Riosa

Riosa
Bandera de Riosa Escudu de Riosa
Alministración
País España
Autonomía Principáu d'Asturies
Provincia Provincia d'Asturies
Partíu xudicial Mieres
Tipu d'entidá conceyu
Capital La Vega
Alcaldesa de Riosa Ana Isabel Díaz Fernández
Nome oficial Riosa (es)
División
Xeografía
Coordenaes 43°12′32″N 5°53′24″W / 43.2089°N 5.8901°O / 43.2089; -5.8901
Superficie 46.49 km²
Llenda con Morcín, Mieres, Ḷḷena y Quirós
Demografía
Población 1755 hab. (2023)
Densidá 37,75 hab/km²
Xentiliciu
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
ayuntamientoriosa.com
Cambiar los datos en Wikidata

Riosa[1] ye un conceyu d'Asturies y la única parroquia del mesmu. El conceyu allúgase nel monte central asturianu, y llenda al norte con Morcín, al este con Mieres, al sur con Ḷḷena y Quirós y al oeste de nuevo con Quirós. La cabeza'l conceyu ye La Vega.

Xeografía

[editar | editar la fonte]

El conceyu de Riosa ta formáu pola única parroquia de Riosa, tien un relieve peraccidentáu, rescamplando nel oeste la Sierra del Aramu colos picos del Barriscal (1.734 metros), el Xistras (1.773 metros) y sobre manera'l Gamonal, asitiáu en L'Angliru.

El so ríu principal ye'l Llamu, llamáu tamién Riosa, que naz nes pendientes del Aramu d'onde remanez una bayura de regatos que baxen de los sos montes. Sigue una orientación sur-norte y conflúi colos ríos Xuncar y Grandiella cerca de La Vega. Sigue'l so cursu en Morcín y desemboca nel ríu Caudal.

Mediu físicu

[editar | editar la fonte]

La unidá de Riosa y Morcín compónenla una riestra de valles arrodiaos de montes; la Sierra del Aramu (oeste), el cordal del Monte Llisoriu (este) y ente dambos conceyos el Monsacru. Mientres zarren La Cardosa-La Utra y el ríu Caudal (norte) y el cordal de Les Segaes (sur).

Perteneciente a la Conca Central d'Asturies, la so formación xeolóxica data del Carboníferu (360-286 m.a.) periodu que correspuende al gran espardimientu de plantes terrestres (equisetos, felechos y ximnospermes primitives).

Nel hulleru aprovecháu en La Foz de Morcín surden potentes conglomeraos que tán basaos na presencia de pudingues, roques formaes por cantos rodaos de cuarcita embebíes nuna matriz arenosa. Estas pudingues son caracterizaes pola interestratificación de niveles de pizarra, arenisques y dellos carbones esplotables.

Llocalidaes

[editar | editar la fonte]
Nᵘ Nome


Población % población
Riosa


1 Ablaneo


n/d


2 Cereceo


n/d
3 Doñaxuande


n/d
4 El Cabal


n/d
5 El Caburnín


n/d
6 El Coḷḷéu


n/d
7 El Curuxeo


n/d
8 El Fresneal


n/d
9 El Güespe


n/d
10 El Preu Lorto


n/d
11 El Quentu


n/d
12 El Quentu la Vara


n/d
13 El Roteḷḷín


n/d
14 El Teleno


n/d
15 Envernaes


n/d
16 Felguera


81 4,624,62%
17 Fresneo


n/d
18 Grandieḷḷa


n/d
19 L'Ablanosa


n/d
20 L'Ará


n/d
21 L'Azorera Purció


n/d
22 L'Azorera les Yanes


n/d
23 La Cantera


n/d
24 La Casiḷḷina


n/d
25 La Castañar


n/d
26 La Cuba


n/d
27 La Granxa


n/d
28 La Marina


n/d
29 La Pontialta


n/d
30 La Reboḷḷa


n/d
31 La Vara


n/d
32 La Vega


366 20,8520,85%
33 La Xuncar


n/d
34 La Ḷḷaneza


n/d
35 Les Agüeres


n/d
36 Les Gateres


n/d
37 Les Texeres


n/d
38 Les Yanes


n/d
39 Ḷḷamo


11 0,630,63%
40 Los Caleyos


n/d
41 Los Cuadros


n/d
42 Murieḷḷos


n/d
43 Nixeres


n/d
44 Panderraíces


n/d
45 Piedrafita


n/d
46 Prunadieḷḷa


n/d
47 Purció


n/d
48 Rioseco


n/d
49 Rozacaxil


n/d
50 San Adriano


n/d
51 Viḷḷamir


n/d

Flora y fauna

[editar | editar la fonte]

Nesti conceyu pue alcontrase la bayura de la fauna montés asturiana:

Cardu madalenu nel Monte Monsacro

La bayura d'ecosistemes va dende les vegues y riberes del ríu, hasta montes calizos penriba de los 1.700m, lo qu'apuerta una gran variedá d'especies, bien conservaes pola ausencia d'impautos medioambientales y la vixencia de moos de vida tradicionales. Ello convirtió a esti territoriu en llugar frecuentáu por botánicos yá nel sieglu XIX, a la gueta de plantes pa usu medicinal.

Son perfrecuentes los topónimos de pueblos venceyaos cola foresta: La Figar, Figares, Les Texeres, Texeo, Ablaneo, Fresneo, La Carbayosa, La Pumar, La Mostayal, Prunadiella…

Nesti conceyu alcuéntrense especies asociaes a:

Política

[editar | editar la fonte]

Nel conceyu de Riosa, dende 1979, l'únicu partíu qu'algamó l'alcaldía ye FSA-PSOE. L'alcalde actual ye José Antonio Muñiz Álvarez, que gobierna dende 1991 (Ver Llista d'alcaldes de Riosa).

Eleiciones de conceyu
Partíu 1979 1983 1987[2] 1991[2] 1995[2] 1999[2] 2003[2] 2007[2] 2011[3] 2015[2]
FSA-PSOE 6 8 9 7 6 6 5 5 6 5
PCE / IX-BA 2 1 1 3 2 2 3 4 4 5
CD / AP / PP 2 1 1 2 1 1 2 1 0
FAC 1
UCD / CDS 1 0 0
URAS 1 1
AA 1 1 1 0
Independientes 2
Total 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11
Fontes: Ministeriu del Interior d'España Archiváu 2009-08-27 en Wayback Machine y Federación Asturiana de Conceyos

Historia

[editar | editar la fonte]

El so allugamientu nel monte central asturianu na conca del ríu Caudal determinó les carauterístiques d'esti conceyu a lo llargo de tola so historia dende'l Neolíticu (6000 - 3000 e. C.).

Economía

[editar | editar la fonte]
Emplegaos nos diversos sectores económicos (añu 2010)
Númberu de trabayadores Tantu por cientu
TOTAL 295 100
Agricultura, ganadería y pesca 58 19,66
Industria 12 4,07
Construcción 16 5,42
Servicios 209 70,85
* Datos tomaos del Anuariu Estadísticu d'Asturies 2011, SADEI


Usos del suelu del conceyu (añu 2010)
Usu Superficie (km²)
Tierres de llabrantíu 0,12
Praderíes 23,86
Terrenu forestal 16,91
Otros usos (industrial, residencial, tierra ermo...) 5,60
* Datos tomaos del Anuariu Estadísticu d'Asturies 2011, SADEI


Carauterístiques del sector primariu (añu 2010)
Ganaderíes de bovín 160
Cabeces de ganáu bovín 1.558
Cabeces de ganáu ovín 132
Cabeces de ganáu cabrín 0
Ganaderos con cuota llechera 0
Quilos de cuota llechera 0
Metros cúbicos de madera valtao 295
* Datos tomaos del Anuariu Estadísticu d'Asturies 2011, SADEI

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ «Espediente colos topónimos oficiales de Riosa». BOPA.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 «Direición Xeneral de Política Interior». Archiváu dende l'orixinal, el 2020-11-14.
  3. ↑ «Eleiciones Llocales 2011». Archiváu dende l'orixinal, el 2019-07-08.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]