Oclusiva glotal
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
La oclusión glotal, oclusiva glotal sorda o saltillo ye una consonante sorda producida por una interrupción del fluxu pulmonar d'aire na glotis. El símbolu usáu nel Alfabetu Fonéticu Internacional pa representar esti soníu ye [ʔ].
Esti soníu apaez en munches llingües falaes, dende les llingües semítiques, a les polinesies, pasando poles otomangueanas, el maya y el náhuatl clásicu (onde ye un fonema independiente) hasta llingües europees. N'alemán apaez como realización subfonémica en pallabres qu'empiecen por vocal tónica. En munches variedaes del inglés británicu como la variedá cockney, [ʔ] puede apaecer como realización fonética del fonema /t/ en ciertos contestos. Finalmente n'español apaez en ciertes variedaes andaluces como realización d'una /s/ ante oclusivo (e.g. esta tarde [εʔtha taɾδy]). Tamién ye típicu de la zona oriental de Canaries onde se produz un fenómenu similar en pallabres terminaes en /s/ o cola /s/ anteoclusiva, y del español rioplatense (namái en posición anteoclusiva, non nes finales).
Un aproximamientu n'español a esti soníu puede llograse cuando les cuerdes vocales son primíes xuntes pa parar el fluxu d'aire y depués lliberaes, y ye'l soníu metanes la interxeición uh-oh (n'inglés); ah, ah.
Les traces de la oclusión glotal
[editar | editar la fonte]
- El so manera d'articulación ye oclusivu, lo que significa que ye producida al apexar la corriente d'aire na estensión vocal.
- El so puntu d'articulación ye glotal lo que significa ye articuláu pola glotis.
- El so tipu de fonación ye sordu, lo que significa que ye producíu ensin vibración de les cuerdes vocales.
- Ye una consonante oral, lo que significa que dexa al aire escapase pela boca. Porque se pronuncia nel gargüelu; ensin un componente bucal, la dicotomía central / llateral nun s'aplica.
- El mecanismu de corriente d'aire ye pulmonar egresivo, que significa que ye articuláu al emburriar l'aire de los pulmones y por estensión vocal, más que de la glotis o la boca.
Representación gráfica en distintos idiomes
[editar | editar la fonte]Esta consonantes tien formes distintes d'escribise nes distintes llingües del mundu. Nes llingües otomangues como'l triqui, mixteco o otomí escribir con un saltillo (Ꞌ) o con una h. Tanto nel idioma seri, nel náhuatl y nel idioma tunebo de Colombia ye representada pola h.