Simarouba amara | ||
---|---|---|
Clasificación científica | ||
Reinu: | Plantae | |
División: | Magnoliophyta | |
Clas: | Magnoliopsida | |
Orde: | Sapindales | |
Familia: | Simaroubaceae | |
Xéneru: | Simarouba | |
Especie: |
S. amara Aubl., 1811 | |
Distribución | ||
distribución natural | ||
Consultes | ||
Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
World Flora Online | World Flora online | |
[editar datos en Wikidata] |
El aceituno, o Simarouba amara ye una especie d'árbol perteneciente a la familia Simaroubaceae. Alcuéntrase en Florida nos Estaos Xuníos, sur de Méxicu, Centroamérica, y Antilles Mayores[1]. En Cuba denominar aceitillo[2], en Guatemala y Hondures aceituno o talchocote[2].
Son árboles o arbustos, qu'algamen un tamañu de 3–30 m d'altu; plantes dioiques. Les fueyes imparipinnaes, de 10–30 cm de llargu, con 6–18 foliolos, obovaos, de 3–9 cm de llargu y 1–3 cm d'anchu, arredondiaos a emarginaos nel ápiz, acuminaos a agudos na base, xeneralmente verde foscos o verde olivar nel fexe, mariellu-verdosu y más claros nel viesu. Les panícules de 10–30 cm de llargu, flores unisexuales, sépalos 5, 1 mm de llargu, verdes o verde olivar; pétalos 5, 4–7 mm de llargu, xeneralmente mariellos pero frecuentemente con matices verdes o colloraos; estames 10, filamentos 1–2.5 mm de llargu, con un apéndiz na base, anteres 1–1.5 mm de llargu, bien amenorgaes nes flores pistiladas; xinecéu 5-carpelar y 5-locular, estigmes llibres. Drupas 1–5, estruyíes, elípticu-lenticulares, 1.5–2 cm de llargu y 1–1.5 cm d'anchu, anaranxaes o coloraes al maurecese.
Común en llugares abiertos y montes caducifolios, zones del pacífica y atlántica a una altitú de 0–500 metros; dende Belize a Brasil y nes Antilles. Esisten dos formes d'esta especie: una que correspuende al tipu de S. amara y ye un árbol grande de montes, con pétalos y anteres más pequeños; y la otra forma, típica d'ambientes abiertos, ye un árbol más pequeñu, con pétalos y anteres llixeramente más grandes y ye representativu del taxón llamáu S. glauca. La dificultá d'asignar tolos especímenes a una d'estos dos especies descrites amás de la esistencia de numberoses formes entemedies, son argumentos pa xunir estos nomes so una sola especie.
Les sos granes producen un aceite comestible. L'árbol ye bien afechu pal clima templáu y les rexones tropicales húmedes. El so cultivu depende de la distribución de les precipitaciones, la capacidá de retención d'agua del suelu y el mugor del sosuelu. Ye afechu pa temperatures de 10 a 40 ° C . Puede crecer a altores dende'l nivel del mar a 1.000 m . Algama un tamañu de 12 a 15 m d'altor y tien un valumbu de 7.6 a 9.1 m. Tien flores de color mariellu y la fruta carnoso forma d'óvalu allargáu de color púrpura.
Puede arrobinase por granes, ensiertos y cultivu de texíos teunolóxicos. Los frutos recoyer nel mes d'abril / mayu, cuando tán madures y ensúguense al sol mientres una selmana. La piel dixébrase y cultívense diches granes en bolses de plásticu pa producir plantines, a los 2 - 3 meses d'edá los árboles nuevos pue ser tresplantáu a un plantíu.
L'árbol forma un bien desenvueltu sistema de raigaños y xamasca siempres verde mestu que controla de manera eficiente la erosión del suelu, ye compatible cola vida microbiana del suelu, y ameyora la posición de les agües soterrañes. Amás de la conversión d'enerxía solar n'enerxía bioquímica mientres tol añu, compruébase'l sobrecalentamientu de la superficie del suelu mientres tol añu y especialmente mientres el branu. El plantíu a gran escala en terrenales baldíos facilita la recuperación de tierres baldías, convierte l'acumuladura atmosférica de dióxidu de carbonu en osíxenu y contribúi al amenorgamientu del efeutu ivernaderu o calentamientu global.
Del aceituno:[3] utilícense les fueyes, la corteza y raigañu.[4] Otros nomes populares, en Guatemala: Jocote de micu, Negrín; Olivu; Pasac.
El fervinchu de corteza y raigañu usar pa tratar la malaria, afecciones gastrointestinales (foria, dispepsia atónica, debilidá, amebiasis, merucos, tricocéfalos, vultura), nerviosismu, fiebres intermitentes, tos. La tintura de fueyes tien actividá antiamebiana. Les fueyes machucaes aplíquense tópicamente pal tratamientu d'afecciones cutanees y delles formes de cáncer.[5]
Simarouba amara describióse por Jean Baptiste Christophore Fusée Aublet y espublizóse en Histoire des Plantes de la Guiane Françoise 2: 860–861, pl. 331–332, nel añu 1775.[6]
Wikispecies tien un artículu sobre Simarouba amara. |