Lhotse

Lhotse
ལྷོ་རྩེ (bo) ल्होत्से (ne) 洛子峰 (zh-hant) 洛子峰 (zh-hans)
monte
Situación
Estáu ensin costa	Nepal
Rexón	Región de desarrollo Este ^(es)
Zona	Zona de Sagarmatha ^(es)
Cordal	Mahalangur Himal
Montes	Himalaya
Coordenaes	27°57′42″N 86°56′00″E / 27.9617°N 86.9333°E / 27.9617; 86.9333
Lhotse Lhotse (Nepal)
Datos
Altitú	8516 m
Prominencia	610 m
Fechos importantes
Primer ascensu	18 mayu 1956 - Ernst Reiss, Fritz Luchsinger

El Lhotse (en nepalés: ल्होत्से; chinu: 洛子峰, pinyin: Luòzǐ Fēng) ye'l cuartu monte más altu de la Tierra, namái superada pol Everest, del K2 y del Kangchenjunga. Tópase mui cerca y coneutada al Everest al traviés del Collada Sur. Lhotse significa lliteralmente “Pico Sur” en tibetanu. Amás del cume principal, con una altitú de 8.516 msnm, el monte cunta con dos picos subsidiarios, el Lhotse Mediu (al este) de 8.414 m y el Lhotse Shar de 8.383 msnm. El monte tópase asitiada na frontera ente la rexón sur del Tíbet, en China, y la rexón de Khumbu, al norte de Nepal.

Vista dende l'espaciu de gran parte del Himalaya Central y de l'aguada que comparten el Everest y el Lhotse, dende la Estación Espacial Internacional.

Ascensiones

Un primer intentu d'esguilada al Lhotse foi lleváu a cabu en 1955 pol equipu Internacional Himalaya Expedition, encabezáu por Norman Dyhrenfurth. L'equipu llevaba consigo tamién dos austriacos (los cartógrafos Erwin Schneider y Ernst Senn) y dos suizos (Bruno Spirig y Arthur Spöhel), y foi la primer espedición n'incluyir trés estauxunidenses (Fred Beckey, George Irving Campana y Richard McGowan. L'oficial d'enllaz de Nepal na espedición yera Gaya Nanda Vaidya y tuvieron asistíos por doscientos porteadores locales y dellos escaladores sherpes. Dempués d'una curtia güeyada a los peligrosos accesos del Lhotse Shar, al sur, volvieron la so atención, mientres setiembre y ochobre, a les cares occidental y noroccidental del Lhotse, na cual realizaron un intentu d'esguilada onde llegaron a una altitú de 8.100 m, momentu nel que tuvieron que dase la vuelta al campu base refugaos por rabaseres de vientu inesperadamente fuertes y temperatures bien fríes por cuenta de la llegada de la seronda. So la direición de Schneider completaron el primer mapa fotogramétrico de la zona del Everest a escala 1:50.000. La espedición tamién fixo dellos curtiumetraxes sobre temes culturales locales, y realizó una serie de primeres ascensiones de picos más pequeños nel área de la rexón nepalesa de Khumbu.^[1]

El cume principal del Lhotse foi esguilada con ésitu per primer vegada'l 18 de mayu de 1956 por un equipu suizu lideráu por Ernst Reiss y Fritz Luchsinger que participaben nun equipu conocíu como Swiss Mount Everest/Lhotse Expedition.^[2] Muncho más tarde, el 12 de mayu de 1970, los escaladores austriacos Sepp Mayerl y Rolf Walter realizaron el primer ascensu del Lhotse Shar.^[3] El Lhotse Middle, pola so estrema dificultá d'ascensión, permaneció, mientres enforma tiempu, como'l picu más altu del mundu entá por esguilar, hasta que'l 23 de mayu de 2001, consiguir con ésitu llegar al so cume gracies al trabayu de los escaladores d'un equipu rusu de gran esperiencia formáu polos alpinistes Eugeny Vinogradsky, Sergei Timofeev, Alexei Bolotov y Petr Kuznetsov.

La vía habitual d'ascensu al Lhotse comparte la mesma ruta que la del monte Everest escontra'l Collada Sur, xubiendo al traviés del área conocida como la Banda Mariella asitiada tres el campu III. Dempués d'esti puntu, en saliendo del campu III, les rutes diverxen encruciándose escontra la izquierda pa los escaladores qu'intenten el Everest escontra'l llamáu Espolón de los Xinebrinos en ruta ascendente escontra la Collada Sur, ente que los escaladores del Lhotse xiren escontra la derecha, siguiendo la paré noroccidental que xube la fastera escontra'l cume del Lhotse. L'últimu trayeutu hasta'l visu escurre al traviés d'un estrechu corredor bastante arriesgáu d'esguilar hasta que finalmente s'algamar el cume principal.

Efemérides de los ascensos

• 1955 Primer intentu d'esguilada realizáu pola International Himalayan Expedition.
• 1956 Primer ascensu con ésitu al cume principal realizáu por Fritz Luchsinger y Ernst Reiss.^[4]
• 1965 Primer intentu d'esguilada al Lhotse Shar por un equipu xaponés que llogró algamar los 8.100 m.^[5]
• 1970 Primer ascensu con ésitu del Lhotse Shar por una espedición austriaca na cual fixeron cume Sepp Mayerl y Rolf Walter
• 1979 Segundu ascensu con ésitu al cume principal realizáu pol gran escalador Jerzy Kukuczka.^[6]
• 1981, 30 d'abril: Tercer ascensu na hestoria al visu principal del búlgaru Hristo Prodanov.^[7]
• 1981, 16 d'ochobre: Segundu ascensu con ésitu al Lhotse Shar realizáu pol suizu Colin Molines.
• 1986 Ascensu con ésitu de Reinhold Messner, convirtiéndose na primer persona del Mundu en xubir la totalidá de los catorce ochomiles.
• 1988, 31 d'avientu: l'escalador polacu Krzysztof Wielicki completa con ésitu la primer ascensión iverniza del Lhotse.^[8]
• 1989, 24 d'ochobre: Jerzy Kukuczka perez mientres esguilaba la cara sur del Lhotse, por cuenta del frayatu d'una cuerda de segunda mano.^[9]
• 1990, 24 d'abril: el gran escalador eslovenu Tomu Česen realiza la primera esguilada en solitariu de la cara sur del Lhotse.^[10] Por cuenta de lo difícil, ventureru y comprometíu de la esguilada, la espedición USSR Himalayan expedition, declara qu'esi ascensu tendría de ser consideráu imposible, abriendo un importante discutiniu al respeutu. ^{[ensin referencies]}
• 1990, 16 d'ochobre, ascensu a la cara sur del Lhotse (primer pa los soviéticos) de los alpinistes rusos Sergey Bershov y Gennadiy Karataev, miembros del equipu USSR Himalayan expedition.
• 1994, 13 de mayu: el mexicanu Carlos Carsolio realiza un ascensu rápidu al monte en estilu alpín, llogrando un nuevu récor mundial dende'l campu base hasta'l cume en tal namái 23 hores y 50 minutos.
• 1996 Chantal Mauduit convertir na primer muyer del mundu en llegar al visu del Lhotse.
• 2001 Primer ascensu na hestoria del Lhotse Middle pol equipu d'una espedición rusa.
• 2007 La famosa escaladora nepalesa Pemba Adomadura Sherpa, con dos ascensos con ésitu nel so haber al Everest, fina por una cayida accidental na so esguilada al Lhotse a 8.000 m.^[11]
• 2011, 14-15 de mayu: Michael Horst, guía norteamericanu d'altu monte, corona los cumes del Everest y del Lhotse ensin baxar hasta'l campu IV asitiáu na Collada Sur, realizando la fazaña en menos de 21 hores d'intervalu.^[12]
• 2011, 20 de mayu: l'escalador indiu Arjun Vajpai convertir nel escalador más nuevu en xubir hasta'l cume del Lhotse, con tan solo 17 años, 11 meses y 16 díes.^[13]

Vista de la Cara Occidental. El cume del Lhotse (nel centru, a la derecha) tópase coneutada col Everest (en centru de la imaxe, a la izquierda) pola Collada Sur (centru, puntu más baxu de la imaxe nel horizonte).

Lhotse Mediu

El Lhotse Mediu foi xubíu per primer vegada en 2001 por trés escaladores rusos. Hasta esi momentu, yera'l cume más altu del Mundu qu'enxamás fuera xubida con ésitu por cuenta de la so estrema dificultá y peligrosidá.^[14]

L'ascensu de 2001 nun foi l'únicu intentu d'esguilar esti famosu picu; la idea d'algamar el cume foi proyeutada en primer llugar pol rusu Vladimir Bashkirov (quien finó nuna espedición en 1997).^[15]

Detalles del ascensu al cume:^[15]

• 2001, 23 de mayu: primer grupu compuestu por Alexey Bolotov, Sergey Timofeev, Evgeny Vinogradsky y Petr Kuznetsov.
• 2001, 24 de mayu: segundu grupu compuestu por Nikolay Zilin, Gleb Sokolov (que se convierte na primer persona en llograr xubir con ésitu tolos cumes de los trés picos del Lhotse) y Yuri Koshelenko.
• 2001, 27 de mayu: tercer grupu compuestu por Vladimir Yanochkin y Viktor Volodin.

Lhotse Face

L'aguada occidental del Lhotse ye conocida como Lhotse Face. Cualesquier escalador con destín a la Collada Sur nel Everest tien de xubir esta paré de xelu azul glacial de 1.125 m d'altitú. Esta paré alzar n'aguaes de 40 a 50º, algamáu n'ocasiones fasteres casi verticales de 80 graos. A gran altor, la esguilada de la paré faise necesariamente con cuerdes fixes, usando piolés, jumars y crampones nes botes, por cuenta de la dificultá, hasta que s'algamar el puntu culminante en dos tramos predresos llamaos la Banda Mariella y l'Espolón de los Xinebrinos qu'atayen l'ascensu en xelu na parte cimera de la paré.

Siniestralidá

Magar ser el 4º ochomil de más altitú, el Lhotse ye, afortunadamente, unu de los ochomiles con menos siniestralidá de la hestoria, ocupando'l puestu docenu. Ello debe, esencialmente, a que la mayor parte de los escaladores utilicen pal ascensu la cara occidental del monte, que comparte la mesma vía que l'ascensión al Everest. La mayor parte de les muertes, incluyendo la del estraordinariu alpinista Jerzy Kukuczka, asocedieron esguilando o baxando l'aguada sur del monte, paré d'una terrible dificultá. N'avientu de 2008, 371 escaladores consiguieren con ésitu xubir hasta'l visu ente que 20 morrieren nel intentu, lo cual supón menos d'un 6% de siniestralidá.^[16]

Referencies

1. «Lhotse 1955». American Alpine Journal, 1956 10 (2):  páxs. 7. 
2. «The Swiss Mount Everest/Lhotse Expedition 1956». Swiss Foundation for Alpine Research. Archiváu dende l'orixinal, el 23 de payares de 2015. Consultáu'l 20 d'avientu de 2009.
3. «Lhotse Shar». old.risk.ru. Consultáu'l 17 de xineru de 2011.
4. Aargauer Zeitung, 25 April 2006
5. «Asia, Nepal, Lhotse Shar: Climbs and Expeditions». American Alpine Journal (American Alpine Club) 17 (2):  p. 434. 1971. http://publications.americanalpineclub.org/articles/12197143402/Asia-Nepal-Lhotse-Shar. Consultáu'l 8 de mayu de 2014. 
6. «Jerzy "Jurek" Kukuczka». everesthistory.com. Consultáu'l 19 d'agostu de 2013.
7. «Christo Prodanov». everesthistory.com. Consultáu'l 19 d'agostu de 2013.
8. «Krzysztof Wielicki sounds off on Shisha winter climb!». mounteverest.net. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-05-12. Consultáu'l 8 de mayu de 2014.
9. «Jerzy "Jurek" Kukuczka». everesthistory.com. Consultáu'l 8 de mayu de 2014.
10. Cesen, Tomu (1991). South Face of Lhotse, 1990. 47. The Himalayan Journal. https://www.himalayanclub.org/hj/47/3/south-face-of-lhotse-1990/. Consultáu'l 8 de mayu de 2014. 
11. Famous female Nepal climber dead. BBC News. 23 de mayu de 2007. http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/6684649.stm. Consultáu'l 20 d'avientu de 2009. 
12. «Everest and Lhotse in Less Than 21 Hours». Climbing.com. Consultáu'l 16 d'ochobre de 2011.
13. «Young Indian mountaineer scales Mt Lhotse». The Times of India (20 de mayu de 2011). Archiváu dende l'orixinal, el 2012-11-05. Consultáu'l 19 d'agostu de 2013.
14. «First ascent on Lhotse Middle». K2 News. Consultáu'l 20 d'avientu de 2009.
15. «First ascent of Lhotse Middle (with route map)». russianclimb.com. Consultáu'l 20 d'avientu de 2009.
16. «Lhotse statistics». 8000ers.com. Consultáu'l 20 d'avientu de 2009.

Llectures

Reiss, Ernst (1959) Mein Weg als Bergsteiger.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Lhotse.
• Lhotse page on Himalaya-Info.org (German) Archiváu 2014-10-07 en Wayback Machine
• Lhotse page on Summitpost
• Lhotse on Peakware
• gonomad.com, Hiking by Lhotse and Everest, feature article
• Ascents and fatalities statistics