Lumpiaque | |
---|---|
Alministración | |
País | España |
Autonomía | Aragón |
Provincia | provincia de Zaragoza |
Tipu d'entidá | conceyu d'Aragón |
Alcaldesa de Lumpiaque (es) | Mercedes Sediles Barbod |
Nome oficial | Lumpiaque (es)[1] |
Códigu postal |
50295 |
Xeografía | |
Coordenaes | 41°37′47″N 1°18′09″W / 41.6298°N 1.3026°O |
Superficie | 29.5468 km² |
Altitú | 310 m[2] |
Llenda con | Rueda de Jalón y Épila |
Demografía | |
Población |
848 hab. (2023) - 422 homes (2019) - 392 muyeres (2019) |
Porcentaxe | 0.09% de provincia de Zaragoza |
Densidá | 28,7 hab/km² |
Más información | |
Estaya horaria | UTC+01:00 |
lumpiaque.es | |
Lumpiaque ye un conceyu español, perteneciente a la contorna de Valdejalón, na provincia de Zaragoza, comunidá autónoma d'Aragón. Tien un área de 29,55 km² con una población de 1053 habitantes (INE 2008) y una densidá de 35,63 hab/km².
Los primeros testimonios de presencia humana en Lumpiaque remóntennos a la prehistoria: Dende industria lítico musteriense apaecía nel Planu” a les insculturas lítiques de la paraxa de Chilos, venceyaes a la edá del Bronce. Sicasí, les referencies históriques previes a Reconquistar son bien fragmentaries: nicios del orixe romanu de la Balsa, l'afayu d'una necrópolis visigoda nes obres del Ave, etc.
Tenemos qu'esperar hasta 1275 p'atopar un primer testimoniu escritu de Lumpiaque, esto ye, la donación del so castiellu per parte de Xaime I a Martín Ortíz de Azagra. Bien probablemente, los grandes sillares alcontraos nel barriu baxu” sían los restos d'aquel castiellu. Mientres la Edá Media'l dominiu sobre Lumpiaque foi exercíu por distintos señores hasta qu'en 1480 Juan de Jasa vender a Juan Ximénez de Urrea. La familia Urrea, posteriores condes de Aranda, exerceríen yá ensin interrupción el so señoríu sobre Lumpiaque, concediendo diversos privilexos al llugar como la cesión del usu de la Balsa a la aljama de moros de la llocalidá en 1482. Unos años dempués, nel fogaje de 1495 contabilizáronse 30 fueos en Lumpiaque, esto ye, unes 150 persones, toes elles musulmanes.
Yá nel sieglu XV, Jerónimo Zurita cuntónos como un enfrentamientu ente'l Conde de Ribagorza y el Conde de Aranda traxo graves consecuencies pa Lumpiaque yá que foi tomáu poles armes, morriendo dellos vecinos y siendo tomaos presos otros. Precisamente sería nel sieglu XVI cuando se llevantó a los pies de la Ilesia ye escelente campanariu mudéxar, catalogáu na actualidá Patrimoniu de la Humanidá. Nel sieglu XVII llevantó l'otru edificiu relixosu del pueblu: La ermita de Santa Bárbara.[3] Na puerta d'accesu al templu apaez grabada la fecha de 1743, que pudiera correspondese col añu de sacralización del templu. En concencia, en 1753 la ermita yá taba alzada yá que apaez mentada una donación a la mesma nun fallecimientu d'esi añu.
Finalmente, Lumpiaque esperimentó una crecedera demográfica esponencial dende la segunda metá del sieglu XIX. El procesu industrializador européu tuvo'l so reflexu llocal nel tresformamientu agrariu del conceyu: sustituyendo la cebera pola remolacha destinada a la industria azucrero. Igualmente, aprovechando'l desabastecimiento internacional pola filoxera en Francia y favorecíu pola mecanización que dexó'l derrompimientu de nueves tierres: Lumpiaque empezó a esplotar un segundu cultivu qu'actuaría como motor económicu del conceyu: La vide.[4][5]
Lumpiaque históricamente foi una población morisca. Como yá referimos, en 1495 había 22 fueos, unes 110 persones, toos elles mudéxares. La conversión forzosa de 1525 nun implicó un descensu de la población y asina, en 1610 cuando fueron espulsaos los moriscos; en Lumpiaque contabilizáronse 144 fueos, 720 moriscos que fueron espulsaos na so totalidá cola consiguiente despoblación de la llocalidá qu'obligó al Conde de Aranda a emitir una carta de población en 1611 que foi finalmente aceptada en 1627.[6].
1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 1996 | 2000 | 2004 | 2010 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1.407 | 1.687 | 1.761 | 1.888 | 1.976 | 1.986 | 1.806 | 1.351 | 1.138 | 1.004 | 962 | 917 | 900 | 937 |
Periodu | Alcalde | Partíu | |
---|---|---|---|
1979-1983 | Jesús Adiego Domínguez[7] | PAR | |
1983-1987 | |||
1987-1991 | |||
1991-1995 | |||
1995-1999 | |||
1999-2003 | |||
2003-2007 | Máximo Cimorra Muñoz | PAR | |
2007-2011 | Mercedes Sediles Barbod[8] | PAR | |
2011-2015 | |||
2015-2019 |
Partíu | 2003 | 2007 | 2011 | 2015 | ||||
PAR | 4 | 5 | 4 | 4 | ||||
PP | - | - | 1 | 3 | ||||
PSOE | 3 | 2 | 2 | |||||
Total | 7 | 7 | 7 | 7 |