Pinus montezumae | ||
---|---|---|
Estáu de caltenimientu | ||
LC[1] | ||
Clasificación científica | ||
Reinu: | Plantae | |
División: | Pinophyta | |
Clas: | Pinopsida | |
Orde: | Pinales | |
Familia: | Pinaceae | |
Xéneru: | Pinus | |
Especie: |
Pinus montezumae Lamb.[2] | |
Distribución | ||
Distribución natural | ||
Consultes | ||
Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
World Flora Online | World Flora online | |
[editar datos en Wikidata] |
Pinus montezumae, el Ocote (del náhuatl ocōtl), ye una especie arbórea de la familia de les pinacees, xéneru Pinus.
Esta conífera esprende una resina arumosa qu'ambura con facilidá cuando entra en contautu col fueu por cuenta de la so resina inflamable. En dellos llugares el so madera utilizar pa la construcción y tamién como combustible. Ye un árbol con un altor d'ente 20 y 35 m, y tueru hasta 80 cm de diámetru; los sos fueyes formen xeneralmente grupos de cinco, de color verde foscu, la corteza d'esti árbol ye d'una tonalidá café acoloratao. La so madera ye blanca y resinosa.
Crez en montes de pinu y encina en llugares ente los 1400 y 3200 m sobre'l nivel del mar, con agües ente 900 y 1600 mm y con una temperatura medio añal de 11 a 18 °C, polo que puede atopase nes zones montiegues de los montes de Méxicu y Guatemala. Les ciudaes d'Ocotlán en Jalisco, Ocotlan de Morelos en Oaxaca, Ocotal en Nicaragua y El Ocotal en Costa Rica deriven los sos nomes d'esta pallabra. L'antiguu nome de Ciudá Cuauhtémoc yera El Ocotal.
Ye d'usu común n'afecciones respiratories. En Puebla emplégase-y pa solliviar los resfríos y la ronquera, y en Tlaxcala contra la tos y bronquitis aguda. Tamién se-y aprovecha como cicatrizante de firíes.
Los tzotziles de Zinacantán considerar una planta bien caliente y usar contra'l fríu (aire) en baños de cuerpu, vaporizaciones y por aciu la ingestión del so fervinchu, que va acompañada de rezos per parte del mestrón.
Los totonacos incluyir como parte de la ufrienda que destinen a la tierra y a les sos deidaes, según sía'l pidimientu. Con varar de pinu, corteza del árbol del hule y resina de copal, igüen unos moñecos rituales, dependiendo de la ufrienda ye la cantidá de moñecos que s'ellaboren. Dempués de faer con ellos tou un ritual, envolúbrense xunto con flores o alimentos, en fueyes de papatla y deposítense en llugares precisos de la casa, nes cruces de los caminos, nos cuatro salíes del pobláu o nel centru y los cuatro ángulos de la milpa. Esto fai al envís de poner una barrera a los aires por que nun esvalixen les enfermedaes nel pobláu o destruyan les milpas.
Francisco Hernández de Toledo, nel sieglu XVI señala: afirmen los médicos indios, son bien eficaces pa curar les llepres.[3]
Pinus montezumae describióse por Aylmer Bourke Lambert y espublizóse en A Description of the Genus Pinus, ed. 3 1: 39, t. 22. 1832.[4]
Pinus: nome xenéricu dadu en latin al pinu.[5]
montezumae: epítetu
|
Wikispecies tien un artículu sobre Pinus montezumae. |