Santu Tomás d'Aquinu[6] (1225 (greg.), Roccasecca (es) – 7 de marzu de 1274, abadía de Fossanova (es) ) foi un monxu dominicu d'orixe napolitanu. Fíu de los condes d'Aquinu, estudió na Universidá de Nápoles. Posteriormente foi docente na Universidá de París ente 1256 y 1259 y ente 1269 y 1272.
Treslladóse definitivamene a Nápoles y morrió nel añu 1274 demientres un viaxe a Lyon, au diba formar parte nun conceyu convocáu pol Papa. Ente los sos escritos filosóficos destaquen dellos comentarios a les obres d'Aristóteles, asina como los opúsculos L'ente y la esencia (De ente et essentia) y Sobre la unidá del entendimientu (De unitate intellectus) escontra los averroístes. No que cinca a la so producción teolóxica, destaquen obres de gran altor filosóficu como Summa Theologiae y Summa contra gentiles.
La filosofía tomista carauterízase por harmonizar los dogmes de la relixón cristiana coles principales tesis filosófiques d'Aristóteles, nuna dómina na qu'esti últimu yera vistu como'l principal enemigu intelectual del cristianismu. Perdíes dende los primeros sieglos del Imperiu Romanu, les obres aristotéliques foron redescubiertes nel sieglu XII. Nesti sen, son especialmente relevantes los intentos de Tomás d'Aquinu d'oponese a los comentarios sobre Aristóteles fechos polos filósofos árabes d'orixe español Averroes (1126-1198), desplicando tesis dafechu opuestes a la Revelación cristiana.
La metafísica tomista destaca por introducir el distingu ente esencia y esistencia, base conceptual sobre la que llexitimar una xerarquización de los entes esistentes, dende la primacía de Dios, ente supremu y trescendente, hasta los seres inanimaos, pasando polos ánxeles, los humanos y el restu de seres vivos. La separación fundamental ente Dios y el restu de los entes estriba en que'l primeru tien la esistencia como propiedá constitutiva de la esencia divina, mientres que'l restu recibe, en diversos graos, la esistencia de Dios al traviés d'un actu creador.
Dende'l puntu de vista de la Teoloxía filosófica tamién son destacables les cinco pruebes tomistes de la esistencia de Dios (les cinco víes de la Summa Theologiae), nes que pretende amosar racionalmente la so esistencia partiendo de fechos observables por cualquier ser humanu. Conócense col nome de pruebes a posteriori pa estremales de les pruebes meramente racionales propuestes anteriormente nel S. XI pol monxu Anselmo de Canterbury.
N'ética y política desendolcó la distinción ente llei natural y llei positiva, siendo la primera la base oxetiva na qu'afitar tou códigu moral humanu concretu (elimínase d'esta manera'l relativismu moral) y toa llei civil positiva. En casu de conflictu ente l'autoridá civil y la de la Ilesia, Tomás propón caltener el criteriu d'esta última, pues ocúpase del bien de l'alma, superior, según él, al bien corporal (asuntu del poder civil).
Arriendes de la so obra filosófica, Tomás d'Aquinu ye autor de los himnos pa la fiesta del Corpus, concretamente: