes sobre la so riqueza. Foi escaváu nos años 20 pol Padre César Morán, y, los materiales recoyíos, estudiaos darréu por José Maluquer, quien tamién llevó a cabo excavación, nos años 50, nel sector de Cancho Namoráu. A mediaos de los años 80 se reemprendieron los llabores de campu so la direición de F. Fabián. Esta estensa y montascosa área arqueolóxica ta constituyida siquier por seis xacimientos principales: La Devesa, La Mariselva, Cancho Namoráu, Les Paredejas o Santa Lucía, Los Tejares y La Fontaniella. D'ellos destaca en primer llugar el pobláu de Cancho Namoráu, nel visu más altu del cuetu, con materiales que van dende'l Bronce Final hasta'l s. VI e.C. , restos de seis viviendes de planta irregular escavaes por Maluquer y depósitos metálicos.
Tres él, la siguiente ocupación nel tiempu ye'l pobláu de les Paredejas o Sta. Lucía, a los pies del Berrueco, con importantes afayos exóticos en superficie (aríbalo de vidriu, cerámica griega, cuchiellos afalcatados, braserillos, etc.). Nun se realizaron escavaciones, pero materiales recoyíos en superficie presumen una ocupación dende'l s.VII al s. III e.C. , por tanto ensin romanizar. El pobláu de Los Tejares, sobre un pandu al pie del Berroquillo, ta en conexón col abandonu del xacimientu anterior y funciona como nucleu prerromanu afeutáu pola romanización (hasta los ss. II-III d. C.). Na so superficie apaecieron numberosos restos cerámicos (especialmente del tipu "a peñe") y molinos de mano barquiformes, amás d'un tesorillo de monedes republicanes fechaes ente'l 174 y el 43 e.C. Resultaba estrañu a los especialistes que nun pudieren documentarse restos evidentes de muralla nos asentamientos del Cuetu del Berrueco, circunstancia que s'atribuyó, en principiu, a la suficiencia defensiva qu'apurre'l serrapatosu relieve natural. Apocayá, sicasí, verificóse l'amurallamientu de Cancho Namoráu, a partir de restos constructivos bien esfarrapaos. Verdaderamente afamaos son los bronces orientalizantes d'El Berrueco, ente los que destaquen una placa con representación d'una divinidá femenina, una cabecita de carneru, una figura de guerreru, asadores y delles fíbulas antigües. Pol so allugamientu y pol so depósitu material, El Cuetu del Berrueco constitúi un llugar privilexáu pal estudiu de los contactos del pandu norte col mundu meridional en distintos momentos del primer mileniu e.C.

Ilesia parroquial

[editar | editar la fonte]

Ilesia parroquial católica so l'advocación de Santa María Madalena, na Archidiócesis de Mérida-Badayoz, Diócesis de Plasencia, Arciprestalgu de Fontes de Béjar.[11]

Alministración y política

[editar | editar la fonte]


Distribución de votos n'El Tejado nes Eleiciones Xenerales de 2011:[12]

Partíos políticos

Partíu políticu Votos ----- PP 129
60,00 %
PSOE 80
37,21 %
LVE 2
0,93 %
PREPAL 1
0,47 %
IX 1
0,47 %
ACAL 1
0,47 %

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. URL de la referencia: https://www.aemet.es/es/eltiempo/prediccion/municipios/tejado-el-id37319.
  3. Llorente Maldonado, Antonio (1976). Centro d'Estudios Salmantinos: contornes históricu y actual_de_l.html?id=wZQtAQAAIAAJ Les contornes históricu y actual de la provincia de Salamanca (en castellanu), páx. 157. Consultáu'l 9 de payares de 2011. «Un casu de zona mal definida que nun pertenez a nenguna de les contornes tradicionales, ye la que se topa nel estremu nordeste del actual partíu xudicial de Béjar, a lo llargo del Tormes, dende la so entrada na provincia hasta les llendes de Salvatierra; esta zona perteneció a Castiella non a Lleón, ya inclusive nel sieglu XVIII formaba parte de la provincia d'Ávila, non de Salamanca (…) Ye una contorna qu'hai gravitado siempres más escontra Barco de Ávila y Piedrahita qu'escontra Béjar o Ávila, y nun tien nada de particular que nun tea englobada en nenguna contorna salmantina, anque por pertenecer alministrativamente a Salamanca y a Béjar, los sos habitantes, o a lo menos los sos secretarios, considérense salmantinos y bejaranos. Nesta zona tán incluyíos los pueblos d'El Tejado, Navamorales, Puente del Congosto, Bercimuelle, Gallegos de Solmirón, Cespedosa de Tormes y Guijo de Ávila. Unu de los secretarios consultaos, precisamente'l de Guijo de Ávila diose perfectamente cunta de la situación particular d'estos pueblos riberanos del Tormes, y diznos na so respuesta al Cuestionariu: Esti conceyu de Guijo de Ávila, al igual qu'otros estremeros, siendo cuasi toos del Partíu de Béjar, nun pertenecen nengunu d'ellos a la Contorna de Sierra de Béjar, constituyendo una contorna entemedia ente ésta y la de Salvatierra, con calteres bastante definíos y distintos a los d'aquelles, que perbién pudiera considerase como Contorna Media del Tormes (páxina 97)»
  4. Institutu Nacional d'Estadística. «Nomenclátor: Población del Padrón Continuo por Unidad Poblacional». Consultáu'l 18 de febreru de 2016.
  5. Martínez Díez, Gonzalo. Les comunidaes de villa y tierra de la Estremadura castellana: estudiu históricu-xeográficu. Ed. Nacional. Madrid, 1983. ISBN 978-84-276-0646-3
  6. Izquierdo Misiego y Lorenzo Pinar, 1996-2003, páxs. 384, 400.
  7. Salgado Fuentes, Carlos Javier (2015). Tesis Doctoral (Universidá de Salamanca): La evolución de la identidad regional en los territorios del antiguo Reino de León (Salamanca, Zamora y León) (en castellanu), páx. 142. «Navamorales, El Tejado y Bercimuelle pasaron a formar parte de Lleón a lo llargo del sieglu XVII, de resultes de la desvinculación de la Orde de Calatrava que se fixo de los mesmos enantes, en 1539, qu'acabó derivando a lo llargo del sieglu XVI na representación en Cortes per Salamanca y l'integración na so provincia, al pasar a manes de los Duques d'Alba. D'esta manera, en 1769, Tomás López en ‘Mapa de la provincia d'Ávila, estremáu en ſus Territorios y Sexmos’, recoyer dientro de Salamanca, fechu confirmáu nes socesives divisiones territoriales.»
  8. Salgado Fuentes, Carlos Javier (2015). Tesis Doctoral (Universidá de Salamanca): La evolución de la identidad regional en los territorios del antiguo Reino de León (Salamanca, Zamora y León) (en castellanu), páx. 143. «la división eclesiástica quedó, hasta hai apenes cinco décades, como testigu de la pertenencia del Altu Tormes a Castiella na Edá Media, yá que diches llocalidaes siguieron perteneciendo a la Diócesis d'Ávila hasta 1959, en que se partieron ente les de Plasencia y Salamanca.»
  9. «Real Decretu de 30 de payares de 1833 sobre la división civil de territoriu español na Península ya islles axacentes en 49 provincies» (castellanu). Gaceta de Madrid.
  10. «El salmantino Salustiano Sánchez, con 112 años, l'home más vieyu del mundu». Diariu ABC (26 de xunetu de 2013).
  11. Llistáu de parroquies per llocalidá, Diócesis de Plasencia, [1] Archiváu 2012-11-30 en Wayback Machine
  12. «Eleiciones xenerales 2007. Ministeriu del Interior» (castellanu). Consultáu'l 10 de setiembre de 2014.

Bibliografía

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]