La Esculcona o Galium mexicanum, ye una planta yerbácea añal de la familia Rubiaceae.
Son yerbes débiles, hírtulas a glabrescentes. Les fueyes 6–8 (10) por nuedu, elíptiques a angostamente elípticu-oblongues, de 0.5–2 cm de llargu y 0.1–0.3 cm d'anchu, ápiz y base agudos, papiracees. Flores 2–3 en címulas terminales, con pedicelos de 1–3 mm de llargu; corola blanca a colorada, de 1–1.5 mm de llargu, llobos triangulares. Frutos secos, de 3 mm de diámetru, verdes a negros, con tricomes uncinaos.[1]
Ye una especie pocu común que s'atopa en zones húmedes y fresques; dende'l suroeste de los Estaos Xuníos a Panamá.
Foi usada en Méxicu pola medicina tradicional.[2]
Galium mexicanum describióse por Carl Sigismund Kunth y espublizóse en Nova Genera et Species Plantarum (quarto ed.) 3: 337. 1818[1819].[1]
- Etimoloxía
Galium: nome xenéricu que deriva de la pallabra griega gala que significa "lleche", n'alusión al fechu de que delles especies fueron utilizaes pa cuayar la lleche.[3]
mexicanum: epítetu xeográficu qu'alude a la so llocalización en Méxicu.
- Variedaes
- Galium mexicanum subsp. asperrimum (A.Gray) Dempster
- Galium mexicanum subsp. asperulum (A.Gray) Dempster
- Galium mexicanum subsp. flexicum Dempster
- Sinonimia
- Galium caripense Kunth
- Galium granadense Willd. ex Schult.
- Galium piliferum Kunth
- subsp. asperrimum (A.Gray) Dempster
- subsp. asperulum (A.Gray) Dempster
- Galium asperrimum var. asperulum A.Gray
- Galium asperulum (A.Gray) Rydb.[4]
- CONABIO. 2009. Catálogo taxonómico de especies de México. 1. In Capital Nat. Méxicu. CONABIO, Mexico City.
- Correa A., M.D., C. Galdames & M. Stapf. 2004. Cat. Pl. Vasc. Panamá 1–599. Smithsonian Tropical Research Institute, Panama.
- Correll, D. S. & M. C. Johnston. 1970. Man. Vasc. Pl. Texas i–xv, 1–1881. The University of Texas at Dallas, Richardson.
- Cronquist, A.J., A. H. Holmgren, N. H. Holmgren, J. L. Reveal & P. K. Holmgren. 1984. Vascular Plants of the Intermountain West, U.S.A. 4: 1–573. In A.J. Cronquist, A. H. Holmgren, N. H. Holmgren, J. L. Reveal & P. K. Holmgren (eds.) Intermount. Fl.. Hafner Pub. Co., New York.
- Davidse, G., M. Sousa Sánchez, S. Knapp & F. Chiang Cabrera. 2012. Rubiaceae a Verbenaceae. 4(2): i–xvi, 1–533. In G. Davidse, M. Sousa Sánchez, S. Knapp & F. Chiang Cabrera (eds.) Fl. Mesoamer.. Missouri Botanical Garden Press, St. Louis.
- Dempster, L. 1975. Galium. In Standley, P.C. & Williams, L.O. (Eds), Flora of Guatemala - Part XI, Numbers 1 to 3. Fieldiana, Bot. 24(11/1–3): 74–78.
- Hokche, O., P. E. Berry & O. Huber. (eds.) 2008. Nuevu Cat. Fl. Vasc. Venezuela 1–860. Fundación Instituto Botánicu de Venezuela, Caracas.
- Jørgensen, P. M. & C. Ulloa Ulloa. 1994. Seed plants of the high Andes of Ecuador–A checklist. AAU Rep. 34: 1–443.
- Jørgensen, P. M. & S. León-Yánez. (eds.) 1999. Cat. Vasc. Pl. Ecuador, Monogr. Syst. Bot. Miss. Bot. Gard. 75: i–viii, 1–1181. Missouri Botanical Garden, St. Louis.
- Molina Rosito, A. 1975. Enumeración de las plantas de Honduras. Ceiba 19(1): 1–118.
- Stevens, W. D., C. Ulloa Ulloa, A. Pool & O. M. Montiel Jarquín. 2001. Flora de Nicaragua. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 85: i–xlii,.