Sergei Nikolaievich Winogradsky (o Vinogradskii) (1 de setiembre de 1856 (xul.), Kiev – 24 de febreru de 1953, Brie-Comte-Robert) yera un microbiólogu, ecólogu y edafólogu rusu que foi pioneru nel conceutu del ciclu de vida y descubrió el procesu biolóxicu de la nitrificación, la primer forma conocida de quimioautotrofía.
Winogradsky nació en Kiev, no que yera l'imperiu rusu, y entró nel conservatoriu imperial de música de San Petersburgu en 1875 pa estudiar piano.[8] De toes formes, depués de dos años d'entrenamientu musical, entró na Universidá de San Petersburgu en 1877 pa estudiar química baxo la direición de Nikolai Menshchutkin y botánica baxo la d'Andrei Sergeevich Famintzin.[8] Obtuvo'l diploma en 1881 y quedóse na Universidá de San Petersburgu pa consiguir tamién el gráu de mayestru de ciencia en botánica en 1884. En 1885, entamó a trabayar na Universidá d'Estrasburgu baxo'l reconocíu botánicu Anton de Bary; Winogradsky garró reconocimientu pol so trabayu en bacteries sulfúrees. En 1888 treslladóse a Zurich, onde entamó a investigar nel procesu de nitrificación, identificando'l xéneru Nitrosomonas y Nitrosococcus, qu'oxiden amoniu a nitritu, y Nitrobacter, qu'oxida nitritu a nitratu. Tornó a San Petersburgu pol periodu de 1891-1905 y foi xefe de la división de microbioloxía xeneral del Institutu de Medicina Esperimental; demientres ese periodu, identificó l'anaerobia obligada Clostridium pastorianum, que ye quien a fixar nitróxenu atmosféricu. En 1901 foi elixíu miembru honorariu de la Sociedá de Ciencia Natural de Moscú y, en 1902, correspondiente miembru de la Academia Francesa de les Ciencies. Retiróse del trabayu científicu activu en 1905, dividiendo'l so tiempu ente'l so Estáu propiu y Suiza. En 1922 aceutó una invitación pa liderar la división d'agricultura bacteriolóxica nel Institutu Pasteur nuna estación esperimental en Brie-Comte-Robert, Francia, a unos 30 km de París. Nesi periodu trabayó en dellos temes, ente ellos les ferrobacteries, bacteries nitrificantes, fixación de nitróxenu por Azotobacter, bacteries descomponedores de celulosa, y métodos de cultivu pa microorganismos del suelu. Winogradsky retiróse de la vida científica activa en 1940 y morrió en Brie-Comte-Robert.
Winogradsky ye más conocíu por descubrir la quimioautotrofía, que llueu tornaríase más popular baxo'l nome de quimiosíntesis, el procesu pol que los organismos obtienen enerxía d'estremaos compuestos inorgánicos y pasen el carbonu a la forma de dióxidu de carbonu. Previamente yera creyío que los organismos autotróficos obteníen enerxía únicamente de la lluz, non de reaciones con compuestos inorgánicos. Winogradsky foi unu de los primeros investigadores u'intentó entender los microorganismos fora del contestu médicu, faciéndo-y un de los primeros estudiosos de la ecoloxía microbiana y microbioloxía mediuambiental. La Columna de Winogradsky tien restos de muestres fascinantes de la quimioautotrofía y la ecoloxía microbiana, demostrao en conferencies de microbioloxía per tol Mundiu.