The Lion King

The Lion King
Datos
Títulu orixinal	The Lion King (en)
Xéneru	cine musical, cine dramáticu, cine d'aventures y cine familiar ^(es)
País d'orixe	Estaos Xuníos
Estrenu	15 xunu 1994 (Estaos Xuníos) 18 payares 1994 (Suecia) 15 xunetu 1995 (República Popular China) 17 payares 1994 (Alemaña) 9 payares 1994 (Francia) 1994
Idioma orixinal	inglés[3], suaḥili[3], Idioma xhosa[3] y Idioma zulú[3]
Duración	88 min
Llugar de la narración	África
Color	en color
Ficha téunica
Direición	Rob Minkoff[4] y Rogers Allers ^(es) [4]
Producción	Don Hahn[4]
Productor executivu	Thomas Schumacher[4], Sarah McArthur[4] y Alice Dewey[4]
Guión	Linda Woolverton Irene Mecchi ^(es) Jonathan Roberts
Música	Hans Zimmer[4], Elton John[4], Tim Rice[4] y Nick Glennie-Smith[5]
Edición	Tom Finan[4] y John Carnochan[4]
Diseñador de producción	Chris Sanders[4]
Ver llista completa
Compañíes
Productora	Walt Disney Animation Studios y Walt Disney Pictures
Distribuidora	Walt Disney Studios Motion Pictures[4] y Disney+
Costu	45 000 000 $[6]
Recaldación	422 783 777 $ (Estaos Xuníos) 968 511 805 $ (mundial)
Premios y nominaciones
Premios	ver Óscar a la meyor banda sonora (1993)
Nominaciones	ver Óscar a la meyor banda sonora (1995)
Calificaciones
CNC	tolos públicos[9]
MPAA	G ^(es) y G ^(es)
The Lion King The Lion King II: Simba's Pride
Enllaces esternos
Ficha n'IMDb
Ficha en FilmAffinity
Web oficial

The Lion King (lliteralmente n'asturianu: El rei lleón) ye una película animada producida por Walt Disney Feature Animation y distribuyida por Walt Disney Pictures. Ye la trentena segunda cinta na serie Walt Disney Animated Classics y realizóse nun periodu conocíu como'l Renacimientu de Disney. La película realizar so la direición de Rob Minkoff y Roger Allers, el productor Don Hahn, los guiones d'Irene Mecchi, Jonathan Roberts y Linda Woolverton, y con Hans Zimmer, Elton John y Tim Rice como encargaos de la banda sonora. Amás, cuenta con un ampliu repartu coral nel que participaron Matthew Broderick, Jeremy Irons, James Earl Jones, Jonathan Taylor Thomas, Moira Kelly y Nathan Lane. L'argumentu de The Lion King desenvolver en África y tien inspiraciones nes hestories bíbliques de José y Moisés, y na obra de William Shakespeare Hamlet. Cunta la historia de Simba, un nuevu lleón que tres la muerte del so padre, rei de Pride Lands,^{[Nota 1]} ye exiliáu del so llar pol so tíu, qu'usurpa'l tronu. Con ayuda de los sos amigos y les enseñances del so padre, Simba ye afaláu tiempu dempués a tornar y reclamar el so llugar nel reinu.

El desenvolvimientu del filme empezó en 1988, nuna xunta ente Jeffrey Katzenberg, Roy E. Disney y Peter Schneider, mientres promocionaben Oliver & Company n'Europa. Thomas Disch escribió un tratamientu y Woolverton avanzó los primeros guiones cuando George Scribner foi asignáu direutor, al que se xunió Allers darréu. La producción empezó nel añu 1991 coles mesmes que Pocahontas, que ye la que tenía a los meyores animadores de Disney. Más tarde, parte del personal viaxó a Kenia a visitar el Parque nacional de Hell's Gate con tal d'investigar animales y l'allugamientu na que se basaría la película. Scribner abandonó la producción tiempu dempués por cuenta de diferencies creatives, polo que foi reemplazáu por Minkoff. Cuando Hahn xunir al proyeutu, amosóse insatisfechu col guión, polo que la historia volvió escribise rápido. Unos venti minutos en secuencies d'animación ellaborar en Disney-MGM Studios, allugaos nel estáu estauxunidense de Florida, a la que s'añedir l'animación per ordenador, recursu utilizáu delles vegaes nel filme.

La cinta foi llanzada'l 15 de xunu de 1994. Llogró reacción positiva per parte de les críticas, que la emponderó sobremanera pola so música, argumentu y animación. Tres un rellanzamientu en versión 3D en 2011, la recaldación xubió hasta unos 968 millones USD dende'l so estrenu orixinal hasta esi mesmu añu, amás de ser la cinta que los sos dibuxos tán fechos a mano y en 2D con más recaldación, y atópase ente les películes que más ingresos xeneró tantu n'Estaos Xuníos como n'otros países. The Lion King ganó dos premios Óscar gracies a la so banda sonora y el Globu d'Oru na categoría de meyor película comedia o musical, ente otros. D'esta película derivaron dellos trabayos como l'adautación al teatru, les películes The Lion King II: Simba's Pride (1998) y The Lion King 3: Hakuna Matata (2004), según la serie de Timón y Pumba.

Argumentu

En Pride Lands,^{[Nota 1]} el lleón Mufasa gobierna a tolos animales como'l so rei xunto cola so esposa Sarabi. La nacencia del so fíu y herederu, Simba, provoca rensía nel hermanu de Mufasa, Scar, que nagua por convertise nel nuevu rei lleón. El tiempu trescurre y el cachorru ye instruyíu pol so padre sobre les responsabilidaes que va haber de tener cuando se convierta nel nuevu soberanu. Mentanto, Scar entama un siniestru plan pa desfacer de los sos familiares y apoderase del tronu. De primeres engaña a Simba y a la so amiga Nala al afalalos a esplorar un campusantu d'elefantes allugáu nuna rexón apartada de Pride Lands. Magar les alvertencies de Mufasa sobre esi llugar, l'interés de Simba y Nala llevar hasta esi sitiu. Al llegar, son atacaos poles hienes Shenzi, Banzai y Ed, quien trabayen pa Scar magar los maltratos que reciben de lo so parte.

Por avisu de Zazú, un toco que trabaya como mayordomu real, Mufasa enterar de la desobediencia de Simba y llega a tiempu al campusantu pa rescata-yos, y llevalos de vuelta al reinu. Enteráu del so fallíu intentu por desfacer de Simba, a otru día Scar guía al so sobrín hasta un cañón onde-y pide qu'espere no que llega Mufasa. Dempués d'abandonar el cañón Scar píde-y a les hienes qu'axoricen a una menada de ñus pa provocar una estampida. Mufasa apaez nuevamente y llogra poner a salvo al so fíu, sicasí cuando trata d'esguilar unu de los cantos pa evitar la estampida ye emburriáu por Scar y muerre apatayáu polos ñus. Cuando la estampida termina, Simba atopar col cadabre del so padre y Scar aprovecha la ocasión pa culpalo de lo socedío y pidi-y qu'abandone Pride Lands con tal d'evitar represalies pola muerte del rei. El mozu fuxe asina del reinu y dexa llibre'l tronu a Scar, que se proclama como'l nuevu soberanu ante la desapaición de Mufasa y Simba.

Metanes la so fuxida, Simba cai exhausto metanes una rexón desértica onde ye atopáu pol suricato Timón y el facóquero Pumba, que lo protexen y lleven consigo a una selva, onde habiten xuntos hasta que'l lleón crez y algama la so etapa adulta. Un día Simba realcontrar con Nala na selva y afayen que tán namoraos unu del otru. Nala encamentar a que torne a Pride Lands y reclame el reinu, que se convirtió nun pandorial ensin agua nin comida abonda sol mandatu de Scar. Sicasí, Simba se rehúsa a siguir el so encamientu yá que sigue sintiéndose culpable pola muerte de Mufasa. Nun ye sinón hasta'l so alcuentru con Rafiki, antiguu amigu y conseyeru del so padre, que Simba llogra superar la muerte de Mufasa y ye motiváu a tornar de vuelta a Pride Lands p'acabar col reináu del so tíu.

Yá nel reinu, Simba enfrentar a Scar, quien-y confiesa'l so responsabilidá na muerte de Mufasa. Enfurecido, Simba llogra arrequexalo tres una persecución, pero'l vieyu lleón clamia misericordia ya inculpa a les hienes como les verdaderes asesines del so padre. Metanes el tracamundiu que dicha revelación provoca nel mozu, Scar aprovecha la ocasión p'atacar por sorpresa al so sobrín. Sicasí, les hienes intervienen, refundien al fueu a Scar en enterándose de la so acusación ya insultos, y fuxen del reinu. Simba realcontrar con Nala y Sarabi, según los sos amigos Timón y Pumba, y ye proclamáu como'l nuevu rei de Pride Lands. Nes últimes escenes, y trescurríu un tiempu de l'asunción de Simba, apreciar a Rafiki presentando a la fía de Simba y Nala a los demás animales del reinu.

Repartu principal

L'equipu de producción valoró l'afinidá ente los actores y los personaxes de la película pa escoyer al repartu de voces. Por casu, escoyeron a James Earl Jones pal papel de Mufasa porque la so voz yera «potente y equiparable al ruxíu d'un lleón».^[10] Nathan Lane orixinalmente había audicionado pal personaxe de Zazú, ente que Ernie Sabella buscaba'l papel d'una de les hienes. Dambos participaben entós daquella nel musical Guys and Dolls. Al axuntase nel estudiu de grabación de The Lion King, pidióse-yos qu'interpretaren a les hienes. La so actuación resultó tan hilarante pa los direutores, que los escoyeron pa los roles de Timón y Pumba.^[11][12] Pa les hienes teníen pensáu contratar al dúu Cheech y Chong, pero solu Cheech Marin taba disponible asina que-y ufiertaron el papel de la otra hiena a Whoopi Goldberg.^[13]

James Earl Jones, Jeremy Irons y Rowan Atkinson fueron dalgunos de los actores qu'emprestaron la so voz pa los personaxes del filme.

Tocantes a los protagonistes, Matthew Broderick punxo voz al Simba adultu nes fases iniciales de producción, y cabo señalar que mientres los trés años que tomó'l procesu de doblaxe grabó los sos diálogos en solitariu, cola esceición d'una ocasión en que tuvo con otru actor nel estudiu de grabación. Inclusive nun s'enteró de que Moira Kelly doblaba a Nala hasta l'estrenu de la película.^[14] Magar Jeremy Irons tornara'l papel de Scar al espresar que nun se sentía preparáu pa interpretar a un personaxe risible, dempués de la so actuación nun rol dramáticu como Claus von Bülow en Reversal of Fortune a la fin aportó ya integróse al repartu. Ello ye que los guionistes decidieron incorporar parte de los diálogos de von Bülow en The Lion King — como la frase «nun tienes nin idea» — ente que l'animador Andreas Dexa estudió los tics y traces faciales de Irons tantu en Reversal of Fortune como en Damage pal diseñu de Scar.^[10][15] D'esta forma, el repartu estelar de voces n'inglés quedó conformáu por:

• Matthew Broderick como Simba: ye'l fíu de los reis Mufasa y Sarabi, y polo tanto herederu de les Pride Lands. Joseph Williams interpretó los cantares del personaxe, que'l so diseñu corrió al cargu de Mark Henn y Ruben A. Aquino pal Simba nuevu y l'adultu, respeutivamente.^[16]
  • Jonathan Taylor Thomas ye la voz de Simba nueva, ente que Jason Weaver interpretó los cantares d'esta versión del personaxe.^[16]
• James Earl Jones como Mufasa: ye'l padre de Simba y rei de les Pride Lands de primeres de la película. L'animador Tony Fucile supervisó'l diseñu del personaxe.^[16]
• Jeremy Irons como Scar: ye l'hermanu de Mufasa y tíu de Simba, que nagua por llograr el tronu. El so diseñu corrió al cargu d'Andreas Dexa.^[16]
• Moira Kelly como Nala: ye la meyor amiga de Simba y, más tarde, la so esposa. Sally Dworsky interpretó los sos cantares y el supervisores fueron Aaron Blaise y Anthony DeRosa pa les versiones de moza y adulta.^[16]
  • Niketa Calame ye la voz de l'Ala nueva y Laura Williams interpretó los sos cantares nesta versión del personaxe.^[16]
• Nathan Lane como Timón: un suricato embaecíu y alvertíu. El supervisor nel procesu d'animación foi Michael Surrey.^[16]
• Ernie Sabella como Pumba: un inocente facóquero — anque na película referir a él como un xabalín — que sufre flatulencias y ye'l meyor amigu de Timón. Tony Bancroft foi l'encargáu d'animación.^[16]
• Robert Guillaume como Rafiki: un sabiu y vieyu mandril —anque tamién ye mentáu como un babuino— que collabora como xamán de les Pride Lands, amás de presentar formalmente ante los animales del reinu a Simba cuando yera un cachorru. La xera d'animación corrió al cargu de James Baxter.^[16]
• Rowan Atkinson como Zazú: un toco que fai de mayordomu real. L'animación del personaxe recayó en Ellen Woodbury.^[16]
• Madge Sinclair como Sarabi: ye la esposa de Mufasa, madre de Simba y líder de la menada de caza. L'animador Russ Edmonds supervisó'l so diseñu.^[16]
• Alex Kupershmidt y David Burgess fueron el supervisores d'animación de les hienes, que taben aliaes con Scar, interpretaes de la mesma por:
  • Whoopi Goldberg como Shenzi: una fema de calter faltante y enfadosu, y líder del tríu.^[16]
  • Cheech Marin como Banzai: un machu agresivu y de calter impulsivu.^[16]
  • Jim Cummings como Ed: un machu de temperamentu lerdo que non fala, solo ri.^[16] Tamién ye de resaltar qu'este mesmu actor púnxo-y voz a un geómido que fala con Zazú, y sustituyó a Jeremy Irons na escena onde Scar canta «Be Prepared».^[17]
• Zoe Leader como Sarafina: ye la madre de Nala, anque solo apaez nuna escena onde parola con Sarabi.^[18]

Producción

Antecedentes y redaición del guión

Rob Minkoff y Roger Allers, direutores de la cinta.

La trama de The Lion King surdió a finales de 1988, nuna conversación ente Jeffrey Katzenberg, Roy E. Disney y Peter Schneider mientres volaben a Europa pa promocionar Oliver & Company. Al aldericar la posibilidá de que la historia tuviera ambientada en África, Katzenberg sintióse engabitáu de momentu al proyeutu.^[19] Charlie Fink, vicepresidente d'asuntos creativos de Walt Disney Feature Animation, siguió desenvolviendo'l conceutu,^[20] y Katzenberg foi amestando temátiques como la mayoría d'edá y la muerte, y ciertes anécdotes personales rellacionaes cola so irregular carrera política.^[21] D'alcuerdu a esti postreru: «Ye alrodiu de la responsabilidá que toos tenemos como portadores de l'antorcha d'una xeneración a la siguiente. Pa cualesquier ser humanu, tratar d'un momentu especial cuando pases de ser un neñu a un adultu y [entós] tienes d'asumir la responsabilidá qu'eso trai. Pa la mayoría de la xente esto ye un momentu d'allegría tal que atopar a la pareya de la to vida o la nacencia d'un fíu. Dacuando, como asocede con Simba, esto ye causáu por daqué tráxicu. Él tien qu'encaralo d'esa manera y crecer nel procesu. Asina tengas 5 o 85 años, ye daqué colo que toos pueden sentise rellacionaos instintivamente o por esperiencia propia».^[16]

Pa payares del mesmu añu, Thomas Disch — autor de El valiente tostadorcito — terminara un tratamientu tituláu King of the Kalahari — traducción: «El rei del Kalahari»^[22] anque depués Linda Woolverton tuvo revisando'l guión mientres el siguiente añu, etapa na que'l documentu foi renombráu primeru a King of the Beasts — traducción: «El rei de les besties» — y depués a King of the Jungle — traducción: «El rei de la selva».^[20] La versión orixinal de la película yera bien distinta a lo qu'acabó siendo la versión definitiva: l'argumentu taba centráu en batalles ente lleones y babuinos; Scar yera'l líder de los simios, Rafiki yera un guepardu,^[21] y Timón y Pumba yeren los amigos de la infancia de Simba.^[13] Simba tampoco abandonaba'l reinu, sinón que llegaba al tronu como «un personaxe vago y desdexao» por cuenta de les manipulaciones de Scar, motivu qu'habría de conducilo al so derrocamientu. En 1990 el productor Thomas Schumacher, que recién concluyera'l so trabayu en The Rescuers Down Under, integrar al equipu^[20] y consideró que'l llibretu de El rei de la xungla yera afechu pa «un documental animáu especial de National Geographic».^[23]

Dellos miembros del equipu de producción viaxaron al Parque nacional de Hell's Gate, en Kenia, pa diseñar un paisaxe más realista pa la película.^[24]

Disney escoyó primeramente a George Scribner, responsable de Oliver & Company, pa dirixir El rei de la selva^[25] xunto con Roger Allers, principal arreyáu nel guión de Beauty and the Beast.^[19] Allers integró a Brenda Chapman por que se encargara de la trama.^[20] Con tal de tener una meyor apreciación de la redolada en qu'habría de tar ambientada la película, l'equipu de producción allegó a Kenia pa visitar el Parque nacional de Hell's Gate.^[24] Sicasí, por cuenta de diferencies creatives ente Scribner y el restu del equipu — por casu, Allers quería que fora un musical ente que Scribner tenía en mente un documental centráu na naturaleza, el direutor arrenunció al proyeutu seis meses dempués,^[19][26] siendo reemplazáu por Rob Minkoff.^[24] Otros cambeos incluyeron la incorporación del productor Don Hahn, ente que Schumacher pasó a ser productor executivu ante'l so nuevu nomamientu como vicepresidente pal desenvolvimientu y l'animación de llargumetraxes de Disney.^[23] D'acordies con Hahn, el guión escarecía d'una idea clara hasta esi momentu, asina que propunxo que la temática principal trepara con «dexar tras la infancia y encarar les realidaes del mundu», idea que sometió a la revisión de los guionistes. Allers, Minkoff, Chapman y Hahn reescribieron la trama basándose nesti conceutu a lo llargo de dos selmanes de xuntes colos direutores Kirk Wise y Gary Trousdale, que recién terminaren el so trabayu en Beauty and the Beast.^[24] Foi nesta etapa que'l guión acabó titulándose The Lion King y l'escenariu principal dexó de ser la selva, pa ser agora la sabana.^[19]

The Lion King foi la primer película animada de Disney en cuntar con una historia orixinal, en contraste a les anteriores producciones del estudiu que consistíen n'adautaciones d'obres yá esistentes. Cuntó con traces de los personaxes bíblicos José y Moisés, lo mesmo que de Hamlet de William Shakespeare.^[27] Los guionistes Irene Mecchi y Jonathan Roberts integrar al equipu a mediaos de 1992, y encargar principalmente de revisar el llibretu, resolver temes emotives dudosos y resaltar la comicidad de Pumba, Timón y les hienes.^[16] El lletrista Tim Rice collaboró estrechamente colos guionistes, y volaba a California siquier una vegada al mes por cuenta de que los sos cantares precisaben tar al par de la continuidá narrativa. Magar les lletres de los sos cantares sufrieron cambeos al términu de la producción, estes fueron amestaes a los guiones gráficos mientres les fases iniciales de desenvolvimientu.^[24] De manera similar, el guión pasó por constantes ediciones provocando que ciertes escenes fueren animaes en más d'una ocasión por cuenta de cambeos nel diálogu, por casu.^[20]

Animación

The Lion King yera considerada como una pequeña película porque díbamos a correr dellos riesgos. La idea de la historia sobre un cachorru de lleón taba enmarcada n'asesinar al so tíu cola música de Elton John. La xente dicía: «¿Qué? Bona suerte con eso». Pero por dalguna razón, les persones que terminaben cola película atopábense bien entusiasmaes con ello y motivaes. —Don Hahn[12]

El desenvolvimientu de The Lion King empezó coles mesmes que'l de Pocahontas, cola mayoría de los animadores de Walt Disney Feature Animation trabayando nesta postrera, porque pensaben que diba ser la más esitosa y prestixosa de los dos.^[27] Los guionistes tampoco teníen muncha fe nel proyeutu; Chapman, por casu, declaró que orixinalmente nun quería aceptar el so trabayu «porque la historia nun yera bien bona»,^[20] ente que l'escritor Burny Mattinson comentó-y a Joe Ranft que «nun sabía quién diba querer ver esti filme».^[26] Los animadores principales coincidíen con esti sentimientu y amosábense desinteresaos nel diseñu d'animales,^[21] magar que trelce d'ellos, tantu en California como en Florida, fueron los responsables de crear les personalidaes de los protagonistes. Ente estos atopábense Mark Henn y Ruben A. Aquino al cargu de les versiones xuvenil y adulta de Simba; Andreas Dexa con Scar; Aaron Blaise y Anthony DeRosa con Nala de mozu y adulta; y Tony Fucile pa Mufasa.^[16] Alredor de venti minutos de la película, incluyida la secuencia musical de «I Just Can't Wait to Be King», fueron producíos nes instalaciones de Disney-MGM Studios.^[13] En total, más de seiscientos artistes, animadores y téunicos contribuyeron na producción del llargumetraxe.^[25] Selmanes antes del estrenu asocedió'l terremotu de Northridge de 1994, que causó'l zarru del estudiu y polo tanto l'equipu d'animación tuvo que rematar el trabayu nos sos respeutivos llares.^[28]

Al igual qu'asocediera con Bambi en 1942, tomóse como referencia'l comportamientu de los animales na vida real pal diseñu de los personaxes. Jim Fowler, un reconocíu especialista en fauna montesa, visitó los estudios en delles ocasiones con dellos lleones y otros animales de la sabana p'aldericar colos animadores el so comportamientu y ayudar nel so cometíu de crear dibuxos apegaos a la realidá.^[24] Pal diseñu de les Pride Lands l'equipu visitó'l parque nacional de Kenia. Usáronse delles lentes focales pa ufiertar una versión diferida de la representación habitual d'África qu'apaez nos documentales — onde s'empleguen teleoxetivos pa prindar a les especies alloñaes, y recurrieron a los estudios conceptuales del artista Hans Bacher pa ufiertar un mayor realismu por aciu efeutos como'l lens flare. Les obres de los pintores Charles Marion Russell, Frederic Remington y Maxfield Parrish tamién influyeron nel diseñu del filme.^[24][29] A diferencia d'otres producciones animaes, los personaxes de The Lion King nun son antropomorfos, situación que llevó a los animadores a instruyise nel trazu d'animales cuadrúpedos. De la mesma, optaron por tomes más estenses de los personaxes pa contribuyir al desenvolvimientu de la historia y de los mesmos personaxes.^[13]

L'animación per ordenador ayudó a que los cineastes pudieren esponer la so visión con nuevos recursos teunolóxicos. Por casu, pa la secuencia de la estampida de ñus, utilizóse un software de diseñu tridimensional p'aumentar la cantidá d'animales n'escena, y depués amestaron efeutos d'avisiegu planu pa emular l'animación tradicional. D'igual manera esta ferramienta dexó la adición de dellos trayectos aleatorios pa los cientos de ñus, con tal de recrear el movimimento impredicible de la menada.^[30] Sicasí, a pesar de la innovación y a que cuntaben con animadores y téunicos especialistes n'animación per ordenador, esta sola secuencia d'escasos dos minutos y mediu de duración riquió de dos años pa ser terminada.^[16] De la mesma, el Computer Animation Production System asemeyó los movimientos de la cámara pa ciertes tomes travellings, y ayudó a la producción d'efeutos de llume y coloriáu.^[13]

Banda sonora

The Lion King: Original Motion Picture Soundtrack
Datos
Tipu	llargumetraxe
Álbum	National Film Registry
Idioma	inglés, suaḥili, Idioma xhosa y Idioma zulú
Xéneru	Banda sonora
Compositor	Hans Zimmer, Elton John, Tim Rice y Nick Glennie-Smith
Productor	Hans Zimmer, Mark Mancina, Jay Rifkin, Chris Thomas
País	Estaos Xuníos
Fecha publicación	15 xunu 1994[1]
Duración	46:29[31]
Cronoloxía de
The Lion King: Original Motion Picture Soundtrack The Lion King II: Simba's Pride
Web oficial

Disney contautó al lletrista Tim Rice, que naquel momentu atopábase trabayando con Alan Menken nos cantares de Aladdín, pa faese cargu de la banda sonora de The Lion King. Rice aceptó cola condición de que contrataren a otru compositor col cual trabayar. Yá que Menken nun taba disponible, escoyer a Elton John por encamientu del propiu Rice,^[11] que tamién suxiriera al grupu ABBA, pero Benny Andersson taba ocupáu col musical Kristina från Duvemåla.^[21] John quería escribir «cantares ultra-pop que-yos gustaren a los neños; [de cuenta que] yá d'adultos pudieren mirar eses películes y llograren el mesmu prestar», y citó como inflúi a El llibru de la selva (1967) que la so música «yera prestada y curiosa tantu pa neños como adultos».^[35]

Hans Zimmer, compositor de la banda sonora de The Lion King.

John y Rice escribieron cinco canciones pal filme — «Circle of Life», «I Just Can't Wait to Be King», «Be Prepared», «Hakuna Matata» y «Can you feel the love tonight?»; esta postrera interpretada por John pa la escena de los creitos finales,^[36] y una adicional que fuera refugada mientres la producción, «The Morning Report», pa los rellanzamientos en IMAX y DVD. Cabo señalase qu'esta postrera foi incluyida como parte del repertoriu del musical.^[37] Optar por Hans Zimmer pa la musicalización, basándose na so participación nun par de películes ambientadas n'África — The Power of One y A World Apart.^[24] Zimmer incorporó música tradicional africana y dellos elementos corales interpretaos pol compositor sudafricano Lebo M.^[36] Mark Mancina y Jay Rifkin, collaboradores de Zimmer, ayudaron colos arreglos y la producción del material musical.^[38]

Walt Disney Records punxo a la venta la banda sonora a partir del 13 de xunetu de 1994. Al términu del añu acabó siendo'l cuartu álbum con mayores ventes d'alcuerdu a Billboard 200, y la banda sonora con más copies vendíes hasta esi entós.^[39] Tamién ye de resaltar que se trata de la única banda sonora que consiguió una certificación de diamante —10x platino— de la Recording Industry Association of America.^[34] Esiste una grabación bootleg de la versión instrumental completa de Zimmer, que tuvo disponible hasta'l restreno de la película en 2014.^[40][33] El discu influyó na producción de Rhythm of the Pride Lands (1995), álbum qu'inclúi ocho canciones de Zimmer, Mancina y Lebo M.^[41]

L'usu del cantar «The Lion Sleeps Tonight» causó disputes ente Disney y la familia del sudáfricano Solomon Linda, compositor de la pista — orixinalmente titulada como «Mbube» — en 1939. En xunetu de 2004 la familia demandó a Disney por infracción de derechos d'autor, anque dos años dempués llegó a un alcuerdu con Abilene Music, propietaria de los derechos de distribución del cantar.^[42] De siguío, se enlistan los cantares de la banda sonora orixinal:^[31]

Nᵘ	Títulu	Duración

Carauterístiques téuniques

La película foi creada colos métodos tradicionales d'animación — dibujo fechos a mano — nos estudios de Walt Disney Animation, allugaos en Burbank, Estaos Xuníos. En concretu, foi grabada en resolución 2K col formatu Spherical, xunto al emplegu del procesu cinematográficu Technicolor. La rellación d'aspeutu ye de 1.85: 1 pa toles versiones, cola esceición de los llanzamientos en alta definición y en formatu Blu-ray, que ye de 1.78: 1,^[43] amás de que la conversión a 3D realizar cola téunica de reconstrucción d'imaxe pa consiguir una distribución más real de los fotogrames nel espaciu.^[44] En rellación al audiu, los amiestos qu'apaecen na versión final son Dolby Surround — versión estrenada en cines — y Dolby Digital — añadida nes reediciones en DVD y Blu-ray,^[43][45] ente que la versión IMAX tien un sistema de soníu ameyoráu.^[46]

Llanzamientu

Mercadotecnia

En payares de 1993 Disney estrenó la secuencia inicial de la película col cantar «Circle of Life» como primer tráiler promocional de The Lion King, reveláu mientres l'estrenu de Los trés mosqueteros. D'alcuerdu a Dick Cook, presidente de Buena Vista Pictures Distribution, «toos tábamos tan impresionaos cola guapura y majestuosidad d'esta escena que [coincidimos en] que probablemente seríen dalgunos de los meyores minutos qu'habíamos vistu». Aquel día, solo una tercer parte de la película taba concluyida.^[47][48] Por cuenta de que el tráiler causó reacciones positives na audiencia, Hahn externó la so esmolición por satisfaer les mires del públicu.^[47] En total, Disney llevó a cabu once proyeiciones de prueba antes del estrenu de la película.^[46] En marzu de 1994 l'estudiu realizó una presentación nel ShoWest, onde amosó delles escenes de The Lion King acompañaes de guiones gráficos y bocetos de les animaciones usaes na película.^[49]

La campaña de mercadotecnia simultánea al llanzamientu de la película incluyó alcuerdos comerciales con empreses como Burger King, Mattel, Kodak, Nestlé y Payless ShoeSource, ente otres,^[50] y rexistráronse hasta 186 productos llicenciaos.^[51][52] La banda sonora representó otru de los puntos fuertes de la mercadotecnia de The Lion King.^[53] En 1994, Disney ganó alredor de mil millones USD cola venta d'artículos basaos na película,^[54] de los cualos 214 millones USD proveníen de xuguetes comercializaos mientres la temporada navidiega de 1994.^[55]

Estrenu

Pal so estrenu'l 15 de xunu de 1994 nel Radio City Music Hall de Nueva York y El Capitan Theatre de Los Angeles, Disney preparó una curtia presentación escénica con música de delles de les sos películes animaes que yera llevada a cabo antes de cada función de The Lion King.^[56][57] El 24 de xunu tuvo disponible n'aproximao 2000 sales de cine del restu del país.^[57] Pa la reproducción del soníu envolvente de la película, Dolby Laboratories incorporó nuevos sistemes de reproducción d'audiu nes sales estauxunidenses.^[25][58] De siguío apaecen les feches d'estrenu de la cinta en distintos países:

Feches d'estrenu (Fonte: IMDb)[59]
País	Fecha d'estrenu	País	Fecha d'estrenu
Estaos Xuníos	15 de xunu de 1994 (premier) 24 de xunu de 1994 18 de payares de 1994 (reestrenu)	Irlanda	21 d'ochobre de 1994
Israel	23 de xunu de 1994	España	8 de payares de 1994
Canadá  Uruguái	24 de xunu de 1994	Bélxica	9 de payares de 1994
Chile  Colombia	30 de xunu de 1994	Alemaña	17 de payares de 1994
Corea del Sur	2 de xunetu de 1994	Austria  Dinamarca  Polonia  Suecia  Suiza (zona alemana)	18 de payares de 1994
Venezuela	6 de xunetu de 1994	Italia	24 de payares de 1994 (premier) 25 de payares de 1994
Arxentina  Méxicu	7 de xunetu de 1994	Países Baxos	25 de payares de 1994
Brasil  Hong Kong  Perú	8 de xunetu de 1994	Eslovaquia  Grecia  Hungría	1 d'avientu de 1994
Taiwán	10 de xunetu de 1994	Finlandia  Islandia  Portugal	2 d'avientu de 1994
Xapón	23 de xunetu de 1994	Eslovenia	4 d'avientu de 1994
Singapur	10 d'agostu de 1994	Croacia	8 d'avientu de 1994
Noruega	18 d'agostu de 1994	República Checa	15 d'avientu de 1994
Australia  Nueva Zelanda	25 d'agostu de 1994	Rusia  Turquía	20 de xineru de 1995
Francia	3 d'agostu de 1994 (premier) 9 de payares de 1994 27 d'agostu de 2014 (reestrenu)	China	5 de xunetu de 1995 (solo en Beixín) 15 de xunetu de 1995
Reinu Uníu	5 d'ochobre de 1994 (premier) 7 d'ochobre de 1994	Estonia	3 de mayu de 1996
Filipines	12 d'ochobre de 1994	—	—
Nota: Tamién s'estrenó n'India, Indonesia y Tailandia n'ochobre; y en Sudáfrica y na zona francófona de Suiza en payares de 1994. Nun apaecen na tabla por cuenta de que nun tienen un día específicu d'entamu.

Reestrenu en IMAX y 3D

La película tuvo un rellanzamientu'l 25 d'avientu de 2002 en formatu IMAX, ocho años dempués del so estrenu orixinal. D'alcuerdu a Hahn: «Había toa una xeneración nueva de neños que nun la vieron, sobremanera na pantalla grande». El procesu de restauración y meyora de ciertes escenes resultó senciellu una y bones el filme fuera archiváu digitalmente.^[46][60] Sicasí, esti llanzamientu solo llegó a la sales de cine d'Alemaña, Estaos Xuníos, Francia, Méxicu y Reinu Xuníu — 25 d'avientu; Sudáfrica — 27 d'avientu, Xapón — 1 de xineru de 2003, Rusia — 31 de marzu, y República Checa — 15 de mayu.^[59]

En xunu de 2011 estrenar nel Festival Internacional de Cine d'Edimburgu^[59][61] una versión en 3D que sí tuvo una mayor cobertoria que la versión en IMAX^[59] magar que solo duró un par de selmanes en cartelera.^[62][63] A esta versión siguiólu un llanzamientu en formatu Blu-ray 3D.^[62][63] De siguío apaecen llistaes les feches d'estrenu en cada país de la versión 3D:

Feches d'estrenu en 3D (Fonte: IMDb)[59]
País	Fecha d'estrenu	País	Fecha d'estrenu
Reinu Uníu	24 de xunu de 2011 (premier) 7 d'ochobre de 2011	Malasia	20 d'ochobre de 2011
Ucraína	28 de xunetu de 2011	Hong Kong	22 d'ochobre de 2011
Méxicu	12 d'agostu de 2011	Singapur	25 d'ochobre de 2011
Israel  Perú	25 d'agostu de 2011	Malta	9 de payares de 2011
Brasil  Polonia  Sudáfrica	26 d'agostu de 2011	Alemaña	10 de payares de 2011
Estaos Xuníos	27 d'agostu de 2011 (premier) 16 de setiembre de 2011	Italia	11 de payares de 2011
Croacia	14 de setiembre de 2011	Filipines	14 d'avientu de 2011
Canadá  Paraguái	16 de setiembre de 2011	España	21 d'avientu de 2011
Islandia	23 de setiembre de 2011	Portugal	22 d'avientu de 2011
Turquía	30 de setiembre de 2011	Corea del Sur	29 d'avientu de 2011
Países Baxos	5 d'ochobre de 2011	Suecia	6 de xineru de 2016
Arxentina  Grecia	6 d'ochobre de 2011	Noruega	13 de xineru de 2012
Irlanda  Paquistán	7 d'ochobre de 2011	Finlandia	20 de xineru de 2012
Xapón	8 d'ochobre de 2011	Kazakstán	20 de marzu de 2012
Kuwait	13 d'ochobre de 2011	Rusia	22 de marzu de 2012
Taiwán	14 d'ochobre de 2011	Francia	11 d'abril de 2012

Receición

Comercial

The Lion King recaldó 422 783 777 USD n'Estaos Xuníos y Canadá, y 545 700 000 USD nel restu de países, pa un total de 968 483 777 USD.^[64] Hasta 2016 yera la trentena película que más dineru recaldara na historia del cine^[65] y tamién unu de los mayores ésitos en taquilla de Disney — solo por detrás de Frozen y Zootopia.^[66][67] Amás, tratar del mayor ésitu de taquilla internacional en 1994.^[68] Dempués del so estrenu inicial, con una recaldación de 768 millones USD en tol mundu asitiar nel segundu puestu na clasificación de les películes más taquilleres de la historia, solo per debaxo de Jurassic Park.^[69] Sicasí, foi depués superada por otros filmes como Titanic, en 1997.^[70] Arriendes d'ello, ostentó nel so día el récor de la cinta d'animación más taquillera de tolos tiempos hasta l'estrenu de filmes animaos por ordenador como Finding Nemo (2003), Shrek 2 (2004), Ice Age: Dawn of the Dinosaurs (2009), y Toy Story 3 (2010), antes del so reestrenu en 2011. Gracies a los ingresos llograos col llanzamientu en 3D, The Lion King volvió superar a toles películes enantes mentaes, cola esceición de Toy Story 3, y xubió de nuevu al segundu puestu del ranking. Más tarde, baxó al sestu llugar tres l'estrenu de Frozen (2013), Minions (2015), Finding Dory y Zootopia — esti postreru par de 2016, anque a fecha de 2016 sigue siendo la película d'animación tradicional más taquillera de tolos tiempos.^[71] Tamién ye la que tuvo mayor arribación de públicu tantu nel so estrenu como nos reestrenos posteriores — nel periodu 1961-2011.^[72]

Anque tuvo un estrenu orixinal llindáu, ganó 1 586 753 USD nel fin de selmana del 17 al 19 de xunu de 1994, lo que la allugó dientro de los diez meyores en taquilla d'esa selmana.^[73] Sicasí, la media de recaldación en fin de selmana per cine caltiénse como la más alta de tolos tiempos, con 793 377 USD.^[74] Col so llanzamientu'l 24 de xunu en más de 2000 sales de cine, The Lion King recaldó 40,9 millones USD — qu'entós daquella se convirtió nel cuartu meyor fin de selmana de apertura pa un filme de Disney, lo que la allugó de nuevu dientro de los diez meyores en ventes,^[25] amás de consiguir la calificación «A+» de CinemaScore.^[75] A la fin del so primer llanzamientu, escontra la primavera de 1995, ganara 312 855 561 USD,^[64] lo que la convirtió na segunda película de 1994 en llograr meyor rendimientu en taquilla n'América del Norte, tres Forrest Gump,^[76] que sumáu a lo consiguío nel estranxeru — 455 millones USD, recaldó un total de 768 millones USD.^[69] Tamién ye importante mentar que, gracies l'ésitu de The Lion King y de toles películes producíes nesa dómina, el periodu nel que s'estrenaron ye conocíu como'l Renacimientu de Disney.^[77]

Col so llanzamientu en formatu IMAX, na so primer fin de selmana del 27 al 29 d'avientu de 2002 consiguió 2 789 969 USD en 66 sales de cine, con una media de 27 664 USD per cada sala de cine y un total al 30 de mayu de 2003 de 15 686 215 USD.^[78] Darréu, en 2011 convertir a 3D pa un llanzamientu llindáu de dos selmanes.^[62] La película empezó'l 16 de setiembre de 2011 con 8,9 millones USD^[79] y acabó'l fin de selmana como la primera en taquilla, con 30,2 millones. Foi según pasó a ser el primer reestrenu en consiguir la primer posición n'América del Norte dende Star Wars: Episode VI - Return of the Jedi, en 1997.^[71] Tamién ostentó la décimotercera posición de les producciones con mayores ingresos mientres el mes de setiembre de cualquier añu.^[80] Caltener na primer posición nel segundu fin de selmana, anque perdió un 27 % d'ingresos, hasta los 21,9 millones USD.^[81] Lo anterior magar que dellos analistes envaloraren que les sos recaldaciones cayeren hasta un 50 % y fora superada por Moneyball.^[82]

Debíu al ésitu en taquilla, munches sales siguieron amosando la cinta más allá de los dos selmanes previstes, anque'l so llanzamientu en Blu-ray 3D taba envaloráu pa dos selmanes y media dempués de la so primer proyeición en cines.^[81] N'América del Norte, el so reestrenu terminó'l 12 de xineru de 2012 con un beneficiu de 94 242 001 USD, ente que fora d'esta rexón ganó 91 300 000 USD.^[83] L'ésitu del filme nesta versión fizo que tanto Disney como Pixar empezaren a planiar el rellanzamientu en 3D de Beauty and the Beast, Finding Nemo, Monsters, Inc. y La serenita mientres 2012 y 2013.^[84] Sicasí, los trés primeres nun consiguieron el mesmu nivel d'aceptación que The Lion King, razón que llevó a la cancelación de los otros rellanzamientos.^{[85][86][87][88]} D'alcuerdu a Ray Subers, la razón pola que'l reestrenu de The Lion King collechó un gran ésitu en taquilla deber a que «la sensación d'un rellanzamientu en 3D inda taba fresca y [yera] emocionante, y tuvo una oportunidá dau l'inminente llanzamientu en Blu-ray. L'audiencia foi cutida con tres llanzamientos en 3D al añu, lo que provocó que'l valor de la novedá foliárase definitivamente».^[89]

Crítica

Anglosaxona

Roger Ebert, reconocíu críticu del Chicago Sun-Times, dio una calificación casi perfecta a la película.

The Lion King llogró crítiques favorables polo xeneral. Rotten Tomatoes envaloró un índiz d'aprobación del 92 % y una media ponderada de 8,3/10 con base en 119 crítiques,^[90] ente que la variable estandarizada de Metacritic computó una media de 83/100 basada en catorce opiniones.^[91] Roger Ebert, del Chicago Sun-Times, calificar como «una animación magníficamente dibuxada» y señaló que «la saga de Simba, con unos oríxenes fondamente soterraos, tien daqué de traxedia griega y, en concencia, a Hamlet, ye una esperiencia d'aprendizaxe al par que d'entretenimientu». Dio-y un puntaje de 3,5/4 estrelles.^[92] Magar recibió bones crítiques nel programa Siskel & Ebert & the Movies, tamién foi oxetu de crítica al ser comparada con otres películes de Disney; por casu, Gene Siskel aprofió que nun yera tan bona como Beauty and the Beast.^[93] Hal Hinson, de The Washington Post, señaló que yera «un llogru impresionante, casi apolmonante» y sintió que foi «espectacular de la mesma manera que yá se ve comúnmente coles animaciones de los llargumetraxes de Disney», anque a la fin foi menos entusiasta y comentó que yera «de Shakespeare en tonu, d'algame épicu y paez más apropiada p'adultos que pa neños. Inclusive diría que pa los adultos tamién sería realmente estraña».^[94]

Owen Gleiberman, de Entertainment Weekly, emponderó'l filme y escribió que «tien la resonancia d'aguantar non solo unos dibuxos animaos xeniales, sinón tamién una película emotivamente picante».^[95] Tamién la revista Rolling Stone allabó la cinta, yá que el so críticu, Peter Travers, atalantó que yera «una combinación de música, diversión ya impresionantes emociones por que nun falte'l corazón descomanadamente entretenida».^[96] James Berardinelli, de ReelViews, tamién cuntó que yera una gran película y declaró: «Con cada nuevu llanzamientu d'una animación, Disney paez qu'espande los sos horizontes un pocu más. The Lion King ye'l más maduru — en más d'un sentíu — d'esos filmes y rescampla qu'hubo un esfuerciu intencional pa satisfaer tanto a adultos como a neños. Afortunadamente, p'aquellos de nós que tán bien lloñe de los dibuxos animaos, collecharon un ésitu».^[97] En tantu, Janet Maslin, del diariu The New York Times, afirmó que «cunta con delles formes infalibles de carga risible, un tipu d'humor que ye una auténtica especialidá de Disney», magar dixo que «fai énfasis nel machismu, [yá que] nun tien heroína, a diferencia de los sos predecesores inmediatos».^[98]

Per otru llau, dellos articulistes atoparon problemes na narrativa de The Lion King. Por casu, el personal de TV Guide escribió que, magar la cinta yera téunicamente eficiente y entretenida, «ufierta un cantar menos memorable que la d'ésitos anteriores y una solución dramática azotada ya insatisfactoria».^[99] Finalmente, Terrence Rafferty, de la revista The New Yorker consideró que, a pesar de la bona animación, «manipoliaben les nueses reacciones a la voluntá», yá que «ente traumas, la película inclúi númberos musicales dulcemente banales y ye una comedia tonta ya inquieta».^[100]

Hispanoamericana y española

Al igual que nos países anglosaxones, polo xeneral, la cinta consiguió bones opiniones per parte de les críticas hispana. La revista española Fotogramas dio-y una puntuación de cuatro sobre cinco estrelles.^[101] Antonio Méndez, de AlohaCriticón.com, afirmó que la historia «ye bien simple pero efeutiva en provocar emociones en redol a maduración, ciclu vital, venceyu paternofilial, traxedia familiar...», anque reconoció que «l'animación nun ye qu'esllume pero los personaxes tienen personalidá».^[102] Juan-Fabián Delgado, collaborador pa Criticalia.com, tamién emponderó'l filme, cuantimás a los sos productores, yá que «curiaron el so diseñu, les sos bandes sonores, los sos llanzamientos publicitarios y usaron pa faer mercáu la inercia de la marca».^[103]

La publicación mexicana, Cine Premiere, foi una de les que dio meyor puntuación al filme en versión 3D — 5/5 estrelles, yá que Clara Itzel Hernández declaró que «los sos colores son increíblemente nítidos y brillantes», anque nun s'escaeció de la historia que «sigue siendo desgarradora» y catalogó a Scar como «unu de los grandes villanos de Disney».^[104] Per otru llau, Jesús Delgado, columnista de Hobby Consoles, tamién allabó la producción, al dicir que «tamos ante uno de los trabayos más curiaos de la compañía [y] una maraviyosa banda sonora».^[105] El sitiu web Decine21.com afirmó que «la contribución más pervalible d'esta cinta foi inculcar l'amor a la naturaleza ente'l públicu más nuevu».^[106]

Sicasí, la cinta nun evitó delles valoraciones contraries. Paula Arantzazu, de SensaCine.com, dixo sobre la versión 3D que «quien sienten debilidá polos felinos nun precisen de la tridimensionalidad en pantalla pa emocionase de manera más intensa», amás d'añader que «la secuencia de Scar y les hienes [ta] inspirada nes solombres del totalitarismu del sieglu pasáu».^[107] Esta última llinia argumental tamién la siguió Santiago Navayes, de Libertad Digital, quien foi especialmente críticu cola seición inicial: «La película empieza con una apoloxía del totalitarismu col dictador Mufasa presentando al so herederu naciellu, con tolos animales de la selva, los sos súbditos y potenciales víctimes, aplaudiendo al so futuru rei y asesín».^[108]

Premios y reconocencies

The Lion King recibió cuatro nominaciones a los Globu d'Oru y a los Óscar. De los primeres, sería vencedor nes categoríes de meyor película comedia o musical, meyor banda sonora y meyor cantar orixinal — por «Can you feel the love tonight?». El cantar de «Circle of Life» tamién foi nominanda.^[109] Nos Óscar, foi'l ganador na temática de meyor banda sonora y meyor cantar orixinal — cola mesma que nel Globu d'Oru. Los cantares «Circle of Life» y «Hakuna Matata» tamién fueron nomaes.^[110] «Can you feel the love tonight?» tamién ganó un Grammy a la meyor interpretación vocal pop masculina.^[111] La película tamién conquistó los premios Annie nes categoríes de meyor película animada, meyor actuación vocal — para Jeremy Irons — y meyor historia nun filme animáu.^[112]

Pela so parte, nos Saturn, la cinta foi nomada a les seiciones Saturn a la meyor película de fantasía meyor película de fantasía y meyor interpretación d'un actor/actriz nueva, pero nun ganó en nengún de los casos.^[113] Tamién recibió les nominaciones pa los premios de cine de l'Academia Británica, pol meyor soníu y al Anthony Asquith a la meyor música de película pero perdió frente a Speed y Backbeat, respeutivamente.^[114] Amás, tamién recibió los BMI Film & TV Awards pola música y cantar meyor representada gracies a, precisamente, «Can you feel the love tonight?».^[115] Nos MTV Movie Awards de 1995, tuvo presente en meyor villanu y meyor cantar, pero perdió nos dos.^[116] Tamién esi mesmu añu, presentar nos Kids Choice Awards de Nickelodeon y ganó como película favorita.^[117]

En 2008, la revista Empire llevó a cabu una encuesta ente numberosos llectores y críticos pa escoyer cuálos yeren les quinientes meyores películes de tolos tiempos y The Lion King foi gallardoniada col puestu 319.^[118] De la mesma, American Film Institute allugar nel cuartu puestu de les 10 meyores películes d'animación,^[119] mentanto que la revista Time incluyó la cinta dientro de les 25 meyores películes animaes de tolos tiempos.^[120] Amás, en 2016 la película foi escoyida pol Rexistru Nacional de Cine d'Estaos Xuníos pal so caltenimientu na Biblioteca del Congresu.^[121]

Discutinios

Ver tamién: Jungle Taitei § Discutiniu: The Lion King

Ciertos elementos del filme guarden semeyances col anime de los años 1960, Jungle Taitei, al amosar personaxes análogos — por casu, el protagonista llámase «Kimba» — y numberoses escenes casi idéntiques en composición y ángulu de cámara. Ello ye que Broderick creía de primeres que Disney trabayaba nuna adautación del anime, yá que taba bien familiarizáu con esta producción.^[122] Sicasí, la postura oficial de Disney foi que se trataba de simples coincidencies;^[123] Roger Allers dixo que «mientres el tiempu nel que trabayé nunca se mentó'l nome d'esa serie»,^[124] a lo que Rob Minkoff añadió que «si infringiera les lleis d'infracción de derechos d'autor, Disney dicir [...] Nun ye inusual qu'apaezan babuinos o hienes» o otros animales de la fauna africana.^[125] De la mesma, Yoshihiro Shimizu, de Tezuka Productions y creador de Jungle Taitei, desmintió rumores que mentaben que'l so estudiu recibiera dineru de callao per parte de Disney pa evitar aiciones llegales. Al contrariu, esclarió que nunca foi la so intención exercer una demanda contra Disney magar que dellos executivos de Tezuka creíen qu'esto se debía a que «somos una compañía débil. Nun merecería la pena, sía comoquier... ¡Los abogaos de Disney atopar ente los venti más importantes del mundu!».^[126] Más tarde la serie estauxunidense The Simpsons asonsañó esti fechu nel capítulu «'Round Springfield», onde apaez una nube cola forma de Mufasa y diz: «Tienes De vengar la mio muerte, Kimba, quiero dicir, Simba».^[127]

Otru discutiniu surdió cuando l'audiencia suxirió qu'apaecía la pallabra «SEX» — del inglés: «sexu» — nuna escena na que Simba llevanta polvu al echase.^[128] L'activista conservador Donald Wildmon aseveró que se trataba d'un mensaxe subliminal coles mires de promover la promiscuidá sexual. Los animadores de la película manifestaron que les lletres en realidá yeren «SFX» — una abreviatura común pa «efeutos especiales» n'inglés — col enfotu de rindir homenaxe a los animadores d'efeutos per ordenador.^[129] N'otra escena mientres la interpretación del cantar «Be Prepared» detectáronse elementos reminiscentes del nazismu, al amosar a les hienes desfilando d'una forma bien paecida a la de los militantes nos congresos nacionales de Núremberg.^[130]

Ciertos biólogos especialistes nes hienes protestaron contra la representación que les diera a estes criatures en The Lion King: ello ye que un investigador denunció a Disney por bilordiu^[131] y otru — que preparara a los animadores una visita al Área d'Investigación del Comportamientu de la Universidá de California en Berkeley pa reparar y dibuxar hienes en cautividá^[132] promovió'l boicó a la película como forma d'ayudar a caltener estos animales na naturaleza.^[133] Dellos analistes coincidieron en que les hienes apaecen nel filme como una alegoría contra la inmigración, representando a comunidaes llatines o negres,^[134][135] yá que falen un dialeutu comúnmente acomuñáu con estos grupos étnicos d'Estaos Xuníos.^[136]

Adautaciones y remortines

Cine y televisión

El primer proyeutu d'animación rellacionáu con The Lion King foi protagonizáu por dos de los personaxes de la película, Timón y Pumba. En concretu, el dúu apaeció nel curtiu d'animación «Stand by Me», nel que Timón canta el cantar del mesmu nome. Este foi estrenáu en 1995, coles mesmes que la película Tom and Huck. Dempués, dambos personaxes protagonizaron el so propiu programa d'animación, Timón y Pumba, que tomó tres temporaes con 85 episodios en total y emitióse ente 1995 y 1999. Ernie Sabella dobló a Pumba pal programa, ente que la voz de Timón corrió al cargu de Quinton Flynn y Kevin Schon, amás de Nathan Lane.^[137]

Disney estrenó dos secuela direutamente pa videu. La primera d'estes ye The Lion King II: Simba's Pride, llanzada al mercáu en 1998 en formatu VHS. Dicha película centrar na fía de Simba y Nala, Kiara, que namórase de Kovu, un lleón criáu nuna menada de siguidores de Scar, «The Outsiders» — del inglés: «Los Foresteros».^[138] En 2004 vio la lluz uno segunda secuela en DVD, The Lion King 3: Hakuna Matata. Sicasí, parte d'esta película ye una precuela, porque se narren les circunstancies nes que Timón y Pumba conociéronse, y tamién puede considerase una medicuela, nel sentíu de que s'amuesa una retrocontinuidad de les aiciones de los personaxes mientres la película orixinal de 1994.^[139]

Más tarde, en xunu de 2014, fíxose pública la noticia del estrenu d'una serie de televisión basada na película, The Lion Guard, protagonizada por Kion, el segundu cachorru de Simba y Nala. El programa ye una secuela de The Lion King y una medicuela de The Lion King II: Simba's Pride.^[140] Anque foi retresmitida per primer vegada en Disney Channel como una película de televisión titulada The Lion Guard: Return of the Roar, en payares de 2015, convertir nuna serie de Disney Junior en xineru de 2016.^[141][142]

En setiembre de 2016, debíu al ésitu comercial y de crítica de El llibru de la selva, Walt Disney Pictures anunció una adautación del filme pero en imaxe real, dirixida por Jon Favreau y que se va basar n'animaciones creaes cola téunica d'imaxe xenerada por ordenador.^[143] Favreau ta rodándola coles mesmes que The Jungle Book 2.^[144]

Videoxuegos

Mientres la temporada navidiega de 1994 distribuyéronse tres videoxuegos inspiraos na película. Virgin Interactive desenvolvió unu d'ellos pa les plataformes PC, Amiga, Super Nintendo y Sega Mega Drive/Genesis, ente que Dark Technologies y Syrox Developments tuvieron detrás de la producción d'otros xuegos pa Game Boy, y Master System y Game Gear, respeutivamente.^[145] Seis años dempués, la cinta y la so secuela, Simba's Pride, sirvieron d'inspiración pa otru xuegu, desenvueltu por Torus Games: The Lion King: Simba's Mighty Adventure (2000) para Game Boy Color y PlayStation.^[146] Timón y Pumba tamién apaecieron en Timon & Pumbaa's Jungle Games (1995), un xuegu de puzles pa PC de los estudios 7th Level, darréu reeditáu pa SNES por Tiertex.^[147]

Simba apaez como un personaxe xugador nel nivel «Pride Lands» de Kingdom Hearts II, desenvueltu por Square Enix.^{[148][149][150]} Amás, unu de los escenarios del videoxuegu de 2011, Disney Universe, ta basáu en The Lion King,^[151] ente que Simba tamién apaez nel xuegu de Nintendo DS, Disney Friends (2008).^[152]

Adautaciones al escenariu

Artículu principal: The Lion King (musical)

Walt Disney Theatrical produció una adautación en forma de musical col mesmu títulu que la película, que'l so estrenu tuvo llugar en Minneapolis, Estaos Xuníos, en xunetu de 1997. Un mes dempués, el musical llegó a Broadway, onde foi estrenáu nel teatru New Amsterdam Theatre. El musical taba empobináu orixinalmente por Julie Taymor,^[153] ya incluyía cantares tantu de la película como de Rhythm of the Pride Lands, según trés nueves composiciones musicales d'Elton John y Tim Rice. Mark Mancina encargar de los arreglos musicales y la orquesta compuesta espresamente pa la obra.^[154] Esti musical ye unu de los más esitosos na historia de Broadway, como demuestren los seis Tony Awards que ganó, ente ellos el de meyor musical. Arriendes d'ello, anque foi treslladáu al Teatru Minskoff en 2006, inda ye representáu en Nueva York, lo que lo convierte nel tercer musical que más tiempu tuvo en cartelera en Broadway y na producción más taquillera de la so historia. Por cuenta del so ésitu comercial, delles adautaciones d'este fueron estrenaes con posterioridá en tol mundu.^{[23][155][156]}

The Lion King sirvió d'inspiración pa dos espectáculos basaos na historia de la película, inauguraos en dellos de los parques d'atraiciones propiedad de Walt Disney Parks and Resorts. El primeru, The Legend of the Lion King, consistía nuna recreación de la película por aciu modelos a tamañu real de los sos personaxes, y tuvo n'activu dende 1994 hasta 2002 nel área de Magic Kingdom nel parque d'atraiciones Walt Disney World.^[157] Otra atraición que sigue en funcionamientu a fecha de 2016 ye l'eventu musical de trenta minutos de duración Festival of the Lion King, nel que los númberos musicales de la película son representaos con actores reales y moñecos animatrónicos de Simba y Pumba, amás d'un actor amarutáu de Timón. Esta atraición abrió les sos puertes n'abril de 1998, nel área Animal Kingdom de Disney World,^[158] y un espectáculu idénticu foi estrenáu en setiembre de 2005 na zona d'Adventureland de Hong Kong Disneyland.^[159] Una versión asemeyada del espectáculu, «The Legend of the Lion King», tuvo n'activu en Disneyland Paris ente 2004 y 2009.^[160][161]

El musical ganó más de 70 de los gallardones del orbe, ente ellos seis premios Tony, nes 22 producciones globales, que fueron vistes por más de 80 millones de persones alredor del mundu.^[162]

Formatu caseru

The Lion King foi llanzada al mercáu del cine domésticu per primer vegada en formatu VHS y Laserdisc n'Estaos Xuníos el 3 de marzu de 1995, como parte de la coleición de películes pa consumu personal de Disney Walt Disney Coleición Maestra. La versión en VHS incluyía un tráiler preliminar de la película animada Pocahontas, tamién producida por Walt Disney Pictures y qu'entós daquella inda nun fuera estrenada. En dichu tráiler, la protagonista de la película, Pocahontas — doblada por Judy Kuhn — interpreta'l cantar «Colors of the Wind».^[163] Amás, tamién fueron puestes a la venta les versiones Deluxe de dambos formatos; en VHS incluyía'l filme, en delles ediciones una litografía esclusiva de Rafiki y Simba, un epígrafe conmemorativo de «Circle of Life», seis litografíes del arte conceptual previu a la creación de la película, una cinta de videu extra col documental estrenáu en televisión Cómo se fixo The Lion King, según un certificáu d'autenticidá. Pela so parte, la versión Deluxe en Laserdisc tamién incluyía tanto la película como los seis litografíes y el documental televisivu enantes mentaos, pero traía conteníu adicional como guiones gráficos, croquis de diseñu de los personaxes, más arte conceptual, videoclips d'animación preliminar, y los comentarios del direutor de los que la versión en VHS escarecía, tou ello en cuatro discos de doble cara. De dambes versiones, la versión VHS consiguió un mayor ésitu comercial al vendese 4 500 000 unidaes el día del so llanzamientu al mercáu,^[164] hasta faer un total de 30 000 000 d'unidaes vendíes en 1997. Estes cifres fixeron que The Lion King pasara a ser la cinta con más copies VHS vendíes en tola historia d'esti formatu.^[165] Una moratoria na venta al públicu entró a valir en 1997, por decisión de Disney, en virtú de la cual la película dexó de fabricase y comercializase mientres seis años.^[45]

Darréu, el 7 d'ochobre de 2003, el VHS volvió tar disponible nel mercáu xunto cola primer versión en formatu DVD, col títulu The Lion King: Edición Platino, que forma parte de la coleición Edición Platino de los clásicos d'animación de Disney en formatu DVD. Entendía dos versiones de la película nel primer discu, una remasterizada creada pal reestrenu de 2002 en cines IMAX y otra editada del reestrenu IMAX idéntica a la versión del filme llanzada en 1994.^[166] Un segundu discu, con conteníu extra, foi incluyíu tamién nel llanzamientu en DVD. No tocante a la banda sonora, tuvo disponible tantu en Dolby 5.1 como en Amiestu Ameyoráu de Home Cinema Disney. D'esta forma, el llanzamientu en DVD de The Lion King ye'l primeru de Disney qu'incluyó dambos amiestos d'audiu de la banda sonora.^[167] Por aciu seamless branching, la cinta podía ser visualizada con o ensin una escena alternativa: una curtia conversación yera reemplazada pol cantar «The Morning Report». Tamién salió a la venta una edición especial del coleicionista, qu'entendía los dos discos de la edición en DVD, cinco retrato litográficos esclusivos de los personaxes de la película — croquis espresamente dibuxaos y roblaos polos téunicos d'animación orixinales, y un llibru introductoriu tituláu El Viaxe — del inglés: The Journey.^[45] Pela so parte, la Edición Platino de la película incluyó cambeos realizaos pa la versión reeditada de The Lion King que s'estrenó en cines IMAX, como por casu el rediseño de les animaciones de los cocodrilos na secuencia musical «I Just Can't Wait to Be King», amás d'otros cambeos estéticos.^[166] Les ventes del DVD n'Edición Platino y la cinta VHS algamaron los dos millones d'unidaes nel mesmu día del so llanzamientu al públicu.^[164] Más tarde, un pack de DVD de los trés películes de la saga The Lion King — caúna en formatu d'Edición Especial de dos discos — salió a la venta'l 6 d'avientu de 2004. En xineru de 2005, la fabricación de disco DVD y cintes VHS de la película orixinal y les sos remortines foi puesta de nuevu en moratoria.^[168]

Walt Disney Studios Home Entertainment punxo en venta la Edición Diamante de The Lion King el 4 d'ochobre de 2011.^[63] Esta ye la primer ocasión na que la película foi estrenada n'alta definición pa Blu-ray y Blu-ray 3D.^[63][169] Comercializáronse cuatro versiones distintes de la edición n'alta definición pa cine domésticu: una edición de dos discos cola película en DVD y en Blu-Ray, una edición de cuatro discos cola película en DVD, Blu-ray, Blu-ray 3D y copia dixital, y una caxa recopilatoria d'ocho discos, qu'inclúi tamién les remortines The Lion King II: Simba's Pride y The Lion King 3: Hakuna Matata.^[63][169] A estos llanzamientos sumóse una edición d'un solu discu en DVD, puesta en venta'l 15 d'avientu d'esi mesmu añu.^[63] L'ésitu collecháu pola versión en VHS volvió repitise esta vegada, una y bones les ediciones en Blu-ray llograron vender más d'un millón y mediu de copies darréu dempués del llanzamientu, lo que la asitió nel primer puestu del ranking de ventes de películes en Blu-ray na selmana del so llanzamientu.^[170] A fecha de marzu de 2012, aproximao 3 830 000 unidaes en Blu-ray fueron vendíes en total, con unos ingresos de 101 140 000 USD.^[171]

Ver tamién

• The Lion King (franquicia)
• Simba
• Nala (The Lion King)
• Scar (The Lion King)

Notes

1. Ye un espaciu ficticiu ambientáu n'África, traducible como «Tierres del Arguyu».

Referencies

1. «Internet Movie Database» (inglés). Consultáu'l 30 ochobre 2016.
2. URL de la referencia: http://www.sfi.se/sv/svensk-filmdatabas/Item/?itemid=19820&type=MOVIE&iv=Basic.
3. Afirmao en: Internet Movie Database. Llingua de la obra o nome: inglés.
4. Afirmao en: The Lion King. Aplícase a esta parte: créditos de cierre. Llingua de la obra o nome: inglés. Data d'espublización: 15 xunu 1994.
5. URL de la referencia: https://www.imdb.com/name/nm0322684/. Direición web d'archivu: https://web.archive.org/web/20200218194624/https://www.imdb.com/name/nm0322684/. Data d'archivu: 18 febreru 2020.
6. URL de la referencia: http://www.kommersant.ru/doc/1637629. Data de consulta: 7 xunu 2014.
7. «Box Office Mueyo» (inglés). Consultáu'l 30 abril 2022.
8. URL de la referencia: http://boxofficemojo.com/movies/?id=lionking.htm. Data de consulta: 7 xunu 2014.
9. Afirmao en: film distribution certificate database. Certificado de distribución cinematográfica: 85818.
10. Redmond, Aiden (15 de setiembre de 2011). «Jeremy Irons and James Earl Jones on 'The Lion King 3D' and Keeping It Together When Mufasa Dies» (inglés). Moviefone. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
11.  The Making of The Lion King. Walt Disney Home Entertainment.
12. King, Susan (15 de setiembre de 2011). «A 'Lion's' tale» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 24 d'ochobre de 2011.
13.  Laserdisc/DVD Audio commentary for The Lion King'. Walt Disney Home Entertainment.
14. Kehr, Dave (27 d'avientu de 2002). «AT THE MOVIES: The Lion Evolves» (inglés). The New York Times. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
15. William, Chris (15 de mayu de 1994). «SUMMER SNEAKS '94 : You Can't Hide His Lion Eyes» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
16. «The Lion King: Film Notes» (inglés). Lion King.org. Walt Disney Pictures (25 de mayu de 1994). Consultáu'l 5 d'agostu de 2008.
17. Lawson, Tim; Persons, Alisa (2012) The Magic Behind the Voices: A Who's Who of Cartoon Voice Actors (n'inglés). ISBN 978-1-57806-696-4.
18. «Zoe Leader (1949-2015)» (inglés). IMDb. Consultáu'l 27 d'avientu de 2016.
19.  The Lion King: A Memoir – Don Hahn. Walt Disney Home Entertainment.
20. Neuwirth, Allan (2003). Makin' toons: inside the most popular animated TV shows and movies (n'inglés). Skyhorse Publishing Inc. ISBN 978-1-58115-269-2.
21.  The Pride of the King. Walt Disney Home Entertainment.
22. «The Origins of 'The Lion King'» (inglés). James Cummins Book Seller. Consultáu'l 22 d'ochobre de 2011.
23. «The Lion King: The Landmark Musical Event» (inglés). Walt Disney Company (2013). Consultáu'l 14 de febreru de 2014.
24. Finch, Christopher (1994). «Epílogu», The art of The Lion King (n'inglés). Hyperion. ISBN 978-0-7868-6028-9.
25. Daly, Steve (8 de xunetu de 1994). «Esquite Attraction» (inglés). Entertainment Weekly. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-10-27. Consultáu'l 24 d'ochobre de 2011.
26. Norman, Floyd (2010). Ghez, Didier: Walt's People, Volume 9 (n'inglés). Xlibris Corporation, páx. 463-464. ISBN 978-1-4500-8746-9.
27.  The Lion King: Platinum Edition (Disc 2), Origins. Walt Disney Home Entertainment.
28. Shirey, Eric (28 de setiembre de 2011). «Producer Don Hahn Shares His Experiences Working on 'The Lion King'» (inglés). Yahoo!. Archiváu dende l'orixinal, el 14 de mayu de 2012. Consultáu'l 24 d'avientu de 2011.
29. Bacher, Hans P. (2007). Dream worlds: production design for animation (n'inglés). Focal Press, páx. 66. ISBN 0-240-52093-9.
30.  The Lion King: Platinum Edition (Disc 2), Computer Animation. Walt Disney Home Entertainment.
31. «The Lion King [Original Motion Picture Soundtrack]» (inglés). Allmusic. Consultáu'l 23 d'avientu de 2016.
32. «Lion King Soundtrack CD» (inglés). CD Universe (1994). Consultáu'l 23 d'avientu de 2016.
33. «Filmtracks entry for The Lion King» (inglés). Filmtracks. Consultáu'l 26 de febreru de 2012.
34. «GOLD & PLATINUM: THE LION KING» (inglés). Recording Industry Association of America (13 de setiembre de 1995). Consultáu'l 23 d'avientu de 2016.
35. White, Timothy (4 d'ochobre de 1997). «Elton John: The Billboard Interview» (inglés). Billboard páxs. 95-96.
36.  The Lion King: Platinum Edition (Disc 1), Music: African Influence. Walt Disney Home Entertainment.
37.  The Making of The Morning Report. Walt Disney Home Entertainment.
38. Plantía:Cita notes audiovisual
39. «Billboard 200 Albums» (inglés). Billboard (1994). Archiváu dende l'orixinal, el 4 d'abril de 2013. Consultáu'l 23 d'avientu de 2016.
40. «The Lion King (Complete Score)» (inglés). Hans-Zimmer.com. Consultáu'l 26 de febreru de 2012.
41. «Rhythm of the Pride Lands: The Musical Journey Continues...» (inglés). Billboard (5 de xineru de 1995). Consultáu'l 23 d'avientu de 2016.
42. (n'inglés) Disney settles Lion song apueste. BBC News. 16 de febreru de 2006. http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/4721564.stm. Consultáu'l 12 d'agostu de 2008. 
43. «The Lion King: Technical Specifiations» (inglés). IMDb (1994). Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
44. Failes, Ian (22 de setiembre de 2011). «The Lion King 3D: in-depth with Disney» (inglés). Fxguide.com. Consultáu'l 2 de xineru de 2017.
45. «TLK on Home Video» (inglés). Lion King.org. Consultáu'l 24 de setiembre de 2006.
46. Kallay, William (avientu de 2002). «The Lion King: The IMAX Experience.» (inglés). IN70MM.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-04-12. Consultáu'l 12 de marzu de 2009.
47. Brew, Simon (3 de payares de 2011). «Don Hahn interview: The Lion King, Disney, Pixar, Frankenweenie and the future of animation» (inglés). Dean of Geek. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
48. Welkos, Robert W. (29 de payares de 1993). «Will 'Lion King' Be Disney's Next 'Beast'?: Movies: The studio hopes to generate the same cross-generational excitement as 'Aladdin' and 'Beauty and the Beast' with a 4-minute trailer.» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
49. «BV plays 'King' at ShoWest» (inglés). Variety (9 de marzu de 1994). Consultáu'l 18 de febreru de 2017.
50. Hofmeister, Sallie (12 de xunetu de 1994). «In the Realm of Marketing, 'The Lion King' Rules» (inglés). The New York Times. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
51. Tyler, Susan (2000). Research in media promotion (n'inglés). Routledge, páx. 244. ISBN 978-0-8058-3382-9.
52. Olson, Scott Robert (1999). Hollywood planet: global media and the competitive advantage of narrative transparency (n'inglés). Taylor & Francis, páx. 216. ISBN 978-0-8058-3230-3.
53. Strauss, Neil. «The Pop Life: A 'Lion King' Preview» (inglés). The New York Times. Consultáu'l 28 d'avientu de 2016.
54. Broeske, Pat H. (23 de xunu de 1995). «Playing for Keeps» (inglés). Entertainment Weekly. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
55. Bryman, Alan (2004). The Disneyization of Society (n'inglés). Sage, páx. 86. ISBN 978-0-7619-6765-1.
56. Klady, Leonard (26 d'abril de 1994). «'Lion' set to roar at Radio City» (inglés). Variety. Consultáu'l 28 d'avientu de 2016.
57. Eller, Claudia (7 d'abril de 1994). «Summer Movie Hype Coming In Like a 'Lion' : Disney Opens Season With April Ticket Sales for a June Release» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 29 d'avientu de 2016.
58. Fantel, Hans. «Technology; Cinema Sound Gets a Dixital Lift» (inglés). The New York Times. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
59. «The Lion King: Release Info» (inglés). IMDb. Consultáu'l 27 d'avientu de 2016.
60. «In the Round - Lion King» (inglés). DVDFILE.com. Archiváu dende l'orixinal, el 31 d'avientu de 2007. Consultáu'l 12 de marzu de 2009.
61. «The Lion King 3D at EIFF» (inglés). Edinburgh International Film Festival. Consultáu'l 30 d'avientu de 2016.
62. McClintock, Pamela (26 de mayu de 2011). «Disney's 'The Lion King' to Return to Theaters in Dixital 3D». The Hollywood Reporter. Consultáu'l 26 de mayu de 2011.
63. «Audiences to Experience Disney's "The Lion King" Like Never Before» (inglés). PR News Wire (26 de mayu de 2011). Consultáu'l 26 de mayu de 2011.
64. «The Lion King» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 4 d'ochobre de 2011.
65. «All Time Worldwide Box Office Grosses» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 7 d'agostu de 2011.
66. Hooton, Christopher (14 de xineru de 2014). «Frozen becomes highest-grossing Disney animated film of all time» (n'inglés). The Independent. http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/frozen-becomes-highestgrossing-disney-animated-film-of-all-time-9058069.html. Consultáu'l 5 d'abril de 2014. 
67. Epstein, Adam (7 de xunu de 2016). «The massive box office success of “Zootopia” is a rare win for originality» (inglés). Quartz. Consultáu'l 27 d'avientu de 2016.
68. «1994 WORLDWIDE GROSSES» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 26 de setiembre de 2011.
69. Fallon, Kevin. «'The Lion King' Turns 20: Every Crazy, Weird Fact About the Disney Classic» (inglés). The Daily Beast. Consultáu'l 2 de xineru de 2017.
70. «Titanic (1997)» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 27 d'avientu de 2016.
71. Subers, Ray (19 de setiembre de 2011). «Weekend Report: 'Lion King' Regains Box Office Crown» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
72. Gray, Brandon (16 de setiembre de 2011). «Forecast: 'Lion King' to Roar Again» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
73. Natale, Richard (20 de xunu de 1994). «'Wolf,' 'Lion King' Grab the Movie-Goers» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 5 d'abril de 1994.
74. «TOP WEEKEND THEATER AVERAGES» (inglés). Box Office Mojo (1982-presente). Consultáu'l 26 de setiembre de 2011.
75. McClintock, Pamela (19 d'agostu de 2011). «Why CinemaScore Matters for Box Office» (inglés). The Hollywood Reporter. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
76. «Top 50 movies of 1994» (inglés). Movies.com. Archiváu dende l'orixinal, el 26 de marzu de 2008. Consultáu'l 17 de marzu de 2009.
77. Suzanne-Mayer, Dominick; Pickett, Leah (22 de payares de 2016). «From The Little Mermaid to Tarzan: Ranking the Disney Renaissance» (inglés). Consequence of Sound. Consultáu'l 2 de xineru de 2017.
78. «The Lion King (IMAX): Weekend» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 2 de xineru de 2016.
79. Subers, Ray (17 de setiembre de 2011). «Friday Report: 'Lion King' Pounces on Weak Field» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 2 de xineru de 2011.
80. «TOP OPENING WEEKENDS BY MONTH: SEPTEMBER» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 2 de xineru de 2017.
81. Subers, Ray (26 de setiembre de 2011). «Weekend Report: 'Lion' Remains 'King,' 'Moneyball,' 'Dolphin Tale' Go Extra Innings» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 2 de xineru de 2011.
82. McClintock, Pamela (22 de setiembre de 2011). «Box Office Preview: Brad Pitt's 'Moneyball' Looks to Out-Run Taylor Lautner's 'Abduction'» (inglés). The Hollywood Reporter. Consultáu'l 2 de xineru de 2017.
83. «The Lion King (in 3D)» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 2 de xineru de 2017.
84. Smith, Grady (4 d'ochobre de 2011). «Disney giving 3-D treatment to more classics» (inglés). Entertainment Weekly. Consultáu'l 2 de xineru de 2017.
85. «2012 Recap (cont.): Losers» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 14 de xineru de 2013.
86. «Release Dates for PIRATES OF THE CARIBBEAN 5, THE MUPPETS 2, and 1952; MALEFICENT Pushed Back to July 2014» (inglés). Collider. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-03-21. Consultáu'l 14 de xineru de 2013.
87. «Disney dates 'Pirates,' 'Muppets' sequels» (inglés). Variety. Consultáu'l 14 de xineru de 2013.
88. Fritz, Ben (14 de xineru de 2013). «Disney cancels 'Little Mermaid 3-D,' dates 'Pirates 5' for 2015» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 14 de xineru de 2013.
89. Subers, Ray (16 de setiembre de 2012). «Weekend Report: 'Resident Evil 5,' 'Nemo 3D' Lead Another Slow Weekend» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 2 de xineru de 2017.
90. «The Lion King» (inglés). Rotten Tomatoes. Consultáu'l 24 de setiembre de 2006.
91. «The Lion King (1994): Reviews» (inglés). Metacritic. Consultáu'l 13 d'agostu de 2008.
92. Ebert, Roger (24 de xunu de 1994). «The Lion King» (inglés). Chicago Sun-Times. Archiváu dende l'orixinal, el 14 de payares de 2005. Consultáu'l 31 d'agostu de 2006.
93. (n'inglés) Entertaining `Lion King' Lacks The Flair Of Disney's Best. Archivado del original el 2014-07-14. https://web.archive.org/web/20140714202241/http://articles.chicagotribune.com/1994-06-24/entertainment/9406240051_1_young-lion-cub-lion-king-howard-ashman. Consultáu'l 5 d'abril de 2017. 
94. Hinson, Hal (24 de xunu de 1994). «The Lion King» (inglés). The Washington Post. Consultáu'l 6 d'agostu de 2008.
95. Gleiberman, Owen (24 de xunu de 1994). «The Lion King» (inglés). Entertainment Weekly. Archiváu dende l'orixinal, el 2018-11-07. Consultáu'l 12 d'agostu de 2008.
96. Travers, Peter (14 de xunetu de 1994). «The Lion King» (inglés). Rolling Stone. Consultáu'l 13 d'agostu de 2008.
97. Berardinelli, James. «Lion King, The (United States, 1994)» (inglés). Reel Views. Consultáu'l 13 d'agostu de 2008.
98. Maslin, Janet (15 de xunu de 1994). «Review/Film; The Hero Within The Child Within» (inglés). The New York Times. Consultáu'l 31 d'avientu de 2016.
99. «The Lion King» (inglés). TV Guide. Consultáu'l 13 d'agostu de 2008.
100. Rafferty, Terrence. «The Lion King movie review» (inglés). The New Yorker. Archiváu dende l'orixinal, el 16 de xunetu de 2008. Consultáu'l 13 d'agostu de 2008.
101. «rei-leon The Lion King». Fotogramas. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
102. Méndez, Antonio. «rei-leon-rob-minkoff/ The Lion King (The Lion King) (1994) de Rob Minkoff». Aloha Criticón.com. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
103. Delgado, Juan-Fabián. «rei-leon Monarquía absoluta». Criticalia.com. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
104. Hernández Valladares, Clara Itzel. «rei-leon-3d.html El Rey León 3D». Cine Premiere. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
105. Delgado, Jesús. «20 años de El Rey León. Crítica de la película». Hobby Consoles.com. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
106. «rei-leon-1634 The Lion King». Decine21.com. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
107. Arantzazu, Paula. «The Lion King». Sensa Cine.com. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
108. Navaja, Santiago. «rei-leon-la-pelicula-fascista-perfecta-1276240118.html The Lion King, la película fascista perfecta». Libertad Digital. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
109. «Lion King, The» (inglés). Golden Globes. Consultáu'l 28 d'avientu de 2016.
110. «THE 67TH ACADEMY AWARDS» (inglés). The Oscars (1995). Consultáu'l 28 d'avientu de 2016.
111. «Elton John» (inglés). The Grammys. Consultáu'l 5 d'agostu de 2008.
112. «Legacy: 22nd Annual Annie Award Nominees and Winners» (inglés). The Annie Awards (1994). Archiváu dende l'orixinal, el 12 de mayu de 2008. Consultáu'l 5 d'agostu de 2008.
113. «Saturn Awards go to 'Vampire,' 'Gump,' 'Pulp'» (n'inglés). The Hollywood Reporter 337 (43):  p. 6. 27 de xunu de 1995. 
114. «Film in 1995» (inglés). BAFTA. Consultáu'l 17 de marzu de 2009.
115. «Awards for 1995: BMI Film Music Award» (inglés). IMDb. Consultáu'l 5 d'agostu de 2008.
116. «Movie Awards» (inglés). MTV (1995). Archiváu dende l'orixinal, el 2019-08-24. Consultáu'l 5 d'agostu de 2008.
117. «KIDS' CHOICE AWARDS: ALL WINNERS» (inglés). Nickelodeon. Archiváu dende l'orixinal, el 27 d'ochobre de 2016. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
118. «The 500 Greatest Movies of All Time» (inglés). Empire. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
119. «Top 10 Animation» (inglés). American Film Institute (2008). Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
120. Corliss, Richard (21 de xunu de 2011). «The 25 All-TIME Best Animated Films: The Lion King» (inglés). Time. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-10-22. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
121. «With "20,000 Leagues," the National Film Registry Reaches 700» (inglés). Biblioteca del Congresu d'Estaos Xuníos (14 d'avientu de 2016). Consultáu'l 2 de xineru de 2017.
122. Schweizer, Peter; Schweizer, Rochelle (1998) «11 'The Lyin' King'», Disney: The Mouse Betrayed: Greed, corruption, and children at risk (n'inglés). Washington D. C.: Regnery Pub, páx. 167-168. ISBN 9780895263872.
123. Hong, Peter (19 de mayu de 2002). «The Lion King/Kimba controversy» (inglés). Los Angeles Times. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-04-13. Consultáu'l 12 d'agostu de 2008.
124. Fiamma, Andrea (12 d'avientu de 2014). «Intervista a Roger Allers, il regista de Il Re Leone» (inglés). Fumettologica Magacín. Consultáu'l 30 de marzu de 2015.
125. Welkos, Robert W. (13 de xunetu de 1994). «A 'Kimba' Surprise for Disney: Movies: 'The Lion King' is a hit, but reported similarities to the Japanese-created American cartoon of the '60s are raising some questions» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 30 de marzu de 2015.
126. Kelts, Roland (2008). Japanamerica: How Japanese Pop Culture Has Invaded the US (n'inglés). Palgrave Macmillan, páx. 45. ISBN 9781403984760.
127. «I Bent My Wookiee! Celebrating the Star Wars/Simpsons Connection» (inglés). Star Wars. Archiváu dende l'orixinal, el 24 de xunetu de 2011. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
128. «The Lion King» (inglés). Snopes. Consultáu'l 1 de xunetu de 2006.
129. , Caroline (1 de febreru de 2007). «What Disney is all about» (inglés). The Michigan Daily. Consultáu'l 12 d'agostu de 2008.
130. «'Lion King' song animation based on Nazi propaganda filme» (inglés). The Jerusalem Post (7 de xunetu de 2014). Consultáu'l 28 d'avientu de 2016.
131. McPherson, James (2008). «The good, the bad and the hyena» (inglés). BBC Wildlife. Archiváu dende l'orixinal, el 27 d'ochobre de 2014. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
132. Glickman, Stephen (1995). The Spotted Hyena From Aristotle to the Lion King: Reputation is Everything. 62. Social Research: An International Quarterly. 
133. Frank, Laurence D. (2006). «Girl Power» (inglés). African Geographic.
134. Martin-Rodriguez, Manuel (2000). «Hyenas in The Pride Lands: Llatinos/As and Immigration in Disney's The Lion King» (n'inglés). Aztlán: A Journal of Chicano Studies 25(1): 47-67. 
135. Gooding‐Williams, Robert (1995). «Disney in Africa and the inner city: On race and space in The Lion King» (n'inglés). Social Identities: 373-379. 
136. Brunette, Libby; Mallory, Claudette; Wood, Shannon. «Stereotypes & Racism in Children's Movies» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2016-10-19. Consultáu'l 22 d'avientu de 2016.
137. Grant, John (1998). Encyclopedia of Walt Disney's animated characters (n'inglés). Hyperion Books, páx. 150. ISBN 0-7868-6336-6.
138. James, Caryn (23 d'ochobre de 1998). «VIDEO REVIEW; A 'Lion King' With Girls as Stars» (inglés). The New York Times. Consultáu'l 12 d'abril de 2014.
139. Patrizio, Andy (6 de febreru de 2004). «The Lion King 1 1/2» (inglés). IGN. Consultáu'l 13 d'abril de 2014.
140. Brett, Susan (8 de xineru de 2016). «EXCLUSIVE INTERVIEW: Disney's The Lion Guard creator Ford Riley talks new Lion King sequel» (inglés). TV Daily. Consultáu'l 23 d'agostu de 2016.
141. Hellmann, Melissa (10 de xunu de 2014). «Spin-Off of The Lion King Aims to Enchant a New Generation of Viewers» (inglés). TIME. Consultáu'l 10 de xunu de 2014.
142. Steinberg, Brian (12 d'agostu de 2015). «Disney to Alica 'Lion King' With 'Lion Guard' TV Series» (inglés). Variety. Consultáu'l 12 d'agostu de 2015.
143. «Disney and Jon Favreau Joining Forces on “The Lion King”» (inglés). The Walt Disney Company. Consultáu'l 28 de setiembre de 2016.
144. Foutch, Haleigh (1 d'avientu de 2016). «Jon Favreau Offers Updates on 'The Lion King' and 'The Jungle Book 2'» (inglés). Collider. Consultáu'l 20 de xineru de 2017.
145. «The Lion King» (inglés). Moby Games. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
146. Harris, Craig (30 de payares de 2000). «Disney's The Lion King: Simba's Mighty Adventure Review» (inglés). IGN. Consultáu'l 1 de xineru de 2016.
147. Burch, Anthony (6 de marzu de 2008). «Games time forgot: Timon and Pumbaa's Jungle Games» (inglés). Destructoid. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-21. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
148. Birlew, Dan (2003). Kingdom Hearts Official Strategy Guide (n'inglés). BradyGames. ISBN 978-0-7440-0198-3.
149. Hollinger, Elizabeth (2004). Kingdom Hearts: Chain of Memories Official Strategy Guide (n'inglés). BradyGames Publishing. ISBN 978-0-7440-0473-1.
150. Hollinger, Elizabeth (2006). Kingdom Hearts II Official Strategy Guide (n'inglés). BradyGames Publishing. ISBN 978-0-7440-0526-4.
151. VanOrd, Kevin (28 d'ochobre de 2011). «Disney Universe Review» (inglés). GameSpot. Consultáu'l 13 d'abril de 2014.
152. DeVries, Jack (7 de marzu de 2008). «Disney Friends Review» (inglés). IGN. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
153. «Disney's THE LION KING» (inglés). LouivilleKy.gov. Consultáu'l 1 de xineru de 2017.
154. Pacheco, Patrick (3 de payares de 1997). «Disney's Great Leap» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 13 d'abril de 2014.
155. Viagas, Robert (19 de xineru de 2014). «Long Runs on Broadway» (inglés). Playbill. Consultáu'l 5 de marzu de 2014.
156. «Cumulative Broadway Grosses by Show» (inglés). BroadwayWorld.com. Consultáu'l 9 de febreru de 2014.
157. Rasmussen, Nate (7 de xunetu de 2011). «Vintage Walt Disney World: Legend of the Lion King» (inglés). Disney Parks. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-04-15. Consultáu'l 13 d'abril de 2014.
158. «Festival of the Lion King». Walt Disney World. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
159. «Adventureland — Attractions & Entertainment» (inglés). Hong Kong Disneyland. Archiváu dende l'orixinal, el 10 d'avientu de 2011. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
160. «EURU DISNEY S.C.A.: Annual Report 2004» (inglés). Disneyland Paris. Archiváu dende l'orixinal, el 2017-07-01. Consultáu'l 1 de xineru de 2017.
161. «Videopolis Theatre» (inglés). DLPGuide. Consultáu'l 13 d'abril de 2014.
162. ElReyLeonMexico. «El Musical – The Lion King Mexico». Consultáu'l 14 de marzu de 2017.
163.  Opening to The Lion King 1995 VHS [True HQ]. YouTube.
164. «The Lion King home video selling figures» (inglés). Coming Soon.net (9 d'ochobre de 2003). Archiváu dende l'orixinal, el 22 de febreru de 2005. Consultáu'l 7 de xunetu de 2006.
165. Susman, Gary (13 d'ochobre de 2003). «"Lion King" sets new records with DVD release». Entertainment Weekly. Consultáu'l 16 d'agostu de 2008.
166. «The Lion King: Platinum Edition DVD Review (Page 2) which shows the differences between the film presented on the DVD and the original theatrical cut» (inglés). Ultimate Disney.com. Consultáu'l 24 de xineru de 2009.
167. «The Lion King Special Edition» (inglés). IGN (16 d'abril de 2003). Consultáu'l 18 de setiembre de 2006.
168. «Out of Print Disney DVDs» (inglés). DVDizzy.com. Consultáu'l 24 de setiembre de 2006.
169. «Exclusive: Lion King 3D Blu-ray Details». IGN (25 de mayu de 2011). Consultáu'l 26 de mayu de 2011.
170. Latchem, John (18 d'ochobre de 2011). «'Lion King,' 'Fast Five' Propel Blu-ray to Record-breaking Week» (inglés). Home Media Magacín. Archiváu dende l'orixinal, el 22 de febreru de 2014. Consultáu'l 24 d'avientu de 2011.
171. Strowbridge, C. S.. «Blu-ray Sales: Vamp Defeat Tramp» (inglés). The Numbers. Archiváu dende l'orixinal, el 2018-11-07. Consultáu'l 1 de marzu de 2012.

Enllaces esternos

• Esta obra remanez de la traducción de The Lion King de Wikipedia - inglés, concretamente d'esta versión del 14 d'abril de 2014, espublizada polos sos editores baxo la Llicencia de documentación llibre de GNU y la Llicencia Creative Commons Atribución-CompartirIgual 3.0 Unported.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre The Lion King.

• Páxina web oficial

• Ficha de The Lion King na Internet Movie Database
• Ficha de The Lion King en Box Office Mojo
• Ficha de The Lion King en Rotten Tomatoes
• Ficha de The Lion King n'AllMovie
• Ficha de The Lion King en Metacritic
• Ficha de The Lion King en FilmAffinity
• Ficha de The Lion King en Big Cartoon DataBase
• Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a The Lion King.