Llingües yucaguires

Llingües yucaguires
Distribución xeográfica	Estremu oriental de Siberia
Países	Rusia
Falantes	> 200
Filiación xenética	uraloyucaguir (?) / paleosiberano (?)
Subdivisiones	Yukaghir septentrional; Yukaghir meridionalyucaguiro septentrional (es) , Southern Yukaghir (en) , Omok (en) y Chuvan (en)
Códigu Glottolog	yuka1259
	; Estensión averada nel sieglu XVII, y a finales del sieglu XX (colloráu).
	Ver tamién; Idioma - Families - Clasificación de llingües
	[editar datos en Wikidata]

Les familia de llingües yucaguiras o llingües yukaghir ye un conxuntu de llingües pertenecientes a les llamaes llingües paleosiberianas, falaes en Rusia. Les úniques dos llingües pertenecientes a esta familia qu'entá se falen son:

Yucaguiro septentrional, tamién llamáu yukaghir, jukagir, odul, tundra, tundre o yukagir.
Yucaguiro meridional, tamién llamáu yukaghir, jukagir, kolym, kolyma, odul, yukagir o yukahir del sur.

Nun son conocíes rellaciones con otres llingües, anque se suxirió un parentescu coles llingües uráliques. Toles llingües de la familia yukaghir son llingües amenaciaes en peligru d'estinción.

Parentescu urálicu

El parentescu coles llingües uráliques foi propuesta primeramente por Collinder (1940). Una de les motivaciones principales pa rellacionar estes llingües col urálicu son delles correspondencies nel sistema de casos ente les llingües yukaghir y el proto-samoyedo:

Casu	Proto-Samoyedo	Yukaghir
llocativu	*-n(V)	-γa/-qa (nomes, pronomes) -γa-ne/-qa-ne (nomes)
prolativo	*-m-n(V)	-n (alverbios, postposciones) -γa-n/-qa-n (nomes, pronomes)
ablativu	*-t(V)	-t (alverbios, postposciones) -γa-t/-qa-t (nomes, pronomes)
dativu/lativo	*-ŋ	-ń (pronomes) -ŋi-ń(nomes) -de/-ŋo-de (alverbios)

Comparanza léxica

Los numberales nos dos llingües yukaghiras modernes son:^[1]

GLOSA	Yukaghir septentrional	Yukaghir meridional	PROTO- YUKAGHIR
'1'	mārquonʼ	irkēj	*māl-
'2'	kijuonʼ	ataqlōj	ki-lōɲ ataq-lōɲ
'3'	jaluonʼ	jālōj	*ja-lōɲ
'4'	jalaklanʼ	ileklōj	*jalək-lōɲ
'5'	imdaldʼanʼ	n'əɣanbōj
'6'	mālajlanʼ	mālōj	*māl-ja-lōɲ 2 x 3
'7'	puskijanʼ	purkījōj	*aguadía-kī-lōɲ
'8'	mālajlaklanʼ	malɣiləklōj	*māl-jalək-lōɲ 2 x 4
'9'	valʼɣarumkuruonʼ	kunirkil'ǯōj	*10-1
'10'	kunilʼanʼ	kunel'ōj	*kunil-(l)ōɲ

Ver tamién

Referencies

↑ Yukaghir Numerals (E. Chan)

[1] Yukaghir Numerals (E. Chan)

[1]