Tipos | abuxida, sistema d'escritura natural y alfabetu de caxa única |
---|---|
Llingües | ge'ez (es) , amáricu, Idioma tigriña, Idioma tigré, Blin (en) , Idioma me'en (es) y oromu |
Dates | Sieglu I d.C. - actualidá |
Basáu en | abecedario árabe meridional (es) |
Sistema d'orixe |
Protosinaíticu
|
ISO 15924 | Ethi (430) |
Direición del testu | d'izquierda a derecha |
Estaya Unicode | U+1200-137F[1], U+1380-139F[2], U+2D80-2DDF[3] y U+AB00-AB2F[4] |
Formáu por | letras Ge'ez (es) |
La escritura etíope o escritura etiópico ye una escritura alfasilábica que orixinalmente desenvolver pa escribir l'idioma ge'ez, nel norte de l'actual Etiopía. Nes comunidaes en que s'usa (n'especial, amháricas o tigriñes) dáse-y el nome de fidäl (ፊደል), que significa "escritura" o "alfabetu".
La escritura etíope foi afecha pa escribir otros idiomes, na so mayoría semíticos, como'l amháricu y el tigriña, que son los más importantes de los que la usen, anque tamién s'emplega pa escribir la llingua sebatbet, el mecán, el tigrense y munchos otros d'Etiopía. N'Eritrea usóse tradicionalmente pal bilino, una llingua cusita.
Dellos otros idiomes del Cuernu Africanu, como'l oromo, antes escribíense usando l'alfabetu etíope, pero lo substituyeron pol llatín. El tigrense, que se fala nel oeste y norte d'Eritrea y nel este de Sudán, considérase la llingua que s'asemeya más estrechamente al etíope de les demás que se deriven d'ésta.
Les primeres inscripciones etíopes, n'Etiopía y Eritrea, daten del sieglu IX e.C. y trátase d'epígrafes sudarábigos, una escritura compartida colos reinos de la Arabia Meridional d'aquella dómina. Sicasí, darréu a los sieglos VII y VI e.C. , apaecieron delles variantes d'esta escritura, con variantes escontra lo que más tarde sería l'alfabetu etíope. Esta evolución puede apreciase meyor nes inscripciones (fundamentalmente marques en roques y cueves) de la rexón de Tigray, nel norte d'Etiopía, y na antigua provincia d'Akkele Guzay, n'Eritrea.[5] Nun foi sinón hasta los primeros sieglos de nuesa yera cuando fixo la so apaición la denomada antigua escritura etiópico o antigua escritura etíope. Consistía nun alfabetu consonánticu y escribíase d'esquierda a derecha.