Euclides

Euclides
Vida
Nacimientu valor desconocíu[1], sieglu IVedC[2]
Nacionalidá Antigua Atenes
Residencia Alexandría
Muerte valor desconocíu[1], fecha desconocida[3]
Estudios
Llingües falaes griegu antiguu[4]
Profesor de Diocleides of Athens (en) Traducir
Oficiu matemáticu, escritor
Trabayos destacaos Elementos d'Euclides
geometría sintética (es) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata
Euclides

Euclides[5] (en griegu: Ευκλείδης, Eukleides) foi un matemáticu griegu, que vivió alredor del añu 300 e.C., ~(325 e.C.) - (265 e.C.).

La so vida ye poco conocida, sacantes que vivió n'Alexandría, Exiptu. Proclo, l'últimu de los grandes filósofos griegos, que vivió alredor del 450 d.C. ye la so principal fonte. Esisten dellos otros datos poco fiables. Dalgunos autores árabes afirmen qu'Euclides yera fíu de Naucrates y baráxense trés hipótesis:

  1. Euclides foi un personax históricu qu'escribió Los Elementos y otres obres atribuyíes a él.
  2. Euclides foi'l líder d'un equipu de matemáticos que trabayaba n'Alexandría. Toos ellos contribuyeron a escribir les obres completes d'Euclides, incluso escribiendo llibros a nome d'Euclides depués de la so muerte.
  3. Euclides nun foi un personax históricu. Les obres completes d'Euclides foron escrites por un equipu de matemáticos d'Alexandría que tomaron el nome Euclides del personax históricu Euclides de Megara que viviera un cientu d'años enantes.

La so obra Los elementos, ye una de les obres científiques más conocíes del mundu, y yera una recopilación del conocimientu impartíu nel centru académicu. Nella preséntase de mena formal, partiendo únicamente de cinco postulaos, l'estudiu de les propiedaes de llinies y planos, círculos y esferes, triángulos y conos, etc.; ye dicir, de les formes regulares. Probablemente nengún de los resultaos de "Los elementos" fuera amosáu por primer vegada por Euclides pero la organización del material y la so esposición, ensin dulda débense a él. De fechu hai muncha evidencia de qu'Euclides usó llibros de testu anteriores cuando escribía los elementos yá que presenta un gran númberu de definiciones que nun son usaes, tales como la d'un oblongu, un rombu y un romboide. Los teoremes d'Euclides son los que de vezu se deprenden na escuela moderna. Por citar dellos de los más conocíos:

El llibru

  • La suma de los ángulos interiores de cualesquier triángulu ye 180°.
  • Nun triángulu rectángulu'l cuadráu de la hipotenusa ye igual a la suma de los cuadraos de los catetos, que ye'l famosu teorema de Pitágores.

La xeometría d'Euclides, amás de ser un poderosu instrumentu de razonamientu deductivu, foi perútil en munchos campos de la conocencia; por exemplu na física, l'astronomía, la química y delles inxenieríes. Dende llueu ye mui útil nes matemátiques. Inspiraos pola harmonía de la presentación d'Euclides, nel sieglu II formulóse la teoría ptolemaica del Universu, según ella la Tierra ye'l centru del Universu, y los planetes, la Lluna y el Sol dan vueltes al rodiu d'ella en llinies perfeches, o seya círculos y combinaciones de círculos. Por embargu, les idees d'Euclides constitúin una considerable astracción de la realidá. Por exemplu, supón qu'un puntu nun tien tamañu; qu'una llinia ye un conxuntu de puntos que nun tienen nin anchu nin gruesu, namái llonxitú; qu'una superficie nun tien anchu. En vista de que'l puntu, d'alcuerdu con Euclides, nun tien tamañu, asígnase-y una dimensión nula o de cero. Una llinia tien solamente llonxitú, polo qu'adquier una dimensión igual a ún. Una superficie nun tien anchu, polo que tien dimensión dos. A la fin, un cuerpu ríxidu, como un cubu, tien dimensión trés.

Euclides intentó resumir tol saber matemáticu nel so llibru Los elementos. La xeometría d'Euclides foi una obra que perduró ensin variaciones fasta'l sieglu XIX.

De los axomes d'entamu, solamente'l de les paraleles paecía menos evidente. Dellos autores intentaron ensin ésitu prescindir de dichu axoma. Ver Xeometría euclidiana.

A la fin, dellos autores crearon nueves basándose n'invalidar o sustituyir l'axoma de les paraleles, dando orixe a les "xeometríes non euclidianes". Diches xeometríes tienen como carauterística principal qu'al camudar l'axoma de les paraleles los ángulos d'un triángulu yá nun sumen 180 graos.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Dictionnaire des philosophes antiques III». Dictionnaire des philosophes antiques. 2000. 
  2. ↑ «Dictionnaire des philosophes antiques III». Dictionnaire des philosophes antiques:  páxs. 255. 2000. 
  3. ↑ Afirmao en: Tutte le opere. Páxina: 183. Editorial: Bompiani. Llingua de la obra o nome: italianu. Data d'espublización: 2007. Autor: Euclides.
  4. ↑ Identificador CONOR.SI: 56977763. Afirmao en: CONOR.SI.
  5. ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: euclidianu, -a, -o (D’Euclides y les sos teoríes matemátiques.)

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]