La acederilla o acetosilla (Rumex acetosella) ye una especie del xéneru Rumex. Esta yerba apaez nos campos de cultivu y ente la vexetación montiega de les partes altes de Méxicu.
Al paecer d'orixe eurasiático. Llargamente distribuyida nel mundu.[1]
Arvense en cultivu de maíz, llugares abandonaos, campos y verdes.[2] Alcuéntrase principalmente en suelu ácidos nos montes, habitando en montes de coníferes o pacionales. Nel Valle de Méxicu algama l'altor d'hasta los 3800 msnm (Rzedowski y Rzedowski, 2001).
Ye una yerba perenne, con tarmos soterraños (rizomes), xeneralmente dioica (ye dicir coles flores femenines y les masculines en distintes plantes), d'aspeutu delicáu, rizomatosa, postrada o ascendente, ensin pelos. Algama hasta 40 cm d'altu. El tarmu argutu o tendíu nel suelu y coles puntes ascendentes, verde o acoloratáu, estriáu, simple o ramificáu, ensin pelos. Nel llugar onde naz cada fueya y arrodiando al tarmu y dacuando la base del peciolu, alcuéntrase la ócrea, que ye un tubu membranosu, tresllúcíu, que se ruempe y destrúi llueu. Ócrea esgarrada, tresllúcida y con frecuencia acoloratada. Les fueyes alternes, les basales d'hasta 6 cm de llargu, sobre llargos peciolos (de 1 a 10 cm de llargu); llámina oblonga, elíptica o llanceolada, con dos pequeños lóbulos triangulares cerca de la base, de 1 a 6 cm de llargu y 0.4 a 1.5 cm d'anchu, ápiz agudu o acumináu, cantu enteru, ensin pelos. Les fueyes cimeres más chiques y ensin los lóbulos de la base.
Na inflorescencia, les flores tán dispuestes en fines panícules allugaes nes puntes de los tarmos. Anque son delgaos les exes de la inflorescencia, paecen gruesos en comparanza coles diminutes flores. Les flores son bien pequeñes, de 1 a 1.5 mm de llargu, xeneralmente unisexuales, de color coloráu o mariellu; les masculines con 6 pétalos (en realidá tratar de tépalos) más o menos del mesmu llargu y 6 estames bien curtios; les femenines colos 3 pétalos (tépalos) internos más llargos que los 3 esternos y llibres o bien soldaos al ovariu, con 3 estilos bien ramificaos nel ápiz. El frutu ye secu y de una sola grana (un aqueniu).La grana esvalíxase arrodiada pol periantu. Aqueniu de contorna elíptica a llargamente elípticu, d'hasta 1.3 mm de llargu y 1.1 mm d'anchu, trígono, ápiz y base arrondaos, cantos romos, color pardu ambarino a pardu.
Les plantes d'esta especie sirven d'alimentación a les bárabos de les polilles Pseudeustrotia candidula.
Rumex acetosella describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 1: 338. 1753.[3]
Rumex: nome xenéricu que remanez del llatín rŭmex, rumǐcis, yá recoyíu en Pliniu'l Vieyu pa designar el xéneru na so dómina (quod... appellant, nostri vero rumicem, alii lapathum canterinum - que nós (los llatinos) llamamos rumex, y otros lapathum canterinum) (XX, 85).
acetosella: epítetu llatín que significa "con ácidu nes sos fueyes".[4]
Wikispecies tien un artículu sobre Rumex acetosella. |