Reinu de Castiella

Condáu de Castiella
Imperiu almohade
Condáu de Castiella
Reinu de Castiella
(de 1035 a 1715)

Corona de Castiella
estáu desapaecíu
Alministración
Nome oficial Regnum Castellae (la)
Capital Burgos
Forma de gobiernu Monarquía absoluta
monarquía
Llingües oficiales castellanu
vascu
gallegu
lleonés
Relixón oficial Ilesia Católica, islam y xudaísmu
Xeografía
Llendaba con Reinu de Lleón
Demografía
Economía
Moneda maravedín
Cambiar los datos en Wikidata

El reinu de Castiella foi ún de los reinos medievales de la Península Ibérica. Castiella xurdió como entidá política autónoma nel sieglu IX baxo la forma de condáu vasallu de Llión, algamando la categoría de «reinu» nel sieglu XI. El su nome debióse a la gran cantidá de castiellos que s'atopaben na zona.

Sieglos IX–XI: inicios

[editar | editar la fonte]

La primera mención a «Castilela» apaez nun documentu del añu 800:

Hemos levantado una iglesia en honor a San Martín, en Área Patriniano, en el territorio de Castilla
Llevantamos una ilesia n'honor a San Martín, n'Área Patriniano, nel territoriu de Castiella

Na Crónica d'Alfonsu III (Rei d'Asturies, sieglu IX) dizse:

Las Vardulias ahora son llamadas Castilla
Eo tempore populantur Primorias, Lebana, Transmera, Supporta, Carranza, Bardulia quae nunc appellatur Castella
Crónica de Alfonsu III
Castiella en 843 formando parte d'Asturies ya independiente en 1150.

El condáu de Castiella repuéblase mayoritariamente por habitantes d'orixe cántabru, astur, vascu y árabe con un dialeutu romance propiu, el castellán, y con unes lleyes diferenciaes.

El primer conde de Castiella ye Rodrigu nel 860 (baxo Ordoñu I d'Asturies y Alfonsu III el Magnu). El condáu de Castiella esperimenta una gran expansión mientres el gobiernu del conde Rodrigu, que diríxese hacia'l sur hasta llegar a Amaya (860) y a costa de los cordobeses pela Rioxa. Amás, a partir de la sulevación del conde alavés Eglyón, Álava incorpórase al condáu de Castiella. Nel añu 931, el condáu de Castiella xunifícase col conde Fernán González, faciendo de los sos dominios un condáu hereditariu a llombos de los reis de Llión.

Sieglos XI–XII: espansión y uniones al Reinu de Llión

[editar | editar la fonte]

Nel 1028, Sanchu III El Mayor de Navarra adquiere'l condáu de Castiella tres la muerte del conde García Sánchez, pos ta casáu cola hermana d'esti. Como heriedu, nel añu 1035 dexa un amenorgáu condáu de Castiella al so fíu Fernando.

Castiella incorporada al reinu de Sanchu III (de 1029 a 1035).
Castiella en 1037 tres la partición del reinu de Sanchu III ente los sos fíos).