Uttar Pradesh

Uttar Pradesh
Alministración
País	India
ISO 3166-2	IN-UP
Tipu d'entidá	estáu de la India
Capital	Lucknow
Chief Minister of Uttar Pradesh ^(en)	Adityanath Yogi ^(es)
Nome oficial	उत्तर प्रदेश (hi) اتر پردیش (ur)
Nome llocal	उत्तर प्रदेश (hi) اتر پردیش (ur)
Llingües oficiales	Hindi urdú
División	ver Bareilly division ^(en) , División de Agra ^(es) , División de Prayagraj ^(es) , Saharanpur division ^(en) , Kanpur division ^(en) , Devipatan division ^(en) , Gorakhpur division ^(en) , Basti division ^(en) , Jhansi division ^(en) , Meerut division ^(en) , Mirzapur division ^(en) , División de Azamgarh ^(es) , Varanasi division ^(en) , Lucknow division ^(en) , Moradabad division ^(en) , Ayodhya division ^(en) , Chitrakoot division ^(en) y Aligarh division ^(en)
Xeografía
Coordenaes	27°N 81°E / 27°N 81°E / 27; 81
Superficie	243290 km²
Llenda con	National Capital Territory of Delhi ^(en) , Haryana, Rayastán, Madhya Pradesh, Chhattisgarh, Jharkhand, Bihar, Zona de Seti ^(es) , Uttarakhand, Western Development Region ^(en) , Mid-Western Development Region ^(en) y Himachal Pradesh
Demografía
Población	199 812 341 hab. (2011)
Densidá	821,29 hab/km²
Más información
Fundación	26 xineru 1950
up.gov.in

Uttar Pradesh ye unu de los ventinueve estaos que, xunto colos siete territorios de la Xunión, formen la República de la India. La so capital ye Lucknow. Ta allugáu nel centronorte del país, llindando al norte con Uttarakhand y Nepal, al este con Bihar, al sureste con Jharkhand y Chhattisgarh, al sur con Madhya Pradesh, al suroeste con Rayastán y al oeste con Delhi y Haryana. Con casi 200 000 000 hab. en 2011 ye l'estáu más pobláu del país y la subdivisión nacional más poblada del mundu, con 240 928 km², el cuartu más estensu —por detrás de Rayastán, Madhya Pradesh y Maharastra— y con 828 hab/km², el cuartu más densamente pobláu, por detrás de Bihar, Bengala Occidental y Kerala.^[1][2]

En payares de 2000 sería esgazáu un nuevu estáu, primeramente denomináu Uttaranchal (renombráu a Uttarakhand en 2006), a partir de la rexón menos poblada de UP (la nueva entidá federal tenía 8 489 349 hab en 2001). La capital alministrativa y llexislativa ye la ciudá de Lucknow, ente que la capital xudicial atópase en Allahabad. Otres ciudaes importantes del estáu son Agra, Aligarh, Ayodhya, Benarés, Jhansi y Kanpur.

Uttar Pradesh ocupa una parte importante de les llanures que s'estienden alredor de los ríos Ganges y Yamuna, altamente poblaes. Con unos 200 millones d'habitantes nun ye solo l'estáu más pobláu del país, sinón tamién la entidá subnacional (división alministrativa mayor o de primer orde) más poblada del mundu. Solo cuatro países, China, la mesma India, los Estaos Xuníos ya Indonesia, tienen una población mayor.

Uttar Pradesh ye coles mesmes unu de los estaos menos industrializaos del país. Como nel restu de la India, l'alfabetización ye mayor nel casu de los homes que nel de les muyeres.

Ta estremáu en 70 distritos, arrexuntaos en 17 divisiones que son: Agra, Azamgarh, Allahabad, Kanpur, Gorakhpur, Chitrakoot, Jhansi, Devipatan, Faizabad, Bahraich, Bareilly, Basti, Mirzapur, Moradabad, Meerut, Lucknow, Benarés y Saharanpur.

Historia

Uttar Pradesh ocupa l'área del antiguu estáu rexonal d'Awadh, según la provincia británica d'Agra. Esta provincia foi nel so momentu la posesión británica más oriental. La zona noroeste de la provincia recibió'l nome de "Provincia d'Agra" y, en 1858, la provincia xunir a la de Oudh pa formar les "Provincies Xuníes d'Agra y Oudh". A partir de 1902, estes provincies conocer de forma embrivida como les "Provincies Xuníes".

Dos estaos rexonales, Rampur y Tehri, quedaron so l'autoridá del gobernador local. Cola independencia de la India, les "Provincies Xuníes" fueron rebautizadas como "Uttar Pradesh" o provincia del norte, pol primer ministru xefe, Govind Ballabh Pant. Asina se caltenía la abrevitura del estáu UP, usada comúnmente ente los sos habitantes. Nel añu 2000 la zona noroeste de Uttar Pradesh convertir nel nuevu estáu d'Uttaranchal.

Clima

Parámetros climáticos permediu de Varanasi
Mes	Xin	Feb	Mar	Abr	May	Xun	Xnt	Ago	Set	Och	Pay	Avi	añal
Temperatura máxima media (°C)	19.4	24.4	30.6	36.7	37.8	36.1	32.2	31.1	31.1	30.6	27.2	21.7	29.9
Temperatura mínima media (°C)	8.3	12.2	16.7	22.2	25	26.7	25.6	25.6	24.4	21.1	15	10.6	19.4
Precipitación total (mm)	19.3	13.5	10.4	5.4	9.0	100.0	320.6	260.4	231.6	38.3	12.9	4.0	1025.4
Fonte: [3][4]

Imáxenes

• 
  Benarés.
• 
  Imambara Bara.
• 
  Ríu Son.
• 
  El Taj Mahal atópase na ciudá d'Agra, en Uttar Pradesh.
• 
  Sadhu.

Referencies

1. Proyeición media esponencial o xeométrica basada nos dos últimos censos nacionales de población de la India, del 1° de marzu de 2001 y d'igual mes y día, pero diez años antes (1991).
2. Datos censales citaos pol sitiu web CityPopulation (La cifra de 2001 yá esclúi la población del nuevu estáu de Uttaranchal, creáu pocos meses antes de la realización censo. Pela so parte, la de 1991 foi reaxustada oficialmente nesi mesmu sentíu. Sicasí, el datu de 1981 referir al Uttar Pradesh históricu, esto ye, incluyendo a la pequeña entidá federativa separada d'él a finales de 2000).
3. «Seasonal Weather Averages». Weather Underground (Avientu de 2010). Archiváu dende l'orixinal, el 2017-07-04. Consultáu'l 22 d'avientu de 2010., datos de temperatura de Weather Underground
4. «Varanasi». Indian Meteorology Department. Archiváu dende l'orixinal, el 16 de mayu de 2010. Consultáu'l 22 d'avientu de 2010., datos de precipitaciones de Indian Meteorology Department.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Uttar Pradesh.
• Páxina del gobiernu de Uttar Pradesh (n'inglés)