Torniellu d'Arquímedes

Un torniellu d'Arquímedes ye una máquina gravimétrica helicoidal usada pa la elevación d'agua, farina, ceberes o material escaváu. Foi inventáu nel sieglu III e.C. por Arquímedes, del que recibe'l so nome, anque esisten hipótesis de que yá s'usaba nel Antiguu Exiptu.^{[ensin referencies]} Básase nun torniellu que se fai xirar dientro d'un cilindru buecu, asitiáu sobre un planu inclináu, y que dexa alzar el cuerpu o fluyíu asitiáu per debaxo de la exa de xiru. Dende la so invención hasta agora emplegóse pal bombéu. Tamién ye llamáu torniellu ensin fin pol so circuitu infinitu.

Diseñu

El torniellu d'Arquímedes consiste nun torniellu (“superficie helicoidal qu'arrodia a un cilindru”) dientro d'un tubu. El movimientu d'esti aparatu consíguese gracies a un molín o por trabayu manual. Por cuenta de que el torniellu rota, ésti fai que'l líquidu que s'atopa debaxo xuba pola superficie helicoidal que lo arrodia. Usóse principalmente pa sistemes de regación y pa sacar agua de mines o otros sitios pocu accesibles.

Si esistiera agua que se cai d'una seición, va cayer enriba de la siguiente que probablemente faiga que xuba de nuevu. Sicasí, esti fechu amenorgaría la eficiencia del torniellu.

En dellos diseños, el tubu qu'arrodia al torniellu tamién rota al empar qu'esti en cuenta de quedase fixu. El torniellu podría ser selláu con resina o dalgún otru adesivu na so parte esterior. Coles mesmes pue fundise sobre una pieza de bronce. Dellos investigadores afirmen qu'esti sistema ye'l que s'utilizaba pal riegu de los xardinos de Babilonia, una de les siete maravíes del mundu antiguu. Tenemos descripción de los qu'usaben los griegos y romanos, quien se valíen de la fuercia humano pa ponelos en movimientu na carcasa, de forma que tou yera una pieza.

Usos

Arriendes del so usu nos sistemes de regadíu, foi utilizáu pa la recuperación de tierra nos Países Baxos ente otros. Llógrase la tierra del mar y l'agua que trai bómbiase fora del área zarrada, empezando'l procesu de drenaxe de la tierra pal so emplegu na agricultura.

El torniellu d'Arquímedes tamién foi usáu por John Burland, inxenieru de suelos, en 2001 pa estabilizar la torre de Pisa. Retiráronse pequeñes cantidaes de sosuelu enchíu d'agua per debaxo de la parte norte de la torre. D'esta forma corrixó'l so enclín.

Ye utilizáu nes plantes de tratamientu d'agües residuales, yá que tienen de trepar con distintes tases de fluxu y con sólidos en suspensión. Faen usu d'él aparatos como sopladores de nieve o los elevadores de granu. Atopamos el mesmu principiu aplicáu nes piscifactoríes, onde los usen pa llevantar los pexes de forma segura y tresportalos a otru sitiu. D'esta miente evítase la manipulación física de los pexes.

Non solo sirve pa tresportar agua, sinón tamién cuerpos, como lo vemos na imaxe (enriba), na cual trespórtase un banzón. Úsase especialmente pa tresportar granos nos sistemes de silos.

Variantes

El torniellu d'Arquímedes tamién s'usa pa l'aición inversa a les que vimos enantes. L'agua arrámase pela parte cimera del torniellu, faciéndolu xirar. Esto déxanos llograr enerxía faciendo que'l torniellu remane un xenerador llétricu. Esisten munches centrales qu'usen esti métodu, como Sttle Hydro y Hydro Torrs, son dos proyeutos microeléctricos que tán operando n'Inglaterra. Básicamente, esti preséu emplégase pa llograr enerxía, y según l'anterior información úsase pa sacar l'agua de les mines.

Galería

Torniellu en Kinderdijk
Torniellu en Fort Fun Abenteuerland
Torniellu en Norden, Alemaña Ficheru:Turbina
Torniellu en Riserva naturale Valle dell'Aniene (Roma)

Ver tamién

Bibliografía

Kantert, P. J.: Manual for Archimedean Screw Pump, Hirthammer Verlag 2008, ISBN 978-3-88721-896-6.
Kantert, P. J.: Praxishandbuch Schneckenpumpe, Hirthammer Verlag 2008, ISBN 978-3-88721-202-5.
Oleson, John Peter (1984), Greek and Roman mechanical water-lifting devices. The History of a Technology, Dordrecht: D. *Reidel, ISBN 90-277-1693-5
Oleson, John Peter (2000), "Water-Lifting", in Wikander, Örjan, Handbook of Ancient Water Technology, Technology and Change in History, 2, Leiden, páxs. 217–302 (242–251), ISBN 90-04-11123-9
White, Jr., Lynn (1962), Medieval Technology and Social Change, Oxford: Clarendon Press.