Jawi
El jawi ye un alfabetu árabe afechu pa escribir el idioma malayu. Ye una de los dos formes d'escritura en Brunéi y ye usáu en menor grau en Malasia, Filipines, Indonesia y Singapur principalmente en contestos relixosos.
Introducción
[editar | editar la fonte]L'alfabetu jawi esistió mientres munchos sieglos nel archipiélagu indonesiu (Nusantara). El so desenvolvimientu ta venceyáu cola llegada del Islam. Consiste na so mayoría de calteres árabes xunto con calteres adicionales únicos pal jawi.
L'alfabetu jawi ye una de les escritures usaes pa escribir el llinguaxe malayu. El jawi usóse dende la era del Islam Pasai, a la era del reinu del sultán Johor y tamién Aceh nel sieglu XVII. Evidencia d'esto atópase na tablilla Terengganu (Batu Bersurat Terengganu) que data del añu 1303, ente que l'usu más antiguu del alfabetu romanu data del sieglu XIX.
Lletres
[editar | editar la fonte]| Calter | Aislláu | Inicial | Lletra interna | Final | Nome |
|---|---|---|---|---|---|
| ا | ﺍ | ﺎ | alif | ||
| ب | ﺏ | ﺑ | ﺒ | ﺐ | ba |
| ت | ﺕ | ﺗ | ﺘ | ﺖ | ta |
| ة | ة | ـة | ta marbutah | ||
| ث | ﺙ | ﺛ | ﺜ | ﺚ | sa (tha) |
| ج | ﺝ | ﺟ | ﺠ | ﺞ | jim |
| چ | ﭺ | ﭼ | ﭽ | ﭻ | ca |
| ح | ﺡ | ﺣ | ﺤ | ﺢ | ha |
| خ | ﺥ | ﺧ | ﺨ | ﺦ | kha (khO) |
| د | ﺩ | ﺪ | dal | ||
| ذ | ﺫ | ﺬ | zal | ||
| ر | ﺭ | ﺮ | ra (rO) | ||
| ز | ﺯ | ﺰ | zai | ||
| س | ﺱ | ﺳ | ﺴ | ﺲ | sin |
| ش | ﺵ | ﺷ | ﺸ | ﺶ | syin |
| ص | ﺹ | ﺻ | ﺼ | ﺺ | sad (sOd) |
| ض | ﺽ | ﺿ | ﻀ | ﺾ | dad (dOd) |
| ط | ﻁ | ﻃ | ﻄ | ﻂ | ta (tO) |
| ظ | ﻅ | ﻇ | ﻈ | ﻆ | za (zO) |
| ع | ﻉ | ﻋ | ﻌ | ﻊ | ain |
| غ | ﻍ | ﻏ | ﻐ | ﻎ | ghain |
| ڠ | ڠ | ڠـ | ـڠـ | ـڠ | nga |
| ف | ﻑ | ﻓ | ﻔ | ﻒ | fa |
| ڤ | ﭪ | ﭬ | ﭭ | ﭫ | pa |
| ق | ﻕ | ﻗ | ﻘ | ﻖ | qaf |
| ک | ک | کـ | ـکـ | ـک | kaf |
| ݢ | ݢ | ݢـ | ـݢـ | ـݢ | ga |
| ل | ﻝ | ﻟ | ﻠ | ﻞ | lam |
| م | ﻡ | ﻣ | ﻤ | ﻢ | mim |
| ن | ﻥ | ﻧ | ﻨ | ﻦ | nun |
| و | ﻭ | ﻮ | wau | ||
| ۏ | ۏ | ـۏ | va | ||
| ه | ﻩ | ﻫ | ﻬ | ﻪ | ha |
| ء | ء | ء | hamzah | ||
| ي | ﻱ | ﻳ | ﻴ | ﻲ | ya |
| ی | ی | ﻰ | ye | ||
| ڽ | ڽ | ﭘ | ﭙ | ـڽ | nya |