Sebastian Sailer

Sebastian Sailer
Vida
Nacimientu	Weißenhorn ^(es) , 12 de febreru de 1714[1]
Nacionalidá	Alemaña
Muerte	Obermarchtal ^(es) , 7 de marzu de 1777[1] (63 años)
Estudios
Llingües falaes	llatín[2] alemán[1]
Oficiu	escritor, historiador
Seudónimos	Benastasius Liares[3] y Benostasius Biares[3]
Creencies
Relixón	Ilesia Católica
Orde relixosa	Orden de Canónigos Premonstratenses ^(es)

Sebastian Sailer, nacíu Johann Valentin Sailer (12 de febreru de 1714, Weißenhorn – 7 de marzu de 1777, Obermarchtal), foi un monxu premostratense, predicador y escritor alemán del Barrocu. La so fama deber especialmente a les sos comedies en dialeutu suabu y considérase-y el creador y maestru de la lliteratura en suabu.

Vida y obra

Sailer yera fíu d'un escribán de los condes de Fugger en Weißhorn. Yá na so infancia ingresó nel monesteriu premonstratense d'Obermarchtal. En 1730 toma'l nome eclesiásticu de Sebastián, en 1732 toma los votos y en 1738 ye ordenáu sacerdote. Dende 1732 ye profesor na escuela del monesteriu de Obermarchtal, enseñando, ente ores materies, derechu canónicu. Amás realiza les funciones de párrocu de los pueblos de Seekirch am Federsee y Reutlingendorf (anguaño forma parte de Obermarchtal).

Die Schwäbische Schöpfung (La Creación suaba).

La Creación suaba

El 10 de payares de 1743 estrena nel monesteriu de Schussenried la so nueva opereta Schöpfung der ersten Menschen, der Sündenfall und dessen Strafe (Creación del primer home, la cayida nel pecáu y el so castigu; más tarde conocida como Die schwäbische Schöpfung, La Creación suaba). La zarzuela, que se considera como la obra cume de Sailer, tresllada de forma cariñosa, anque un tanto porcaz, la hestoria d'Adán y Eva al mundu de los llabradores de l'Alta Suabia. Dios, Adán y Eva falen y canten sobre l'escenariu en dialeutu suabu. La comedia tuvo enforma ésitu y en 1796 el músicu de l'abadía de Weingarten, Meingosus Gaelle, convertir n'ópera col nome de Adam und Evas Erschaffung (La creación d'Adán y Eva), aprovechando con seguridá la música qu'había compuestu Sailer.

La Creación suaba siguió teniendo ésitu hasta l'actualidá y tuvo numberoses ediciones, delles ilustraes, anque non en vida del autor. La obra representa tolos años nos Sebastian-Sailer-Tage (Díes de Sebastian Sailer) en Obermarchtal.

A principios del sieglu XX atopar nel monesteriu de Mehrerau, cerca de Bregenz, una continuación de la Creación, Kain und Abel (Caín y Abel). Sicasí, la obra nun puede atribuyise con seguridá a Sailer y amás esisten cachos n'alemán estándar, lo que fai pensar nuna adautación o na obra d'un asonsañador.

La cayida de Lucifer

La comedia en dialeutu suabu Der Fall Luzifers (La cayida de Lucifer) nun puede datase con exactitú, pero tuvo que ser posterior a 1738 por una referencia a la execución de Joseph Süß Oppenheimer qu'apaez nel testu.

Esta grotesca comedia cunta'l tresformamientu en demoniu de Lucifer y de la necesidá de retirar ánxeles guardianes de la Tierra pa reforzar los exércitos celestes. Sailer, asonsañando dialeutos y llingües, fai risión les particularidaes y pecaos de distintos pueblos. Asina l'ánxel de los franceses denuncia la sobeyosa, el de lo suabos fustiga la gula, el de los suizos la tacañería infernal y tamién apaez un ánxel bávaru: Hanswurst (lliteralmente Juansalchicha). Escontra'l final de la obra, Lucifer ye zarráu nun retrete y finalmente castígase-y a beber un tragu del vinu del llagu Constanza por caúna de les sos fechorías; Sailer al paecer nun apreciaba especialmente esos vinos.

Los siete suabos

Tamién na hestoria burlesca y profana titulada Die sieben Schwaben (Los siete suabos), na que siete valientes suabos van cazar coneyos, hai sitiu pal escarniu. Los protagonistes son el Gelbfüßler (Piesamarillos, llamátigu que reciben los habitantes de Baden), el famión Spätzlesschwab (Suabu de los Spätzle), el rebelde Mückenschwab (Suabu de les Mosques), el puercu Spiegelschwab (Suabu del Espeyu), el xigante Blitzschwab (Suabu del Rayu), l'arguyosu Suppenschwab (Suabu de les Sopes) y el parllador Allgäuer (xentiliciu de los habitantes del Allgäu).

Na comedia Schwäbischer Sonn- und Mondfang (La caza suaba del sol y la lluna), dellos aldeanos suabos intenten controlar el tiempu atrapando la lluna y el sol.

La obra Die Schultheißenwahl zu Limmelsdorf (La eleición del alcalde de Limmelsdorf) ta realizada casi por completu en versos alexandrinos. Foi estrenada na escuela monacal de Obermarchtal y contién elementos tanto burlescos como didácticos.

Predicador acobiciáu y autor polivalente

A partir de 1756 Sailer convertir en párrocu de Dieterskirch, nel sureste de Baden-Württemberg. De 1761 a 1763 visita de cutiu al Conde Friedrich von Stadion en Warthausen, ónde tamién conoz a Christoph Martin Wieland y Sophie von La Roche.

Sailer yera un predicador bien solicitáu y de cutiu realizaba viaxes pa dar les sos prédiques. En 1750 foi convidáu pola poderosa Abadía Imperial de Salem pa dar el sermón con ocasión de la entrega d'una imaxe a la ilesia de pelegrinación de Birnau. En 1762 viaxó a Augsburgu y a Landsberg am Lech, en 1764 lleó'l sermón de San Inaciu de Loyola nos xesuites de Wurzburgu, en 1766 llee'l sermón con ocasión del milenariu del monesteriu d'Ottobeuren y en 1767 llee'l sermón de San Ulrrique pa l'asociación suaba de Viena. Mientres esti viaxe consiguió inclusive una audiencia con María Teresa I.

La fía de María Teresa I, Maria Antonia (la que se convertiría en María Antonieta, reina de Francia), visitó'l monesteriu de Obermarchtal nel so viaxe de Viena a París pa contraer nupcies el 1 de mayu de 1770 con Lluis XVI de Francia. Nel so honor representó la cantata/homenaje Beste Gesinnungen Schwäbischer Herzen (in einer einfältigen Kantate abgesungen; Los meyores deseos de los corazones suabos, recitaos nuna cantata simple). Na risondera obra altérnense versos patéticos n'alemán estándar del Xeniu de Marchtall y de Amor, con otros en suabu de los llabradores Theiß-y, Joackele, Veitle y Michel y del coru.

Na Kantate auf die Aderlässe (Cantata de les sangríes) tamién s'enfrenten un médicu que fala alemán estándar con un llabrador de l'Alta Suabia, hasta llegar a un duelu dialécticu billingüe (Herr Dokter! krank bi-n-i, As beißt el mio, und klimmt el mio / Freund! schick nur zum Bader, Lass öffnen ein Ader; ¡Zeñó doctó! Ehtoy mú malu, pícame y me pellihcah / ¡Amigu! Ve al barberu y déxate faer una sangría.) Escontra'l final les pallabres del médicu tamién tienden al dialeutu.

En 1771 publica, con ocasión del 600 aniversariu del monesteriu, la hestoria del mesmu en Das Jubilierende Marchtall (El Marchtall jubiloso).

Na so comedia en prosa Die schwäbischen heiligen drei Könige (Los Reis Magos suabos; fechable hacia 1771 por una mención de los Reis Magos a la 4ª Guerra Ruso-Turca na península de Crimea) Sailer entemez la lleenda cola vida na aldega de la so tierra natal. Herodes ye representáu como'l taberneru del pueblu, los trés Reis Magos como cantores, que van de casa en casa el Día de Reyes y que piden de comer y de beber, lo que provoca'l refugu de la esposa del taberneru, señalando la obligación de ayunar el día enantes de Reyes.

En 1773 Sailer sufrió un ataque d'apoplexía y retiróse del so puestu de párrocu en Dieterskirch, abellugándose nel monesteriu de Obermarchtal. Tres la so muerte en 1777 foi soterráu nel sepulcru del monesteriu.

Importancia y singularidá

En vida, Sailer yera conocíu fora de les sos parroquies como predicador y estudiosu. La so fama póstuma básase sicasí nos sos testos en dialeutu suabu, que s'asitien dientro de la tradición de la comedia de benedictinos de Salzburgu y de les antigües parodies rústiques bávares. Sicasí'l mayor asemeyáu amosar coles comedies dialeutales austriaques del monxu benedictín de Lambach, Maurus Lindemayr.

Monika Küble, nun ensayu del 2003, afirma que Sailer, como bon párrocu cercanu a los sos fieles, presentaría les sos comedies como diversión, pa una instrucción romántica. Küble ve al públicu de Sailer ente los nobles y la burguesía, como por casu nel Musenhof (Patiu de les Muses) del Conde de Stadion en Warthaus. Nel Musenhof el públicu prestar con obres como'l Geschichte der Abderiten (Hestoria de los Abderitas) de Wieland, que satiriza a los ciudadanos de Biberach an der Riß (vease Küble, 2003).

Los pocos testimonios qu'esisten sobre representaciones d'obres de Sailer, indiquen más bien escontra un públicu monacal: a lo menos la Schwäbische Schöpfung foi estrenada frente a los canónigos de la colexata de Schussenried, que teníen amistá col monesteriu de Obermarchtal. Los alumnos de la escuela del monesteriu de Obermarchtal representaron la Schultheißenwahl. Tamién los prólogos en llatín señalen un públicu cultu.

L'humor de Sailer nun ye nunca condescendiente o de denuncia, polo que puede concluyise que – fuera quien sía'l so públicu – Sailer rise con los sos parroquianos suabos y non de ellos. Sailer foi'l primer autor qu'emplegó'l dialeutu suabu non solo pa caricaturizar o ganar dalgún puntu d'humor. Tamién trata les temes importantes de forma consecuente en dialeutu, ensin nengún tipu de simplificación o remilgu carauterísticos del llinguaxe cultu. El treslláu de los acontecimientos bíblicos al ambiente llabrador de l'Alta Suabia, amuesa la enorme empatía de Sailer – ello ye que un teólogu reconocíu na dómina – colos sos parroquianos. Integra'l día ente día de los llabradores de formes variaes nel trescurrir teolóxicu de la Biblia (el Paraísu tien naturalmente una canciella: Gott Vatter gôht grad zuar Gatathür rei, Dios Padre entra pola puertecilla del xardín), que lleguen hasta atélites trescripciones de cites de la Biblia. Asina, en pallabres de Dios Padre:

Nuits ischt Nuits und wead Nuits weara, drum hau-n-i wölla a Wealt gebäara, grad um dui Zeit, wo's nimma viel schneit und bessare Lüftla geit.

Nada ye nada y va convertise en nada por eso quixi allumar un Mundu precisamente na dómina na que yá non nieva enforma y hai meyor aire

empieza'l so Creación suaba, que'l Creador, por razones obvies, asitia en primavera:

Im Sommer eaba, dô geit as mit Weatter an au'b'schtändigs Leaba, wenn's durnat, wenn's blitzat und haglat; wia bald ischt as g' scheha, dass as Weatter drei' schlecht, denk noache, ob's ebba-n-itt au so gauh' mecht. Zuadeam, wenn as hoiß, hôt oinar viel Schwoiß. Im Früehling ischt g'schwinder ällz g'schaffat und g'naglat.

Pel branu, hala lleva'l tiempu una vida caprichosa, cuando truena, cuando cayen rayos y xaraza; aína asocede, que'l tiempu empeora piénsalo, asina podría dir l'aventura. Amás, cuando fai calor cúbrese unu de sudu. En primavera tou faise rápidu y con fiereza

A falta d'emplegaos, Dios pon él mesmu manes a la obra:

Auhne Menscha, auhne Goischter bin i seall dar Zimmermoischter.

Ensin homes, ensin almes soi yo solo l'arbañil.

y finalmente, de forma análoga a Moisés 2,7, da-y el soplíu de la vida:

Bursch, wach auf! Huescht und schnauf! Pf! Pf! ... Nieaß, zur Prob! (Adam niest) Healf dar Gott! Jetz leabt ar, Gott Lob!

Rapacín, ¡despierta! ¡Tus y asorolla! Pf! Pf! ... ¡Espirria de prueba! (Adán espirria) ¡Jesús! Agora ta vivu, ¡allabáu sía Dios!

D'onde sacó Sailer la conocencia de que volar produz maréu 40 años enantes de los hermanos Montgolfier y 160 años enantes del primer avión ye un misteriu. Sicasí ye seguru que conocía los carruaxes, que se banciaben violentamente mientres los sos llargos viaxes pelos caminos de la dómina. Sía que non, Adán quéxase cuando Dios llevar volando:

Adam: Um tausad Gotts willa, i fluig wie a Balla. Gott Vatter, i bitt-ana, lau'd el mio itt falla! Gott Vater: Druck d'Auga zua, thua itt so schreya. Adam: As g'schwindlat mar oimôl, i moi' i müess speya.

Adán:Por amor de Dios, vuelu como una pelota. Dios Padre, te pido, ¡nun me dexes cayer! Dios Padre: Cierra los güeyos, nun glayes tantu. Adán: Ta entrándome un maréu, creo que voi devolver.

Adán llueu se siente solo, y el versu Ich muss auch bei dean Leuten sein (Yo tamién tengo que tar ente la xente) del so aria, pue ser entendíu como'l credo del propiu Sailer:

Karthäuser leabat so; i muass au bey dia Leuta sey', suscht g' schmorrat mir mei' Maga ei'. 's ka' sey', i henk el mio non. Krieg i Krankhoit und Trüebsala, wear wead nôh da Dokter zahla?

Los cartuxos viven asina yo tengo que tar ente la xente', sinón encoyer l'estómagu'. Quiciabes me colgar d'un árbol. Si pongo enfermu y murniu, ¿quién va pagar el médicu?

Sailer convierte Adán y Eva nun matrimoniu desavenido, que yá empieza a aldericar pola costiella de la que se creó a Eva. Al poco, Adán sospira:

O wär i non ledig und hätt non koi' Weib, so brucht i koi' Predig, i bey ar itt bleib. O liaber Gott Vatter! Ui gib i sui hoi', i leg el mio dô nieder, will leaba-n-alloi!

Yá que tuviera inda solteru y nun tuviera muyer, nun precisaría prédiques, nun quedo xunto a ella. ¡Queríu Dios Padre! Déxo-y el so llar, establezo ellí, ¡quiero vivir solo!

Chistes similares inda s'empleguen n'Alemaña na actualidá nel teatru popular, en monólogos y espectáculos d'humor de too tipu pa provocar la risa segura. El públicu del sieglu XVIII tuvo de reaccionar especialmente a esti tipu d'humor, sobremanera si tener en cuenta que provienía d'un monxu premonstratense. La exclamación d'irritación d'Adán en mordiendo la mazana (Dar Tuifel hôt is b'schissa; o hätt i itt drei' bissa; El demoniu xingónos; oxalá nun la mordiera) provocaría inclusive na actualidá a los guardianes de la moralidá.^[4] El fechu de que se dexara a Sailer escribir la cantata d'homenaxe a la futura reina de Francia en suabu, indica qu'a lo menos los sos superiores nel monesteriu taben acordies cola so forma d'escribir o a lo menos nun-y poníen torgues.

La Creación suaba, que s'editó tres la muerte del autor, foi bien apreciada por escritores como Johann Wolfgang von Goethe, que consideraba a Sailer bien entreteníu, y Eduard Mörike, que les lleera con gran prestar y citaba al autor de cutiu. Sicasí, nin Goethe (que yera de Hesse) nin Mörike (que yera suabu) llegaron a escribir en dialeutu, a pesar de que Goethe escribiera^[5] «cada provincia ama'l so dialeutu: pos ye él l'elementu nel que l'alma crea'l so aliendu.» Aun así, Martin Stern (1956) ve la Creación suaba como preludiu a les farses de Goethe.

L'escritor Wilhelm Schussen escribió en 1924:^[6] «Aprendióse silesiu por amor a Gerhart Hauptmann, so alemán por amor a Fritz Reuter y bávaru por amor a Ludwig Thoma. Tamién habría qu'aprender suabu por amor a esi magníficu Sailer.»

Obra

Obra en suabu

El dialeutu suabu de Sailer ta influyíu por un aparte de la fala de la so ciudá natal Weißenhorn (na actualidá na Suabia bávara), y por otra de la fala de les sos parroquies de los pueblos de l'Alta Suabia.

• Schöpfung der ersten Menschen, der Sündenfall und dessen Strafe (Die schwäbische Schöpfung, zarzuela risible, 1743)
• Der Fall Luzifers (zarzuela risible, dempués de 1738)
• Die sieben Schwaben, oder: Die Hasenjagd (sainete, hacia 1756)
• Beste Gesinnungen Schwäbischer Herzen (cantata, 1770)
• Die Schultheißenwahl zu Limmelsdorf (teatru, 1770)
• Die schwäbischen heiligen drei Könige (comedia, 1771)
• Bauernhochzeit (romance)
• Peter als Gott Vater (romance)
• diverses zarzueles, qu'amás de testos en llatín y alemán estándar, conteienen tamién pasaxes en dialeutu

Obra teolóxica ya histórica

• Vier Sendschreiben wider H. P. Aug. Dornblüth (col seudónimu Benastasii Enguedeyares, 1755-1756; Cuatro escritos contra H. P. Aug. Dornblüth)
• Das Marianische Orakel (llibru moralizante, 1763; L'oráculu marianu)
• Kempensis Marianus (llibru moralizante en llatín, 1764)
• Geistliche Reden (3 tomos, 1766-1770; Conversaciones espirituales)
• Das jubilierende Marchtall oder Lebensgeschichte des hochseligen Konrad Kneers. Weiland dreyzehnten Abtens des besagten unmittelbaren freyen Reichsstifts, des heiligen exempten Ordens von Praemonstrat an der Donau in Schwaben / nebst Vortrab von dessen Stiftung, und Nachtrab dessen Vorstehern binnen 600 Jahren, aus sichern Urkunden niedergeschrieben von Sebastian Sailern (Hestoria, 1771; El Marchtall jubiloso o la hestoria vital del beatísimo Konrad Kneers.)
• Geistliche Schaubühne (Oratorium, 1774; Escenariu espiritual)

Ediciones

• Das Jubilierende Marchtall. Obermarchtal 1771 (Reedición: editáu por Wolfgang Schürle. Konrad, Weißenhorn 1995, ISBN 3-87437-370-3)
• Sebastian Sailers geistliche Schaubuehne des Leidens Jesu Christi. In gesungenen Oratorien aufgefuehrt. Rieger, Augsburg 1774 (Reedición: Konrad, Weißenhorn 1997, ISBN 3-87437-394-0)
• Adams und Evens Erschaffung und ihr Sündenfall. 1783 (Facsímil: Biberacher Verlagsdruckerei, Biberach 1977)
• Schriften im schwäbischen Dialekte. Editáu por Sixt Bachmann. Buchau am Federsee 1819
  • Reedición. Ulm 1827
  • Reedición. Ebner'sche Buchhandlung, Ulm 1842-1893 (hasta 1860 con ilustraciones de Julius Nisle, más tarde con ilustraciones de G. Heyberger)
  • Reedición con introducción y aclaración de Franz Georg Brustgi. Knödler, Reutlingen 2000, ISBN 3-87421-061-8
  • Reedición de Hans Albrecht Oehler. Konrad, Weißenhorn 2000, ISBN 3-87437-437-8
• Ausgewählte Dialektdichtungen aus dean Schriften Sebastian Sailers. Editáu y biografía de Johann Schneiderhan. Friedrich Alber, Ravensburg 1907
• Die biblischen und weltlichen Komödien des hochwürdigen Herrn S. Sailer weiland Kapitulars im Kloster zu Obermarchthal. Editáu por Dr. Owlglass. Langen, München 1913
• Die schwäbische Schöpfungsgeschichte. Con dibuxos de la Sra. Bilek. Günther, Stuttgart 1948
• Dreikönigspiel. Die schwäbischen heiligen drey Könige. Die sieben Schwaben. Lustspiel in 2 Teilen. Reedición de Carl Oskar Renner. Höfling, München 1949
• Die Schöpfung der ersten Menschen, der Sündenfall und dessen Strafe. Editor, postfacio y traducción del prólogu en llatín al suabu de Sebastian Blau, Marbach am Neckar 1956
• Sebastian Sailer. Jubiläumsausgabe zum 250. Geburtstag des Dichters. Editáu por Lorenz Locher. Lorenz Locher (Publicación propia), Munderkingen 1965
• Schwäbische Schöpfung samt Sündenfall. Reedición de Alfred Weitnauer. Verlag für Heimatpflege, Kempten 1968
• Die Schöpfung. Editáu por Martin Stern. (Reclams Universalbibliothek; Bd. 4231). Reclam, Stuttgart 1969
• Die Schöpfung der ersten Menschen, der Sündenfall und dessen Strafe. Revisáu y afechu al alemán estándar por Ernst Leopold Stahl. Chronos-Verlag Mörike, Hamburg hacia 1970
• Meingosus Gaelle: Adam und Evas Erschaffung. Grabación: SWF, 1989. Edición en LP con llibretu: SWF, Baden-Baden 1987 y Attempto-Verlag, Tübingen 1987. Edición en CD con llibretu: Deutsche Austrophon, Diepholz 1999
• Meingosus Gaelle: Adam und Evas Erschaffung. Eine komische Oper nach P. Sebastian Sailers „Schwäbischer Schöpfung“. Editáu por Maria Bieler, Rudolf Faber y Andreas Haug. Partitur. Friedemann Strube, Munich y Berlín 2001, ISBN 3-921946-50-6

Bibliografía

• Sixt Bachmann: Vorrede. en: Sebastian Sailer: Schriften im schwäbischen Dialekte. Buchau am Federsee 1819
• Robert Lach: Sebastian Sailers „Schöpfung“ in der Musik. Denkschriften, Tomu 60. Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, Wien 1916
• Lieselotte Lohrer: Sebastian Sailers Komödien. Gießen 1943
• Martin Stern: Sebastian Sailers „Schöpfung“. Ein Vorspiel zu Goethes Farcen. In: Jahrbuch der Deutschen Schiller-Gesellschaft. Kröner, Stuttgart 1956 (9. Jg.), páx. 131-166
• Sebastian Sailer. Jubiläumsausgabe zum 250. Geburtstag des Dichters. Ed. por Lorenz Locher. Lorenz Locher (publicación propia), Munderkingen 1965
• Hans Albrecht Oehler: Sebastian Sailer. 1714-1777. Chorherr, Dorfpfarrer, Dichter. Marbacher Magazin, Tomu 76. Deutsche Schillergesellschaft, Marbach am Neckar 1996, ISBN 3-929146-49-5
• Anton Gälli (Ed.): Adam und Evas Erschaffung. Eine comische Oper aus Schwaben von Sebastian Sailer. In Musik gesetzt von Meingosus Gaelle. Im Vergleich der Texte. Gälli, Munich 2003, ISBN 3-929262-05-3
• Monika Küble: Schwäbische Dialektliteratur bis 1800. Von dean „Suavischwaifigschwetzigen Schwäbischen Froschgoschigen breiten schwatzmäulern“. En: Ulrich Gaier, Monika Küble, Wolfgang Schürle (Ed.): Schwabenspiegel. Literatur vom Neckar bis zum Bodensee 1000-1800. Tomu II. Ensayu. Oberschwäbische Elektrizitätswerke, Ulm 2003, ISBN 3-937184-01-5, páx. 41-53

Enllaces esternos

• Sailer-Gedenkstätte in Dieterskirch (n'alemán)
• Sebastian-Sailer-Tage Obermarchtal Archiváu 2009-06-15 en Wayback Machine (n'alemán)
• Sebastian-Sailer-Medaille des Schwäbischen Albvereins für Verdienste um die Mundart (n'alemán)
• Einkehr beim Vater der süddeutschen Mundart-Dichtung (n'alemán)

Referencies

1. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
2. Afirmao en: CONOR.SI. Identificador CONOR.SI: 83970147.
3. Afirmao en: catálogu de la Biblioteca Nacional Checa. Identificador NKCR AUT: ola2007404586. Data de consulta: 30 agostu 2020.
4. Tamién na Cayida de Lucifer fai dicir al demoniu, cuando abandona'l Elíseo: "Leckat mar mitanand im Aasch!", "¡Que vos dean pol culu!"
5. Traducción propia de la cita orixinal en Dichtung und Wahrheit II,6: Jede Provinz liebt ihren Dialekt: denn er ist doch eigentlich das Element, in welchem die Seele ihren Atem schöpft.
6. Traducción propia del orixinal: Man hat Gerhart Hauptmann zuliebe schlesisch, Fritz Reuter zuliebe plattdeutsch und Ludwig Thoma zuliebe oberbayrisch gelernt. Man müßte diesem prachtvollen Sailer zuliebe auch oberschwäbisch lernen.