Ostracismu
El ostracismu ye, na Antigua Grecia, el destierru a que se condergaba a los ciudadanos que se consideraben sospechosos o peligrosos pa la soberanía popular.
Etimoloxía
[editar | editar la fonte]La pallabra griega ὀστρακισμός (ostrakismós) significa esautamente "destierru per ostracismu".
La pallabra ὄστρακον (óstrakon) quier dicir pulgu de güevu, cascu de tortúa, cascu polo xeneral, inclusive les que tán feches de folla. Tamién se refier a un cachu de terracota en forma de concha onde s'escribía'l nome d'aquellos ciudadanos de l'antigüedá que seríen desterraos dempués d'una votación.
Na Antigua Grecia
[editar | editar la fonte]La llei del ostracismu n'Atenes, data del añu 510 e. C., por Clístenes y púnxose en práutica nel añu 487 e. C. como llucha contra la tiranía. Primero foi condergáu'l políticu Hiparco, más tarde Megacles V, Jantipo (padre de Pericles) y nel 482 e. C., Arístides, polos sos enfrentamientos sociales a favor de los llabradores y en contra de les flotes marítimes. El postreru condergáu sábese que foi un demagogu ateniense llamáu Hipérbolo, nel añu 417 e. C.
P'aplicar la llei axuntaben cada añu mientres la sesta pritanía (ente xineru y febreru) n'asamblea y votaben sobre si tenía de dar# en un ostracismu.
La votación realizábase a mano alzada, nun había un alderique y los nomes de los candidatos nun se revelaben. Si la resultancia yera positivu, volvíen tener una votación pública dos meses más tarde, na siguiente pritanía: axuntábense nuevamente, pero esta vegada n'asamblea solemne (catekkelesía) con un quorum de 6000 votantes, y cada ciudadanu que deseyaba votar, inscribía sobre un fragmentu de cerámica o eventualmente nuna concha d'ostra (d'ende la pallabra ostracon), el nome del suxetu que'l so destierru paecía-y necesariu pal bien públicu. Siempres qu'había una mayoría absoluta de votos, la persona que'l so nome apaecía tenía d'abandonar la ciudá nel plazu máximu de diez díes y permanecer exiliáu mientres diez años.
L'exiliu nun yera permanente y, amás, la persona exiliada nun perdía los sos derechos como ciudadanu ya inclusive podía ser perdonáu por una nuevu votación de l'asamblea. Mientres el periodu de destierru, la ekklesía caltenía los ostraca nos que figuraben los nomes de los ostraquizados.
Esta votación faíase xunto a la llomba na que s'allugaba'l Cerámicu, el barriu d'alfareros d'Atenes. Al pie de dicha llomba refundiábense los productos d'alfarería defectuosu, rompiéndose en cachos cóncavos que recordaben la forma cóncava ya irregular d'una concha d'ostra (ostracon).
Yera un mecanismu de autodefensa popular, un simple votu d'enfotu políticu: nun constituyía una pena xudicial, nin una condena penal.
Por Aristóteles sábese que tamién el gobiernu democráticu d'Argos practicaba l'ostracismu.[1] Nun escolio a Aristófanes citar a Megara y a Mileto como ciudaes onde asina mesmu s'aplicaba l'ostracismu.[2]
N'Atenes
[editar | editar la fonte]L'ostracismu foi sobremanera utilizáu como arma política nes rivalidaes ente les heteríes polítiques (facciones aristocrátiques) nel primer cuartu del sieglu V e. C. Plutarcu refier como Hipérbolo foi ostraquizado por aciu un alcuerdu ente Nicias y Alcibíades, qu'enantes habíen estáu engarraos y que tendríen de ser los protagonistes de la «ostracoforia», yá que taben propuestos pola asamblea, esi mesmu añu de 417 e. C.: «como'l pueblu taba a puntu de votar l'ostracismu d'unu de los dos, en poniéndose d'alcuerdu les facciones de dambos, encamentaron l'ostracismu de Hipérbolo».[3]
Plutarco mesmu, escribe en tonu graciosu una anéudota sobre l'ostracismu d'Arístides:
Cúntase qu'un analfabetu, n'apurriendo'l so óstrakon a Arístides, pidiólu qu'escribiera'l nome de Arístides. Esti ablucáu preguntó-y si Arístides causára-y dalgún dañu. «N'absolutu», respondió, «nin conozo a esi home, pero fadia oyer llamar perdayures el Xustu». Dempués d'escucha-y, nun retrucar, escribió'l so propiu nome y devolvió-y l'óstrakon.Plutarco, op. cit. VII, 7–8
El so ostracismu tuvo llugar na primavera de 482 e.C., anque a propuesta de Temístocles aprobóse un decretu d'amnistía.[4] Aristóteles y Cornelio Nepote discrepen nel añu. Cf. Arístides
La desapaición del ostracismu esplicar pola posibilidá d'utilizar otros métodos menos duros (ensin necesidá de cuórum), pa esaniciar a los adversarios políticos: el más importante d'ellos foi la eisangelia, un procedimientu d'acusación d'un maxistráu ante l'asamblea.
En política
[editar | editar la fonte]Nel mundu de la política sigue emplegándose el términu d'ostracismu cuando s'estrema a dalgún miembru o se-y fai'l vacíu por non ser del presto o del interés de los demás. A esto postreru denominar col títulu de "persona non prestosa".
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Bibliografía
[editar | editar la fonte]- M. Lang, Ostraka, The Athenian agora, vol. 25, Princeton, American school of classical studies in America, 1990.
- M. Michel Humbert, "Histoire des institutions politiques et sociales de l'Antiquité", Dalloz, 8ª edición
- Pilar Fernández Uriel, Historia Antigua Universal II: El Mundo Griegu, Universidá Nacional d'Educación a Distancia, Madrid, 2014
Notes y referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Aristóteles, La política, VIII, 3, 1302b.
- ↑ Escolio a Aristófanes, Los caballeros, 855.
- ↑ Plutarcu, Vida de Arístides', 'VII, 3-4.
- ↑ Plutarco, Vida de Temístocles XI.1
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre les ostracas griegues.
- Thomas R. Martin: An Overview of Classical Greek History from Mycenae to Alexander (Panorama de la hestoria de la Grecia Antigua dende la dómina micénica hasta la d'Alejandro); testu inglés, con índiz electrónicu, nel Proyeutu Perseus.
- Veanse esti apartáu y los siguientes: Ostracism (L'ostracismu).