Frechilla

Frechilla
Alministración
País	España
Autonomía	Castiella y Lleón
Provincia	provincia de Palencia
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcaldesa de Frechilla (es)	María Regina de Castro Paredes
Nome oficial	Frechilla (es)
Códigu postal	34306
Xeografía
Coordenaes	42°08′17″N 4°50′25″W / 42.138055555556°N 4.8402777777778°O
	Frechilla Frechilla (España)
Superficie	34.33 km²
Altitú	776 m
Llenda con	Fuentes de Nava y Guaza de Campos
Demografía
Población	135 hab. (2023); - 71 homes (2019); - 76 muyeres (2019)
Porcentaxe	0% de provincia de Palencia
Densidá	3,93 hab/km²
	frechilla.es

Frechilla ye una llocalidá y conceyu de la provincia de Palencia (Castiella y Lleón, España), cabecera de 1833 del partíu de Frechilla.

Demografía

A 1 de xineru de 2010 la población del conceyu xubía a 197 habitantes, 99 homes y 98 muyeres.^[2]

Gráfica d'evolución demográfica de Frechilla (conceyu) ente 1900 y 2010

Población de fechu (1900-1981) según los censos de población del INE. Población de derechu (1990-2010), población según el padrón municipal, datos del INE.

Patrimoniu

Ilesia de Santa María. Declarada bien d'interés cultural en 1994.
Ponte decimonónica n'obra mista de lladriyu y piedra caliar.
Ponte sobre'l ríu Valdeginate

Mediu natural

El términu municipal ta integráu dientro de la Zona d'especial proteición pa les aves denomada La Nava - Campos Norte^[3] perteneciente a la Rede Natura 2000.

Historia

El topónimu de Frechilla paez venir de Fractella pos asina la citaba nel Magüetu de Sahagún del añu 989, como “villa fractu” o frayada o bien puexu con cayida o quebra, esto ye, llugar de la pequeña prominencia quebrada.

La llocalidá foi cabeza de partíu xudicial dende 1833 hasta 1967.

En Frechilla topóse un famosu puñal de centenes de la Edá del Bronce, bien típicu de les atopaes en distintes inhumaciones o enterramientos d'esi periodu históricu. Tamién s'atoparon variaos materiales arqueolóxicos en diversos de les sos paraxes, unos nel cascu de la villa y otros al trazase la canal de riego Carrionlea, vertideros romanos que se dataron na 2ª metá del sieglu.

Pola so situación trescendental, ye fácil concluyir qu'en Frechilla pudiera esistir dalguna villa romana procedente de Paredes de Nava.

Esta llocalidá dispunxo de muralla hasta 1836, asina lo recuerden el nome de delles de les sos puertes: Santa María, la de la Cai Mayor, Mediavilla, San Miguel y el póstigo de San Juan.

En Frechilla tuvo la so casa fuerte'l mayordomu de doña Berenguela, Gonzalo Ruiz de Girón y esfarrapada pol so enemigu'l Conde de Lara, Alvar Núñez, lo que similarmente pasaría col movimientu comuñeru.

Cabecera de contorna en dómina medieval, señoríu del duque de Braganza y marqués de Frechilla. Tres 1833, cabeza de Partíu, Rexistru de la Propiedá.

La ilesia de Santa María construyóse conforme a trazar del gran Francisco de Ruaves en 1620, monumentu históricu-artísticu, qu'amburara en 1533, d'espodada torre de 50 metros d'altor.

El so gran retablu mayor ye barrocu, otru caltién un magníficu calvariu góticu del sieglu XVI, bona sillería nel coru, interesante escultura del Neñu Jesús Dormíu, y con unu de los meyores órganos de Castiella y Lleóny esquisita mota-curia del sieglu XVII.

Cerca llevántase la ermita de San Miguel, patronu de la villa de mediaos del sieglu XVII, con bóveda de cañón y, al llau un pozu de 1399. Otra de les sos ermites ye la de la Virxe del Coru o Corsu, de la 2ª metá del sieglu XVII, pero esistieron delles ermites más: dedicaes a San Mamés, Santiago, San Martín, San Román, etc.

Entá caltién Frechilla bonos exemplares de Palombares tradicionales.

Fiestes

El 29 d'abril, La Trayida.Llevada a carranquina del santu patrón San Miguel Arcánxel dende la ermita que lleva'l so mesmu nome hasta la ilesia de la villa, Ilesia Parroquial de Santa María (de Valvanera), polos quintos del pueblu.

El 8 de mayu, San Miguel. El santu patrón San Miguel Arcánxel ye lleváu en procesión de nuevu a la so ermita, na que va permanecer hasta l'añu siguiente.