Ezkaroze

Ezkaroze
Alministración
País	España
Comunidá foral	Navarra
Comarca ^(es)	Pirineo ^(es)
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde d'Ezkaroze	Juan José Layana Barber
Nome oficial	Ezcároz (es)[1] Ezkaroze (eu)[2]
Nome llocal	Ezcároz (es) Ezkaroze (eu)
Códigu postal	31690
Xeografía
Coordenaes	42°53′48″N 1°03′59″W / 42.89668876°N 1.06644389°O / 42.89668876; -1.06644389
Ezkaroze Ezkaroze (España)
Superficie	29.27 km²
Altitú	742 m
Llenda con	Ochagavía ^(es) , Jaurrieta, Orontze, Esparza de Salazar, Vidángoz ^(es) y Uztarroze
Demografía
Población	304 hab. (2024) - 166 homes (2019) - 140 muyeres (2019)
Porcentaxe	100% de Pirineo ^(es)
Densidá	10,39 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00

Semeya de la Ilesia tomada por Indalecio Ojanguren en xunu de 1964

Ezkaroze (castellanu: Ezcároz, dambos topónimos cooficiales) ye un conceyu de la Comunidá Foral de Navarra, asitiáu na Merindad de Sangüesa, nel valle de Salazar y a 84 km de la capital de la comunidá, Pamplona. La so población ye de 304 habitantes (2024)^[3][4].

Topónimu

Eskaroze pertenez a la serie de topónimos navarros que tienen una terminación en -oz. Julio Caro Baroja defendía qu'estos topónimos proveníen d'un nome propiu xuníu al sufixu -oz, que al igual qu'otros sufixos como -iz o -ez surdiríen de la evolución del sufixu llatín -icus. Esti sufixu tamién daría orixe a los patronímicos utilizaos nos idiomes llatinos de la Península Ibérica. Caro Baroja pensaba que'l topónimu podía tar rellacionáu col nome Scaurus, Scatius o'l llamatu Scarus. Sicasí los rexistros más antiguos del nome d'esti conceyu (sieglu XI) mentar como Escaloz, Escaloçe, Eschaloçe, lo que fai qu'otros filólogos como Ricardo Ciérbide piensen nun nome propiu d'época galo-romana.

Na zona vasconavarra Julio Caro Baroja consideraba que los sufixos -oz, -ez y -iz aplicaos a la toponimia indicaben que na antigüedá el llugar fuera propiedá de la persona que'l so nome apaecía xuníu al sufixu, pudiéndose remontar el so orixe dende la Edá Media hasta la dómina del Imperiu romanu.

No que respecta al nome vascu de la llocalidá, Ezkaroze, este ye'l nome que recibe nel dialeutu llocal salacenco, ente que nel vecín valle de Aézcoa llamar al pueblu Ezkaroz. Anguaño Ezkaroze ye'l nome cooficial del conceyu.^[5]

Símbolos

Escudu

Ver tamién: Heráldica municipal de Navarra

L'escudu d'armes de la villa de Eskaroze tien el siguiente blasón:

Trai de gules y un llobu de sable coles uñes doraes, que tien trevesáu na boca un corderu de plata colos cuernos doraos.

Esti escudu ye'l blasón privativu del valle de Salazar y al propiu tiempu de cada unu de los sos pueblos. Simboliza la naturaleza ganadera del valle y la necesidá de defender los animales de los ataques de los llobos. ^[6]

Xeografía física

Situación

La llocalidá de Eskaroze ta asitiada en partir Nordeste de la Comunidá Foral de Navarra, dientro de la rexón xeográfica del Monte de Navarra (Valles Pirenaicos), la contorna xeográfica de Valles Pirenáicos Orientales, la parte central del Valle de Salazar; y a una altitú de 742 msnm. El so términu municipal tien una superficie de 29,27 km² y llinda al norte col conceyu d'Ochagavía, al este col d'Uztárroz, al sur col d'Oronz y al oeste col de Jaurrieta.^[7]

Demografía

Evolución de la población

Gráfica d'evolución demográfica d'Eskaroze ente 1900 y 2017

Población de derechu (1900-1991) o población residente (2001) según los censos de población del INE.      Población según el padrón municipal de 2017 del INE.

Bienestar social

Sanidá

Atención primaria El

conceyu de Eskaroze pertenez al Área II de Salú de (Navarra Esti) y la Zona Básica de Salú del Valle de Salazar la cual entiende los conceyos de: Navascués, Sarriés, Eskaroze, Izalzu, Gallués, Esparza de Salazar, Jaurrieta, Güesa, Oronz y Ochagavía.

El centru de salú d'esta zona se encuenta asitiáu nesta llocalidá.^[8]

Atención hospitalaria El

conceyu pertenez al área de Pamplona onde se cunta con 2 hospitales de nivel terciariu asitiaos en Pamplona, un hospital monográficu d'ortopedia y rehabilitación asitiáu na llocalidá d'Elcano, 4 centros ambulatorios d'atención especializada 3 asitiaos en Pamplona y unu en Tafalla y 7 centros de salú mental asitiaos 5 en Pamplona, unu en Burlata y unu en Tafalla.

Personaxes pernomaos

• Gabriel Urralburu, políticu navarru, Presidente del Gobiernu de Navarra ente 1983 y 1991 pol PSN-PSOE.
• Cesár Cruchaga, antiguu futbolista navarru, ex-capitán del Club Atlético Osasuna.

Ver tamién

• Llista de conceyos de Navarra
• Valle de Salazar
• Merindad de Sangüesa

Referencies

1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
2. Afirmao en: Euskaltzaindia.
3. Afirmao en: Padrón municipal de España de 2024. Autor: Institutu Nacional d'Estadística. Data d'espublización: 13 avientu 2024.
4. oficina de rexistru
5. Blogue de Toponimia de Mikel Belasko Publicáu en Diccionariu etimolóxicu de los nomes de los pueblos, villes y ciudaes de Navarra. Apellíos navarros. Editorial Pamiela, Pamplona, 1996. 2ª ed, 1999.
6. OTAZU RIPA, Jesús Lorenzo (1999). Navarra - Temes de Cultura Popular nᵘ 288, Heráldica Municipal de la Merindad de Sangüesa I. Gobiernu de Navarra, páx. 19. ISBN 84-235-0076-4.
7. Caja d'Aforros y Monte de Piedá de Navarra (ed.): «Artículu de Eskaroze». Gran Enciclopedia Navarra. Archiváu dende l'orixinal, el 2019-03-24. Consultáu'l 15 de payares de 2011.
8. Gobierno de Navarra (ed.): «Llei Foral 22/1985, de 13 de payares, Pola que s'establez la zonificación sanitaria de Navarra». Boletín Oficial de Navarra. Archiváu dende l'orixinal, el 23 de xunu de 2010. Consultáu'l 15 de payares de 2011.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Ezkaroze.

• Ezkaroze n'OpenStreetMap.