Texíu conxuntivo

Alvertencia: Wikipedia nun ye un consultoriu médicu nin farmacolóxicu. Si piensa que precisa ayuda, por favor, fale con un profesional de la salú.

Texíu conxuntivo
Seición d'epidídimo. El texíu conectivo (azul) vese'l sofitu a la epiteliu (púrpura).
Llatín	[TA]: Textus connectivus
[editar datos en Wikidata]

En histoloxía, el texíu conxuntivo (TC), tamién llamáu texíu conectivo, ye un conxuntu heteroxéneu de texíos orgánicos que comparten un orixe común a partir del mesénquima embrionariu aniciáu a partir del mesodermo.^[1]

Asina entendíos, los texíos conxuntivos alleguen na función primordial de sostén y integración sistémica del organismu. D'esta forma, el TC participa na cohesión o separación de los distintos elementos tisulares que componen los órganos y sistemes y tamién se convierte nun mediu loxísticu al traviés del cual distribúyense les estructures vasculonerviosas.

Con criteriu morfofuncional, los texíos conxuntivos estremar en dos grupos:

• Los texíos conxuntivos non especializaos.
• Los texíos conxuntivos especializaos.

Conceutu y nomenclatura

La denominación texíu conxuntivo arrexunta diversos subtipos de texíos; entendíu asina (ensin nenguna aclaración) faise referencia entós a "los texíos conxuntivos" polo xeneral, especializaos y non especializaos.

Pa referise puramente al texíu conectivo non especializáu, ensin cayer n'ambigüedaes, utilízase la denominación "texíu conxuntivo puramente dichu". Denominar tamién texíu adiposo encefalorraquídeo. El texíu conectivo puramente dichu ye un tipu de texíu conectivo ubicuu, de función más xeneral, menos estremáu dende'l puntu de vista histofisiológico.^{[ensin referencies]}

Los texíos conxuntivos

Texíos conxuntivos non especializaos

Texíos conxuntivos especializaos

La siguiente clasificación primaria estremar n'especializaos y non especializaos.^[2]

Texíos conxuntivos non especializaos:

• Texíu conxuntivo laxo (siempres irregular):

1. Texíu conxuntivo mucoso o xelatinosu :#

Texíu conxuntivo reticular

1. Texíu mesenquimal

• Texíu conxuntivo mestu:

1. Texíu conxuntivo mestu regular
2. Texíu conxuntivo mestu irregular

Texíos conxuntivos especializaos:

• Texíu adiposo
• Texíu cartilaxinoso
• Texíu óseo
• Texíu hematopoyético
• Texíu sanguíneo (sangre)
• Texíu linfático
• Texíu mucoso

Sangre, un casu particular

Artículu principal: Sangre

Según los criterios histolóxicos usaos pa la clasificación de los texíos, el sangre ye considerada por dalgunos un tipu especializáu de texíu conxuntivo, que la so matriz ye líquida (plasma sanguineu); otros entienden el sangre como un texíu básico más, colo que s'alza a cinco'l númberu de texíos primordiales: texíos epitelial, conxuntivu, sanguineu, muscular y nerviosu.

Mesénquima, l'orixe

Artículu principal: Mesénquima

.

Como mesénquima embrionariu entender al conxuntu de texíos mesenquimales del embrión. El texíu mesenquimal ye'l texíu conectivo del organismu embrionariu, independientemente del so orixe. Polo xeneral, considérase que los texíos conxuntivos embrionarios tienen orixe mesodérmico.

Col desenvolvimientu embrionariu y depués fetal, el texíu mesenquimal "va maureciendo" y estremándose, non solo escontra los distintos tipos de texíu conxuntivo (laxo, mestu, adiposu, cartilaxinosu, oseu, hematopoyético y sanguineu), sinón tamién escontra'l texíu muscular. D'esta forma, múltiples estructures parten de la diferenciación del mesénquima.

Texíu conxuntivo mestu modeláu

El texíu conxuntivo mestu modeláu o regular formar pol ordenamientu paralelu de les fibres coláxenes (tiñíes d'azul), ente les que se reparen fibroblastos (nucleos ovoides de cromatina laxa) y fibrocitos (nucleos allargaos de cromatina trupa) que se disponen paralelos tamién a les fibres coláxenes. Les fibres coláxenes son les más abondoses y grueses del texíu conectivo. Esisten 15 tipos, de les cualos la coláxena tipu 1 ye la más abondosa. Vistes al natural, les fibres son de color ablancazáu y son sintetizaes por: fibroblastos, osteoblastos, odontoblastos, condroblastos y célules musculares llises.

Componentes del texíu

Como tou texíu, ta constituyíu por célules y componentes estracelulares acomuñaos a les célules. La sustancia fundamental y les fibres son los componentes estracelulares —conocíos genéricamente como matriz estracelular—, de los cualos dependen mayoritariamente les carauterístiques morfofisiológicas de los texíos conxuntivos polo xeneral. La siguiente ye una descripción de los elementos que conformen el texíu conxuntivo non especializáu (tanto laxo como trupu).

Sustancia fundamental

La sustancia fundamental (SF) ye un material tresllúcío, estensamente hidratáu y de consistencia xelatinosa, nel que tán somorguiaes les célules y les fibres tisulares, xunto con otros componentes en solución. La fase aguacienta de la SF funciona como un solvente que dexa l'intercambiu de metabolitos (nutrientes y refugayes) d'una célula a otra al traviés del espaciu intersticial.

Les carauterístiques físicu-químiques de la SF tán daes pola so composición biolóxica: proteínes y glucosaminoglucanos (GAGs) acomuñaos (proteoglicanos). Primeramente conocíos como mucopolisacáridos acedos, anguaño identificaos como GAGs, tópense principalmente: condroitín sulfatu, heparán sulfatu, queratán sulfatu y acedu hialurónico. Los GAGs son macromolécules complexes de polisacáridos (polímeros hidrófilos) acomuñaos a proteínes, con reacción aceda y numberosos grupos aniónicos qu'atraen cationes solubles (principalmente Na+) con un gran efeutu osmolar (por "arrastre d'agua") que contribúi a la turgencia de la matriz intercelular.

Nes preparaciones convencionales "llávense" los polímeros; por ello aplíquense téuniques histolóxiques especiales pa caltener la SF nes preparaciones:

• fixación con vapores d'éter-formaldehído de cortes conxelaos pa microscopía óptica; si non, *

conxelación presurizada + criosustitución + inclusión a baxa temperatura pa microscopía ultraestructural.

El colorante azul de toluidina presenta'l fenómenu de metacromasia (vira a púrpura) al contautu cola SF. Xeneralmente úsense tinciones especiales: acedu peryódico de Schiff (PAS +), azul Alcián, fierro coloidal, etc.

Otros componentes asociaos

• glucoproteínes d'adhesión:
  • fibronectina, laminina, trombospondina
  • integrinas
• productos d'escreción celular (hormones, factores de crecedera, quimiotácticos, etc.) y más...

Fibres proteíniques o proteiques

Les fibres que componen la matriz intercelular pueden ser de dellos tipos: fibres coláxenes, fibres elástiques y microfibrillas. Cualitativa y cuantitativamente, el cólageno ye la fibra más importante y más abondosa nel nuesu organismu. Los fibroblastos son les principales célules productores de les fibres coláxenes y elástiques; otros tipos de célules d'orixe mesenquimal tamién sinteticen fibres (músculu llisu, célules mesoteliales, etc.), según les célules epiteliales.

Fibres coláxenes

Artículu principal: Coláxenu

Les fibres coláxenes sirven p'aguantar estiramientos y tán presentes en tou tipu de texíu conxuntivosobremanera los tendones, los lligamentos y les fascias.

Fibres reticulares: formen parte d'una rede de soporte, son inelásticas presentes envolubrando órganos. D'antiguo consideraes fibres distintes, son fibres compuestes por coláxenu tipu III.

Fibres elástiques

Artículu principal: Elastina

Les fibres elástiques tán compuestes por dos tipos de proteínes: la elastina y la fibrilina. Son fibres más delgaes que les fibres coláxenes y abonden en texíos conxuntivos laxos. Les fibres elástiques tienen un aspeutu ramificáu y treme tipu rede nel TC laxo; o si non, un aspeutu fibrosu paralelu y de banda furada nel TC trupu. Pa poder visualizar estes fibres, hai qu'emplegar téuniques tinctoriales especiales como: el métodu de Weigert (resorcina-fuscina), el métodu de Veroheff y el métodu de Halmi (aldehído-fuscina), pos son difícilmente estremables cola tinción común de hematoxilina-eosina.

Son desaxeradamente elástiques y tán afeches al estiramientu, yá que pueden amontar hasta 1,5 vegaes el so llargor frente a la tracción y volver a la so posición normal. Asina, les fibres elástiques tán presentes en texíos y órganos onde se precisa esta propiedá física: la gorgoberu, les cuerdes vocales y les parés de los vasos sanguíneos (aorta).

La elastasa pancreática ye la enzima especializada na dixestión d'esta proteína fibrilar.

El latirismo ye una enfermedá toxicológica qu'afecta la síntesis de les fibres elástiques; ye producida pola ingestión de la planta Lathyrus odoratus.

Microfibrillas

La fibrilina ye una glucoproteína fibrilar de 350 kD acomuñada especialmente a les fibres elásticu y abondoso na llámina basal de los epitelios. El Síndrome de Marfan ye un trestornu hereditariu (xenéticu) del TC qu'afecta la síntesis normal de fibrilina.

Célules del texíu conxuntivo

Anque dalgunes d'elles son llevemente móviles (célules llibres), les célules del texíu conxuntivo son esencialmente fixes ya inmóviles (célules sésiles).

• Célules mesenquimales. Son carauterístiques nos estaos embrionario y fetal como elementu celular nel texíu mesenquimal. Son les que s'estremen nos restantes tipos de célules conxuntives. Pueden alcontrase nos capilares dempués de la nacencia.
• Fibroblastos. Célules altamente basofílicas por cuenta del so altu conteníu de Retículo endoplasmático. Llamaos fibrocitos nel so estáu inactivu.
• Adipocitos o célules adiposes. Son célules qu'almacenen grasa, constituyendo ésta'l máximu bultu del so citoplasma. Tienen funciones vitales nos seres vivos. Los adipocitos tienen la peculiar carauterística de nun poder executar la mitosis.
• Macrófagos: Célules populares nel sistema inmune, que gocien de la carauterística de ser fagocitos de primer llinia. Tamién llamaos histiocitos.
• Mastocitos: Atópase na mayoría del texíu conxuntivo, la so función ye básicamente secretorasobremanera de la histamina (causante de los síntomes alérxicos), y el anticoagulante heparina.
• Célules plasmátiques: Presentes nel tracto dixestivu, la so función ye la de secretar anticuerpos (especialmente IgG) a la riega sanguínea en respuesta a una infeición bacterial.
• Célules reticulares. Tienen forma d'estrella y participen xunto coles fibres reticulares en glándules y el sistema linfoide.
• Glóbulos blancos. Los componentes celulares del sistema inmune, de dellos tipos y funciones. Tamién llamaos leucocitos.

Texíu conxuntivo laxo

El TC laxo carauterizar pola presencia de célules y componentes estracelulares de la matriz en proporciones más abondoses que los componentes fibrilares. Hai dellos subtipos de TC laxo.

Texíu conxuntivo mucoso

Ye un texíu conxuntivo laxo nel que predomina la sustancia fundamental amorfa, compuesta por acedu hialurónico. La celularidad ye media, principalmente fibroblastos y macrófagos, irregularmente esvalixaos na matriz jaleosa.

Nun ye frecuente atopar esti tipu de texíu nel adultu, pero sí nel gordón umbilical del naciellu, un material conocíu como gelatina de Wharton; tamién na magaya de los dientes n'escasa cantidá.

Texíu conxuntivo reticular

El tipu reticular de TC laxo carauterizar por abondar les fibres reticulares argirófilas, compuestes por coláxenu de tipu III. Dan un aspeutu de treme de red tipo malla, nel que se distribúin los fibroblastos espardíos pola matriz. El TC reticular compón la estroma del migollu oseu, el bazu, los ganglios linfáticos y el timu, dando sustentu y armazón microclimático al parénquima.

Texíu mesenquimal

Artículu principal: Texíu mesenquimal

El texíu mesenquimal compón el mesénquima embrionariu, o la totalidá de los texíos conxuntivos estremaos y en diferenciación nel embrión. Estos texíos tienen primariamente una consistencia laxa y son ricos en célules mesenquimales que, por diferenciación, apurren célules específiques pa cada tipu de texíu maduro.

Texíu conxuntivo mestu o fibrosu

El texíu conxuntivo mestu puede adoptar dos tipos básicos de configuraciones:

Texíu conxuntivo mestu regular

Ye'l tipu de texíu conxuntivo que forma los tendones, aponeurosis, lligamentos y polo xeneral estructures que reciben tracción na direición escontra la cual empobínense les sos fibres coláxenes. Estes fibres tópense dispuestes nuna forma ordenada, paralela una al respective de la otra, lo qu'apurre la máxima fortaleza.

Nos tendones la conformanza de les fibres tán paraleles ente sigo y con fibroblastos (llamaos tendinocitos nesta estructura) ente fibra y fibra. Tamién presenta'l tendón un TC trupu na periferia del mesmu, que presenta fibres non tan paraleles, llamáu epitendón. A lo último, alredor de cada fascículu del tendón repara un texíu llamao endotendón.

Nes aponeurosis atópense fibres de coláxenu paraleles la una de la otra, pero ordenaes en capes y en disposición ortogonal, esto ye, una capa puesta a 90º sobre la capa inferior.

Nos lligamentos nun camuda la forma de los tendones, sacante lligamentos de determinaes partes del cuerpu onde se precisa más elasticidá, como, por casu, el lligamentu mariellu na columna vertebral. Nestos llugares, los lligamentos tienen una mayor cantidá de fibres elástiques que coláxenes, y en forma non tan regular. Son los llamaos lligamentos elásticos.

Texíu conxuntivo mestu irregular

Ta presente nes cápsules del fégadu, ganglios linfáticos, reñón, intestín delgáu y dermis. Básicamente forma parte de la cápsula de tolos órganos, a esceición del páncrees, que ye un texíu conxuntivo areolar laxo. Nesti texíu conxuntivo mestu irregular reparar fibres de coláxenu dispuestes en forma aleatoria y bien poca sustancia fundamental. Esto apurre proteición contra l'estiramientu escesivu de los órganos.

Histofisiología

La histofisiología del texíu conxuntivo entiende:

Funciones normales

• sostén estructural
• sostén metabólicu y nutricional
• almacenamientu de reserves enerxétiques
• inmunidá *

proteición

• inflamación

Inflamación y arreglu

• proteición antinfecciosa
• arreglu de mancadures

Enfermedaes del texíu conxuntivo

• enfermedad reumatolóxiques
• enfermedaes mistes del texíu conectivo y conxuntivu
• mucocele

Ver tamién

• texíu epitelial
• texíu muscular
• texíu nervioso

Referencies

1. Guyton, A. C.; Hall, J. Y. (2011). Textbook of Medical Physiology, 12ª, Barcelona: Elsevier/GEA Consultoría Editorial. ISBN 9788480868198. Consultáu'l 22 d'abril de 2013.
2. Bloom-Fawcett. Tratáu d'histoloxía. McGraw-Hill Interamericana.