Hyptis suaveolens | ||
---|---|---|
Clasificación científica | ||
Reinu: | Plantae | |
Subreinu: | Tracheobionta | |
División: | Magnoliophyta | |
Clas: | Magnoliopsida | |
Subclas: | Asteridae | |
Orde: | Lamiales | |
Familia: | Lamiaceae | |
Subfamilia: | Nepetoideae | |
Tribu: | Ocimeae | |
Xéneru: |
Hyptis Jacq. | |
Especie: |
Hyptis suaveolens (L.) Poit. 1806 | |
Consultes | ||
Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
World Flora Online | World Flora online | |
[editar datos en Wikidata] |
La planta de Chan (nome científicu Hyptis suaveolens (L.) Poit.[1]) ye un planta bien conocida na rexón d'América Llatina, perteneciente a la familia de les llabiaes.
Tien un altor de 2 metros aproximao, ye ramificada, de tarmos pilíferos blancos y llongures, les sos flores son de color púrpura o blanques, les fueyes son ovalaes, apuntiaes y engurriaes. Ye orixinaria d'América, de clima templáu o semi-templáu. Ye un seudo-cebera.
Yera bien utilizada na dómina prehispánica, pero'l so usu viose llindáu yá que los españoles rellacionaben el so usu con ritos paganos, na actualidá costumistes y pueblos rurales entá utilicen la grana, mentar en cuentos y cantares.
Utilizábase, y entá se fai, como tratamientu pa la foria, ye bien común tamién la so preparación como refrescu, dexando remoyar les granes por dos hores y depués esfreciendo l'amiestu, delles persones amiesten llimón o otru cítricu pa llograr un meyor sabor.
Dellos estudios llograron determinar que funciona como insecticida, tomando les sos fueyes seques y les sos granes pa faeles un polvu y espardeles ente los granos que se deseyen caltener.
La grana tien munches propiedaes como fierro,calciu y B12 ye escelente pa evitar hemorraxes o sangraos tamién ye un relaxante muscular y aumenta la memoria;ye apta pa persones mayores de 50 años.
Hyptis suaveolens describióse por (Linneo) Poit. y espublizóse en Annales du Museúm d'Histoire Naturelle 7: 472, pl. 29, f. 2, nel añu 1806.[2]
Hyptis: nome xenéricu que deriva de les pallabres griegues: huptios pa "vueltu", pola posición del llabiu inferior de la flor.[3]
suevolens: epítetu llatín que significa "dulcemente arumada".[4]
suaveolens (L.) Kuntze
Wikispecies tien un artículu sobre Hyptis suaveolens. |